Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 60/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 kwietnia 2014 r.,
sprawy R. S.
o wyrok łączny
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 13 listopada 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 28 czerwca 2013 r.,
p o s t a n o w i ł
I. oddalić kasację obrońcy skazanego jako oczywiście
bezzasadną;
II. zwolnić skazanego R. S. od kosztów
sądowych za postępowanie kasacyjne.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w postępowaniu o sygnaturze akt XII K 50/13, rozpoznawał
sprawę o wydanie wyroku łącznego wobec skazanego R. S., który to wyrok
obejmowałby kary jednostkowe orzeczone w sprawach o sygnaturze akt: IX K
1200/00, IX K 611/01, III K 1783/02, XVIII K 72/05, III K 770/06, IV K 158/06, IV K
1249/06, II K 256/06, II K 442/07, II K 501/06, V K 1319/06, IV K 2117/06, III K
448/07 i IV K 547/12. Wyrokiem łącznym z dnia 28 czerwca 2013 r. Sąd ten orzekł,
co następuje:
2
- na podstawie art. 569 § 1 k.p.k. i art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k., art. 87 k.k. i art. 91 §
2 k.k. połączył kary jednostkowe pozbawienia wolności i ograniczenia wolności
wymierzone skazanemu R. S. wyrokami w sprawach o sygn. akt; IX K 1200/00, III K
1783/02, IV K 158/06, IV K 1249/06, V K 1319/06 oraz IV K 547/12) i wymierzył
skazanemu karę łączną 5 lat pozbawienia wolności;
- na podstawie art. 569 § 1 k.p.k. i art. 85 k.k., art. 86 § 1 i 2 k.k. oraz art. 91 § 2 k.k.
połączył kary jednostkowe pozbawienia wolności wymierzone skazanemu wyrokami
w sprawach o sygn. akt: III K 770/06, XVIII K 72/05, II K 501/06, IV K 2117/06 i III K
448/07 oraz kary jednostkowe grzywny wymierzone skazanemu w sprawach II K
256/06 i II K 501/06 - i wymierzył R. S. karę łączną 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności oraz karę łączną 120 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu, że
wysokość jednej stawki dziennej wynosi 15 złotych;
- stwierdził, że w części nie objętej wyrokiem łącznym, w/w wyroki podlegają
odrębnemu wykonaniu;
- na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie, a więc co do kary grzywny
orzeczonej w sprawie IX K 611/01 i kary pozbawienia wolności orzeczonej z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania w sprawie II K 256/06, postępowanie w
przedmiocie wydania wyroku łącznego umorzył;
- na podstawie art. 577 k.p.k. i art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych łącznych kar
zaliczył okresy rzeczywistego pozbawienia wolności;
- na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od kosztów sądowych,
obciążając nimi Skarb Państwa.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca skazanego, który na podstawie art.
438 pkt 1, 2 i 3 k.p.k. zarzucił:
- obrazę prawa materialnego, a to art. 85 k.k. poprzez błędną jego wykładnię, co w
konsekwencji doprowadziło do wydania dwóch kar łącznych w sytuacji, gdy nie było
ku temu żadnych podstaw;
- obrazę przepisów prawa procesowego, w szczególności art. 7 k.p.k., poprzez
przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i w wyniku tego dokonanie
niespójnej i nielogicznej oceny zebranego materiału dowodowego, a w
konsekwencji nie skorzystanie z możliwości wymierzenia kary na zasadzie pełnej
lub znacznej absorpcji;
3
- błąd w ustaleniach faktycznych wobec bezzasadnego przyjęcia, iż pierwszym
chronologicznie wyrokiem jest nakaz karny wydany w stosunku do skazanego w
dniu 10 maja 2001 r., w sprawie IX K 1200/00, co w konsekwencji doprowadziło do
błędnego ustalenia istnienia podstaw dla wymierzenia dwóch kar łącznych za
przestępstwa popełnione przed owym nakazem oraz za przestępstwa popełnione
po wydaniu nakazu.
W konkluzji obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wydanie
wyroku łącznego obejmującego jedną karę łączną pozbawienia wolności,
ewentualnie uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Po rozpoznaniu apelacji, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 13 listopada 2013
r., utrzymał w mocy tenże wyrok.
Kasację od wyroku Sądu odwoławczego wniósł obrońca skazanego, który na
podstawie art. 523 k.p.k. zarzucił temu Sądowi rażące naruszenie prawa
materialnego, a mianowicie art. 85 k.k. poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że nakaz
karny jest wyrokiem w rozumieniu ustawy, a w konsekwencji uznanie, iż czyny
skazanego uzasadniają wymierzenie dwóch kar łącznych, w sytuacji, w której nie
było do tego podstaw.
W konkluzji obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz wyroku
Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd
Okręgowy.
W pisemnej odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Apelacyjnej
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Rozpoznając przedmiotową kasację Sąd Najwyższy zważył, co
następuje:
Kasacja obrońcy skazanego R. S. okazała się oczywiście bezzasadną i
podlegała oddaleniu w trybie z art. 535 § 3 k.p.k.
Krytycznie należy zauważyć, iż zarzut kasacyjny, dotyczący obrazy art. 85
k.k., stanowi powielenie identycznego zarzutu apelacyjnego, podobnie powtarza
podniesione na jego uzasadnienie argumenty. Tymczasem postępowanie
kasacyjne nie może stanowić powtórzenia postępowania apelacyjnego i nie jest
swego rodzaju trzecią instancją odwoławczą, mającą służyć kolejnemu
4
weryfikowaniu poprawności zapadłych orzeczeń w sądach pierwszej i drugiej
instancji. Kasacja została skonstruowana w taki sposób, iż zarzut dotyczy wprost
wyroku sądu pierwszej instancji, o czym świadczy zarówno jego konstrukcja, jak i
praktycznie brak odniesienia do orzeczenia Sądu odwoławczego. Trzeba podkreślić,
iż zarzuty podniesione pod adresem orzeczenia Sądu I instancji podlegają
rozważeniu przez sąd kasacyjny tylko w takim zakresie, w jakim jest to konieczne
dla właściwego rozpoznania zarzutów stawianych w tym nadzwyczajnym trybie
zaskarżonemu wyrokowi sądu odwoławczego. Tych zarzutów jednak nie można
rozpatrywać w oderwaniu od zarzutów stawianych orzeczeniu sądu odwoławczego,
skoro nie jest funkcją kontroli kasacyjnej kolejne, powielające kontrolę apelacyjną
rozpoznawanie zarzutów stawianych pod pozorem kasacji orzeczeniu sądu
pierwszej instancji.
Odczytując intencję autora kasacji zgodnie z treścią art. 118 § 1 k.p.k. należy
stwierdzić, iż w rzeczywistości obrońca starał się wykazać naruszenie przez Sąd
odwoławczy art. 457 § 3 k.p.k. wobec nienależytego – zdaniem skarżącego –
rozpoznania w/w zarzutu apelacyjnego. Należy jednak stwierdzić, że to stanowisko
jest całkowicie chybione, a zarzut oczywiście bezzasadny. Słusznie podnosi
prokurator w pisemnej odpowiedzi, że Sąd odwoławczy w uzasadnieniu swojego
wyroku prawidłowo odniósł się do postawionego w apelacji zarzutu obrazy prawa
materialnego (s. 9 – 10 uzasadnienia). Obszerne i przekonujące stanowisko Sądu II
instancji można uzupełnić o stwierdzenie, że nakaz karny ma charakter szczególny.
Prawidłowo doręczony nakaz karny, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub
sprzeciw cofnięto, podlegał wykonaniu jak prawomocny wyrok skazujący.
Jakkolwiek z czysto formalnego punktu widzenia nakaz kamy nie był ani wyrokiem,
ani postanowieniem, to jednak można wskazać, że niektóre cechy zbliżają go do
wyroków, a inne do postanowień. Treść nakazu karnego w zasadzie odpowiada
treści wyroku skazującego. Z kolei tryb, w jakim był wydawany - na posiedzeniu, a
nie na rozprawie - upodabnia go do postanowień. Istotnym jest jednak to, że nakaz
karny rozstrzyga kwestię odpowiedzialności karnej i wiążą się z tym odpowiednie
konsekwencje prawne. Uznaje się zatem nakaz karny za orzeczenie w znaczeniu
szerszym, skoro podlega on wykonaniu jak prawomocny wyrok skazujący. Istotą
nakazu w sprawie IX K 1200/00 było orzeczenie o winie i karze wobec skazanego
5
R. S. Ten podstawowy argument przesądza o tym, że pomimo pewnych
niespójności w systematyce decyzji procesowych nakaz kamy należy traktować tak,
jak wyrok skazujący.
Zgodnie z obowiązującą w maju 2001 r. (gdy orzekano w sprawie IX K
1200/00) procedurą, w trybie nakazowym orzekano wówczas "nakazem karnym",
który w razie niewniesienia sprzeciwu lub wycofania takiego sprzeciwu miał moc
wyroku skazującego. Po nowelizacji art. 507 k.p.k. ustawą z dnia 10 stycznia 2003 r.
(Dz. U. Nr 17, poz. 155), która to zmiana weszła w życie w dniu 1 lipca 2003 r.,
określenie „nakaz karny” zastąpiono sformułowaniem „wyrok nakazowy”. Jak trafnie
zauważył Sąd Apelacyjny, zmiana ta podyktowana była tylko i wyłącznie potrzebą
dostosowania przepisów prawa do wymogów Konstytucji RP, skoro zgodnie z art.
42 ust. 3 Konstytucji RP, każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie
zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. W konsekwencji należy
stwierdzić, że brak jest jakichkolwiek logicznych przesłanek do wywodzenia, że
prawomocny „nakaz karny” nie może być traktowany na równi z wyrokami
skazującymi.
Mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, Sąd
Najwyższy oddalił kasację obrońcy skazanego w trybie art. 535 § 3 k.p.k. jako
oczywiście bezzasadną. Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 518 k.p.k. zwolniono
skazanego R. S. od kosztów sądowych za postępowanie kasacyjne.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13