Pełny tekst orzeczenia

22

POSTANOWIENIE
z dnia 26 marca 2002 r.

Sygn. akt P 3/02



Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Mirosław Wyrzykowski – przewodniczący


Jerzy Ciemniewski


Wiesław Johann – sprawozdawca


Jerzy Stępień


Marian Zdyb


po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2002 r. na posiedzeniu niejawnym pytania prawnego Sądu Okręgowego w Słupsku – IV Wydziału Cywilnego Odwoławczego o udzielenie odpowiedzi czy:
art. 1301 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554) jest zgodny z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej,


p o s t a n a w i a :

1) na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638 oraz z 2001 r. Nr 98, poz. 1070) umorzyć postępowanie w związku z niedopuszczalnością wydania orzeczenia,

2) przesłać Sądowi Okręgowemu w Słupsku fotokopię wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 marca 2002 r., sygn. P. 9/01 wraz z uzasadnieniem.





UZASADNIENIE:


I

1. Postanowieniem z 11 lutego 2002 r. (sygn. akt IV Cz 51/02) Sąd Okręgowy w Słupsku – IV Wydział Cywilny Odwoławczy zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym czy art. 1301 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: kpc) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554) zgodny jest z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Wątpliwości Sądu powstały na gruncie sprawy, w której spółdzielnia mieszkaniowa wystąpiła na formularzu PU (z załącznikiem WD) o zasądzenie od lokatorki kwoty 1364,58 PLN z odsetkami z tytułu opłat za ogrzewanie jej mieszkania. Sąd rejonowy wydał stosowny nakaz zapłaty, od którego pozwana wniosła sprzeciw na formularzu SpN z załącznikiem WD. Sprzeciw ten został odrzucony przez sąd rejonowy (na podstawie art. 1301 § 1 kpc) ze względu na brak podpisu w odpowiedniej rubryce. Pozwana złożyła zażalenie, domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i zarzucając zastosowanej przez sąd podstawie prawnej niezgodność z zasadami bezstronności sądu i równego traktowania stron. Powołała także art. 14 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Wskazała, że jeśli pozwany nie ma pieniędzy na fachowego pełnomocnika to pozbawiony jest prawa do obrony, bowiem warunkiem zwrócenia się o ustanowienie adwokata z urzędu jest uprzednie skuteczne wniesienie sprzeciwu na właściwym i odpowiednio wypełnionym formularzu, co samo w sobie wymaga fachowej pomocy.
Argumentacja powódki skłoniła Sąd Okręgowy do wystąpienia z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego. Artykuł 32 ust. 1 Konstytucji RP nakazuje równe traktowanie obywateli przez władze publiczne zaś art. 45 ust. 1 konstytucji – gwarantuje prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd. Tymczasem ustawodawca naruszył zasadę równouprawnienia stron postępowania, które powinny mieć takie samo prawo do przedstawiania swych twierdzeń i obrony interesów.
Sąd Okręgowy analizował uchwałę Sądu Najwyższego z 30 maja 2001 r. (sygn. akt III CZP 19/01), doszedł jednak do wniosku, że przedmiotem rozważań tego Sądu były względy celowościowe związane z wprowadzeniem uproszczeń zmierzających do przyspieszenia postępowania oraz dostosowania go do nieuchronnego zastosowania nowych technik informatycznych.


II


Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Przedmiot niniejszej sprawy jest zbieżny z materią, co do której Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się szczegółowo w niepublikowanym wyroku z 12 marca 2002 r., w sprawie o sygn. P. 9/01. Analiza niniejszego pytania prawnego wskazuje, że tożsame są zarówno zakres zaskarżenia (art. 1301 kpc) jak i powołane wzorce kontroli (art. 32 ust. 1 i 45 ust. 1 Konstytucji RP).
Przedmiotowa i treściowa tożsamość pytań zadanych przez słupski Sąd Okręgowy i przez sądy – autorów pytań prawnych, rozpatrzonych w powołanej wyżej sprawie, nakazuje stwierdzić, że ziściła się ujemna przesłanka procesowa w postaci powagi rzeczy osądzonej (res iudicata). W przytoczonym wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności art. 1301 § 1 kpc, o konstytucyjności art. 1301 § 3 tegoż przepisu, oraz umorzył postępowanie w zakresie § 2 i 4, ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia. Stwierdzić trzeba, że w sprawie rozpatrywanej przez słupski Sąd Okręgowy art. 1301 § 2 i 4 kpc również nie znajdują zastosowania, zatem od orzeczenia o nich przez Trybunał Konstytucyjny nie zależy rozstrzygnięcie sprawy sądowej.
Ziszczenie się przesłanki powagi rzeczy osądzonej skutkuje niedopuszczalnością wydania orzeczenia, zatem Trybunał Konstytucyjny umarza postępowanie na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643; zm.: z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638; z 2001 r. Nr 98, poz. 1070).
Biorąc pod uwagę czas trwania cyklu wydawniczego urzędowego zbioru orzecznictwa, Trybunał Konstytucyjny postanawia doręczyć pytającemu sądowi fotokopię wyroku z 12 marca 2002 r. wraz z uzasadnieniem.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13