Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 3 lutego 2000 r.

Sygn. Ts 58/99



Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Zdzisław Czeszejko-Sochacki



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Elżbiety i Wiesława M.,w sprawie zgodności:

– art. 9 ust. 1 i 2, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14 ust. 2 pkt 5, art. 22 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 80, poz. 350 do zm. wynikającej z Dz.U. z 1993 r., Nr 28, poz. 127- stan prawny obowiązujący do końca 1995 r.) z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

– art. 6, art. 7 i art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego z art. 2, art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej



Uzasadnienie:

I

W skardze konstytucyjnej z 20 kwietnia 1999 r. pełnomocnik skarżących zarzucił sprzeczność art. 9 ust. 1 i 2, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14 ust. 2 pkt 5, art. 22 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 80, poz. 350 ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z zasadą niedyskryminacji określoną w art. 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Podniósł także zarzut sprzeczności art. 6, art. 7 i art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego z art. 2, art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 maja 1999 r. skarżący zostali wezwani do uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi, a w szczególności do przedstawienia argumentów, które ich zdaniem, pozwalają uznać, iż zaskarżone przepisy art. 6, 7 i 8 kodeksu postępowania administracyjnego były podstawą wydania ostatecznego orzeczenia zapadłego w niniejszej sprawie. Skarżący zostali zobowiązani również do wskazania sposobu w jaki, ich zdaniem zaskarżone przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 80, poz. 350; ze zm. do zmiany wynikającej z Dz.U. z 1993 r., Nr 28, poz. 127 – stan prawny obowiązujący do końca 1995 r.) naruszają przywołane prawa i wolności konstytucyjne.

W piśmie procesowym, będącym odpowiedzią na zarządzenie Trybunału Konstytucyjnego, pełnomocnik skarżących rozwinął podniesiony zarzut sprzeczności art. 6, art. 7 i art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego z art. 2, art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP i wskazał, iż zarzuca organom orzekającym w sprawie jego mocodawców naruszenie przytoczonych zasad ogólnych postępowania administracyjnego.

W odniesieniu do zakwestionowanych przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, skarżący upatrują ich niekonstytucyjności w nieprecyzyjnym ich sformułowaniu. Prowadzi ono, zdaniem skarżących, do rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. W efekcie sądy administracyjne rozstrzygając podobne sprawy dokonują innej interpretacji tych samych przepisów. W szczególności skarżący kwestionują przyjętą przez Naczelny Sąd Administracyjny w S., badający skargę przez nich złożoną, interpretację treści art. 9 ust. 2 zakwestionowanej ustawy. Przyjęty przez ten sąd sposób interpretacji tego przepisu w związku z art. 22 ust. 1 ustawy nie pozwala na uznanie każdego wydatku poniesionego w związku z działalnością, z której przychody należą do jednego źródła (jest nią pozarolnicza działalność gospodarcza) za koszt uzyskania przychodu. Jednocześnie skarżący przytaczają wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w L. z 6 grudnia 1996 r. (I SA/Lu 310/96), który przyjął odmienną interpretację art. 10 w związku z art. 22 ust. 1 zaskarżonej ustawy i pozwolił uznać za koszty uzyskania przychodów wydatki poniesione przez podatnika z części jego pozarolniczej działalności gospodarczej mimo, iż nie przyniosła ona w danym roku podatkowym przychodów. Podkreślają jednocześnie, że z art. 10 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy wynika, iż jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza, jako odrębna kategoria.



II

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:



1. Zadaniem wstępnego rozpoznania jest zbadanie czy skarga spełnia warunki formalne przewidziane w art. 79 ust. 1 konstytucji w związku z art. 46-48 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Jak wiadomo, skarga konstytucyjna ustanowiona w art. 79 ust. 1 konstytucji jest środkiem ochrony wolności i praw. Zgodnie z tym przepisem prawo do wystąpienia ze skargą konstytucyjną przysługuje “każdemu czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone”. Materialno-prawną podstawę skargi stanowi naruszenie konstytucyjnie chronionych wolności lub praw na skutek ostatecznego orzeczenia opartego na akcie normatywnym, który skarżący uważa za niezgodny z konstytucją. Z tego względu ustawodawca w art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nałożył na skarżącego procesowy obowiązek wskazania jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób zostały naruszone. Tego obowiązku skarżący nie dopełnili.

Pełnomocnik skarżących, pomimo próby uzupełnienia braków formalnych, rozwijając zarzut sprzeczności art. 6, art. 7 i art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego z art. 2, art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP nie wskazał, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżących i w jaki sposób zostały naruszone. Zarzut skarżących, w gruncie rzeczy sprowadza się do wadliwego stosowania prawa przez naruszenie przytoczonych zasad ogólnych postępowania administracyjnego. W związku z tym, trzeba przede wszystkim zauważyć, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być jedynie naruszenie konstytucyjnych wolności lub praw, a nie naruszenie ustawy.

Jak to już bowiem wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny “przedmiotem badania ze strony Trybunału Konstytucyjnego nie może być stosowanie ustawy przez sąd lub inny organ publiczny, a więc badanie czy treść ustawy została prawidłowo odczytana z punktu widzenia określonych w konstytucji wolności i praw. Nie stosowanie przepisu, a jego treść stanowi przedmiot kontroli Trybunału” (postanowienie z 6 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 9/98, OTK ZU Nr I/1999 suplement, poz. 27). Brak uzasadnienia zarzutu niekonstytucyjności powołanych przepisów art. 6, art. 7 i art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego powoduje, że skardze konstytucyjnej nie można nadać biegu.



2. Niezależnie jednak od wyżej wskazanej przyczyny nienadania skardze biegu zwrócić należy uwagę, że zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, zasadniczo sformułowanych w rozdziale II konstytucji, może być także wywiedziony z zasad ustrojowych, o ile skarżący wykaże, że naruszenie takiej zasady doprowadziło do pogwałcenia określonych w konstytucji jego praw lub wolności.

W tej sprawie skarżący, zarzucając sprzeczność zaskarżonych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 32 ust. 2 konstytucji, odwołali się do zasad ustrojowych, nie wskazując jakie prawa podmiotowe wywodzą z tych zasad. Nie spełnili więc wymaganego warunku ustawowego.



3. Na marginesie tych rozważań, w odniesieniu do art. 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który jak podaje pełnomocnik skarżących, jest powtórzeniem zakazu dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny unormowanego w art. 32 ust. 2 konstytucji, trzeba podkreślić, iż nie można przyjąć, że wzorzec kontroli stanowią umowy międzynarodowe, których stroną jest Polska i to bez względu na to, czy wynikają z nich dla skarżącego jakieś prawa. Bezsporne jest bowiem, że warunkiem dopuszczalności skargi konstytucyjnej jest naruszenie “konstytucyjnych praw lub wolności”. Jak to już wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 czerwca 1999 r. (SK 12/98, OTK ZU Nr 5/1999, poz. 96), stosownie do art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, przedmiotem skargi konstytucyjnej, może być tylko zgodność zaskarżonego aktu normatywnego z konstytucją, a nie z jakimkolwiek aktem normatywnym.



Mając na uwadze, iż skarżący, zarzucając sprzeczność zaskarżonych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z zasadą niedyskryminacji określoną w art. 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 87 ust. 1 konstytucji, nie wskazali takich przysługujących im praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym, w zakresie których skarga konstytucyjna jest uprawnionym środkiem obrony, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.