Pełny tekst orzeczenia

69/2/B/2010

POSTANOWIENIE

z dnia 21 stycznia 2010 r.

Sygn. akt Tw 33/09



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Zbigniew Cieślak,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Miejskiej w Chrzanowie w sprawie zbadania zgodności:

art. 30a ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 1) z art. 2, art. 7 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.



UZASADNIENIE



We wniosku złożonym do Trybunału Konstytucyjnego 2 listopada 2009 r. Rada Miejska w Chrzanowie zarzuciła niezgodność art. 30a ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.; dalej: Karta Nauczyciela) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 1; dalej: ustawa nowelizująca z 2008 r.) z art. 2, art. 7 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 grudnia 2009 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku przez: uzasadnienie, w jaki sposób art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela narusza – w stosunku do wnioskodawcy – art. 2 i art. 7 Konstytucji, przedstawienie informacji w sprawie wysokości środków finansowych, przekazanych przez wnioskodawcę w 2009 r. na wypłatę dodatku uzupełniającego, o którym mowa w art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela; wyjaśnienie, czy, a jeśli tak, to w jakim wymiarze środki finansowe, o których mowa wyżej, pochodziły z części oświatowej subwencji ogólnej przekazanej wnioskodawcy na rok 2009; doręczenie pełnomocnictwa, o którym mowa w § 2 uchwały nr XLI/586/09 Rady Miejskiej w Chrzanowie z 27 października 2009 r.

W piśmie z 23 grudnia 2009 r. pełnomocnik Rady Miejskiej w Chrzanowie odniósł się do stwierdzonych braków formalnych wniosku.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności aktów normatywnych (ich części) z aktami normatywnymi mającymi wyższą moc prawną w hierarchicznie zbudowanym systemie źródeł obowiązującego prawa. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wniosek przedstawiony przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (czyli podmiot o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej), podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek spełnia wymagania formalne (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), czy nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 39 ust. 1 i 3 ustawy o TK, a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji oraz art. 31 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 2 ustawy o TK).



2. Zgodnie z treścią uchwały nr XLI/586/09 Rady Miejskiej w Chrzanowie z 27 października 2009 r. w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, przedmiotem kontroli jest art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 ustawy nowelizującej z 2008 r.



2.1. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że w dniu 16 grudnia 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 213, poz. 1650; dalej: ustawa nowelizująca z 2009 r.), która nadała nowe brzmienie art. 30a Karty Nauczyciela. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej z 2009 r., skutkiem tej ustawy miało być całkowite wyeliminowanie z obrotu prawnego art. 30a Karty Nauczyciela (w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą z 2008 r.) z powodu wadliwego sformułowania tego przepisu i zastąpienie go nową, szczegółową regulacją (zob. druk sejmowy nr 2436, Sejm RP VI kad., str. 4 i n. uzasadnienia projektu).

Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że kontrola zgodności aktów normatywnych (ich przepisów), pomijając specyfikę kontroli prewencyjnej, odnosi się jedynie do takich aktów (ich przepisów), które obowiązują, ponieważ skutkiem prawnym orzeczenia o niekonstytucyjności (czy braku legalności) jest utrata mocy obowiązującej i eliminacja takiego aktu (przepisu) z systemu prawa obowiązującego (por. postanowienia TK z: 3 stycznia 2006 r., Tw 46/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 8; 25 listopada 2008 r., K 8/06, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 170). Należy zauważyć, że utrata mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu musi mieć charakter rzeczywisty, a nie pozorny (Z. CzeszejkoSochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999, s. 133), gdyż „uchylenie przepisu nie zawsze jest równoznaczne z utratą przez ten przepis w całości mocy obowiązującej. Pogląd ten należy – mutatis mutandis – odnieść również do zmiany przepisu. Dopiero treść normy derogującej czy przejściowej pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy uchylony lub zmieniony przepis utracił moc obowiązującą w tym znaczeniu, że nie może być w ogóle stosowany”.



2.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowany przez wnioskodawcę art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela (w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą z 2008 r.) utracił całkowicie moc obowiązującą, gdyż nie może być już w ogóle zastosowany.

Świadczy o tym nie tylko przywołana wyżej ratio dokonania nowelizacji w 2009 r., ale przede wszystkim brak w tej ustawie przepisów intertemporalnych dotyczących stosowania art. 30a ust. 3 (w brzmieniu sprzed nowelizacji w 2009 r.), czyli nieprzypisanie temu unormowaniu żadnych skutków po dokonaniu jego zmiany (por. wyrok TK z 5 stycznia 1998 r., P 2/97, OTK ZU nr 1/1998, poz. 1). Kolejny argument wynika z art. 2 ustawy nowelizującej z 2009 r., który zobowiązuje ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do wydania rozporządzenia (w wykonaniu art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela) w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie tejże ustawy. Ostatni wiąże się z treścią przepisu końcowego ustawy nowelizującej z 2009 r. (art. 3), który rozstrzyga o wejściu w życie tejże ustawy z dniem jej ogłoszenia, co nastąpiło 16 grudnia 2009 r., czyli przed końcem roku budżetowego.



2.3. Wymaga podkreślenia, że utrata mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu nastąpiła po wniesieniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, ale przed wydaniem orzeczenia. Dlatego postępowanie w sprawie zbadania zgodności stało się bezprzedmiotowe, zaś wydanie orzeczenia niedopuszczalne (por. postanowienie TK z 19 lutego 1997 r., U 7/96, OTK ZU nr 1/1997, poz. 11).

Okoliczności te stanowią, na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK, przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Miejskiej w Chrzanowie.



3. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, za odmową nadania dalszego biegu wnioskowi przemawia również niewykonanie zarządzenia z 16 grudnia 2009 r. wzywającego do uzupełnienia braków formalnych (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).

Wnioskodawca nie przedstawił informacji dotyczących środków finansowych przekazanych na wypłatę dodatku uzupełniającego w 2009 r. (pkt 2 i 3 zarządzenia), poprzestając na hipotetycznych wyliczeniach wysokości środków, które Gmina Chrzanów będzie zobowiązana wypłacić w 2010 r. na podstawie art. 30a ust. 3 w zw. z art. 30a ust. 7 Karty Nauczyciela po nowelizacji w 2009 r.



W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.