Pełny tekst orzeczenia

79/1/B/2012

POSTANOWIENIE
z dnia 31 stycznia 2011 r.
Sygn. akt Ts 133/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jarosława K. w sprawie zgodności:
art. 46 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1-4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, ze zm.) z art. 42 ust. 1 w związku z art. 2, art. 14 oraz art. 54 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

1) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej;

2) nie uwzględnić wniosku o wstrzymanie wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Pułtusku – II Wydział Karny z dnia 30 października 2009 r. (sygn. akt II K. 123/09) w części utrzymanej wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce – II Wydział Karny z dnia 2 lutego 2010 r. (sygn. akt II Ka 382/09).

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej, sporządzonej przez adwokata i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 28 maja 2010 r., Jarosław K. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 46 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1-4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, ze zm.; dalej: prawo prasowe) z art. 42 ust. 1 w związku z art. 2, art. 14 oraz art. 54 ust. 1 Konstytucji.

Skarga została wniesiona w związku z wydaniem przez Sąd Okręgowy w Ostrołęce – II Wydział Karny wyroku z dnia 2 lutego 2010 r. (sygn. akt II Ka 382/09), w którym utrzymano wyrok Sądu Rejonowego w Pułtusku – II Wydział Karny z dnia 30 października 2009 r. (sygn. akt II K. 123/09) w części skazującej skarżącego, na podstawie art. 46 ust. 1 prawa prasowego, na karę sześciu miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania niepłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze trzydziestu godzin miesięcznie na rzecz Pułtuskiego Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych w Pułtusku.

W dniu 17 stycznia 2011 r. wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego pismo pełnomocnika skarżącego, w którym wniesiono o „wstrzymanie [wobec skarżącego] wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Pułtusku z dnia 30 października 2009 r.”. W uzasadnieniu podniesiono, że skarżący 14 stycznia 2011 r., na podstawie art. 540 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) złożył wniosek o wznowienie postępowania w jego sprawie w związku z wydaniem przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 1 grudnia 2010 r. o sygn. K 41/07 (OTK ZU nr 10/A/2010, poz. 127), w którym orzeczono o niezgodności art. 46 ust. 1 oraz art. 31 i art. 33 ust. 1 prawa prasowego z art. 2 oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji. W ocenie skarżącego – w związku z odroczeniem utraty mocy obowiązującej zakwestionowanych przez TK przepisów o osiemnaście miesięcy od dnia publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw – „wstrzymanie przez Trybunał wykonania wyroku z dnia 2 lutego 2010 r. [powinno być: 30 października 2009 r.] zapobiegłoby sytuacji, w której skarżący odbędzie surową karę ograniczenia wolności orzeczoną na podstawie przepisu, który wypadnie z obiegu prawnego w związku z orzeczeniem jego niekonstytucyjności przez Trybunał Konstytucyjny. Wykonanie orzeczonej kary może spowodować dla skarżącego nieodwracalne skutki, w postaci utraty zaufania społecznego, jakim powinien być darzony będąc głównym lokalnym wydawcą i redaktorem naczelnym”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy odpowiada ona określonym prawem wymogom.

2. Konstytucyjność zakwestionowanych w niniejszej skardze przepisów prawa prasowego była już przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego. W przywołanym wyżej wyroku z dnia 1 grudnia 2010 r. o sygn. K 41/07 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 46 ust. 1 oraz art. 31 i art. 33 ust. 1 prawa prasowego są niezgodne z art. 2 oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji przez to, iż nie zachowują one wymaganej precyzji określenia znamion czynu zagrożonego karą (część I sentencji), jednocześnie odraczając utratę mocy obowiązującej tych przepisów o osiemnaście miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (część II sentencji). Odpis sentencji wskazanego wyżej wyroku został ogłoszony w dniu 13 grudnia 2010 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 235 pod poz. 1551.
Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego zbędne jest wydanie merytorycznego orzeczenia w sytuacji, w której w stosunku do normy prawnej zakwestionowanej we wniosku, pytaniu prawnym lub skardze konstytucyjnej wypowiedział się już Trybunał, tym bardziej w sytuacji, w której orzeczona została niekonstytucyjność kwestionowanego przepisu (zwłaszcza o charakterze bezwarunkowym) i utrata jego mocy obowiązującej. Oznacza to, że w sprawie zainicjowanej rozpatrywaną skargą konstytucyjną mamy do czynienia ze zbędnością orzekania, która to na płaszczyźnie merytorycznego rozpatrzenia skargi konstytucyjnej uzasadnia umorzenie postępowania, zaś na etapie wstępnej kontroli skargi stanowi podstawę odmowy nadania wniesionej skardze dalszego biegu (por. np. postanowienie TK z dnia 25 listopada 2008 r., Ts 305/07, OTK ZU nr 1/B/2009, poz. 42).
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny postanowił – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

3. Odnosząc się natomiast do wniosku skarżącego w sprawie wstrzymania w trybie art. 50 ust. 1 ustawy o TK wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Pułtusku – II Wydział Karny z dnia 30 października 2009 r. (sygn. akt II K. 123/09), Trybunał Konstytucyjny zauważa, że zgodnie z tym przepisem postanowienie tymczasowe o zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania wyroku, decyzji lub innego orzeczenia w sprawie, której skarga dotyczy, może zostać wydane, jeżeli wykonanie tego orzeczenia mogłoby spowodować skutki nieodwracalne, wiążące się z dużym uszczerbkiem dla skarżącego, lub gdy przemawia za tym ważny interes publiczny albo inny ważny interes skarżącego. Podkreślić przy tym należy, że postanowienie tymczasowe jest instytucją ściśle związaną ze skargą konstytucyjną. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skoro skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony praw i wolności o charakterze subsydiarnym i nadzwyczajnym, to taki charakter nadany został tym bardziej postanowieniu tymczasowemu. Dlatego też środek ten na etapie poprzedzającym merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy powinien być wykorzystywany jedynie wyjątkowo (por. postanowienia TK z dnia: 26 września 2001 r., SK 28/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 7 oraz 14 grudnia 2004 r., SK 26/04, OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 50). Rozstrzygnięcie w sprawie wydania postanowienia tymczasowego jest rozstrzygnięciem formalnym, akcesoryjnym i o ograniczonym zasięgu czasowym. Określone ustawowo przesłanki wydania postanowienia tymczasowego, ze względu na wyjątkowy charakter tego środka prawnego, muszą być interpretowane ściśle.
Wydanie postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w sprawie Ts 133/10 w związku ze stwierdzeniem w sprawie K 41/07 niekonstytucyjności m.in. art. 46 prawa prasowego, który był podstawą wymierzenia skarżącemu kary ograniczenia wolności oraz nieodpłatnego wykonywania prac społecznych, uniemożliwia zastosowanie art. 50 ust. 1 ustawy o TK. Okoliczność, że w sprawie K 41/07 Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji odroczył termin utraty mocy obowiązującej przez zastosowany w sprawie skarżącego przepis, mogłaby bowiem jedynie wtedy przemawiać za wydaniem postanowienia tymczasowego, gdyby wyrok Trybunału z klauzulą odraczającą zapadł właśnie w sprawie zainicjowanej przez skarżącego; postanowienie tymczasowe stanowiłoby wówczas sui generis „przywilej korzyści” dla skarżącego jako inicjatora postępowania, za sprawą którego doszło do wyeliminowania z obrotu prawnego niekonstytucyjnego przepisu prawa, a który to przepis ze wskazanych przez Trybunał powodów został pozostawiony w obrocie prawnym na określony czas (por. wyrok TK z dnia 10 lipca 2007 r., SK 50/06, OTK ZU nr 7/A/2007, poz. 75).
W tym stanie rzeczy – na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy o TK – Trybunał Konstytucyjny postanowił nie uwzględnić wniosku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało postanowić jak w sentencji.