Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 618/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie z powództwa T. S.
przeciwko Syndykowi Masy Upadłości Rolniczej Spółdzielni
Produkcyjnej w K. i Gminie J.
o stwierdzenie nieważności umowy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 kwietnia 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 marca 2013 r.
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanych po 3600 (trzy
tysiące sześćset ) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania przed
Sądem Najwyższym.
2
UZASADNIENIE
Określone w art. 3984
§ 2 k.p.c. wymaganie uzasadnienia w skardze
kasacyjnej wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania zostaje spełnione, jeśli skarżący
wykaże, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba
wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania przewidzianego
w art. 3984
§ 2 k.p.c. może być zatem osiągnięty jedynie przez powołanie
i uzasadnienie istnienia przesłanek o charakterze publicznoprawnym, które -
zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. - będą mogły stanowić podstawę oceny skargi
kasacyjnej pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Na tych jedynie przesłankach
Sąd Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź odmowy
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Powód T. S. we wniesionej skardze kasacyjnej od wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 5 marca 2013 r. wniosek o jej przyjęcie do rozpoznania oparł
na przesłankach wskazanych w art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c. Szczegółowa analiza
uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania nie pozwala na
stwierdzenie, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne oraz aby skarga
była oczywiście uzasadniona. Należy mieć bowiem na względzie, że oddalenie
powództwa nastąpiło przede wszystkim z tej przyczyny, że powód nie wykazał
interesu prawnego, o którym mowa w art. 189 k.p.c. Brak interesu prawnego jest
samodzielną przesłanką uzasadniającą oddalenie powództwa o stwierdzenie
nieważności umowy, wyprzedzającą badanie przesłanek nieważności czynności
prawnej, będącej przedmiotem powództwa o ustalenie. Ich badanie aktualizuje się
bowiem dopiero w razie stwierdzenia przez sąd, że powód posiada interes prawny
w wytoczeniu powództwa o ustalenie lub nieistnienie stosunku prawnego. Skarga
kasacyjna zawiera wprawdzie zarzut naruszenia art. 189 k.p.c., jednakże w
zakresie tego zarzutu nie można uznać jej za oczywiście uzasadnionej. W
odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 189 k.p.c. nie sformułowano w skardze
kasacyjnej także istotnego zagadnienia prawnego.
3
Skargi kasacyjnej nie można również uznać za oczywiście uzasadnionej
w zakresie pozostałych zarzutów kwestionujących stanowisko Sądu drugiej
instancji, że niezależnie od tego, że powód nie posiadał interesu prawnego
w wytoczeniu powództwa, brak było podstaw do uznania zaskarżonej czynności
prawnej za nieważną. Skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona wówczas,
gdy zasadność zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej wynika prima facie,
bez głębszej analizy prawnej. Dotyczy to więc jedynie uchybień przepisom prawa
materialnego albo procesowego, zarzucanym sądowi drugiej instancji w skardze
kasacyjnej, o charakterze elementarnym, a polegających w szczególności
na oparciu rozstrzygnięcia na wykładni przepisu oczywiście sprzecznej z jednolitą
i ugruntowaną jego wykładnią przyjmowaną w orzecznictwie i nauce prawa, na
zastosowaniu przepisu, który już nie obowiązywał względnie na oczywiście
błędnym zastosowaniu określonego przepisu w ustalonym stanie faktycznym.
Taka sytuacja nie zachodzi w odniesieniu do zaskarżonego skargą kasacyjną
orzeczenia, w uzasadnieniu którego Sąd drugiej instancji przedstawił własną ocenę
prawną ustalonego w sprawie stanu faktycznego, której nie można zarzucić, iż jest
rażąco błędna w wyżej przedstawionym znaczeniu. Należy mieć przy tym na
względzie, że podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut, że przetarg został
rozstrzygnięty w niepełnym składzie Komisji Przetargowej wykracza poza ustalenia
faktyczne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przy jednoczesnym braku
zarzutów procesowych kwestionujących pominięcie dokonania tego ustalenia.
Podobnie podnoszony w uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania argument o niewykorzystaniu przez Sąd Apelacyjny
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie przełożył się
na sformułowanie w skardze kasacyjnej odpowiednich zarzutów procesowych
pozwalających na ocenę skutków ewentualnych uchybień procesowych z tym
związanych na wynik sprawy.
Powód nie wykazał także istnienia istotnego zagadnienia prawnego
sformułowanego w skardze kasacyjnej, ograniczając się, bez odwołania się w tym
zakresie do stanowiska judykatury bądź piśmiennictwa, do zakwestionowania
stanowiska prawnego przyjętego przez Sąd drugiej instancji, który w ustalonych
4
okolicznościach nie dopatrzył się, aby przyjęty tryb sprzedaży nieruchomości
z wolnej ręki zmierzał do obejścia przepisów prawa.
Wskazać należy, że nie zachodzi również nieważność postępowania, którą
Sąd Najwyższy bierze pod rozwagę - w granicach zaskarżenia - z urzędu (art. 39813
§ 1 k.p.c.).
Z przytoczonych względów należało odmówić przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
Na wniosek pozwanych - Syndyka Masy Upadłości Rolniczej Spółdzielni
Produkcyjnej w K. oraz Gminy J. zawarty w odpowiedziach na skargę kasacyjną,
Sąd Najwyższy orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego na podstawie art. 98
§ 1 i 3, art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.