WZ 8/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-05-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: WZ 8/14
POSTANOWIENIE
Dnia 7 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący)
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
SSN Jan Bogdan Rychlicki
Protokolant : Anna Krawiec
w sprawie A. P. po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 7 maja
2014 r., zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. z dnia 11 marca 2014 r., sygn. akt: …3/14, oddalające wniosek
o wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem
Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3 grudnia 1974 r., sygn. akt: …
138/74
p o s t a n o w i ł:
1. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie,
2. zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania odwoławczego.
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3
grudnia 1974 r., wydanym w sprawie o sygnaturze … 138/74, A. P. został skazany
na karę trzech lat pozbawienia wolności za występek określony w art. 188 ust. 1 i 3
2
ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL (Dz.U.
Nr 44, poz. 220 ze zm.).
W dniu 6 maja 2013 r., obrońca A. P. złożył wniosek o wznowienie
postępowania karnego zakończonego powołanym wyżej wyrokiem. Powołując się
na podstawę określoną w art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k., wniósł o uchylenie tego
wyroku i uniewinnienie skazanego.
W uzasadnieniu wniosku obrońca wskazał, że wyrok z dnia 3 grudnia 1974 r.
zapadł w odmiennych warunkach geopolitycznych i podejściu ówczesnych władz do
odmowy pełnienia służby wojskowej. Zdaniem autora wniosku, pomimo że art. 70
pkt 1 Konstytucji PRL z 1952 r. gwarantował obywatelowi wolność sumienia i
wyznania, brak było uregulowań prawnych, które uwzględniałyby światopogląd
obywatela z powodu wyznawanej religii i pozwalały na odmowę pełnienia służby
wojskowej bez konsekwencji.
Postanowieniem z dnia 11 marca 2014 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w W.,
sygn. akt … 3/14, oddalił wniosek obrońcy A. P. o wznowienie postępowania.
W uzasadnieniu takiej decyzji, Wojskowy Sąd Okręgowy w W. stwierdził, że
wnioskodawca nie wskazał jakichkolwiek nowych dowodów nieznanych przedtem
sądowi, wskazujących na to, że skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie
stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze. W niniejszej sprawie nie stwierdzono,
zdaniem sądu, aby zachodziła tego rodzaju współzależność pomiędzy zgłoszonymi
dowodami, a zasadnością przypisania A. P. przestępstwa z art. 188 ustawy z dnia
21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL.
Nie mają też znaczenia dla wznowienia postępowania w niniejszej sprawie,
rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które zapadły w sprawie
przeciwko innemu państwu i nie dotyczyły wnioskodawcy.
Na to postanowienie zażalenie wniósł A. P., który domagał się uchylenia
zaskarżonego orzeczenia i wznowienia postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3 grudnia
1974 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie jest zasadne.
3
Uważna lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, zdaniem Sądu
Najwyższego, prowadzi do wniosku, iż sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił
fakty i dowody, na które powołał się wnioskodawca. Aktualne uregulowania prawne
dotyczące osób, które z uwagi na swoje przekonania religijne, ukształtowany
światopogląd, odmawiają pełnienia służby wojskowej, w przeciwieństwie do
niewątpliwie znacznie rygorystycznej interpretacji regulacji wynikających z treści art.
188 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL, z
którego to przepisu został skazany wnioskodawca, nie stanowią nowego faktu lub
dowodu uzasadniającego wznowienie postępowania karnego w rozumieniu art. 540
§ 1 pkt 2 k.p.k. Odmowa pełnienia służby wojskowej w różnych jej postaciach była i
nadal jest czynem zabronionym.
Nie uzasadnia również wznowienia postepowania argumentacja, na którą
powołał się obrońca, wskazując na § 3 art. 540 k.p.k.
Sąd Najwyższy w pełni podziela w tym zakresie argumenty Sądu pierwszej
instancji zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, bez potrzeby
ponownego ich przytaczania.
Podstawą wznowienia postępowania karnego, o której mowa w art. 540 § 3
k.p.k., mogą być rozstrzygnięcia organów międzynarodowych, które zapadły w
sprawie i w odniesieniu do osoby, która złożyła wniosek o wznowienie.
Z tych też powodów Sąd Najwyższy postanowił jak na wstępie.
POSTANOWIENIE
Dnia 7 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący)
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
SSN Jan Bogdan Rychlicki
Protokolant : Anna Krawiec
w sprawie A. P. po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 7 maja
2014 r., zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. z dnia 11 marca 2014 r., sygn. akt: …3/14, oddalające wniosek
o wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem
Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3 grudnia 1974 r., sygn. akt: …
138/74
p o s t a n o w i ł:
1. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie,
2. zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania odwoławczego.
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3
grudnia 1974 r., wydanym w sprawie o sygnaturze … 138/74, A. P. został skazany
na karę trzech lat pozbawienia wolności za występek określony w art. 188 ust. 1 i 3
2
ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL (Dz.U.
Nr 44, poz. 220 ze zm.).
W dniu 6 maja 2013 r., obrońca A. P. złożył wniosek o wznowienie
postępowania karnego zakończonego powołanym wyżej wyrokiem. Powołując się
na podstawę określoną w art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k., wniósł o uchylenie tego
wyroku i uniewinnienie skazanego.
W uzasadnieniu wniosku obrońca wskazał, że wyrok z dnia 3 grudnia 1974 r.
zapadł w odmiennych warunkach geopolitycznych i podejściu ówczesnych władz do
odmowy pełnienia służby wojskowej. Zdaniem autora wniosku, pomimo że art. 70
pkt 1 Konstytucji PRL z 1952 r. gwarantował obywatelowi wolność sumienia i
wyznania, brak było uregulowań prawnych, które uwzględniałyby światopogląd
obywatela z powodu wyznawanej religii i pozwalały na odmowę pełnienia służby
wojskowej bez konsekwencji.
Postanowieniem z dnia 11 marca 2014 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w W.,
sygn. akt … 3/14, oddalił wniosek obrońcy A. P. o wznowienie postępowania.
W uzasadnieniu takiej decyzji, Wojskowy Sąd Okręgowy w W. stwierdził, że
wnioskodawca nie wskazał jakichkolwiek nowych dowodów nieznanych przedtem
sądowi, wskazujących na to, że skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie
stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze. W niniejszej sprawie nie stwierdzono,
zdaniem sądu, aby zachodziła tego rodzaju współzależność pomiędzy zgłoszonymi
dowodami, a zasadnością przypisania A. P. przestępstwa z art. 188 ustawy z dnia
21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL.
Nie mają też znaczenia dla wznowienia postępowania w niniejszej sprawie,
rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które zapadły w sprawie
przeciwko innemu państwu i nie dotyczyły wnioskodawcy.
Na to postanowienie zażalenie wniósł A. P., który domagał się uchylenia
zaskarżonego orzeczenia i wznowienia postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w O. z dnia 3 grudnia
1974 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie jest zasadne.
3
Uważna lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, zdaniem Sądu
Najwyższego, prowadzi do wniosku, iż sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił
fakty i dowody, na które powołał się wnioskodawca. Aktualne uregulowania prawne
dotyczące osób, które z uwagi na swoje przekonania religijne, ukształtowany
światopogląd, odmawiają pełnienia służby wojskowej, w przeciwieństwie do
niewątpliwie znacznie rygorystycznej interpretacji regulacji wynikających z treści art.
188 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL, z
którego to przepisu został skazany wnioskodawca, nie stanowią nowego faktu lub
dowodu uzasadniającego wznowienie postępowania karnego w rozumieniu art. 540
§ 1 pkt 2 k.p.k. Odmowa pełnienia służby wojskowej w różnych jej postaciach była i
nadal jest czynem zabronionym.
Nie uzasadnia również wznowienia postepowania argumentacja, na którą
powołał się obrońca, wskazując na § 3 art. 540 k.p.k.
Sąd Najwyższy w pełni podziela w tym zakresie argumenty Sądu pierwszej
instancji zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, bez potrzeby
ponownego ich przytaczania.
Podstawą wznowienia postępowania karnego, o której mowa w art. 540 § 3
k.p.k., mogą być rozstrzygnięcia organów międzynarodowych, które zapadły w
sprawie i w odniesieniu do osoby, która złożyła wniosek o wznowienie.
Z tych też powodów Sąd Najwyższy postanowił jak na wstępie.