Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2013 r. w Poznaniu

sprawy z odwołania Przedsiębiorstwa Produkcyjno- Handlowo-Usługowego (...) Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale zainteresowanych: A. I., M. O., G. H., A. H. (1), I. K., M. Ż., K. M., W. M., M. P. (1), O. W., G. O., E. K., A. K. (1) (dawniej K.), A. S., D. H., W. B. (1), A. P., B. P., I. S. (1), E. A., A. K. (2), A. W., B. Z., K. B., W. W. (1), A. A., M. B. (M.), D. M., M. I., K. G., J. K., M. P. (2), M. N., B. M. (1), A. K. (3), E. B., W. W. (2), M. M. (2), S. U., J. I., A. H. (2), B. R., I. P., L. R., D. K., D. Z., B. N., M. P. (3)

o ustalenie podleganiu ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji odwołującego Przedsiębiorstwa Produkcyjno- Handlowo-Usługowego (...) Z. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z dnia 14 grudnia 2011 r. sygn. akt IV U 787/09

1.  umarza postępowanie w zakresie dotyczącym zainteresowanych: A. I., A. A., A. K. (1) (dawniej K.)
i A. K. (3);

2.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.09.2008r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) S. U. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 2.09.2003r. do 30.09.2003r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. H. (1) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 08.08.2005r. do 07.09.2005r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) G. H. , jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 08.08.2005r. do 07.09.2005r., od 17.02.2006r. do 30.04.2006r., od 10.05.2006r. do 30.06.2006r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. H. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 08.08.2005r. do 7.09.2005r., od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. i od 17.11.2005r. do 30.04.2006r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) B. N. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 24.09.2002r. do 30.10.2002r.,od 05.11.2002r. do 30.11.2002r. i od 27.02.2003r. do 30.04.2003r.,

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. K. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 02.09.2002r. do 20.09.2002r., od 25.09.2002r. do 15.11.2002r. i od 03.03.2003r. do 30.04.2003r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) W. W. (1), jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 29.08.2002r. do 30.09.2002r., od 04.10.2002r. do 20.10.2002r. i od 22.10.2002r. do 15.11.2002r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. K. (3), jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 05.09.2002r. do 07.09.2002r., d 23.09.2002r. do10.10.2002r. i od 18.08.2003r. do 18.09.2003r.

Decyzją z dnia 16.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) W. M. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 26.08.2002r. do 30.09.2002r., od 04.10.2002r. do 15.11.2002r.

Decyzją z dnia 16.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) B. M. (1) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 08.09.2005r. do 07.11.2005r., od 17.11.2005r. do 30.04.2006r. i od 10.05.2006r. do 30.06.2006r.

Decyzją z dnia 16.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) K. M. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) I. S. (2), jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 03.01.2005r. do 31.05.2005r.

Decyzją z dnia 16.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. A., jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 30.08.2002r. do 7.09.2002r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) I. P. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 07.07.2005r. do 06.08.2005r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. P. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 06.03.2003r. do 30.04.2003r., od 18.08.2003r. do 30.09.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) W. W. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) D. K., jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 22.10.2002r. do 15.11.2002r. i od 18.11.2002r. do 15.12.2002r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) B. Z., jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 19.09.2003r., od 30.09.2003r. do 15.10.2003r.

Decyzją z dnia 16.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) E. B., jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.09.2005r. do 31.10.2005r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) D. M., jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.09.2003r. do 01.10.2003r., od 03.10.2003r. do 31.10.2003r. i od 03.11.2003r. do 30.11.2003r.

Decyzją z dnia 29.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. P. (3), jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 12.09.2005r. do 10.11.2005r., od 17.11.2005r. do 30.04.2006r. i od 10.05.2006r. do 30.09.2006r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. S. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r., od 22.09.2003r.do 30.09.2003r. i od 02.10.2003r. do 15.10.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) J. K. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 26.08.2002r. do 07.09.2002r., od 18.08.2003r.do 30.09.2003r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. I. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) K. B. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 06.01.2005r. do 31.01.2005r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) L. R. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 24.08.2002r. do 15.10.2003r. i od 20.10.2003r. do 15.11.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. K. (4) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) O. W. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 3.09.2Ó03r. do 28.09.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. P. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie 25.08.2003r. do 25.09.2003r. i od 04.11.2003r. do 30.11.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. M. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 20.08.2003r. do 20.09.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) W. B. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. i od 22.09.2003r. do 30.09.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) B. P. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 12.09.2005r. do 10.11.2005r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) G. O. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. od 17.02.2006r. do 30.04.2006r., od 10.05.2006r. 30.09.2006r. i od 02.10.2006r. do 31.12.2006r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) J. I. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 07.07.2005r. do 29.07.2005r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) D. Z. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) B. R. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 23.10.2002r. do 30.11.2002r. i od 02.12.2002r. do 15.12.2002r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. W. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.09.2005r. do 31.10.2005r. i od 17.11.2005r. do 30.04.2006r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. I. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r. i od 02.10.2006r. do 31.12.2006r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) A. H. (2) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 26.06.2006r. do 30.09.2006r. i od 02.10.2006r. do 31.12.2006r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) K. G. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 20.08.2003r. do 20.09.2003r. od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. od 02.10.2003r. do 15.10.2003r. i od 17.10.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) E. K. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 06.09.2002r. do 20.09.2002r. od 23.09.2002r. do 30.10.2002r. od 05.11.2002r. do 30.11.2002r. od 06.03.2003r. do 30.04.2003r. i od 18.08.2003r. do 30.09.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. N. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 24.09.2002r. do 15.10.2002r., od20.08.2003r. do 20.09.2003r. od 24.09.2003r. do 30.09.2003r. od02.10.2003r. do 15.10.2003r.i od 17.10.2003r. do 16.11.2003r.

Decyzją z dnia 12.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) D. H. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r.od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. i od 02.10.2003r. do 15.10.2003r.

Decyzją z dnia 15.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. .objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) I. K. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 28.08.2002r. do 30.09.2002r. od 04.10.2002r. do 15.11.2002r. od 18.11.2002r. do 15.12.2002r. od 27.02.2003r. do 30.04.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. M. (3) jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 19.08.2003r. do 19.09.2003r. od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. od 07.10.2003r. do 30.10.2003r. od 03.11.2003r. do 30.11.2003r.

Decyzją z dnia 17.09.2008r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. objął obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym i wypadkowym) M. O. jako osobę będącą zleceniobiorcą, z tytułu zatrudnienia u płatnika PPHU (...) w Z. w okresie od 07.09.2002r. do 20.09.2002r., od 25.09.2002r. do 30.10.2002r., od 05.11.202r. do 15.12.2002r. , od 27.02.2003r. do 30.04.2003r., od 18.09.2003r. do 30.09.2003r., od 02.10.2003r. do 30.10.2003r., od 03.11.2003r. do 30.11.2003r. , od 07.12.2005r. do 30.04.2006r.

Organ rentowy ustalił, że wyżej wymienieni zainteresowani wykonywali pracę w warunkach właściwych zleceniu, pomimo nadania stosunkowi nazwy o dzieło. Pozwany wskazał, że zasada swobody umów nie ma charakteru absolutnego i podlega ograniczeniom wynikającym z przepisów prawa. Zakres umów o dzieło uprawnia do wniosku, że w okresach umów zainteresowani wykonywali powtarzalne, regularne czynności pozbawione twórczego charakteru. Wykonywane czynności były czynnościami starannego działania, w celu osiągnięcia zamierzonego celu. Czynności wykonywane miały charakter ciągły i powtarzalny. W przypadku nie wykonania pracy ilości wynikającej z zawartych umów nie wyciągano konsekwencji, a jedynie wypłacano wynagrodzenie za rzeczywistą ilość wykonanej pracy. Praca wykonywana była pod bezpośrednim nadzorem kierownika, który rozdzielał pracę i wydawał polecenia, nadzorował sposób wykonywania poszczególnych czynności. Organ rentowy wskazał ponadto, że rodzaj i sposób wykonywania usług (pod nadzorem osoby kontrolującej), cykliczność zawierania umów (umowy rozłożone w czasie, w których określona została data rozpoczęcia i zakończenia świadczenia usługi), miejsce wykonywania pracy (ściśle wykazane przez pracodawcę), sposób wynagradzania (za ściśle wykonaną usługę) wskazują na to, że umowy te nosiły charakter umów o świadczenie usług - umów zlecenia, a nie umów o dzieło.

Odwołania od powyżej wskazanych decyzji złożyło Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe (...) w Z. zarzucając zaskarżonym decyzjom naruszenie przepisów prawa proceduralnego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności art. 7, 8, 9, 11, 77 § 1, 78 § 1, 79, 80 i 81 k.p.a. oraz art. 89 ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych; naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności przepisów art. 6 ust. 1 pkt 4), art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z przepisem art. 627 i 734-750 kodeksu cywilnego poprzez błędne przyjęcie, że odwołującego łączyły z zainteresowanymi umowy zlecenia, a nie umowy o dzieło, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że zainteresowani podlegają obowiązkowo - z tytułu świadczeń na rzecz odwołującego, wynikających z przedmiotowych umów - ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu).

Odwołujący wskazał poszczególnych odwołaniach, że zainteresowani zobowiązywali się do osiągnięcia konkretnego, określonego umową rezultatu m.in. odpeszczenia określonej ilości śliwki mrożonej, pokrojenia określonej ilości grzybów mrożonych, a odwołujący, jako Zamawiający zobowiązał się z tego tytułu do zapłaty określonego umową wynagrodzenia za wykonane dzieło i po jego odbiorze. Umowy miały ściśle określony termin wykonania dzieła, co w żadnym razie nie świadczy o „ciągłości" umowy. Ustalenie między stronami umowy, że wykonanie dzieła miało odbywać się na terenie chłodni przy ul. (...) w Z. uzasadnione było wymogami sanitarno - higienicznymi i w żadnej mierze nie dyskwalifikowało zawartych umów jako umów o dzieło.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji.

Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych: S. U., W. M., B. M. (2), K. M., I. S. (2), A. K. (4), G. O., M. O., M. Ż., K. B., W. B. (2), D. M., M. B., M. M. (2), M. P. (4), A. P., O. R., L. R., I. P., B. P., M. P. (2), W. W. (2), E. K., D. K., K. G., A. S., A. K. (2), B. Z., J. K., E. B., E. A., A. A., D. Z., B. R., A. K. (3), J. I., M. H.(P.), A. I., D. H., W. W. (1), A. W., M. I., G. H., A. H. (2), M. N., B. N. i I. K.. Sprawy połączono na zasadzie art. 219 kpc i prowadzono pod sygn. akt IVU 787/09.

Sprawę dotyczącą zainteresowanych: A. U., A. H. (2), J. I. ostatecznie wyłączono do odrębnego postępowania.

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2011r., sygn. akt IV U 878/09, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze oddalił odwołanie oraz zasądził od odwołującego Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego w Z. (...) Z. K. na rzecz pozwanego kwotę 360 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Z. K. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe (...) zajmował się przetwarzaniem owoców i warzyw, m.in. odpeszczaniem śliwek, krojeniem grzybów, szypułkowaniem truskawek, czyszczeniem szparagów, sortowaniem owoców mrożonych.

M. O. była osobą bezrobotną. Kilkakrotnie podejmowała zatrudnienie u odwołującego. Zawarła z odwołującym umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło. Były to umowy: od 07.09.2002r. do 20.09.2002r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł, od 25.09.2002r. do 15.10.2002r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem, od 16.10.2002r. do 30.10.2002r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł, od 05.11.2002r. do 15.12.2002r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 1500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 675zł, od 27.02.2003r. do 30.04.2003r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 1500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 675zł, od 18.09.2003r. do 30.09.2003r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł, od 02.10.2003r. do 30.10.2003r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 1000kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 450zł, od 03.11.2003r. do 30.11.2003r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł, od 07.12.2005r. do 16.02.2006r. której przedmiot obejmował krojenie i odpeszczenie 15000kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 0,45złza 1 kg odpeszczonej śliwki, od 17.02.2006r. do 30.04.2006r. której przedmiot obejmował odpeszczenie 4000kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 0,45zł za 1 kg odpeszczonej śliwki. Zainteresowana do pracy nie przychodziła codziennie. Jak przychodziła to była w pracy od 7.00 do 13.00 -14.00. Zajmowała się krojeniem śliwki. Wykonywała też inne prace do których była kierowana przez B. A. (1). Były to prace przy taśmie, związane z przebieraniem owoców.

D. K. zawarł z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 22.10.2002r. do 15.11.2002r. i od 18.11.2002r. do 15.12.2002r. z wynagrodzeniem 225,00zł i 225,00zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Podejmując zatrudnienie był osobą bezrobotną. Od B. A. (1) dowiedział się, iż ma pracować od 7.00 do 15.00. Zajmował się jedynie odpeszczaniem śliwki. Ilość śliwek do przerobu określona w umowie nie była respektowana.

B. R. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 23.10.2002r. do 30.11.2002r. od 05.11.2002r. do 30.11.2002r. od 02.12.2002r. do 15.12.2002r. z wynagrodzeniem po 225,00zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Pracowała w godzinach od 7.00 do 14.30. Zajmowała się pestkowaniem śliwki.

A. W. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 01.09.2005r. do 31.10.2005r., od 17.11.2005r. do 16.02.2006r. i od 17.02.2006r. do 30.04.2006r. z wynagrodzeniem 0,45zł za kg. Przedmiotem zawartej umowy było krojenie i odpeszczenie 5000 kg, 15000kg, 4000kg śliwki mrożonej. Zainteresowana przebywała na emeryturze, była osobą samotną i chciała dorobić. Zajmowała się odpeszczaniem śliwki oraz kroiła grzyby, czyściła truskawki. Do pracy nie przychodziła codziennie. Jak przyszła to była tam od 7.00 do 14.00-15.00.

M. M. (2) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 20.08.2003r. do 20.09.2003r. z wynagrodzeniem 225,00zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 300 kg śliwki mrożonej. Zainteresowana poszukiwała pracy i dlatego podjęła zatrudnienie u odwołującego. Pracę polegającą na odpeszczaniu śliwki wykonywała w trakcie 1 dnia, przez kilka godzin i zrezygnowała z tej pracy.

W. B. (2) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. i od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł i 135,00zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg i 300 kg śliwki mrożonej. Pracę wykonywała w godzinach od 7.00 do 15.00, codziennie oprócz sobót. Sama ustalała kiedy przychodziła do pracy do chłodni.

O. W. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 03.09.2003r. do 28.09.2003r. z wynagrodzeniem 225,00zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Zainteresowana po ukończeniu szkoły średniej chciała dorobić. Zajmowała się odpeszczaniem śliwki. Pracowała codziennie od 8.00 do 14.00 oprócz soboty.

A. P. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 25.08.2003r. do 25.09.2003r. i od 04.11.2003r. do 30.11.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł i 225,00zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Zainteresowana przebywała na emeryturze i chciała dorobić do tego świadczenia. Wykonywała różne prace jak drylowanie śliwek, prace przy taśmie. Tam była skierowana przez B. A. (1). Przy taśmie to miała płacone za godziny.

L. R. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło. w okresie od 24.08.2002r. do 07.09.2002r. i od 08.09.2003r. do 29.09.2003r. i od 20.10.2003r. do 15.11.2003r. z wynagrodzeniem 225,00zł, 225,00zł i 225,00zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W trakcie zatrudnienia wykonywała różne prace, jak odpeszczanie śliwek, kroiła grzyby, sortowała grzyby i szparagi. Była osobą bezrobotną i chciała dorobić. Do pracy przychodziła na 6.00-7.00. Jak długo była w pracy to zależało od niej i było to z 8 godzin.

A. K. (4) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Pracę podjęła po zakończeniu nauki w szkole. Zajmowała się tylko odpeszczaniem śliwki. Pracowała od godziny 7.00 do 15.00.

B. Z. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. i od 30.09.2003r. do 15.10.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł i 225,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W swojej pracy w większości odpeszczała śliwki. Była też kierowana do innych prac jak np. do taśmy. Tam przebierała owoce, cebulę. Do pracy na ul. (...) przychodziła codziennie i była tam 8 godzin.

A. S. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. i od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. i od 02.10.2003r. do 15.10.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł i 225,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Zainteresowana była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Zajmowała się odpeszczaniem śliwki. Jej pracy nikt nie kontrolował. Oddawała pokrojone śliwki, B. A. (1) spisywała ilości tej śliwki. Do pracy dojeżdżała z N. i była codziennie od 7.00 do 14.00-15.00.

K. B. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 6.01.2005r. do 31.01.2005r. z wynagrodzeniem 500zł i Przedmiotem umowy było pokrojenie 100kg grzybów. W tym okresie zajmowała odpeszczaniem śliwki, pracą na taśmie przy truskawkach i ich szypułkowaniu, oddzielaniu zgnitych owoców. Pracowała na zmiany od 15.00-17.00 przez jeden tydzień i następnie od 6.00 do 15.00-16.00-17.00. W tym czasie pracowała także przy grzybach.

G. O. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. od 17.02.2006r. do 30.04.2006r., od 10.05.2006r. 30.09.2006r. i od 02.10.2006r. do 31.12.2006r. z wynagrodzeniem 0,45zł za kg odpeszczonej śliwki i 2000,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było krojenie i odpeszczenie 5000kg, 4000kg, 4000kg śliwki mrożonej oraz przesortowanie owoców mrożonych w ilości 12500kg, skrojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 6000kg i zapakowanie w kartony, w worki - owoców. Pracę przydzielała zainteresowanej B. A. (1), która najpierw ustalała kto się stawił do pracy. Zainteresowana codziennie przychodziła do pracy. Wykonywała różne prace, np. myła skrzynki, sortowała owoce na taśmie.

M. I. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło od 01.07.2006r. do 30.09.2006r. i od 02.10.2006r. do 31.12.2006r. z wynagrodzeniem po 2000,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było sortowanie owoców mrożonych w ilości 12500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 6000kg i pakowanie owoców. Była osobą bezrobotną. Pracowała przy sortowaniu owoców, pakowaniu owoców, przy mrożonkach. Zajmowała się krojeniem owoców. Najczęściej pracowała przy taśmie. O rodzaju wykonywanej pracy decydowała B. A. (1), która rano mówiła kto gdzie pójdzie. Jej wynagrodzenie opierało się na stawce godzinowej. Wykonywała także prace związane z wysyłka towaru, przygotowaniem do transportu. Pracowała na 2 zmiany od 7.00 do 15.00 i do 22.00. Kierowniczka B. A. mówiła kiedy trzeba przyjść do pracy.

J. K. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 26.08.2002r. do 07.09.2002r. i od 18.08.2003r. do 30.09.2003r. z wynagrodzeniem 225,00zł, 0,45zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg i 1000kg śliwki mrożonej. W okresie zatrudnienia była studentką i dorabiała w okresie wakacji. Pracowała codziennie od 7.00 do 15.00. Pracowała przy śliwce mrożonej.

D. M. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 01.09.2003r. do 01.10.2003r. i od 03.10.2003r. do 30.10.2003r. oraz od 03.11.2003r. do 30.11.2003r. z wynagrodzeniem 225,00zł, 225,00zł i 225,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Zajmowała się odpeszczaniem śliwki. Do pracy dojeżdżała z C. i pracowała od 7.00 do 15.00. Zdarzało się, że do pracy nie przyjechała. Jej pracy nikt nie kontrolował.

M. P. (3) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. od 17.11.2005r. do 16.02.2006r. i od 17.02.2006r. do 30.04.2006r. z wynagrodzeniem 0,45zł za kg. Przedmiotem każdej zawartej umowy było krojenie i odpeszczenie 5000 kg, 15.000kg, 4000kg śliwki mrożonej. Była osobą bezrobotną, zarejestrowaną w urzędzie pracy. Zajmowała się krojeniem śliwki, grzybów mrożonych, szypułkowaniem mrożonych truskawek. Pracowała również przy taśmie przy sortowaniu owoców. Było to nawet na nocnej zmianie od 21.00 do 5.00. Pracując przy taśmie płacono jej za godziny, natomiast przy krojeniu to od kilogramów. Pracując przy taśmie to nie mogła opuścić tego stanowiska pracy. Musiała tam pracować do końca.

E. B. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 01.09.2005r. do 31.10.2005r. z wynagrodzeniem 0,45zł za każdy kg. Przedmiotem każdej zawartej umowy było krojenie i odpeszczenie 5000 kg śliwki mrożonej. Była osobą bezrobotną i poszukiwała zatrudnienia. Pracowała od 7.00 do 15.00, codziennie. Dziennie kroiła około 40kg śliwek. Wiedziała, że nie jest w stanie pokroić ilości śliwek wskazanych w umowie. Nie było wobec niej konsekwencji niewykonania tej ilości śliwek.

S. U. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 2.09.2003r. do 28.09.2003r. i od 19.09.2003r. do 30.09.2003r. z wynagrodzeniem 225,00 zł. Przedmiotem każdej zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Zajmowała się jedynie odpeszczaniem śliwek.

A. I. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r. z wynagrodzeniem 2000,00 zł. Przedmiotem zawartej umowy było: sortowanie owoców mrożonych w ilości 12500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 6000kg oraz pakowanie owoców. Pracowała ze swoją mamą M. I.. Była w tym czasie studentką. Pracowała do 15.00 i przy sortowaniu owoców.

B. P. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. z wynagrodzeniem 825,00 zł. Przedmiotem zawartej umowy było: rozładunek i załadunek towaru, sortowanie owoców mrożonych w ilości 4500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 2000kg oraz pakowanie owoców. Była osobą bezrobotną. Do pracy przychodziła codziennie i pracowała od godziny 7.00 do 15.00. W zależności od potrzeb była kierowana do pracy przy sortowaniu owoców na taśmie lub do krojenia śliwek. Od B. A. (1) otrzymywała także inne polecenia jak np. posprzątanie stanowiska pracy, sprzątanie po maszynach.

A. H. (1) zawarł z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 8.08.2005r. do 7.09.2005r. z wynagrodzeniem 825,00 zł. Przedmiotem zawartej umowy było: rozładunek i załadunek towaru, sortowanie owoców mrożonych w ilości 4500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 2000kg oraz pakowanie owoców. Zainteresowany był osobą bezrobotną. Wykonywał prace zlecone przez B. A. (1). Jego stanowisko pracy znajdowało się przy tzw. taśmie z tym, że zainteresowany nie zajmował się sortowaniem owoców. Jego zadaniem było wsypywanie owoców na taśmę. Ponadto zajmował się skręcaniem stelaży, ważeniem i odwożeniem produktów do chłodni. Miał stawkę godzinową. Pracował na dwie zmiany od godziny 7.00 do 15.00 lub od 14.00 do 22.00.

W. W. (2) zawarł z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 01.07.2006r. do 30.09.2006r. z wynagrodzeniem 2000,00 zł. Przedmiotem zawartej umowy było: rozładunek i załadunek towaru, sortowanie owoców mrożonych w ilości 12500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 6000kg oraz pakowanie owoców. Zainteresowany po ukończeniu szkoły średniej podjął pracę u odwołującego. Do pracy nie przychodził codziennie, zajmował się krojeniem śliwki. Śliwki kroił jedynie tyle ile chciał. Pracę kończył jak mu pasowało.

dowód: dokumentacja zawarta w aktach płatnika składek, zeznanie zainteresowanego W. W. (2) k. 135

D. Z. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 01.07.2006r. do 30.09.2006r., z wynagrodzeniem 2000,00 zł. Przedmiotem zawartych umów było sortowanie owoców mrożonych w ilości 12500kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia w ilości 6000kg, pakowanie owoców. Zainteresowana była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. W trakcie trwania zatrudnienia, aż do momentu kiedy stan zdrowia uległ pogorszeniu, zainteresowana wykonywała różne prace. Głównie pracowała przy taśmie przy szypułkowaniu truskawek, ładowaniu ich na taśmę, przy mrożeniu. Prace rozdzielała B. A. (1). Ona też decydowała kto ma przyjść na określoną zmianę. Zainteresowana nie mogła wcześniej zakończyć pracy, bo przy taśmie były inne osoby.

G. H. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 07.07.2005r. do 06.08.2005r., od 08.08.2005r. do 07.09.2005r., od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. z wynagrodzeniem 825,00 zł. Przedmiotem zawartych umów był załadunek i rozładunek towaru, sortowanie owoców mrożonych, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia, pakowanie owoców. Do pracy przychodziła na 2-3 godziny, bowiem zajmowała się chorym dzieckiem. Zajmowała się jedynie krojeniem śliwki i szypułkowaniem truskawek. Przy szypułkowaniu to pracowała przy taśmie. Jej pracą kierowała B. A. (1).

M. H. (P.) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 08.08.2005r. do 07.09.2005r., od 12.09.2005r. do 10.11.2005r. i od 17.11.2005r.do 30.04.2006r. z wynagrodzeniem 825zł, 825zł, 2.475,00 zł. Przedmiotem zawartej umowy był załadunek i rozładunek towaru, sortowanie owoców mrożonych krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia, pakowanie owoców. Była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Pracowała w sezonie letnim od godziny 6.00 do 18.00, od poniedziałku do piątku. B. A. (1) decydowała co zainteresowana ma robić. Głównie pracowała przy taśmie. Wyrzucała ogonki, patyki i zielone owoce. Jak nie było pracy przy taśmie to kierowano ją do odpuszczania śliwek. Wykonywała także na polecenie tej osoby inne prace jak np. klejenie kartonów, mycie taśmy, zamiatanie. Po pracy zawsze zostawały na hali dwie wyznaczone przez B. A. osoby do sprzątania. W sezonie zimowym to wszyscy sprzątali także zainteresowana. Zawsze o godzinie 10.00 korzystała z przerwy w pracy. Wówczas była jedyna możliwość zakończenia wcześniej pracy w danym dniu. Według zainteresowanej za pracę przy śliwkach to jej wynagrodzenie ustalano w zależności od ilości godzin pracy.

I. P. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 07.07.2005r. do 06.08.2005r., z wynagrodzeniem 825zł. Przedmiotem zawartej umowy był załadunek i rozładunek towaru, sortowanie owoców mrożonych ilości 6500 kg, krojenie sezonowych owoców przy procesie mrożenia, pakowanie owoców. W swojej pracy głównie zajmowała się sortowaniem owoców i pakowaniem owoców. Zdarzało się, że musiała rozładowywać owoce. O tym co miała robić decydowała B. A. (1). Do pracy raczej przychodziła codziennie, choć zdarzało się że nie przyszła. W pracy była w godzinach od 7.00 do 15.00. Była osobą bezrobotną.

M. P. (2) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresie od 06.03.2003r. do 30.04.2003r., od 18.08.2003r. do 30.09.2003r. z wynagrodzeniem 675zł i 0,45zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 1500kg śliwki mrożonej i 1000kg śliwki mrożonej. Do pracy raczej przychodziła codziennie, choć zdarzało się że nie przyszła. W hali produkcyjnej przebywała od godziny 7.00 do 15.00. Występowały okresy, że kierowano ją do innych prac np. przy szypułkowaniu truskawek.

B. N. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 24.09.2002r. do 15.10.2002r., od 16.10.2002r. do 30.10.2002r. od 05.11.2002r. do 30.11.2002r. i od 27.02.2003r. do 30.04.2003r. z wynagrodzeniem 225zł, 225zł, 225zł i 675zł. Przedmiotem zawartych umów było odpeszczenie śliwki mrożonej. Zainteresowana była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Przychodziła do pracy raczej codziennie i pracowała od 7.00-8.00 do 15.00. Zajmowała się krojeniem śliwek.

A. K. (2) zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 02.09.2002r. do 20.09.2002r., od 25.09.2002r. do 15.10.2002r. od 16.10.2002r. do 15.11.2002r. i od 03.03.2003r. do 30.04.2003r. z wynagrodzeniem 225zł, 225zł, 225zł i 675zł. Przedmiotem zawartych umów było odpeszczenie śliwki mrożonej. Zainteresowana była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Pracowała przy krojeniu śliwek. Wykonywała pracy tyle ile mogła. B. A. (3) pokazywała w jaki sposób ciąć śliwki.

W. W. (1) zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 29.08.2002r. do 07.09.2002r., od 08.09.2002r. do 30.09.2002r. od 04.10.2002r. do 20.10.2002r. i od 22.10.2002r. do 15.11.2002r. z wynagrodzeniem 225zł, 225zł, 225zł i 225zł. Przedmiotem zawartych umów było odpeszczenie śliwki mrożonej. Była osobą bezrobotną i zależało jej na pracy. Pracowała tylko przy śliwkach i zajmowała się odpeszczaniem. Jak była w pracy to przebywała tam od 7.00 do 15.00. W pierwszy dzień to ją kontrolowano jak wykonywała swoją pracę. W razie przestoju to czekała w domu.

A. K. (3) zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 05.09.2002r. do 07.09.2002r., od 23.09.2002r. do 10.10.2002r. od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. z wynagrodzeniem 225zł, 225zł i 0,45zł. Przedmiotem zawartych umów było odpeszczenie śliwki mrożonej. W okresie zatrudnienia była studentką i chciała dorobić. Pracowała codziennie od 7.00 do 15.00 i zajmowała się odpeszczaniem śliwek.

W. M. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 26.08.2002r. do 07.09.2002r., od 08.09.2002r. do 30.09.2002r. od 04.10.2002r. do 20.10.2002r. i od 21.10.2002r. do 15.11.2002r. z wynagrodzeniem 225zł, 225zł, 225zł i 225zł. Przedmiotem zawartych umów było odpeszczenie śliwki mrożonej. Pracowała codziennie od poniedziałku do piątku od 6.00 do 14.00. Zajmowała się odpeszczaniem śliwek.

B. M. (1) zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 08.09.2005r. do 7.11.2005r. od 17.11.2005r. do 16.02.2006r. i od 17.02.2006r. do 30.04.2006r. z wynagrodzeniem 0,45zł za kg odpeszczonej śliwki. Przedmiotem zawartych umów było krojenie i odpeszczenie śliwki mrożonej. Zainteresowana przebywała na emeryturze. Pracowała przy krojeniu śliwek. Przychodziła do pracy raczej codziennie od 7.00 do 13.00.

K. M. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresach od 18.08.2003r. do 18.09.2003r., z wynagrodzeniem 0,45zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie śliwki mrożonej. Zainteresowana była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Do pracy przychodziła codziennie od poniedziałku do piątku, pomiędzy 7.00-9.00 a 14.00-15.00. Zajmowała się odpeszczaniem śliwek.

I. S. (2) zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresach od 3.01.2005r. do 31.01.2005r., z wynagrodzeniem 500zł. Przedmiotem zawartej umowy było pokrojenie 100kg grzybów. Pracowała w rożnych godzinach od 9.00-10.00 do 14.00-15.00. Jedynie kroiła grzyby w hali na ulicy (...).

M. Ż. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresach od 19.08.2003r. do 19.09.2003r., z wynagrodzeniem 0,45zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie śliwki mrożonej. Była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. W pracy była codziennie od 7.00 do 15.00. Robiła tyle śliwek ile się jej udało.

A. A. zawarła z płatnikiem składek umowę cywilnoprawną nazwaną umową o dzieło w okresach od 30.08.2002r. do 07.09.2002r., z wynagrodzeniem 225zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. Do pracy przychodziła rano i była do południa. Zajmowała się krojeniem śliwki. W tym okresie była studentką.

E. A. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazwane umowami o dzieło w okresach od 06.09.2003r. do 28.09.2003r., od 9.09.2003r. do 15.10.2003r. i od 20.10.2003r. do 20.11.2003r., z wynagrodzeniem 225zł, 225zł i 225zł. Przedmiotem zawartej umowy było odpeszczenie śliwki mrożonej w ilości po 500kg. Była osobą bezrobotną. Pracowała tylko przy krojeniu śliwek. Do pracy przychodziła codziennie i pracowała od 7.00 do 14.00-15.00. To zależało od niej.

M. M. (3) (B.) zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 19.08.2003r. do 19.09.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł. i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W okresie od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyc 300kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 135zł. W okresie od 7.10.2003r. do 30.10.2003r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpuszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. W okresie od 3.11.2003r. do 30.11.2003r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyc 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. Zainteresowana była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Do pracy dojeżdżała na godzinę 7.00 i była tam do 14.00. Pracowała tylko przy krojeniu śliwki. Robiła śliwki tyle ile mogła.

I. K. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 28.08.2002r. do 07.09.2002r. z wynagrodzeniem 225,00zł. i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W kresie od 08.09.2002r. do 30.09.2002r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyc 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. W okresie od 4.10.2002r. do 20.10.2002r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpuszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. W okresie od 21.10.2002r. do 15.11.2002r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyc 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. W okresie od 18.11.2002r. do 15.12.2002r. miała odpeszczyc 500g śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. W okresie od 27.02.2003r. do 30.04.2003r. miała odpeszczyc 1500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 675zł. Zainteresowana głównie kroiła śliwki, ale też zajmowała się krojeniem grzybów. Nie było wskazane ile należy skroić śliwki. W pracy była codziennie od 7.00 do 15.00. Ten czas zależał od niej.

D. H. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 18.08.2003r. do 18.09.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł. i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W okresie od 22.09.2003r. do 30.09.2003r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyć 300kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 135zł. W okresie od 02.10.2003r. do 15.10.2003r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpuszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. Była osobą bezrobotną. Zajmowała się jedynie krojeniem śliwki i robiła tyle ile mogła. Do pracy przychodziła na 6.00 lub 7.00 i była tam 8 godzin.

M. N. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 24.09.2002r. do 15.10.2002r. z wynagrodzeniem 225,00zł. i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W okresie od 20.08.2003r. do 20.09.2003r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyć 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 0,45zł. W okresie od 24.09.2003r. do 20.09.2003r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpeszczenie 300kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 135zł. W okresie od 02.10.2003r. do 1510.2003r. miała odpeszczyć 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. W okresie od 17.10.2003r. do 16.11.2003r. miała odpeszczyć 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. Zainteresowana była osobą bezrobotną. Do zakładu odwołującego przychodziła jak było co robić. Pracowała przy odpeszczaniu śliwek, sortowaniu szparagów. Nie było limitu co do wykonania tej pracy. Zdarzały się postoje i wtedy czekała na telefon czy jest praca i następnie przychodziła.

E. K. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 06.09.2002r. do 20.09.2002r. z wynagrodzeniem 225,00zł. i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W okresie od 23.09.2002r. do 15.10.2002r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyć 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. W okresie od 16.10.2002r. do 30.10.2002r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. W okresie od 05.11.2002r. do 30.11.2002r. miała odpeszczyć 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225,00zł. W okresie od 06.03.2003r. do 30.04.2003r. miała odpeszczyć 1500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 675zł. W okresie od 18.08.2003r. do 30.09.2003r. miała odpeszczyć 1000kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 0,45zł. Pracowała od 7.00 do 14.00-15.00 i kroiła śliwki. Przed podjęciem zatrudnienia była osobą bezrobotną.

K. G. zawarła z płatnikiem składek umowy cywilnoprawne nazywane umowami o dzieło: w okresie od 20.08.2003r. do 20.09.2003r. z wynagrodzeniem 0,45zł i jej przedmiotem było odpeszczenie 500 kg śliwki mrożonej. W okresie od 22.09.2002r. do 30.09.2003r. zawarła umowę w ramach której miała odpeszczyć 300kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 135,00zł. W okresie od 02.10.2003r. do 15.10.2003r. zawarła umowę, której przedmiotem było odpeszczenie 500kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 225zł. W okresie od 17.10.2003r. do 20.11.2002r. miała odpeszczyć 1000kg śliwki mrożonej za wynagrodzeniem 450,00zł. Zainteresowana zajmowała się odpeszczaniem śliwki. Wykonywała także inne prace jak krojenie grzybów mrożonych, obieranie szparagów, szypułkowanie truskawek. Swoją pracę wykonywała od godziny 7.00 do 15.00.

Zainteresowani nie mieli ściśle określonych dni i godzin pracy. Większość zainteresowanych przychodziła do pracy codziennie i przebywała tam od 7.00 do 15.00. Niektórzy pracowali także na zmiany od 14.00 do 22.00 i w nocy. Najpierw pracownik odwołującego B. A. (1) ustalała kto się stawił. Po przyjściu do pracy zainteresowani pobierali określoną ilość grzybów do pokrojenia lub śliwek do odpeszczenia. Kierowano ich także do innych prac jak szypułkowanie truskawek, krojenie szparagów, praca przy taśmie, prace sprzątające. Decydowała o tym B. A. (4). Towar wydawała zainteresowanym B. A. (1), pracownik odwołującego. Do jej zadań należało organizowanie pracy zainteresowanym poprzez m.in. wydawanie ilości towaru podlegającej odpeszczeniu, przesortowaniu, skrojeniu i zapakowaniu, szczegółowe określenie sposobu odpeszczenia, przesortowania, skrojenia i zapakowania, a następnie odbiór wykonanego dzieła poprzez sprawdzenie jego ilości oraz jakości. Pracodawca nie wyciągał konsekwencji z niewykonania założonej ilości pracy, wynagrodzenie nie było obniżane. Wynagrodzenie było wypłacane raz w miesiącu, po przeliczeniu ilości wykonanej pracy. Zainteresowani prace wykonywali na terenie chłodni przy ul. (...) w Z., przy użyciu narzędzi (noży) własnych lub dostarczonych przez pracodawcę.

Mając powyższe na uwadze oraz przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 98.137.887 z późn. zm.) oraz przepisy Kodeksu cywilnego (Dz. U. 64.16.93 z późn. zm.), Sąd I instancji stwierdził, że zaskarżone decyzje są prawidłowe. W pierwszej kolejności Sąd wyjaśnił różnice pomiędzy umową o dzieło, a umową zlecenia, przytaczając przepisy Kodeksu cywilnego. Wobec powyższego i ustalonego w sprawie stanu faktycznego, Sąd Okręgowy stwierdził, że sporne umowy należało uznać za umowy starannego działania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Efektem czynności zainteresowanych nie był konkretny efekt pozwalający uznać sporne umowy za umowy o dzieło, a jedynie powtarzalne czynności mające na celu osiągnięcie jak najlepszego rezultatu. Zainteresowani nie odpowiadali za wady wykonywanych czynności, często wykonywali inne czynności niż określone w umowie, a nadto podlegali nadzorowi.

Wobec powyższego prawidłowe są decyzje organu rentowego, który uznał, że podstawę do naliczenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za zainteresowanych stanowią umowy zlecenia.

Wskazując na powyższe, Sąd I instancji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania od zaskarżonych decyzji w całości o czym orzekł w wydanym wyroku.

Powyższy wyrok w całości apelacją z dnia 24 stycznia 2012r. zaskarżył Z. K. – PPHU (...) reprezentowany przez radcę prawnego. Apelujący zarzucił Sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego poprzez:

1)  niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym ustalonym w sprawach objętych skarżonym wyrokiem przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, a w związku z błędnym przyjęciem, że umowy zawarte pomiędzy odwołującym, a zainteresowanymi, w ramach których zainteresowani zobowiązani byli do odpeszczenia określonej ilości śliwek lub pokrojenia określonej ilości grzybów i warzyw, bądź odszypułkowania określonej ilości truskawek, były umowami o świadczenie usług (umowami zlecenia), podczas gdy ustalenia faktyczne w sprawie powinny prowadzić do wniosku, że odwołującego z zainteresowanymi łączył stosunek prawny odpowiadający przedmiotowo istotnym elementom umowy o dzieło, a tym samym do błędnego objęcia zainteresowanych obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi;

2)  niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym sprawy art. 734 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami), zwanej dalej również „kodeksem cywilnym", w zw. z art. 750 kodeksu cywilnego, zamiast art. 627 kodeksu cywilnego, co doprowadziło do nieuzasadnionego przyjęcia, że odwołującego i zainteresowanych łączyły umowy o świadczenie usług ( umowy zlecenia), w tym w szczególności, że zainteresowani mieli jedynie dążyć do odpeszczenia jak największej ilości śliwek, czy też pokrojenia jak największej ilości grzybów lub warzyw, odszypułkowania jak największej ilości truskawek, a nie do odpeszczenia określonej w umowie ilości śliwek( odpowiednio: pokrojenia określonej w umowie ilości grzybów, czy też odszypułkowania określonej ilości truskawek) , pomimo iż dokładna analiza akt sprawy powinna prowadzić do wniosku, że zainteresowani mieli osiągnąć określony rezultat, a tym samym, że strony łączyły umowy o dzieło;

3)  błędną wykładnię art. 627 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, że odpeszczenie określonej w umowie ilości śliwek (pokrojenie określonej ilości grzybów lub warzyw, odszypułkowania określonej ilości truskawek) nie stanowi rezultatu wymaganego dla umowy o dzieło;

4)  niewłaściwe zastosowanie art. 65 § 2 kodeksu cywilnego w zw. z art. 3531 kodeksu cywilnego poprzez niedokonanie wykładni oświadczeń woli stron, niedostateczne przyjęcie woli stron i nieuzasadnione zakwalifikowanie umów łączących Odwołującego i zainteresowanych, jako umów o świadczenie usług (umów zlecenia), pomimo, iż ich wykładnia powinna prowadzić do wniosku, że są to umowy o dzieło, a ponadto wolą stron było, aby łączył je stosunek prawny wynikający z umów o dzieło;

5)  art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zmianami), poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego zebranego w postępowaniu przed Sądem I instancji i:

a) przyjęcie, iż umowy pomiędzy odwołującym a zainteresowanymi nie określały konkretnego rezultatu, podczas gdy umowy te taki rezultat wyraźnie przewidywały,

b) uznanie, że zainteresowani pracowali pod nadzorem kierownika (pracownika odwołującego), pomimo, iż materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania wyraźnie wskazuje, że zainteresowani nie wykonywali pracy pod nadzorem kierownika.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie w tym zakresie zmiany zaskarżonych decyzji w zakresie których rozstrzygał odwołania odwołującego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zarzuty apelacji są chybione, a zatem należało oddalić apelację w całości. Niezależnie od powyższego w zakresie 4 zainteresowanych należało umorzyć postępowanie.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, że umorzyć należało postępowanie w zakresie zainteresowanych: A. I., A. A., A. K. (1) (dawniej K.) i A. K. (3).

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W niniejszej sprawie Sąd I instancji doszedł do konstatacji, że w zakresie wyżej wskazanych zainteresowanych wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia stało się zbędne, bowiem organ rentowy, w czasie trwania procesu, wydał decyzję o uchyleniu zaskarżonych decyzji, które były podstawą wszczęcia procesu. Sąd Apelacyjny wskazuje, że decyzja organu rentowego oraz odwołanie od niej w postępowaniu odrębnym z zakresu ubezpieczeń społecznych ma decydujące znaczenie dla kształtu i przebiegu postępowania sądowego (odwoławczego). Wobec zatem wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji w zakresie zainteresowanych: A. I., A. A., A. K. (1) (dawniej K.) i A. K. (3), poprzez ich uchylenie, brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania w tym zakresie.

Jednocześnie podkreślić należy, że Sąd II instancji mając na uwadze dobro strony, wezwał ją do ustosunkowania się do nowej okoliczności w sprawie, tj. uchylenia zaskarżonych przez nią decyzji. Wobec jednak jasnego oświadczenia odwołującego w odpowiedzi na wezwanie, że wyraża zgodę na umorzenie postępowania w zakresie uchylonych decyzji, brak było możliwości prowadzenia postępowania w tym zakresie.

W zakresie apelacji odwołującego, rozważania należy rozpocząć od przywołania przepisów prawa materialnego jakie miały w sprawie zastosowanie.

Stosownie do treści art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W myśl art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie z treścią art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa taka jest bez wątpienia umową rezultatu, co odróżnia ją od umowy zlecenia (art. 734 i następne k.c.) oraz od umowy o świadczenie usług (art. 750 k.c.). Z kolei umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. Wobec różnych cech charakterystycznych wykonywania zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło, dla oceny rodzaju stosunku prawnego decydujące jest ustalenie, które z tych cech mają charakter przeważający. O tym, czy zleceniobiorca wykonuje zlecone czynności na podstawie umowy zlecenia, czy umowy o dzieło, decyduje charakter łączącego strony stosunku i treść umowy, a nie jej nazwa. O wyborze rodzaju podstawy prawnej zatrudnienia decydują zainteresowane strony (art. 353 ¹ § 1 kc w zw. z art. 300 kp), kierując się przede wszystkim przesłanką sposobu jego realizacji (tak SN w wyroku z 13.04.2000r. I PKN 594/99 OSNAP 2001/22/637). Decydujące znaczenie należy jednak przypisać woli stron i zamiarowi ukształtowania w określony sposób treści łączącego je stosunku prawnego, zamiarowi towarzyszącemu zawarciu i kontynuowaniu stosunku pracy (tak SN w wyroku z 14.02.2001r. PKN 256/00 OSNAP 2002/23/564). Zasada swobody umów (art. 353 ¹ k.c.), polega w pierwszej kolejności na możliwości wyboru przez strony rodzaju stosunku prawnego, który je łączy. Dotyczy to także wykonywania stale i za wynagrodzeniem określonych czynności, a więc stosunku prawnego określającego, jako wykonywanie zatrudnienia w szerokim znaczeniu.

Od umowy zlecenia umowę o dzieło odróżnia konieczność jej sfinalizowania w każdym wypadku konkretnym i sprawdzalnym rezultatem. Obowiązek osobistego wykonania dzieła przez przyjmującego zamówienie będzie miał w odniesieniu do umowy o dzieło mniejsze znaczenie, jeżeli rezultat końcowy zostanie osiągnięty. W wypadku umowy zlecenia rezultat nie jest elementem koniecznym, występuje natomiast jako zasada obowiązek osobistego spełnienia świadczenia przez zleceniobiorcę, z uwagi na osobiste zaufanie między stronami. Dodatkowo należy wskazać, że inaczej niż w ramach umowy o dzieło, dołożenie przez zleceniobiorcę należytej staranności i mimo tego nie osiągnięcie przezeń zamierzonego skutku nie może stanowić przypadku niewykonania zobowiązania.

Na gruncie postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych należy podkreślić znaczenie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 wskazanej ustawy wynika, że ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz z osobami z nimi współpracującymi, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy i mając na uwadze, że sporne umowy nie określały identycznych zakresów czynności do wykonania przez zainteresowanych, wskazać należy jednocześnie, że o braku przesłanek do uznania spornych umów za umowy o dzieło decydowały te same uwarunkowania mające odzwierciedlenie w stanie faktycznym. W ocenie Sądu Apelacyjnego trafnie Sąd I instancji ustalił, że odwołującego oraz zainteresowanych NIE łączyły umowy o dzieło. Słusznie podnosił Sad I instancji, że w analizowanej sprawie sposób wykonania umów zawartych przez zainteresowanych nie odpowiadał treści art. 627 i nast. k.c. Strony umówiły się bowiem jedynie na to, że zainteresowani mają wykonać pewne czynności w zakresie określonej ilości dostarczonego im przez odwołującego materiału, jednakże w rzeczywistości, co potwierdza zgromadzony materiał dowodowy, zainteresowani wykonując umowy nie gwarantowali, że przerobią tę określoną ilość materiału lub wykonają przekazaną pracę. Miały jedynie dążyć do wykonania określonych czynności w zakresie jak największej ilości dostarczonego im przez odwołującego materiału, albowiem od tego zależało ich wynagrodzenie. Strony spornych umów określiły również sposób liczenia wynagrodzenia w przypadku braku wykonania przedmiotu dzieła w pełni, a zatem już na etapie podpisywania spornych umów przewidywały możliwość niewykonania umów w pełni. Zdarzało się również, co potwierdził materiał dowodowy, że zainteresowani wykonywali inne prace niż wskazane w zakresie czynności ze spornych umów.

W ocenie Sądu Apelacyjnego faktyczny sposób wykonania umów wskazuje na to, że były to umowy starannego działania (umowa o świadczenie usług) a nie umowy rezultatu (umowa o dzieło), albowiem istotą zobowiązania przyjmującego zamówienie w umowie rezultatu powinno być osiągnięcie zindywidualizowanego rezultatu (dzieła). Rezultat umowy o dzieło powinien być bowiem obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. W wypadku umowy o dzieło istotne jest zawsze osiągnięcie umówionego rezultatu, bez względu na rodzaj i intensywność świadczonej w tym celu pracy i staranności. Z uwagi na przyjęty sposób odbioru dzieła i wypłaty wynagrodzenia w analizowanej sprawie nie sposób stwierdzić, że zainteresowani w rzeczywistości podlegali jakiejkolwiek odpowiedzialności za wady dzieła (art. 637 k.c. i nast.), co jest jedną z cech odróżniających umowy starannego działania od umów rezultatu. Określony w umowach termin odbioru dzieła, co potwierdziło postępowanie dowodowe, nie był dla stron wiążący – zainteresowani nie byli w rzeczywistości ograniczeni żadnym terminem na przerobienie powierzonego im materiału, tymczasem z istoty umowy o dzieło wynika, że strony muszą przewidzieć upływ pewnego czasu na wykonanie zamówienia. Zainteresowani wykonywali czynności ciągłe i powtarzalne według udzielonej instrukcji – tj. w zależności od przekazanego im materiału do pracy. W ocenie Sądu Apelacyjnego tego rodzaju powtarzające się, proste czynności są typowe dla umów o świadczenie usług.

Sąd Apelacyjny podkreśla mając na uwadze ugruntowane orzecznictwo, że nadana umowie określona treść nie przesądza o charakterze łączącego strony stosunku prawnego. Powstałe w praktyce obrotu umowy mogą łączyć w sobie wskazane elementy charakterystyczne dla umowy zlecenia i umowy o dzieło, w takim przypadku o tym jaki jest to stosunek prawny decydują cechy przeważające. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w niniejszym przypadku wszystkie sporne umowy nosiły przeważającą ilość cech umowy zlecenia i za takie musza być uznane.

Powyższe przesądza o braku zasadności zarzutów apelacji naruszenia art. 627 k.c. oraz 744 § 1 k.c.

Niezasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 65§ 2 k.c. Forma umowy była z góry narzucona i w tym zakresie nie prowadzono żadnych negocjacji. Trudno zatem w takich okolicznościach uznać, iż obie strony umowy miały swobodną wolę przy zawieraniu umowy o dzieło. Wynika to wprost z zeznań przesłuchanych zainteresowanych.

Niezasadne okazały się zarzuty naruszenia art. 353 ¹ k.c. Na podstawie art. 353 ¹ k.c. strony mogą ukształtować stosunek zobowiązaniowy według swego uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zgodnie z zasadą swobody umów wyrażonej treścią art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą zawrzeć bądź jedną z tzw. umów nazwanych lub też ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. O kwalifikacji prawnej danego stosunku prawnego decydują jego elementy przedmiotowo istotne. W przypadku stosunków prawnych, w których występują elementy różnych rodzajów zobowiązań istotne znaczenie ma układ interesów stron z uwzględnieniem ich zgodnego zamiaru, celu powołania do życia określonego stosunku prawnego. Na gruncie niniejszej sprawy w istocie łączący strony stosunek prawny należał do kategorii umów o świadczenie usług, a nie rezultatu (umowa o dzieło). Istotą tego stosunku nie było dążenie do określonego rezultatu bez konsekwencji w przypadku jego nieosiągnięcia. W sytuacji zatem, gdy przeważające cechy stosunku prawnego wskazują na świadczenie usług przez zainteresowanych, a jednocześnie strony zakwalifikowały wiążącą je umowę, jako umowę o dzieło, Sąd uprawniony jest badając naturę tegoż stosunku ustalić, z jaką umową mamy w rzeczywistości do czynienia.

Wskazując na powyższe, Sad II instancji na podstawie art. 355 k.p.c. orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

W pkt. 2 sentencji wyroku Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił odwołania.

O kosztach procesu Sąd II instancji orzekł na podstawie § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu w zw. z art. 98 k.p.c. mając na uwadze ilość połączonych do wspólnego prowadzenia spraw.

/SSA Maria Michalska-Goźdź/ /SSA Marek Borkiewicz/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/