Pełny tekst orzeczenia

475/6/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 8 października 2009 r.

Sygn. akt Ts 325/08



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Teresa Liszcz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Cafe Sp. z o.o. w sprawie zgodności:

art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 w związku z art. 45 ust. 1 w związku z art. 78 w związku z art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 23 października 2008 r. skarżąca zarzuciła, że art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) jest niezgodny z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 w związku z art. 45 ust. 1 w związku z art. 78 w związku z art. 176 Konstytucji. Jednocześnie pełnomocnik skarżącej złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi konstytucyjnej.

Zaskarżonej regulacji skarżąca zarzuciła naruszenie zasady proporcjonalności. W ocenie skarżącej, przepis będący przedmiotem złożonej skargi powoduje, że system uiszczania opłat sądowych stał się zbyt skomplikowany i ryzykowny dla stron, a bezwzględność jego sankcji prowadzi do pozbawienia skarżącej w szczególności prawa do sądu. Jednocześnie blankietowość regulacji zaskarżonego przepisu, nieostry zakres jego stosowania, prowadzi do naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Skarga konstytucyjna została wniesiona na podstawie następującego stanu faktycznego. W dniu 5 listopada 2007 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ – Wydział VII Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nakazując skarżącej zapłacić na rzecz powoda kwotę 30 000 zł wraz z odsetkami od dnia 21 października 2006 r. do dnia zapłaty. Od powyższego nakazu zapłaty skarżąca (reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika) wniosła sprzeciw, który w dniu 5 grudnia 2007 r. został przez ten Sąd odrzucony (sygn. akt VII GNc 3154/07). Zażalenie w tej sprawie zostało postanowieniem z 28 grudnia 2007 r. odrzucone. Na powyższe rozstrzygnięcie skarżąca wniosła zażalenie, które postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – X Wydział Gospodarczy z 9 czerwca 2008 r. (sygn. akt X Gz 88/08) zostało oddalone. Postanowienie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej 30 czerwca 2008 r.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Precyzując zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka ochrony, ustawodawca nałożył na skarżącego szereg obowiązków, których wypełnienie stanowi warunek merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi. Ich weryfikacja ma miejsce w ramach wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), skarga może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trybunał Konstytucyjny w pełni podtrzymuje stanowisko wyrażone i utrwalone w dotychczasowym orzecznictwie, dotyczące charakteru prawnego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie ustawy o TK (zob. np. postanowienia TK z: 21 stycznia 1998 r., Ts 2/98, OTK ZU nr 2/1998, poz. 21; 15 lipca 1998 r., Ts 79/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 82; 16 grudnia 1998 r., Ts 140/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 17). Zgodnie z nim, termin do wniesienia skargi konstytucyjnej ma charakter zawity i nie ma możliwości jego przywrócenia. Wniesienie skargi konstytucyjnej nie jest bowiem zwykłą czynnością procesową, dokonywaną w normalnym toku instancji. W istocie termin ten ma charakter materialnoprawny, wyznaczający czasowe granice dla podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności przez zakwestionowanie w skardze konstytucyjnej generalnego aktu normatywnego. W związku z tym, nie jest też dopuszczalne występowanie z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia skargi konstytucyjnej na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Uwzględniając powyższe ustalenia, należy stwierdzić, że niniejsza skarga konstytucyjna została wniesiona z przekroczeniem ustawowego terminu do korzystania z tego rodzaju środka ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Nie jest przy tym dopuszczalne uwzględnienie złożonego wraz ze skargą konstytucyjną wniosku pełnomocnika skarżącej o przywrócenie terminu do jej wniesienia.

Niezależnie od powyższej okoliczności, będącej samoistną przesłanką odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, skarga nie spełnia również innego warunku nadania jej biegu – merytoryczne rozpatrzenie sformułowanych w niej zarzutów jest zbędne.


Kwestionowany przez skarżącą przepis k.p.c. był już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, także w kontekście wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 28 maja 2009 r. w sprawie o sygnaturze P 87/08 Trybunał orzekł, że: „art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.), w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłacone zażalenie, wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, bez uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty, jest zgodny z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji”.

Należy podkreślić, że kwestia konstytucyjności przepisu będącego przedmiotem wniesionej skargi była również przedmiotem wyroku z 17 listopada 2008 r. (SK 33/07, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 154). Trybunał orzekł wówczas, że: „art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłaconą apelację wniesioną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, bez uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty, jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji”.

Biorąc pod uwagę powyższe rozstrzygnięcia, jak również argumenty przedstawione w skardze konstytucyjnej, należy stwierdzić, że wydanie przez Trybunał orzeczenia w odniesieniu do pozostałych wzorców konstytucyjnych jest zbędne.

Art. 39 ust. l pkt 1 ustawy o TK stanowi, że Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżony przepis prawny był już przedmiotem kontroli zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia TK z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).



Biorąc pod uwagę przekroczenie ustawowego terminu do złożenia skargi konstytucyjnej, jak również zbędność orzekania w niniejszej sprawie należało orzec jak w sentencji.