Pełny tekst orzeczenia

445/6/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 1 października 2009 r.
Sygn. akt Ts 33/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Wojciecha R. o zbadanie zgodności:
art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.


UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 25 stycznia 2008 r. skarżący zarzucił, że art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.; dalej: u.k.s.c.) w brzmieniu obowiązującym w okresie od 2 marca 2006 r. do 10 marca 2007 r. jest niezgodny z art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji.
W przekonaniu skarżącego zaskarżony przepis w zakresie, w jakim uzależnia zainicjowanie postępowania sądowego przez stronę w całości zwolnioną od kosztów sądowych od uiszczenia opłaty podstawowej, narusza przysługujące skarżącemu prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), zamyka drogę dochodzenia naruszonych praw i wolności (art. 77 ust. 2 Konstytucji) oraz pozbawia prawa do kontroli instancyjnej orzeczenia (art. 78 Konstytucji).
Skarga konstytucyjna została skierowana na podstawie następującego stanu faktycznego sprawy. W dniu 28 lutego 2007 r. skarżący wniósł apelację od wyroku rozwodowego z dnia 22 grudnia 2006 r. (sygn. akt III C 3034/03), wydanego przez Sąd Okręgowy w Lublinie – III Wydział Cywilny Rodzinny. Postanowieniem tegoż Sądu z dnia 2 kwietnia 2007 r. skarżący został zwolniony od opłaty od apelacji w całości, a wezwany do uiszczenia opłaty podstawowej pod rygorem odrzucenia apelacji. W dniu 16 kwietnia 2007 r. skarżący wniósł do Sądu o zwolnienie z opłaty podstawowej, gdyż jako osadzony w areszcie śledczym jest pozbawiony środków pieniężnych i możliwości zarobkowania. Wniosek ten został postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2007 r. oddalony. Sąd Apelacyjny w Lublinie – I Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 4 lipca 2007 r. (sygn. akt I ACz 495/07) oddalił zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu Okręgowego, z uwagi na fakt, że w ówczesnym stanie prawnym ustawodawca nie przewidział możliwości zwolnienia strony z opłaty podstawowej.

W związku z brakiem uiszczenia przez skarżącego opłaty podstawowej od apelacji wniesionej w dniu 28 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w Lublinie – III Wydział Cywilny Rodzinny postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2007 r. (sygn. akt III C 3034/03) zdecydował o jej odrzuceniu. W dniu 6 sierpnia 2007 r. skarżący złożył na to postanowienie zażalenie do Sądu Okręgowego w Lublinie, jednakże wskutek nieuiszczenia opłaty sądowej zostało ono odrzucone.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu, które obejmuje także ocenę przesłanek dopuszczalności jej merytorycznego rozpoznania. Przesłanki te nie są spełnione wówczas, gdy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego zachodzi jedna z podstaw umorzenia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym określonych w art. 39 tejże ustawy, w szczególności zaś, gdy wydanie merytorycznego orzeczenia jest zbędne. Sytuacja, w której merytoryczne rozpoznanie sprawy jest zbędne niewątpliwie ma miejsce, gdy zaskarżony przepis prawny był już przedmiotem kontroli jego zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z dnia: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).
Taki przypadek zachodzi w niniejszej sprawie, bowiem kwestionowany przez skarżącego przepis był już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego w kontekście wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 17 listopada 2008 r. orzekł, że: „art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji” (SK 33/07, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 154).
Niezależnie od okoliczności, że zaskarżony przepis był już przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, będącej samoistną przesłanką odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, niniejsza skarga nie może zostać skierowana do merytorycznego rozpatrzenia, ponieważ nie spełnia wymogów formalnych wyrażonych w art. 79 Konstytucji oraz w przepisach ustawy o TK.
W odniesieniu do uchybień formalnych popełnionych przez skarżącego Trybunał Konstytucyjny pragnie przypomnieć, że w przypadku skargi konstytucyjnej sporządzonej przez pełnomocnika z urzędu, należy podać datę złożenia przez skarżącego wniosku do sądu rejonowego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej oraz datę doręczenia skarżącemu pisma informującego o tym, który adwokat lub radca prawny został do tej czynności wyznaczony. Skarżący winien był również dołączyć kopię postanowienia sądu rejonowego o ustanowieniu pełnomocnika oraz decyzji organu samorządu adwokackiego lub radcowskiego wyznaczającej konkretnego adwokata lub radcę prawnego pełnomocnikiem z urzędu, a także – oprócz adresu kancelarii – wskazać numer, pod jakim wybrany pełnomocnik figuruje na liście adwokatów lub radców prawnych, czego skarżący nie uczynił. Ponadto, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżący w sposób nieprawidłowy określił podstawy wniesionej skargi, ponieważ nie wskazał w sposób wyraźny orzeczenia organu władzy publicznej, z którym łączy naruszenie przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych, a opisał jedynie stan faktyczny dotyczący niniejszej sprawy.
Skarżący nie podał również daty doręczenia mu orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie będącej podstawą skargi konstytucyjnej, co w konsekwencji uniemożliwia stwierdzenie, czy skarżący dochował trzymiesięcznego terminu, będącego jedną z głównych przesłanek dopuszczalności wniesienia skargi.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało orzec jak w sentencji.