Pełny tekst orzeczenia

40/4/A/2007


POSTANOWIENIE
z dnia 3 kwietnia 2007 r.
Sygn. akt SK 85/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Hermeliński – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski – sprawozdawca
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 kwietnia 2007 r., połączonych skarg konstytucyjnych: Mariana Pohla, Anatola Drawca, Romana Ossowskiego oraz Dariusza Szyca o zbadanie zgodności:
art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641, ze zm.) z art. 24, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 60, art. 65 ust. 1, art. 67 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 30, art. 47, art. 2, art. 118 ust. 1, art. 119 ust. 1 w związku z art. 7 Konstytucji oraz z art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.) i art. 47 Karty podstawowych praw Unii Europejskiej, przyjętej w Nicei dnia 7 grudnia 2000 r.,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1417) umorzyć postępowanie w zakresie badania:
1) art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641, ze zm.) z art. 30, art. 42 ust. 3, art. 47, art. 60, art. 65 ust. 1, art. 67 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, ze względu na zbędność orzekania,
2) art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy powołanej w punkcie 1 z art. 2, art. 24, art. 45 ust. 1 Konstytucji, art. 118 ust. 1, art. 119 ust. 1 w związku z art. 7 Konstytucji oraz art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.) i art. 47 Karty podstawowych praw Unii Europejskiej, przyjętej w Nicei dnia 7 grudnia 2000 r. (Dz. Urz. WE C 364 z 18.12.2000), ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

UZASADNIENIE

I

1. Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęły skargi: Mariana Pohla, Anatola Drawca, Romana Ossowskiego oraz Dariusza Szyca. Przedmiot zaskarżenia wskazany w tych czterech skargach jest identyczny. Skarżący wnieśli o zbadanie zgodności art. 25 ust. 1 pkt 8a oraz art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641, ze zm.; dalej: ustawa o Służbie Celnej) z art. 24, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 60, art. 65 ust. 1, art. 67 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 30, art. 47, art. 2, art. 118 ust. 1, art. 119 ust. 1 w związku z art. 7 Konstytucji. Ponadto jako wzorzec kontroli zaskarżonych przepisów wskazano art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja) oraz art. 47 Karty podstawowych praw Unii Europejskiej, przyjętej w Nicei dnia 7 grudnia 2000 r.(Dz. Urz. WE C 364 z 18.12.2000; dalej: Karta).
W toku badania wstępnego Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania biegu poszczególnym skargom w zakresie badania art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy o Służbie Celnej.
Z uwagi na tożsamość przedmiotową skarg konstytucyjnych, Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządził łączne ich rozpoznanie pod wspólną sygnaturą SK 85/06 (zarządzenie z 28 listopada 2006 r.).
Wszystkie wniesione skargi opierają się na podobnym stanie faktycznym.
Wobec skarżących skierowano (odpowiednio w roku 1994, 1999, 1997, 1997) akty oskarżenia o umyślne popełnienie określonych przestępstw, ściganych z oskarżenia publicznego. W dniu 10 sierpnia 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 120, poz. 1122). Na mocy powołanej ustawy m.in. dodano do art. 25 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej pkt 8a, zgodnie z którym funkcjonariusza celnego zwalnia się ze służby w wypadku wniesienia aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa, ściganego z oskarżenia publicznego.
Na podstawie stosownych decyzji Dyrektor Izby Celnej w Gdyni zwolnił skarżących ze służby. W wyniku rozpatrzenia wniosków o ponowne rozpoznanie spraw Dyrektor Izby utrzymał w mocy zaskarżone decyzje. Skarżący skorzystali z prawa wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skargi zostały oddalone. Także Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne wniesione od orzeczeń WSA.
Zdaniem skarżących, zakwestionowany art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej narusza konstytucyjne prawo do ochrony pracy (art. 24 Konstytucji), prawo dostępu do służby publicznej (art. 60 Konstytucji), wolność pracy (art. 65 ust. 1), prawo do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 2 Konstytucji), prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), konstytucyjne prawo do prywatności (art. 47 Konstytucji) oraz prawo do ochrony godności ludzkiej (art. 30 Konstytucji). W uzasadnieniu swoich zarzutów skarżący wskazali, że cel regulacji, jakim była ochrona autorytetu państwa przez „oczyszczenie szeregu funkcjonariuszy publicznych z różnego rodzaju przestępców”, mógł zostać osiągnięty bez ustanowienia środka przewidzianego w zaskarżonym przepisie. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że zostały spełnione przesłanki określone w art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 60 Konstytucji, skarżący wskazali, że obligatoryjne zwolnienie ze służby osoby korzystającej z pełni praw publicznych pozbawia ją gwarantowanego w Konstytucji dostępu do służby publicznej. Skarżący zwrócili uwagę na brak rzeczywistej możliwości weryfikacji kryteriów dostępu do służby, skoro podstawą decyzji podejmowanych wobec skarżących nie był fakt popełnienia zarzucanego czynu, lecz jedynie fakt przyjęcia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego. Skarżący podkreślili, że tak restrykcyjne konsekwencje nie dotyczą innych służb mundurowych, np. Policji czy Straży Granicznej.
W ocenie skarżących, ustawodawca doprowadził także do naruszenia prawa do wykonywania zawodu (art. 65 ust. 1 Konstytucji), ujmowanego w aspekcie art. 24 Konstytucji. Dowodzi, że kwestionowany przepis nie tylko zawiesza gwarancję stosunku pracy w wypadku wniesienia przeciwko konkretnej osobie aktu oskarżenia, ale także statuuje zakaz przyjęcia takiej osoby do służby celnej. Skarżący wskazują, że zakaz wykonywania określonych zawodów jest środkiem karnym, którego zastosowanie należy do właściwości sądów. Natomiast w ich wypadku o tym, czy określone zachowanie nosiło znamiona umyślności, a także o zakazie wykonywania zawodu, zamiast sądu orzekał organ niesprawujący wymiaru sprawiedliwości. Skarżący upatrują w tym naruszenia zasad praworządności.
Jak wywodzą skarżący, kwestionowana regulacja prowadzi również do naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji) przez to, że uniemożliwia zwiększenie stażu pracy oraz uiszczanie składek, a tym samym ogranicza prawo do kształtowania okresu składkowego w ramach obowiązujących w tym zakresie odrębnych przepisów.
Skarżący podnoszą także zarzut naruszenia zasady domniemania niewinności, polemizując w tym zakresie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 19 października 2004 r. (sygn. K 1/04, OTK ZU nr 9/A/2004, poz. 93). W ocenie skarżących, wspomnianą zasadę winno się odnosić także do postępowania, w wyniku którego znajduje zastosowanie środek o charakterze środka karnego. Przyjęta procedura zwalniania funkcjonariuszy ze służby na podstawie kwestionowanej regulacji, jako niespełniająca warunków procedury sprawiedliwej, uzasadnia – w opinii skarżących – także tezę o naruszeniu prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Jak wskazują skarżący, brak jest „prawnej możliwości weryfikacji podejmowanych przez organa ścigania rozstrzygnięć”. W swojej argumentacji skarżący powołują się również na art. 13 Konwencji oraz art. 47 Karty.
Naruszenia prawa do prywatności oraz prawa do zasady poszanowania godności człowieka skarżący upatrują w pozbawieniu ich wolności i praw ekonomicznych jeszcze przed wyrokiem sądowym, co prowadzi do „napiętnowania (…) wśród otoczenia, naruszenia dobrego imienia”.

2. Prokurator Generalny w piśmie z 24 stycznia 2007 r. zajął stanowisko, że:
1) art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej jest zgodny z art. 24, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 60 i art. 65 ust. 1 oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji;
2) postępowanie w części dotyczącej zgodności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej z art. 2 i art. 42 ust. 3 Konstytucji podlega umorzeniu na zasadzie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) – z uwagi na zbędność orzekania;
3) postępowanie w części dotyczącej zgodności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej z art. 7, art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 Konstytucji oraz z art. 13 Konwencji i art. 47 Karty, podlega umorzeniu na zasadzie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – z uwagi na niedopuszczalność orzekania.
Prokurator Generalny, odwołując się do poglądów doktryny i orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, nie dopatrzył się kolizji kwestionowanego przepisu z prawem dostępu do służby publicznej, wolnością wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy lub zasadą ochrony pracy. Podkreślił, że funkcjonariusze Służby Celnej, z uwagi na potrzebę zapewnienia bezstronności i rzetelności wykonywania obowiązków służbowych, a także transparentności zawodowej i majątkowej, są poddani licznym ograniczeniom, również w zakresie korzystania z praw chronionych konstytucyjnie.
Dotyczy to m.in. prawa do prywatności, które nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniu, gdy przemawiają za tym inna norma, zasada lub wartość konstytucyjna, a stopień ograniczenia pozostaje w odpowiedniej proporcji do rangi interesu, któremu ograniczenie ma służyć. Zdaniem Prokuratora Generalnego, zastosowanie wobec funkcjonariusza Służby Celnej tymczasowego aresztowania lub skierowanie przeciwko niemu aktu oskarżenia godzi znacznie dotkliwiej w dobra funkcjonariusza (wolność, dobre imię czy prawo do prywatności) niż – stanowiące następstwo zastosowania określonej instytucji procesu karnego – zwolnienie ze służby. Jednakże samo zastosowanie określonej instytucji procesowej, w wypadku dochowania stosowanych standardów konstytucyjnych, nie bywa kwestionowane w kontekście art. 30 Konstytucji.
W ocenie Prokuratora Generalnego, nie wydaje się, by oceniany przepis ustawy o Służbie Celnej mógł kolidować z konstytucyjnymi przesłankami dopuszczalności ustanawiania ograniczeń wolności i praw jednostki (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Przepis art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej zawiera normę mającą na celu przeciwdziałanie destrukcji struktur państwa oraz osłabieniu roli i autorytetu prawa. Znaczny rygoryzm ocenianych regulacji wiąże się bezpośrednio ze specyfiką umundurowanej formacji, jaką jest Służba Celna, a także rolą i zadaniami funkcjonariuszy tej formacji.
Z tych też względów, jak wywodzi Prokurator Generalny, funkcjonariusz oczekujący nabycia uprawnień emerytalnych nie może pominąć w swych oczekiwaniach ryzyka związanego z ustawowymi warunkami rozwiązania służby. Jednocześnie stwierdził, że art. 67 Konstytucji, który nie stanowi podstawy indywidualnego roszczenia o świadczenie przewidziane w każdej z form składających się na zabezpieczenie społeczne, nie jest adekwatnym wzorcem kontroli kwestionowanego przepisu.
Podobne stanowisko zajął Prokurator Generalny w odniesieniu do wzorca w postaci art. 45 ust. 1 Konstytucji. Zwrócił uwagę, że art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej zawiera unormowania dotyczące zwolnienia ze służby funkcjonariusza celnego. Nie zawiera natomiast żadnych regulacji dotyczących kontroli sądowej decyzji o zwolnieniu ze służby.
Co do pozostałych wzorców, Prokurator Generalny uznał, że postępowanie w tym zakresie podlega umorzeniu. W wypadku art. 2 i art. 42 ust. 3 Konstytucji – ze względu na zbędność orzekania. Jak podniósł Prokurator Generalny, przedmiot niniejszej sprawy jest w znacznym stopniu zbieżny z materią, co do której wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 19 października 2004 r., sygn. K 1/04.
Pozostałe wzorce, tj. art. 7, art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 Konstytucji, pełnią ważną rolę instytucjonalną, nie normują jednak żadnego prawa ani konkretnej wolności człowieka i obywatela. Tym samym, w opinii Prokuratora Generalnego, w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji, nie wydaje się możliwe zakwestionowanie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej w drodze skargi konstytucyjnej z punktu widzenia powołanych wzorców. Toteż postępowanie w tym zakresie podlega umorzeniu ze względu na niedopuszczalność orzekania.
Podobnie, z uwagi na treść art. 79 ust. 1 Konstytucji, przedmiotem skargi konstytucyjnej może być tylko zgodność zaskarżonego aktu normatywnego z Konstytucją, a nie z jakimikolwiek innymi aktami normatywnymi. Tym samym niedopuszczalne jest orzekanie w tym trybie o zgodności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej z unormowaniami Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności bądź Karty podstawowych praw Unii Europejskiej.

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Skarżący wnieśli o zbadanie konstytucyjności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641, ze zm.). Przepis będący przedmiotem skarg rozpoznawanych w niniejszym postępowaniu podlegał już ocenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. K 1/04 oraz w sprawie o sygn. K 46/05.
W wyroku z 19 października 2004 r. (sygn. K 1/04, OTK ZU nr 9/A/2004, poz. 93) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 120, poz. 1122; dalej: ustawa zmieniająca) jest zgodny z art. 32 oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji.
Mimo że w sentencji jako przedmiot kontroli wskazano art. 2 pkt 1 i 2 ustawy zmieniającej, to przedmiotem swoich rozważań Trybunał Konstytucyjny uczynił wprowadzone tym przepisem uregulowania, w szczególności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej. Co istotne, także zarzuty sformułowane w uzasadnieniu wniosku, na podstawie którego zostało wszczęte postępowanie, kierowały się jednoznacznie i bezpośrednio wobec treści unormowań wprowadzonych do ustawy o Służbie Celnej.
Zakwestionowany przepis podlegał także ocenie, z punktu widzenia innych wzorców, w sprawie o sygn. K 46/05 (OTK ZU nr 2/A/2007, poz.10). W wyroku z 13 lutego 2007 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł m.in., że art. 25 ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy o Służbie Celnej jest zgodny z art. 60, art. 65 ust. 1 w związku z art. 30 i art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz że nie jest niezgodny z art. 67 Konstytucji, jak również z art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r.
W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę na to, że zgodnie z art. 10 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej stosunek służbowy funkcjonariusza celnego powstaje w drodze mianowania, dokonywanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych albo upoważnioną przez niego osobę, na podstawie dobrowolnego zgłoszenia się do służby.
Konsekwencją powyższego unormowania jest to, że funkcjonariusze Służby Celnej, ze względu na potrzebę zapewnienia bezstronności i rzetelności wykonywania obowiązków służbowych, a także transparentności zawodowej i majątkowej, są poddani licznym ograniczeniom, również w zakresie korzystania z praw chronionych konstytucyjnie. W świetle tych, restrykcyjnych par excellence ograniczeń, jakie niesie za sobą przynależność do Służby Celnej, niepodobna jednak skonstatować kolizji art. 25 ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy o Służbie Celnej z prawem dostępu do służby publicznej lub wolnością wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Kwestionowany przepis ustawy o Służbie Celnej jest zatem zgodny z art. 60 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji.

2. Analiza powołanych orzeczeń prowadzi do wniosku, że Trybunał Konstytucyjny odniósł się szczegółowo do zarzutów, które co do istoty zostały podniesione także w skargach konstytucyjnych, będących przedmiotem rozpoznania w niniejszym postępowaniu. Tym samym rozstrzygnięcia podjęte w sprawie o sygn. K 1/04 oraz K 46/05 odnoszą się wprost do oceny zakwestionowanego w rozpatrywanych skargach przepisu. Należy przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zbędność orzekania zachodzi, gdy zaskarżony przepis prawny był już przedmiotem kontroli, pod kątem jego zgodności z Konstytucją, w innej sprawie (zob. np. postanowienie TK z 4 maja 2006 r., sygn. SK 53/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 60 oraz powołane tam orzeczenia).
Zważywszy, że art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej podlegał już ocenie Trybunału Konstytucyjnego z punktu widzenia art. 30, art. 42 ust. 3 Konstytucji oraz art. 60, art. 65 ust. 1, art. 67 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, postępowanie w sprawie badania zgodności zakwestionowanego przepisu ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi należało umorzyć ze względu na zbędność orzekania. W tej samej grupie wzorców konstytucyjnych należy odnieść się także do art. 47 Konstytucji, który został powołany przez skarżących w nawiązaniu do art. 30 Konstytucji. Skarżący nie wykazali jednak, że zachodzi bezpośredni związek między zwolnieniem ze służby a prawem każdego do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym.
Nie ulega natomiast wątpliwości, że wszczęcie i prowadzenie postępowania karnego przeciwko konkretnej osobie, a tym bardziej skazanie prawomocnym wyrokiem może prowadzić do naruszenia czci i dobrego imienia. Jak stwierdził jednak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 grudnia 2003 r. (sygn. SK 15/02, OTK ZU nr 9/A/2003, poz. 103), przeciwdziała temu naruszeniu zasada domniemania niewinności oraz inne zasady związane z zapewnieniem rzetelnego procesu karnego. Ochrona konstytucyjna czci i prawa do życia prywatnego nie jest absolutna i musi uwzględniać ograniczenia wynikające z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Przyjęcie poglądu skarżących, domagających się absolutnej ochrony czci i dobrego imienia, oznaczałoby, że żadne postępowanie karne nie mogłoby się toczyć, ponieważ niosłoby ryzyko naruszenia czci i dobrego imienia. Stanowisko takie nie może być uznane za zasadne.

3. Przesłanką umorzenia postępowania w sprawie badania zgodności art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej z pozostałymi wzorcami konstytucyjnymi, które nie były przedmiotem oceny w sprawie o sygn. K 1/04 i K 46/05, jest niedopuszczalność wydania orzeczenia.
Pierwszy z przepisów – art. 2 Konstytucji nie został powołany w uzasadnieniu skarg samodzielnie, ale w nawiązaniu do innych przepisów Konstytucji, tj. art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 24 Konstytucji. Skarżący podnieśli, że o tym, czy zachowanie oskarżonego nosiło znamiona umyślności, jak również o zakazie wykonywania określonego zawodu może orzec wyłącznie sąd w prawomocnym wyroku. Pozostawienie tych kwestii uznaniu organu, który nie sprawuje funkcji organu wymiaru sprawiedliwości, godzi, zdaniem skarżących, w zasady praworządności i nie może zostać zaakceptowane w demokratycznym państwie prawnym.
Należy w tym miejscu przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny nie jest związany wyliczeniem w petitum wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej przepisów prawnych powoływanych jako wzorzec kontroli, ale musi wziąć pod uwagę treści normatywne, które podmiot inicjujący postępowanie wiąże z tymi przepisami (zob. np. wyrok TK z 14 marca 2006 r., sygn. SK 4/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 29). Z uzasadnienia rozpoznawanych skarg wynika, że – w ocenie skarżących – naruszenie zasad zawartych w tym przepisie polega na naruszeniu innych regulacji konstytucyjnych. Skarżący nie wyprowadzili z art. 2 Konstytucji żadnych zasad i norm konstytucyjnych, które nie byłyby wyrażone w pozostałych wzorcach.
Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał, że odwoływanie się do wzorców formułujących zasady ogólne jest uzasadnione tylko wówczas, gdy nie istnieją normy konstytucyjne o większym stopniu szczegółowości, ściślej wiążące się z ocenianą regulacją (zob. wyrok TK z 14 listopada 2000 r., sygn. K. 7/00, OTK ZU nr 7/2000, poz. 259). Z tego względu bezzasadne jest powołanie art. 2 Konstytucji jako odrębnej podstawy kontroli.
Ta sama uwaga dotyczy art. 24 Konstytucji, który wyznacza kierunek polityki państwa w zakresie stosunków pracowniczych. Skarżący nie wskazali, jaka wolność lub prawo człowieka zawarte jest w tym przepisie, których naruszenie dawałoby podstawę do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Nie wykazali ponadto związku między treścią zaskarżonego przepisu a zasadą wynikającą z omawianego wzorca konstytucyjnej kontroli i w związku z tym, w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji, nie ma podstaw do oceny zaskarżonego przepisu z punktu widzenia respektowania wskazanego wzorca. Z tego względu, postępowanie w tym zakresie podlega umorzeniu, z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia.

4. Kolejny wzorzec – art. 45 ust. 1 Konstytucji wyraża prawo do sądu, które obejmuje w szczególności: 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo do uruchomienia postępowania przed sądem, 2) prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności, 3) prawo do wyroku sądowego, tj. prawo uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd.
Skarżący podnoszą zarzut naruszenia prawa do sądu w aspekcie prawa do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, ze względu na charakter środka odwoławczego, przysługującego od decyzji o zwolnieniu ze służby. Jak trafnie zauważa w pisemnym stanowisku Prokurator Generalny, tak sformułowany zarzut nie może odnosić się do zakwestionowanego przepisu. Art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej zawiera unormowania dotyczące zwolnienia ze służby funkcjonariusza celnego. Nie dotyczy natomiast sądowej kontroli decyzji o zwolnieniu ze służby. W tym zakresie zasadnicze regulacje pomieszczono w rozdziale 13 ustawy o Służbie Celnej. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy w wypadku wydania decyzji o zwolnieniu ze służby funkcjonariusza celnego, przeniesieniu albo zleceniu mu wykonywania innych obowiązków służbowych, przeniesieniu na niższe stanowisko bądź zawieszeniu w pełnieniu obowiązków służbowych, funkcjonariusz celny może, w terminie 14 dni, złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Od decyzji rozstrzygającej wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przysługuje prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w odrębnych przepisach (art. 81 ust. 3 ustawy). Przedstawione regulacje nie zostały zakwestionowane w skargach konstytucyjnych. W związku z tym zarzuty związane z naruszeniem prawa do sądu należy uznać za oczywiście bezzasadne i w konsekwencji umorzyć postępowanie w tym zakresie, ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

5. Wśród wzorców konstytucyjnych skarżący powołali również art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 w związku z art. 7 Konstytucji. Poza stwierdzeniem, że nie są to przepisy kształtujące prawa podmiotowe jednostki, a więc niestanowiące właściwego punktu odniesienia w postępowaniu wszczętym na podstawie skargi konstytucyjnej, należy zwrócić uwagę, że w istocie zostały one powołane w kontekście zarzutów dotyczących art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy o Służbie Celnej. W tym zakresie skargom konstytucyjnym odmówiono nadania dalszego biegu (zob. postanowienia TK z 16 października 2006 r. o sygn.: Ts 183/06, OTK ZU nr 6/B/2006, poz. 301, Ts 184/06, OTK ZU nr 6/B/2006, poz. 302, Ts 185/06, OTK ZU nr 6/B/2006, poz. 303 oraz Ts 186/06, OTK ZU nr 6/B/2006, poz. 304).

6. Oprócz wzorców konstytucyjnych skarżący powołali art. 13 Konwencji oraz art. 47 Karty.
W związku z tym należy przypomnieć, że w trybie skargi konstytucyjnej niedopuszczalne jest badanie zaskarżonego przepisu z umowami międzynarodowymi. Zgodnie z treścią art. 79 Konstytucji podstawą skargi może być wyłącznie naruszenie przez zaskarżone przepisy konstytucyjnych wolności lub praw. Przepisy Konwencji nie mogą zatem stanowić wzorca kontroli w takim postępowaniu (por. np. postanowienie TK z 31 maja 2005 r., sygn. SK 59/03, OTK ZU nr 5/A/2005, poz. 61).
W innych postępowaniach, wszczętych na podstawie wniosku czy pytania prawnego, zgodnie z art. 188 pkt 1 i 2 Konstytucji Trybunał Konstytucyjny orzeka o zgodności ustaw z Konstytucją lub ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. Jednakże należy zwrócić uwagę, że Karta podstawowych praw Unii Europejskiej nie stanowi ratyfikowanej umowy międzynarodowej i orzekanie w sprawie zgodności z nią norm ustawowych jest niedopuszczalne. Z tego względu nie leży w kompetencjach Trybunału badanie zgodności kwestionowanego przepisu z art. 47 Karty podstawowych praw Unii Europejskiej (zob. postanowienie z 27 września 2005 r., sygn. Tw 26/05, OTK ZU nr 5/B/2005, poz. 182).
Z uwagi na powyższe, postępowanie w tym zakresie ulega umorzeniu ze względu na niedopuszczalność orzekania.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.