Pełny tekst orzeczenia

136

POSTANOWIENIE
z dnia 23 kwietnia 2002 r.
Sygn. akt Ts 103/01


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann – przewodniczący
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – sprawozdawca
Bohdan Zdziennicki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2001 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Władysława Alaszkiewicza,


p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.


UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 18 lipca 2001 r. zarzucono art. 111 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118) niezgodność z art. 67 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji RP. W oparciu o wskazany przepis Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z 15 marca 2000 r. odmówił skarżącemu ponownego ustalenia podstawy wymiaru emerytury, uzasadniając to nieprzedłożeniem dokumentacji wynagrodzeń za okres 20 lat. Odwołanie złożone od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z 8 listopada 2000 r. (sygn. akt VU 2646/00). Wniesioną apelację Sąd Apelacyjny w Białymstoku oddalił wyrokiem z 18 stycznia 2001 r. (sygn. akt III AUa 926/00), który został doręczony 30 stycznia 2001 r. Od tego wyroku skarżący przesłał sporządzoną przez siebie kasację do Sądu Najwyższego. Kasacja ta została odrzucona postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 23 lutego 2001 r. (sygn. akt III AUa 926/00 W. K. 51/01). Na powyższe postanowienie wniesiono zażalenie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji, które zostało odrzucone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 30 kwietnia 2001 r. (sygn. akt III AUa 926/00), doręczonym 4 maja 2001 r.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego wezwano skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej poprzez dokładne określenie w jaki sposób zaskarżony przepis narusza wskazane w skardze prawa konstytucyjne.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 29 listopada 2001 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, z uwagi na przekroczenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej należy w przedmiotowej sprawie liczyć od daty doręczenia skarżącemu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 stycznia 2001 r. Wyrok ten został skarżącemu doręczony 30 stycznia 2001 r., a skarga konstytucyjna została złożona dopiero 18 lipca 2001 r. Ponieważ wartość przedmiotu sporu nie przekraczała 10 000 zł, skarżącemu nie przysługiwała kasacja od wskazanego wyżej wyroku. W związku z powyższym, ani postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 23 lutego 2001 r. odrzucające kasację, ani postanowienie tegoż Sądu z 30 kwietnia 2001 r. odrzucające zażalenie nie są rozstrzygnięciami wydanymi w związku z wyczerpaniem przez skarżącego drogi prawnej. Od doręczenia tych postanowień nie można więc liczyć biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej.
Na postanowienie to skarżący 17 grudnia 2001 r. wniósł zażalenie, w którym podniósł, iż termin do wniesienia skargi konstytucyjnej zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK liczyć należy nie tylko od doręczenia wyroku, ale także ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Takim ostatecznym rozstrzygnięciem, zdaniem pełnomocnika skarżącego, jest niewątpliwie postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 30 kwietnia 2001 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Jedną z przesłanek merytorycznego rozpatrzenia skargi konstytucyjnej jest wniesienie jej w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia ostatecznego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). Ostatecznym rozstrzygnięciem (wyrokiem, postanowieniem, decyzją) jest rozstrzygnięcie, które zakończyło postępowanie w przedmiocie przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych, a więc postępowanie w którym wydano orzeczenie stanowiące źródło naruszenia owych wolności i praw. Jest to więc rozstrzygnięcie wydane w wyniku wyczerpania przysługujących skarżącemu środków prawnych albo takie rozstrzygnięcie, od którego nie przysługuje już żaden środek odwoławczy lub środek zaskarżenia, ze względu na upływ terminu do jego złożenia. Tak więc wniesienie środka, który w intencji skarżącego ma charakter środka odwoławczego nie jest wszakże przewidziany w ustawie, nie prowadzi do wszczęcia postępowania, od którego przebiegu uzależniony byłby przymiot ostateczności w rozumieniu art. 46 ust. 1. Postępowanie takie nie ma także wpływu na początek biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej (por. postanowienie z 7 września 1999 r., sygn. Ts 35/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 134).
W analizowanej sprawie rozstrzygnięciem wydanym w wyniku wyczerpania przysługującej skarżącemu drogi prawnej był wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 stycznia 2001 r. (sygn. akt III AUa 926/00). Trybunał Konstytucyjny przychyla się do stanowiska wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu, iż to ten wyrok jest ostatecznym rozstrzygnięciem w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Z momentem wydania tego wyroku zakończyło się też postępowanie w przedmiocie przysługujących skarżącemu praw konstytucyjnych. Wniesienie więc przez skarżącego kasacji, a następnie zażalenia na postanowienie o odrzuceniu kasacji, jako że nie mogło spowodować modyfikacji lub uchylenia wyroku, ze względu na ich niedopuszalność, nie mieści się w pojęciu “wyczerpania drogi prawnej”, a co z tego wynika nie może mieć wpływu na bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby de facto do obejścia nakazu złożenia skargi konstytucyjnej w terminie trzech miesięcy od zakończenia postępowania dotyczącego naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należało uznać za zasadne postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2001 r. i nie uwzględniać złożonego na nie zażalenia.