Ts 97/99
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
19
POSTANOWIENIE
z dnia 30 listopada 1999 r.
Sygn. Ts 97/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Jadwiga Skórzewska-Łosiak
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej
Arkadiusza R. w sprawie zgodności:
a) § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydanego na podstawie art. 152 ust. 4 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1991 r. w sprawie warunków, form, trybu przyznawania i wypłacania oraz wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów studiów dziennych (Dz.U. Nr 112, poz. 488) z art. 70 ust. 4, art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
b) art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Arkadiusza R. z 7 lipca 1999 r zarzucono, iż § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydanego na podstawie art. 152 ust. 4 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1991 r. w sprawie warunków, form, trybu przyznawania i wypłacania oraz wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów studiów dziennych (Dz.U. Nr 112, poz. 488) jest niezgodny z art. 70 ust. 4, art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zakwestionowane regulacje naruszają prawo do powszechnego i równego dostępu do wykształcenia poprzez dyskryminujące pozbawienie możliwości pobierania stypendium za wyniki w nauce osoby, która uzyskała zgodę na przeniesienie ze studiów zaocznych na studia dzienne na tym samym kierunku. Ponadto skarżący podniósł, iż naruszają one także wyrażone w art. 70 ust. 4 zd. 2 prawo do dostępu do środków systemu indywidualnej pomocy finansowej dla studentów poprzez wyłączenie możliwości pobierania stypendium za wyniki w nauce, mimo spełnienia obiektywnych wymagań. Skarżący dopatrzył się także niezgodności zakwestionowanych regulacji z zasadą sprawiedliwości społecznej, zasadą państwa prawnego oraz z zasadą równości.
Ponadto skarżący zakwestionował zgodność art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP. Zdaniem skarżącego, zakwestionowane regulacje wyłączając akty wewnętrzne zakładu administracyjnego (jakim jest uniwersytet państwowy) z kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego zamykają tym samym drogę sądową w tym zakresie.
Skarżący wskazał, iż po przeniesieniu się ze studiów zaocznych na studia dzienne na Wydziale Prawa i Administracji ubiegał się o uzyskanie stypendium za wyniki w nauce w związku z uzyskaniem średniej ocen przekraczającej znacznie minimum uzasadniające przyznanie takiego stypendium. Dziekan Wydziału Prawa i Administracji 21 października 1998 r. negatywnie rozpatrzył jego wniosek, zaś Prorektor Uniwersytetu w K. pismem z 11 czerwca 1998 r. poinformował skarżącego, iż nie przysługuje mu prawo do uzyskania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki 1998/1999 z uwagi na to, iż w poprzedzającym roku akademickim był on studentem studiów zaocznych. W związku z tym stanowiskiem władz uczelni skarżący wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę, w której podniósł, iż § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. jest sprzeczny z Konstytucją RP. Skarżący wywodził w niej jednocześnie, iż kognicja Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpoznania jego skargi wynika z art. 77 Konstytucji RP. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 18 maja 1999 r. (sygn. akt II SA/Kr910/99) skargę tę odrzucił stwierdzając, iż regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K., jako akt wewnętrzny zakładu, jakim jest uniwersytet, nie podlega jego kognicji określonej w ustawie z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż orzeczenie władzy publicznej wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej aktu normatywnego, narusza przysługujące mu prawa lub wolności o charakterze konstytucyjnym.
Będąca przedmiotem rozpoznania wstępnego skarga konstytucyjna warunku tego nie spełnia. W szczególności skarżący nie przedstawił dostatecznych argumentów uzasadniających tezę, iż prawo do uzyskania stypendium za wyniki w nauce ma charakter prawa o konstytucyjnym charakterze. Wbrew twierdzeniom skarżącego, odmowa przyznania mu wspomnianego stypendium nie ogranicza mu dostępu do wykształcenia, które to prawo wywodzi on z treści art. 70 ust. 4 zd. 1 Konstytucji RP. Odmowa ta nie wpływa bowiem na możliwość realizacji przez skarżącego programu studiów, ani też nie ogranicza jego uczestnictwa w przewidzianych w tym programie zajęciach dydaktycznych.
Jak słusznie wskazał sam skarżący, stypendium za wyniki w nauce pełni funkcję motywującą i nosi znamiona nagrody. Nie jest natomiast jego celem wyrównywanie różnic socjalnych rzutujących na rzeczywisty dostęp do wykształcenia. Te zadania bowiem spełnia stypendium socjalne. W związku z powyższym stypendium za wyniki w nauce nie może być traktowane jako element systemu pomocy finansowej, o której wspomina art. 70 ust. 4 zd. 2 Konstytucji RP.
Skarżący stwierdził ponadto, iż przyjęte na Uniwersytecie w K. zasady przyznawania stypendiów za wyniki w nauce naruszają konstytucyjną zasadę równości. Samo wskazanie na naruszenie tej zasady nie jest wszakże wystarczającą podstawą do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Zasada ta nie określa bowiem żadnego prawa konstytucyjnego o charakterze podmiotowym. Dopóki więc w skardze konstytucyjnej nie zostanie sformułowany zarzut naruszenia konkretnego prawa lub wolności o takim charakterze, samo powoływanie się na naruszenie zasady równości nie spełnia warunków umożliwiających merytoryczne rozpoznanie skargi. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje w tym zakresie stanowisko wyrażone już w postanowieniu z 27 kwietnia 1998 r. (sygn. Ts 46/98) oraz postanowieniu z 3 listopada 1998 r. (sygn. Ts 116/98, OTK ZU Nr 1/1998, poz. 10)
W skardze konstytucyjnej stanowiącej przedmiot rozpoznania wstępnego zawarto także zarzut naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej oraz zasady państwa prawnego. Zarzutów tych wszakże w żadnym stopniu nie uzasadniono. Także i one nie mogły więc stanowić podstawy przyjęcia, iż odmowa przyznania skarżącemu stypendium za wyniki w nauce narusza któreś z przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym.
Nie mogły także stanowić przedmiotu merytorycznego rozpoznania zarzuty, jakie skarżący odniósł do treści art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.).
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie ten akt normatywny, który stanowił podstawę wydania orzeczenia naruszającego zdaniem skarżącego przysługujące mu prawa lub wolności konstytucyjne. W niniejszej sprawie orzeczeniem takim jest według skarżącego postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 1999 r. odrzucające skargę na regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydany przez rektora tej uczelni. Ani wszakże z treści tego orzeczenia, ani też z dołączonego doń pisemnego uzasadnienia nie wynika, iżby art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) miał w jakikolwiek sposób stanowić podstawę jego wydania. W tym więc zakresie skarga konstytucyjna nie spełnia podstawowego wymogu określonego we wspomnianym wcześniej art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.
Jeżeli zaś chodzi o art. 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym to w istocie określa on od strony pozytywnej kompetencje tego sądu, wyliczając kategorie spraw poddanych jego kognicji. Tym niemniej fakt odmowy zbadania skargi na regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. nie oznacza, iżby w ten sposób naruszono przysługujące skarżącemu prawo do sądu. Jak słusznie podkreśla to bowiem skarżący, regulamin ów nosi cechy aktu normatywnego o charakterze generalnym. Dopiero wydane na podstawie tego regulaminu indywidualne rozstrzygnięcia uprawnionych organów uczelni kształtować będą odpowiednio sferę praw i obowiązków jej studentów. W stosunku do skarżącego rozstrzygnięciem takim była odmowa przyznania mu stypendium za wyniki w nauce. Określone w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo do sądu odnosi się wyłącznie do takich spraw, które mają charakter konkretny i indywidualny. Nie można więc z regulacji tej wywodzić uprawnienia do kwestionowania przed sądem norm prawnych o charakterze abstrakcyjnym i generalnym, których zastosowanie wymaga dopiero wydania indywidualnego rozstrzygnięcia, konkretyzującego treść uprawnień i obowiązków określonego podmiotu. Odmowa rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny zarzutów skarżącego, skierowanych przeciwko treści regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. nie naruszała więc przysługującego skarżącemu prawa do sądu, nie była to bowiem “sprawa”, której rozpoznania przez sąd mógł się skarżący domagać na zasadzie art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Z tych samych powodów należy uznać za nieuzasadnione twierdzenie skarżącego, jakoby postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 1999 r. zamknęło mu sądową drogę dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Kwestia owych ewentualnie naruszonych wolności lub praw nie była bowiem przez skarżącego w ogóle przedstawiona Naczelnemu Sadowi Administracyjnemu. Skarżący w postępowaniu przed tym sądem nie zakwestionował bowiem samej odmowy przyznania mu stypendium za wyniki w nauce, lecz podstawę prawną tego rozstrzygnięcia. Pojęcie drogi sądowej, o której mówi art. 77 ust. 2 Konstytucji RP odnosi się wszakże do tych naruszeń sfery praw lub wolności danego podmiotu, które mają charakter indywidualny i konkretny. Takiego wszakże charakteru nie posiadały zakwestionowane przez skarżącego przepisy regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny uznał, iż skarżący, stawiając zarzut naruszenia przez art. 16 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, nie wykazał, iż wydane na podstawie tego przepisu orzeczenie organu władzy publicznej naruszyło przysługujące mu praw do sądu określone w art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.
W tym stanie rzeczy, z uwagi na niespełnienie warunków dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, należało skardze tej odmówić nadania dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 30 listopada 1999 r.
Sygn. Ts 97/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Jadwiga Skórzewska-Łosiak
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej
Arkadiusza R. w sprawie zgodności:
a) § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydanego na podstawie art. 152 ust. 4 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1991 r. w sprawie warunków, form, trybu przyznawania i wypłacania oraz wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów studiów dziennych (Dz.U. Nr 112, poz. 488) z art. 70 ust. 4, art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
b) art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Arkadiusza R. z 7 lipca 1999 r zarzucono, iż § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydanego na podstawie art. 152 ust. 4 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1991 r. w sprawie warunków, form, trybu przyznawania i wypłacania oraz wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów studiów dziennych (Dz.U. Nr 112, poz. 488) jest niezgodny z art. 70 ust. 4, art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zakwestionowane regulacje naruszają prawo do powszechnego i równego dostępu do wykształcenia poprzez dyskryminujące pozbawienie możliwości pobierania stypendium za wyniki w nauce osoby, która uzyskała zgodę na przeniesienie ze studiów zaocznych na studia dzienne na tym samym kierunku. Ponadto skarżący podniósł, iż naruszają one także wyrażone w art. 70 ust. 4 zd. 2 prawo do dostępu do środków systemu indywidualnej pomocy finansowej dla studentów poprzez wyłączenie możliwości pobierania stypendium za wyniki w nauce, mimo spełnienia obiektywnych wymagań. Skarżący dopatrzył się także niezgodności zakwestionowanych regulacji z zasadą sprawiedliwości społecznej, zasadą państwa prawnego oraz z zasadą równości.
Ponadto skarżący zakwestionował zgodność art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP. Zdaniem skarżącego, zakwestionowane regulacje wyłączając akty wewnętrzne zakładu administracyjnego (jakim jest uniwersytet państwowy) z kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego zamykają tym samym drogę sądową w tym zakresie.
Skarżący wskazał, iż po przeniesieniu się ze studiów zaocznych na studia dzienne na Wydziale Prawa i Administracji ubiegał się o uzyskanie stypendium za wyniki w nauce w związku z uzyskaniem średniej ocen przekraczającej znacznie minimum uzasadniające przyznanie takiego stypendium. Dziekan Wydziału Prawa i Administracji 21 października 1998 r. negatywnie rozpatrzył jego wniosek, zaś Prorektor Uniwersytetu w K. pismem z 11 czerwca 1998 r. poinformował skarżącego, iż nie przysługuje mu prawo do uzyskania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki 1998/1999 z uwagi na to, iż w poprzedzającym roku akademickim był on studentem studiów zaocznych. W związku z tym stanowiskiem władz uczelni skarżący wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę, w której podniósł, iż § 2 ust. 8 pkt 4 oraz § 3 ust. 14 regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. jest sprzeczny z Konstytucją RP. Skarżący wywodził w niej jednocześnie, iż kognicja Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpoznania jego skargi wynika z art. 77 Konstytucji RP. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 18 maja 1999 r. (sygn. akt II SA/Kr910/99) skargę tę odrzucił stwierdzając, iż regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K., jako akt wewnętrzny zakładu, jakim jest uniwersytet, nie podlega jego kognicji określonej w ustawie z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż orzeczenie władzy publicznej wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej aktu normatywnego, narusza przysługujące mu prawa lub wolności o charakterze konstytucyjnym.
Będąca przedmiotem rozpoznania wstępnego skarga konstytucyjna warunku tego nie spełnia. W szczególności skarżący nie przedstawił dostatecznych argumentów uzasadniających tezę, iż prawo do uzyskania stypendium za wyniki w nauce ma charakter prawa o konstytucyjnym charakterze. Wbrew twierdzeniom skarżącego, odmowa przyznania mu wspomnianego stypendium nie ogranicza mu dostępu do wykształcenia, które to prawo wywodzi on z treści art. 70 ust. 4 zd. 1 Konstytucji RP. Odmowa ta nie wpływa bowiem na możliwość realizacji przez skarżącego programu studiów, ani też nie ogranicza jego uczestnictwa w przewidzianych w tym programie zajęciach dydaktycznych.
Jak słusznie wskazał sam skarżący, stypendium za wyniki w nauce pełni funkcję motywującą i nosi znamiona nagrody. Nie jest natomiast jego celem wyrównywanie różnic socjalnych rzutujących na rzeczywisty dostęp do wykształcenia. Te zadania bowiem spełnia stypendium socjalne. W związku z powyższym stypendium za wyniki w nauce nie może być traktowane jako element systemu pomocy finansowej, o której wspomina art. 70 ust. 4 zd. 2 Konstytucji RP.
Skarżący stwierdził ponadto, iż przyjęte na Uniwersytecie w K. zasady przyznawania stypendiów za wyniki w nauce naruszają konstytucyjną zasadę równości. Samo wskazanie na naruszenie tej zasady nie jest wszakże wystarczającą podstawą do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Zasada ta nie określa bowiem żadnego prawa konstytucyjnego o charakterze podmiotowym. Dopóki więc w skardze konstytucyjnej nie zostanie sformułowany zarzut naruszenia konkretnego prawa lub wolności o takim charakterze, samo powoływanie się na naruszenie zasady równości nie spełnia warunków umożliwiających merytoryczne rozpoznanie skargi. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje w tym zakresie stanowisko wyrażone już w postanowieniu z 27 kwietnia 1998 r. (sygn. Ts 46/98) oraz postanowieniu z 3 listopada 1998 r. (sygn. Ts 116/98, OTK ZU Nr 1/1998, poz. 10)
W skardze konstytucyjnej stanowiącej przedmiot rozpoznania wstępnego zawarto także zarzut naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej oraz zasady państwa prawnego. Zarzutów tych wszakże w żadnym stopniu nie uzasadniono. Także i one nie mogły więc stanowić podstawy przyjęcia, iż odmowa przyznania skarżącemu stypendium za wyniki w nauce narusza któreś z przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym.
Nie mogły także stanowić przedmiotu merytorycznego rozpoznania zarzuty, jakie skarżący odniósł do treści art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.).
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie ten akt normatywny, który stanowił podstawę wydania orzeczenia naruszającego zdaniem skarżącego przysługujące mu prawa lub wolności konstytucyjne. W niniejszej sprawie orzeczeniem takim jest według skarżącego postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 1999 r. odrzucające skargę na regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. wydany przez rektora tej uczelni. Ani wszakże z treści tego orzeczenia, ani też z dołączonego doń pisemnego uzasadnienia nie wynika, iżby art. 16 i 19 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) miał w jakikolwiek sposób stanowić podstawę jego wydania. W tym więc zakresie skarga konstytucyjna nie spełnia podstawowego wymogu określonego we wspomnianym wcześniej art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.
Jeżeli zaś chodzi o art. 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym to w istocie określa on od strony pozytywnej kompetencje tego sądu, wyliczając kategorie spraw poddanych jego kognicji. Tym niemniej fakt odmowy zbadania skargi na regulamin przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. nie oznacza, iżby w ten sposób naruszono przysługujące skarżącemu prawo do sądu. Jak słusznie podkreśla to bowiem skarżący, regulamin ów nosi cechy aktu normatywnego o charakterze generalnym. Dopiero wydane na podstawie tego regulaminu indywidualne rozstrzygnięcia uprawnionych organów uczelni kształtować będą odpowiednio sferę praw i obowiązków jej studentów. W stosunku do skarżącego rozstrzygnięciem takim była odmowa przyznania mu stypendium za wyniki w nauce. Określone w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo do sądu odnosi się wyłącznie do takich spraw, które mają charakter konkretny i indywidualny. Nie można więc z regulacji tej wywodzić uprawnienia do kwestionowania przed sądem norm prawnych o charakterze abstrakcyjnym i generalnym, których zastosowanie wymaga dopiero wydania indywidualnego rozstrzygnięcia, konkretyzującego treść uprawnień i obowiązków określonego podmiotu. Odmowa rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny zarzutów skarżącego, skierowanych przeciwko treści regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K. nie naruszała więc przysługującego skarżącemu prawa do sądu, nie była to bowiem “sprawa”, której rozpoznania przez sąd mógł się skarżący domagać na zasadzie art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Z tych samych powodów należy uznać za nieuzasadnione twierdzenie skarżącego, jakoby postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 1999 r. zamknęło mu sądową drogę dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Kwestia owych ewentualnie naruszonych wolności lub praw nie była bowiem przez skarżącego w ogóle przedstawiona Naczelnemu Sadowi Administracyjnemu. Skarżący w postępowaniu przed tym sądem nie zakwestionował bowiem samej odmowy przyznania mu stypendium za wyniki w nauce, lecz podstawę prawną tego rozstrzygnięcia. Pojęcie drogi sądowej, o której mówi art. 77 ust. 2 Konstytucji RP odnosi się wszakże do tych naruszeń sfery praw lub wolności danego podmiotu, które mają charakter indywidualny i konkretny. Takiego wszakże charakteru nie posiadały zakwestionowane przez skarżącego przepisy regulaminu przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu w K.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny uznał, iż skarżący, stawiając zarzut naruszenia przez art. 16 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, nie wykazał, iż wydane na podstawie tego przepisu orzeczenie organu władzy publicznej naruszyło przysługujące mu praw do sądu określone w art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.
W tym stanie rzeczy, z uwagi na niespełnienie warunków dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, należało skardze tej odmówić nadania dalszego biegu.