Pełny tekst orzeczenia

285/6/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 27 czerwca 2006 r.
Sygn. akt Ts 39/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej „Profil-Stal” Sp. z o.o. o zbadanie zgodności:
art. 4799 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz
art. 4799 § 1 i art. 47918 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78, art. 175 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej 16 lutego 2006 r. zarzucono, że art. 4799 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 Konstytucji oraz iż art. 4799 § 1 i art. 47918 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) są niezgodne z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78, art. 175 Konstytucji. Zdaniem skarżącej art. 4799 § 1 k.p.c. w zakresie, w jakim zezwala na zwrot odpowiedzi na pozew bez wzywania do usunięcia braku w postaci dołączenia dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowodu wysłania go listem poleconym narusza jej konstytucyjne prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, prawo do wysłuchania, prawo do zaskarżania orzeczeń oraz prawo do wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem skarżącej, zaskarżony przepis prowadzi też do arbitralności i dowolności postępowania sądu, która nie podlega kontroli instancyjnej. Ponadto skarżąca zarzuca, że art. 4799 § 1 oraz art. 47918 § 2 k.p.c. w zakresie, w jakim zezwalają na wydanie wyroku zaocznego w przypadku wniesienia odpowiedzi na pozew bez załączonego dowodu doręczenia odpisu pisma drugiej stronie, są niezgodne z art. 2, art. 45 i art. 175 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. 10 listopada 2005 r. skarżąca wniosła do Sądu Okręgowego w Koszalinie odpowiedź na pozew. W tym samym dniu Sąd Okręgowy w Koszalinie zarządził zwrot odpowiedzi na pozew pozwanemu w oparciu o art. 4799 § 1 k.p.c. Następnie 17 listopada 2005 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie wydał wyrok zaoczny. W dniu 24 listopada 2005 r. skarżąca złożyła sprzeciw od wyroku zaocznego.
Zdaniem skarżącej zarządzenie z 10 listopada 2005 r. oraz wyrok zaoczny z 17 listopada 2005 r. spowodowały niekorzystne skutki polegające na: bezpodstawnym wydłużeniu postępowania, nadaniu wyrokowi zaocznemu rygoru natychmiastowej wykonalności, który mógł być egzekwowany, konieczności złożenia sprzeciwu i jego opłacenia w wysokości 5983,40 zł, pozbawieniu prawa do aktywnego i realnego udziału w postępowaniu, braku możliwości zaskarżenia zarządzenia, mechanicznym stosowaniu przepisów k.p.c. przez sąd. W związku z powyższym zarządzenie z 10 listopada 2005 r. w sposób ostateczny rozstrzygnęło o jej konstytucyjnych prawach.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest dopuszczalna, o ile na podstawie zaskarżonych przepisów organ władzy publicznej wydał ostateczne orzeczenie o prawach skarżącego. Konkretyzacja tego przepisu sformułowana w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wymaga, by skarga konstytucyjna była złożona po wydaniu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego walor ostatecznego orzeczenia przypisany być może takiemu prawomocnemu wyrokowi, ostatecznej decyzji lub innemu ostatecznemu rozstrzygnięciu, które „zamykając” tok instancji zostało wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze przepisu, zaś jego treść prowadzi do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego (postanowienie z 14 czerwca 2000 r., sygn. Ts 21/00, OTK ZU nr 6/2000, poz. 214). Skarżąca, jako ostateczne orzeczenie wskazuje zarządzenie Sądu Okręgowego w Koszalinie – Wydział VI Gospodarczy z 10 listopada 2005 r. Należy stwierdzić, że zarządzenie to nie stanowi ostatecznego rozstrzygnięcia w podanym wyżej rozumieniu. Jak wynika ze skargi konstytucyjnej postępowanie w sprawie skarżącej nie zostało jeszcze zakończone. Wprawdzie skarżąca podnosi, że zarządzenie, na mocy którego nastąpiło zwrócenie odpowiedzi na pozew narusza jej konstytucyjne wolności lub prawa, jednak konstytucyjnoprawna ocena tego zarzutu nie jest możliwa przed zakończeniem postępowania sądowego. Dotyczy to w szczególności zarzutów: wydłużenia postępowania sądowego, pozbawienia prawa do aktywnego udziału w postępowaniu sądowym, konieczności złożenia sprzeciwu i jego opłacenia, mechanicznego stosowania przepisów k.p.c. Stwierdzenie, że nadanie wyrokowi zaocznemu rygoru natychmiastowej wykonalności mogło być podstawą do jego egzekwowania, nie może stanowić podstawy skargi konstytucyjnej, gdyż zarzut ten wskazuje na potencjalne a nie aktualne naruszenie praw skarżącej.
Podstawą skargi konstytucyjnej nie mogą być też zarzuty dotyczące prawa do zaskarżania orzeczeń. Jak wynika z treści zaskarżonych przepisów k.p.c. przepisy te nie regulują w ogóle tej kwestii, a samo zarządzenie o zwrocie odpowiedzi na pozew nie rozstrzyga o prawie skarżącego do zaskarżania orzeczeń. Niedopuszczalne jest kierowanie zarzutów skargi konstytucyjnej przeciwko przepisom, których treść normatywna nie łączy się z tymi zarzutami, szczególnie gdy stanowią one podstawę do wydania orzeczenia nie rozstrzygającego o prawach, których ochrony skarżąca się domaga.
Podobnie należy ocenić zarzuty skargi konstytucyjnej łączone z wydaniem wyroku zaocznego. Skoro skarżąca uważa za ostateczne orzeczenie o swych prawa zarządzenie o zwrocie odpowiedzi na pozew, nie można przyjąć, że zarządzenie to może stanowić podstawę do formułowania zarzutów kierowanych przeciwko przepisom k.p.c. określającym warunki wydania wyroku zaocznego.
Reasumując należy stwierdzić, że podstawową przesłanką odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest brak w sprawie ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Mając powyższe na względzie, należało orzec jak w sentencji.