U 1/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
63/4/A/2009
POSTANOWIENIE
z dnia 22 kwietnia 2009 r.
Sygn. akt U 1/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Bohdan Zdziennicki – przewodniczący
Stanisław Biernat
Zbigniew Cieślak
Maria Gintowt-Jankowicz
Mirosław Granat
Marian Grzybowski
Wojciech Hermeliński
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz
Ewa Łętowska
Marek Mazurkiewicz
Janusz Niemcewicz
Andrzej Rzepliński – sprawozdawca
Mirosław Wyrzykowski,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 kwietnia 2009 r., wniosku grupy posłów, reprezentowanych przez posłów Andrzeja Mikołaja Derę i Wojciecha Szaramę, o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788),
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 459) odmówić wyjaśnienia wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788; OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160).
UZASADNIENIE
I
1.1. Pismem z 19 lutego 2009 r. grupa posłów na Sejm, reprezentowana przez posłów Andrzeja Mikołaja Derę i Wojciecha Szaramę (dalej: wnioskodawca), wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788; OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160). Zdaniem wnioskodawcy, wyjaśnienia wymaga, „czy niezgodności z Konstytucją wskazanych fragmentów uchwały skutkują bezwzględnym nakazem usunięcia z materiałów, będących w posiadaniu Komisji Śledczej, dokumentów uzyskanych od innych organów i wytworzonych przez Komisję Śledczą, a dotyczących zagadnień, o których mowa w pkt 6, 7, 8 i 9 wyroku, czy też mogą one pozostać w zasobach Komisji Śledczej i być wykorzystywane w dalszych jej pracach oraz przy sporządzaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 19a i n. ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U. Nr 35, poz. 321, ze zm.; dalej: ustawa o sejmowej komisji śledczej) oraz wskazanie i wyjaśnienie ewentualnego trybu i zasad usunięcia ww. materiałów”.
1.2. Wnioskodawca uzasadnia potrzebę rozstrzygnięcia wątpliwości tym, że nie jest jasne, czy materiały dotyczące zakresu, o którym mowa w pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku, mogą być dalej wykorzystywane, w szczególności przy sporządzaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 19a i n. ustawy o sejmowej komisji śledczej, czy też bezwzględnie winny zostać zwrócone ich wytwórcom, a wytworzone przez Komisję fizycznie usunięte. Nie jest również jasne, w jaki sposób winna być dokonana ocena i selekcja tych materiałów, i kto to ma uczynić.
1.3. W opinii wnioskodawcy, ze względu na specyfikę funkcjonowania Komisji Śledczej jako ciała politycznego, zachodzi niebezpieczeństwo, że większość członków Komisji może podejmować uchwały uniemożliwiające wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o czym może świadczyć przebieg posiedzenia Komisji w dniu 14 stycznia 2009 r. W jego trakcie część członków Komisji miała zamiar dokonać zwrotu dowolnych akt i pozostawienia tych, których Komisja w świetle wyroku Trybunału nie ma prawa badać. W związku z tym, jak podnoszą wnioskodawcy, zasadnicza wątpliwość dotycząca „wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego polega na sposobie wykorzystania materiałów dotychczas zgromadzonych przez Komisję Śledczą”.
1.4. W ocenie wnioskodawcy, materiały przekazane Komisji Śledczej przez prokuraturę w sprawach, których Komisja, z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, nie może badać, powinny zostać w całości bądź w części zwrócone prokuraturze. Zdaniem wnioskodawcy nie ma przeszkód, aby z akt konkretnego śledztwa wyłączyć wątki interesujące Komisję, natomiast pozostałą część materiałów zwrócić. Rozwiązanie takie jest znane choćby w postępowaniu karnym jako instytucja wyłączenia akt postępowania.
1.5. Z kolei materiały wytworzone przez Komisję Śledczą w toku jej prac w zakresie, w jakim dotyczą spraw, które nie mogą być badane przez Komisję, powinny być fizycznie usunięte. Za stanowiskiem takim przemawia choćby fakt, że na tych materiałach może pośrednio opierać się sprawozdanie końcowe Komisji. Ponadto materiały te mogą być udostępniane osobom trzecim, np. w formie biuletynów publikowanych po posiedzeniach Komisji, a tym samym, będą wywierały określone skutki faktyczne, choćby poprzez publikowanie w mediach informacji o faktach jako ustaleń Komisji.
1.6. Na poparcie przytoczonych wątpliwości wnioskodawca przytacza wypowiedzi posłów z posiedzenia Komisji Śledczej w dniu 14 stycznia 2009 r. (zob. Biuletyn z posiedzenia Komisji Śledczej, nr 1747/VI kadencja).
1.7. Zdaniem wnioskodawcy, cały dotychczas zgromadzony przez Komisję materiał, w zakresie określonym w pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego, należy usunąć z zasobów Komisji, a ocena zasadności jego usunięcia winna zostać powierzona niezależnym doradcom Komisji.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1.1. Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) „Na wniosek uczestnika postępowania skład orzekający Trybunału, który wydał orzeczenie, na posiedzeniu niejawnym rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści”.
1.2. Podmiotem wnioskującym o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści orzeczenia może być zatem wyłącznie uczestnik postępowania, w którym zapadło orzeczenie budzące wątpliwości. Wniosek o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08 (OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160) został złożony przez grupę posłów, będącą wnioskodawcą.
1.3. Wykładnia orzeczenia w trybie art. 74 ustawy o TK jest możliwa, jeżeli istnieją wątpliwości co do jego treści. W dotychczasowym orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny uznawał, że potrzeba rozstrzygnięcia przez Trybunał wątpliwości co do treści wydanego orzeczenia może być spowodowana nie dość precyzyjnym sformułowaniem orzeczenia, jego wadliwym rozumieniem przez uczestnika postępowania, sprzecznymi stanowiskami uczestników co do jego treści lub wątpliwościami co do wykonania (określonych bezpośrednich skutków prawnych) orzeczenia. Wątpliwości te winny mieć istotny (poważny) i obiektywny charakter. Nie mogą to być zatem wyłącznie subiektywne wątpliwości uczestnika wnioskującego o dokonanie wykładni (zob. np. postanowienia TK z: 21 marca 2000 r., sygn. K. 4/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 65; 28 maja 2008 r., sygn. K 2/07, OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 75).
1.4. Skład orzekający podziela wcześniej zajmowane przez Trybunał Konstytucyjny stanowisko, że wykładni podlegać może w zasadzie tylko sentencja orzeczenia, a więc rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w rozumieniu art. 71 ust. 1 pkt 6 ustawy o TK. Uzasadnienie orzeczenia przedstawia bowiem motywy i zapatrywania sędziów biorących udział w wydaniu orzeczenia. W przeciwieństwie do rozstrzygnięcia zawartego w sentencji wyroku, któremu przysługuje moc powszechnie wiążąca, uzasadnienie ma przede wszystkim znaczenie perswazyjne (ma przekonywać o racjonalności i słuszności orzeczenia) i edukacyjne. Jednak nie można zaprzeczyć, że pewne jego fragmenty, stanowiąc ratio decidendi, są w szczególnie silny sposób związane z sentencją i stanowić mogą w pewnym sensie jej „uzupełnienie”.
2.1. Wyrokiem z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08, Trybunał Konstytucyjny orzekł:
„1. Art. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 stycznia 2008 r. o powołaniu Komisji Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegalnego wywierania wpływu przez członków Rady Ministrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listopada 2007 roku (M. P. Nr 5, poz. 51) jest zgodny z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
2. Art. 2 pkt 1 i 2 uchwały powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
3. Art. 3 pkt 1 lit. a, b, d oraz pkt 2 lit. a uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
4. Art. 3 pkt 1 lit. c oraz pkt 2 lit. b uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji, a w częściach obejmujących wyrazy: »przez członków Rady Ministrów, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji«, nie są niezgodne z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
5. Art. 2 i art. 3 uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
6. Art. 2 pkt 3 uchwały powołanej w punkcie 1, w części obejmującej wyrazy: »a także ustalenie, czy miały miejsce przypadki niszczenia dowodów naruszenia lub nadużycia podstaw stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz przypadki ujawniania tajemnicy państwowej lub służbowej przez członków Rady Ministrów, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji lub na ich polecenie«, jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
7. Art. 2 pkt 4 uchwały powołanej w punkcie 1, w części obejmującej wyrazy: «a także ustalenie ewentualnych korzyści, które te osoby osiągnęły lub zamierzały osiągnąć», jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
8. Art. 3 pkt 1 lit. e uchwały powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
9. Art. 3 pkt 3 uchwały powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji”.
2.2. Grupa posłów wnosi o rozstrzygnięcie wątpliwości, co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku „poprzez wyjaśnienie czy niezgodności z Konstytucją wskazanych fragmentów uchwały skutkują bezwzględnym nakazem usunięcia z materiałów, będących w posiadaniu Komisji Śledczej, dokumentów uzyskanych od innych organów i wytworzonych przez Komisję Śledczą, a dotyczących zagadnień o których mowa w pkt 6, 7, 8 i 9 wyroku, czy też mogą one pozostać w zasobach Komisji Śledczej i być wykorzystywane w dalszych jej pracach oraz przy sporządzaniu sprawozdania o którym mowa w art. 19a i n. ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U. Nr 35, poz. 321, ze zm.) oraz wskazanie i wyjaśnienie ewentualnego trybu i zasad usunięcia ww. materiałów”.
2.3. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, z treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku w sprawie o sygn. U 1/08 wyraźnie wynika, że wskazane w nich części przepisów są niezgodne z Konstytucją i tracą moc obowiązującą z chwilą ogłoszenia wyroku we właściwym dzienniku urzędowym. W konsekwencji Komisja Śledcza powołana niniejszą uchwałą nie ma podstaw do badania spraw wskazanych w tych punktach wyroku.
2.4. Tak też pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku w sprawie o sygn. U 1/08 odczytują sami wnioskodawcy, gdyż we wniosku stwierdzają, że „na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co zostało potwierdzone również w uzasadnieniu, z zakresu badania Komisji Śledczej wyłączone zostały następujące sprawy: a) niszczenie dowodów naruszenia lub nadużycia podstaw stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych; b) ujawnienie tajemnicy państwowej lub służbowej, c) uzyskanie lub zamiar uzyskania ewentualnych korzyści przez osoby bezpośrednio lub pośrednio uczestniczące w wywieraniu ewentualnego nielegalnego wpływu”. Wątpliwości wnioskodawców nie dotyczą zatem pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. U 1/08, lecz pośrednich skutków jego wejścia w życie związanych z koniecznością podjęcia decyzji o wykorzystaniu materiałów zebranych w toku prac Komisji Śledczej. Wątpliwości tego rodzaju nie mogą być wyjaśnione przez Trybunał Konstytucyjny w trybie art. 74 ustawy o TK. W tym zakresie sejmowa Komisja Śledcza ma swobodę decyzji co do sposobu postępowania z materiałami wytworzonymi przez nią do dnia wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Nie jest rzeczą Trybunału ani badanie tych materiałów, ani decydowanie o dalszym z nimi postępowaniu.
Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 22 kwietnia 2009 r.
Sygn. akt U 1/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Bohdan Zdziennicki – przewodniczący
Stanisław Biernat
Zbigniew Cieślak
Maria Gintowt-Jankowicz
Mirosław Granat
Marian Grzybowski
Wojciech Hermeliński
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz
Ewa Łętowska
Marek Mazurkiewicz
Janusz Niemcewicz
Andrzej Rzepliński – sprawozdawca
Mirosław Wyrzykowski,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 kwietnia 2009 r., wniosku grupy posłów, reprezentowanych przez posłów Andrzeja Mikołaja Derę i Wojciecha Szaramę, o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788),
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 459) odmówić wyjaśnienia wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788; OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160).
UZASADNIENIE
I
1.1. Pismem z 19 lutego 2009 r. grupa posłów na Sejm, reprezentowana przez posłów Andrzeja Mikołaja Derę i Wojciecha Szaramę (dalej: wnioskodawca), wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08 (M. P. Nr 91, poz. 788; OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160). Zdaniem wnioskodawcy, wyjaśnienia wymaga, „czy niezgodności z Konstytucją wskazanych fragmentów uchwały skutkują bezwzględnym nakazem usunięcia z materiałów, będących w posiadaniu Komisji Śledczej, dokumentów uzyskanych od innych organów i wytworzonych przez Komisję Śledczą, a dotyczących zagadnień, o których mowa w pkt 6, 7, 8 i 9 wyroku, czy też mogą one pozostać w zasobach Komisji Śledczej i być wykorzystywane w dalszych jej pracach oraz przy sporządzaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 19a i n. ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U. Nr 35, poz. 321, ze zm.; dalej: ustawa o sejmowej komisji śledczej) oraz wskazanie i wyjaśnienie ewentualnego trybu i zasad usunięcia ww. materiałów”.
1.2. Wnioskodawca uzasadnia potrzebę rozstrzygnięcia wątpliwości tym, że nie jest jasne, czy materiały dotyczące zakresu, o którym mowa w pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku, mogą być dalej wykorzystywane, w szczególności przy sporządzaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 19a i n. ustawy o sejmowej komisji śledczej, czy też bezwzględnie winny zostać zwrócone ich wytwórcom, a wytworzone przez Komisję fizycznie usunięte. Nie jest również jasne, w jaki sposób winna być dokonana ocena i selekcja tych materiałów, i kto to ma uczynić.
1.3. W opinii wnioskodawcy, ze względu na specyfikę funkcjonowania Komisji Śledczej jako ciała politycznego, zachodzi niebezpieczeństwo, że większość członków Komisji może podejmować uchwały uniemożliwiające wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o czym może świadczyć przebieg posiedzenia Komisji w dniu 14 stycznia 2009 r. W jego trakcie część członków Komisji miała zamiar dokonać zwrotu dowolnych akt i pozostawienia tych, których Komisja w świetle wyroku Trybunału nie ma prawa badać. W związku z tym, jak podnoszą wnioskodawcy, zasadnicza wątpliwość dotycząca „wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego polega na sposobie wykorzystania materiałów dotychczas zgromadzonych przez Komisję Śledczą”.
1.4. W ocenie wnioskodawcy, materiały przekazane Komisji Śledczej przez prokuraturę w sprawach, których Komisja, z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, nie może badać, powinny zostać w całości bądź w części zwrócone prokuraturze. Zdaniem wnioskodawcy nie ma przeszkód, aby z akt konkretnego śledztwa wyłączyć wątki interesujące Komisję, natomiast pozostałą część materiałów zwrócić. Rozwiązanie takie jest znane choćby w postępowaniu karnym jako instytucja wyłączenia akt postępowania.
1.5. Z kolei materiały wytworzone przez Komisję Śledczą w toku jej prac w zakresie, w jakim dotyczą spraw, które nie mogą być badane przez Komisję, powinny być fizycznie usunięte. Za stanowiskiem takim przemawia choćby fakt, że na tych materiałach może pośrednio opierać się sprawozdanie końcowe Komisji. Ponadto materiały te mogą być udostępniane osobom trzecim, np. w formie biuletynów publikowanych po posiedzeniach Komisji, a tym samym, będą wywierały określone skutki faktyczne, choćby poprzez publikowanie w mediach informacji o faktach jako ustaleń Komisji.
1.6. Na poparcie przytoczonych wątpliwości wnioskodawca przytacza wypowiedzi posłów z posiedzenia Komisji Śledczej w dniu 14 stycznia 2009 r. (zob. Biuletyn z posiedzenia Komisji Śledczej, nr 1747/VI kadencja).
1.7. Zdaniem wnioskodawcy, cały dotychczas zgromadzony przez Komisję materiał, w zakresie określonym w pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego, należy usunąć z zasobów Komisji, a ocena zasadności jego usunięcia winna zostać powierzona niezależnym doradcom Komisji.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1.1. Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) „Na wniosek uczestnika postępowania skład orzekający Trybunału, który wydał orzeczenie, na posiedzeniu niejawnym rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści”.
1.2. Podmiotem wnioskującym o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści orzeczenia może być zatem wyłącznie uczestnik postępowania, w którym zapadło orzeczenie budzące wątpliwości. Wniosek o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08 (OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 160) został złożony przez grupę posłów, będącą wnioskodawcą.
1.3. Wykładnia orzeczenia w trybie art. 74 ustawy o TK jest możliwa, jeżeli istnieją wątpliwości co do jego treści. W dotychczasowym orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny uznawał, że potrzeba rozstrzygnięcia przez Trybunał wątpliwości co do treści wydanego orzeczenia może być spowodowana nie dość precyzyjnym sformułowaniem orzeczenia, jego wadliwym rozumieniem przez uczestnika postępowania, sprzecznymi stanowiskami uczestników co do jego treści lub wątpliwościami co do wykonania (określonych bezpośrednich skutków prawnych) orzeczenia. Wątpliwości te winny mieć istotny (poważny) i obiektywny charakter. Nie mogą to być zatem wyłącznie subiektywne wątpliwości uczestnika wnioskującego o dokonanie wykładni (zob. np. postanowienia TK z: 21 marca 2000 r., sygn. K. 4/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 65; 28 maja 2008 r., sygn. K 2/07, OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 75).
1.4. Skład orzekający podziela wcześniej zajmowane przez Trybunał Konstytucyjny stanowisko, że wykładni podlegać może w zasadzie tylko sentencja orzeczenia, a więc rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w rozumieniu art. 71 ust. 1 pkt 6 ustawy o TK. Uzasadnienie orzeczenia przedstawia bowiem motywy i zapatrywania sędziów biorących udział w wydaniu orzeczenia. W przeciwieństwie do rozstrzygnięcia zawartego w sentencji wyroku, któremu przysługuje moc powszechnie wiążąca, uzasadnienie ma przede wszystkim znaczenie perswazyjne (ma przekonywać o racjonalności i słuszności orzeczenia) i edukacyjne. Jednak nie można zaprzeczyć, że pewne jego fragmenty, stanowiąc ratio decidendi, są w szczególnie silny sposób związane z sentencją i stanowić mogą w pewnym sensie jej „uzupełnienie”.
2.1. Wyrokiem z 26 listopada 2008 r., sygn. U 1/08, Trybunał Konstytucyjny orzekł:
„1. Art. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 stycznia 2008 r. o powołaniu Komisji Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegalnego wywierania wpływu przez członków Rady Ministrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listopada 2007 roku (M. P. Nr 5, poz. 51) jest zgodny z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
2. Art. 2 pkt 1 i 2 uchwały powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
3. Art. 3 pkt 1 lit. a, b, d oraz pkt 2 lit. a uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
4. Art. 3 pkt 1 lit. c oraz pkt 2 lit. b uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji, a w częściach obejmujących wyrazy: »przez członków Rady Ministrów, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji«, nie są niezgodne z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
5. Art. 2 i art. 3 uchwały powołanej w punkcie 1 są zgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
6. Art. 2 pkt 3 uchwały powołanej w punkcie 1, w części obejmującej wyrazy: »a także ustalenie, czy miały miejsce przypadki niszczenia dowodów naruszenia lub nadużycia podstaw stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz przypadki ujawniania tajemnicy państwowej lub służbowej przez członków Rady Ministrów, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji lub na ich polecenie«, jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 111 ust. 1 Konstytucji.
7. Art. 2 pkt 4 uchwały powołanej w punkcie 1, w części obejmującej wyrazy: «a także ustalenie ewentualnych korzyści, które te osoby osiągnęły lub zamierzały osiągnąć», jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
8. Art. 3 pkt 1 lit. e uchwały powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji.
9. Art. 3 pkt 3 uchwały powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 7 i art. 111 ust. 1 w związku z art. 95 ust. 2 Konstytucji”.
2.2. Grupa posłów wnosi o rozstrzygnięcie wątpliwości, co do treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku „poprzez wyjaśnienie czy niezgodności z Konstytucją wskazanych fragmentów uchwały skutkują bezwzględnym nakazem usunięcia z materiałów, będących w posiadaniu Komisji Śledczej, dokumentów uzyskanych od innych organów i wytworzonych przez Komisję Śledczą, a dotyczących zagadnień o których mowa w pkt 6, 7, 8 i 9 wyroku, czy też mogą one pozostać w zasobach Komisji Śledczej i być wykorzystywane w dalszych jej pracach oraz przy sporządzaniu sprawozdania o którym mowa w art. 19a i n. ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U. Nr 35, poz. 321, ze zm.) oraz wskazanie i wyjaśnienie ewentualnego trybu i zasad usunięcia ww. materiałów”.
2.3. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, z treści pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku w sprawie o sygn. U 1/08 wyraźnie wynika, że wskazane w nich części przepisów są niezgodne z Konstytucją i tracą moc obowiązującą z chwilą ogłoszenia wyroku we właściwym dzienniku urzędowym. W konsekwencji Komisja Śledcza powołana niniejszą uchwałą nie ma podstaw do badania spraw wskazanych w tych punktach wyroku.
2.4. Tak też pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku w sprawie o sygn. U 1/08 odczytują sami wnioskodawcy, gdyż we wniosku stwierdzają, że „na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co zostało potwierdzone również w uzasadnieniu, z zakresu badania Komisji Śledczej wyłączone zostały następujące sprawy: a) niszczenie dowodów naruszenia lub nadużycia podstaw stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych; b) ujawnienie tajemnicy państwowej lub służbowej, c) uzyskanie lub zamiar uzyskania ewentualnych korzyści przez osoby bezpośrednio lub pośrednio uczestniczące w wywieraniu ewentualnego nielegalnego wpływu”. Wątpliwości wnioskodawców nie dotyczą zatem pkt. 6, 7, 8 i 9 wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. U 1/08, lecz pośrednich skutków jego wejścia w życie związanych z koniecznością podjęcia decyzji o wykorzystaniu materiałów zebranych w toku prac Komisji Śledczej. Wątpliwości tego rodzaju nie mogą być wyjaśnione przez Trybunał Konstytucyjny w trybie art. 74 ustawy o TK. W tym zakresie sejmowa Komisja Śledcza ma swobodę decyzji co do sposobu postępowania z materiałami wytworzonymi przez nią do dnia wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Nie jest rzeczą Trybunału ani badanie tych materiałów, ani decydowanie o dalszym z nimi postępowaniu.
Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.