Pełny tekst orzeczenia

201

POSTANOWIENIE
z dnia 7 października 2003 r.
Sygn. akt Tw 1/03


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Dębowska-Romanowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego o stwierdzenie zgodności:
1) art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.);
2) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych w transporcie drogowym (Dz. U. Nr 115, poz. 999) wydanego na podstawie upoważnienia (delegacji) zawartego w zaskarżonym art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.) z art. 31 ust. 3 i art. 92 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.


UZASADNIENIE:

W dniu 13 stycznia 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego o stwierdzenie zgodności art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych w transporcie drogowym (Dz. U. Nr 115, poz. 999) wydanego na podstawie upoważnienia (delegacji) zawartego w zaskarżonym art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.) z art. 31 ust. 3 i art. 92 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) wniosek przedstawiony przez ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny bada, czy wniosek odpowiada wymogom formalnym i czy nie jest oczywiście bezzasadny. Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wniosek pochodzi od uprawnionego podmiotu.
Do zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym konieczne jest wyrażenie oświadczenia woli przez ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców w sprawie wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o zbadanie zgodności aktu normatywnego z aktem wyższego rzędu. W sytuacji braku takiego oświadczenia woli podjętego przez odpowiednie ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w ogóle nie może zostać wszczęte.
Zgodnie z art. 32 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oświadczenie ogólnokrajowych władz organizacji pracodawców musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania przed Trybunałem w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm. Legitymowany organ organizacji pracodawców jest obowiązany wskazać konkretne przepisy aktu normatywnego, które kwestionuje, a także jednoznacznie określić przepisy aktu wyższego rzędu, które mają stanowić podstawę kontroli w danej sprawie. Niezbędne jest również, aby wyrażona w ten sposób wola legitymowanego podmiotu miała uprzedni charakter w stosunku do złożonego w Trybunale Konstytucyjnym wniosku.
Tak określone wymagania, mają na celu sprecyzowanie przez wnioskodawcę negatywnej oceny kwestionowanego aktu normatywnego oraz nadanie ściśle określonej formy słownej jego twierdzeniu, że norma niższego rzędu jest niezgodna z normą wyższego rzędu. Z tego względu istotę zarzutu stanowi zindywidualizowanie relacji pomiędzy określonym we wniosku aktem normatywnym podlegającym kontroli, a podstawą kontroli, czyli wzorcem wskazanym przez wnioskodawcę. Prawidłowe sformułowanie zarzutu stanowi podstawę oceny, czy nie zachodzą ujemne przesłanki procesowe uniemożliwiające merytoryczne rozpatrzenie wniosku. Jest także niezbędne do określenia jego przedmiotu oraz wyznaczenia granic wniosku, stanowiących jednocześnie, z mocy art. 66 ustawy o TK, granice kognicji Trybunału Konstytucyjnego.
Pamiętać wreszcie należy, że sam wniosek o dokonanie przez Trybunał Konstytucyjny abstrakcyjnej kontroli norm odnosić się może jedynie do takiego aktu normatywnego, który dotyczy spraw objętych zakresem działania danej organizacji pracodawców (art. 191 ust. 2 w zw. z ust. 1 pkt 4 Konstytucji).
W pierwszej kolejności należało zatem zbadać, czy Uchwała Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego z 29 grudnia 2002 r. (Nr 013/12/2002), stanowi oświadczenie woli uprawnionego podmiotu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego, o złożeniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie hierarchicznej zgodności norm, a w szczególności, czy ta uchwała spełnia wymogi określone w art. 32 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
W świetle § 19 ust. 5 i 6 w zw. z § 15 ust. a pkt 2 Statutu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego nie ulega wątpliwości, że Zarząd Główny – będąc ogólnokrajową władzą wnioskodawcy, jako organizacji pracodawców – jest podmiotem legitymowanym do złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli abstrakcyjnej.
Uchwała Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego z 29 grudnia 2002 r. (Nr 013/12/2002) nie spełnia jednak wymogów określonych w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, przewidzianych dla wszczęcia postępowania w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm. W tejże Uchwale, przede wszystkim, nie wskazano konkretnych przepisów ustawy zasadniczej, które stanowić mają wzorzec kontroli dla art. 92 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym, ani dla rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości kar pieniężnych w transporcie drogowym. Oznacza to, że powyższa Uchwała nie formułuje zarzutu niezgodności kwestionowanego aktu normatywnego lub jego części z ściśle wskazanym przepisem Konstytucji, jako wzorcem kontroli (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).
Z powyższych względów Uchwała Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego Nr 013/12/2002 z 29 grudnia 2002 r. nie może być uznana za skutecznie złożone oświadczenie woli przez ogólnokrajowe władze tego związku pracodawców w postaci skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie hierarchicznej zgodności norm. Równocześnie oznacza to, że złożony w Trybunale Konstytucyjnym wniosek z 23 grudnia 2002 r., sporządzony przez Wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego został sformułowany bez wcześniejszej uchwały uprawnionego organu, stanowiącego ogólnokrajowe władze tejże organizacji pracodawców. Tym samym wniosek ten nie odpowiada warunkom formalnym określonym w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, gdyż nie pochodzi od „uprawnionego podmiotu” w rozumieniu art. 31 ust. 1 tejże ustawy. W myśl bowiem utrwalonego już orzecznictwa Trybunału, przedstawiciel wnioskodawcy nie może samodzielnie wskazywać przedmiotu, ani wzorców kontroli. Jeżeli dokonałby tego we wniosku, co ma miejsce w niniejszej sprawie, wyszedłby poza dopuszczalne granice reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Na marginesie Trybunał Konstytucyjny pragnie zwrócić uwagę, że już w sprawie Tw 64/02 Trybunał wydał postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego. Jedną z przyczyn wydania wówczas takiego postanowienia była również wadliwość uchwały Zarządu Głównego tego związku pracodawców, polegająca m.in. na nie wskazaniu wzorców kontroli skarżonych przepisów, co także w niniejszej sprawie stanowi samodzielną przesłankę wydania postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.


3