Pełny tekst orzeczenia

174/3/B/2009



POSTANOWIENIE

z dnia 10 marca 2009 r.


Sygn. akt Ts 162/07



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Andrzeja Piasty w sprawie zgodności:

1) art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, ze zm.) z art. 30 i art. 67 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 147 ust. 3 pkt 1 i art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, ze zm.) z art. 30 i art. 67 ust. 2 Konstytucji,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 14 lipca 2007 r., skarżący wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, ze zm.; dalej: u.p.s.) z art. 30 i art. 67 ust. 2 Konstytucji; art. 147 ust. 3 pkt 1 i art. 38 ust. 3 u.p.s. z art. 30 i art. 67 ust. 2 Konstytucji.

Skargę konstytucyjną wniesiono w związku z następującym stanem faktycznym. Decyzją z 13 kwietnia 2006 r. Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Żarach (decyzja MOPS/ZAS.OK./2384/06) przyznał skarżącemu zasiłek okresowy z powodu bezrobocia. Decyzją z 30 maja 2006 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze (sygn. SKO-2583/213-O/06) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Wyrokiem z 13 grudnia 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SA/Go 443/06) oddalił skargę skarżącego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Zielonej Górze.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że wszystkie organy orzekające w jego sprawie, a zwłaszcza Wojewódzki Sąd Administracyjny, nie zastosowały w jego sprawie art. 38 u.p.s., naruszając w ten sposób przepisy Konstytucji. Zdaniem skarżącego ustawa o pomocy społecznej jest niezgodna z Konstytucją oraz prawem międzynarodowym przez to, że ustala wysokość zasiłku okresowego w oparciu o wskazane w ustawie wysokości procentowe, odnoszące się do dochodu osoby, którą obejmuje prawo do zasiłku. Zdaniem skarżącego, także art. 147 u.p.s. dotyczący wymiaru procentowego przyznanego zasiłku okresowego jest niezgodny z Konstytucją.

Pismem z 26 lipca 2007 r. skarżący wniósł o rozszerzenie skargi konstytucyjnej przez dodanie art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji jako wzorców kontroli w zakresie zgodności zaskarżonych przepisów, a także o rozszerzenie kontroli zgodności art. 38 ust. 3 i art. 147 u.p.s. z art. 3 ust. 1 u.p.s. Skarżący wskazał także jako wzorce kontroli w zakresie zgodności zaskarżonych przepisów Konwencję Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą minimalnych norm zabezpieczenia społecznego z 1952 r. (Dz. U z 2005 r., Nr 93, poz. 775).

W piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej z 20 lutego 2008 r. skarżący wskazał, że za ostateczne orzeczenie w sprawie uznaje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 13 grudnia 2006 r. (sygn. akt II SA/Go 443/06).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.

Rozstrzygnięciem, z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie przysługujących mu praw jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 13 grudnia 2006 r., w którym Sąd oddalił skargę skarżącego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Zielonej Górze. Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ma fakt, że zgodnie z obowiązującymi przepisami w postępowaniu sądowoadministracyjnym od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego przysługuje środek odwoławczy. Zgodnie z art. 173 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim nie może być zatem w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji uznany za ostateczne orzeczenie o prawach i wolnościach skarżącego.

Zagadnienie ostateczności rozstrzygnięcia było wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, w którego orzecznictwie utrwalił się pogląd, że orzeczenie władzy publicznej ma charakter ostateczny, gdy skarżącemu nie przysługuje już od niego środek odwoławczy, ani też nie toczy się żadne postępowanie, w ramach którego orzeczenie to może zostać zmienione lub uchylone. Trybunał Konstytucyjny może wkroczyć dopiero po wyczerpaniu wszelkich procedur pozwalających na rozstrzygnięcie sprawy. Inaczej mówiąc, skarga konstytucyjna spełnia przesłankę przewidzianą w art. 79 Konstytucji dopiero wtedy, gdy nie istnieją już żadne możliwości poddania wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia przewidzianej procedurą kontroli (por.: postanowienie TK z 20 maja 1998 r., Ts 76/98, OTK ZU z 1999 r. sup., poz. 53). Przywołać należy też inne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, w których podkreślono, że istotą skargi konstytucyjnej jest jej nadzwyczajny i subsydiarny charakter. Skarga konstytucyjna może więc być skutecznie wniesiona dopiero w sytuacji, gdy skarżący nie dysponuje możliwością uruchomienia dalszego postępowania przed sądem bądź organem administracji publicznej w swojej sprawie. Do rozstrzygania w sprawach indywidualnych powołane są sądy i organy administracji publicznej, zaś Trybunał Konstytucyjny może rozpoznać skargę dopiero po wyczerpaniu wszelkich procedur, które mogą zostać uruchomione przez samego skarżącego (por.: postanowienia TK z: 5 grudnia 1997 r., Ts 14/97, OTK ZU nr 1/1998, poz. 9; 21 stycznia 1998 r., Ts 27/97, OTK ZU nr 2/1998, poz. 19; 1 września 1998 r., Ts 107/98, OTK ZU z 1999 r. sup., poz. 79).

W niniejszej prawie skarżący nie wniósł skargi kasacyjnej, gdyż – jak wskazał w skardze konstytucyjnej, otrzymał opinię prawną o braku podstaw do skutecznego wniesienia środka odwoławczego od wyroku. Należy jednak podkreślić, że o ile w toku postępowania sądowoadministracyjnego ustalenie takie może być podstawą rezygnacji z wniesienia skargi kasacyjnej, to z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji brak wyczerpania przysługującej skarżącemu drogi prawnej stanowi przesłankę negatywną uniemożliwiającą nadanie biegu skardze konstytucyjnej. Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie przesłanka ta nie została spełniona, co na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej.



W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.