247/3/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 10 lipca 2012 r.
Sygn. akt Ts 356/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Piotra P. w sprawie zgodności:
1) art. 122, art. 187 § 1, art. 191 oraz art. 199a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.) z art. 2, art. 10, art. 65 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 sierpnia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 18 września 2001 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 122, poz. 1334) z art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji;
3) załącznik nr 6 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.), w części dotyczącej pozycji 1 rubryki drugiej, w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 20 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 95, poz. 1100) z art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
1) nie uwzględnić wniosku o przywrócenie terminu do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej,
2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 23 grudnia 2011 r. (data nadania), sporządzonej przez adwokata, Piotr P. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność: po pierwsze, art. 122, art. 187 § 1, art. 191 oraz art. 199a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa) z art. 2, art. 10, art. 65 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 sierpnia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50; dalej: ustawa o VAT) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 18 września 2001 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 122, poz. 1334; dalej: ustawa zmieniająca z 2001 r.) z art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji; po trzecie, załącznika nr 6 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.; dalej: załącznik nr 6) w części dotyczącej pozycji 1 rubryki drugiej, w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 20 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 95, poz. 1100; dalej: ustawa zmieniająca z 1999 r.) z art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji.
Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym i prawnym. W wyniku kontroli przeprowadzonej u skarżącego ustalono, że na stacji paliw prowadził sprzedaż detaliczną paliw płynnych (oleju napędowego, benzyny Pb95, Pb98, U95), od których nie zapłacił podatku akcyzowego. W ocenie organu podatkowego przeprowadzone postępowanie wykazało, że umowa, na podstawie której firma handlowo-usługowa dzierżawiła od skarżącego stację paliw – miała charakter pozorny. W związku z powyższym działalność gospodarcza, polegająca na sprzedaży detalicznej paliw płynnych na wyżej wymienionej stacji paliw, była działalnością prowadzoną przez skarżącego. Obowiązek uiszczenia podatku akcyzowego od sprzedaży paliw płynnych, od których nie zapłacono podatku, ciążył zatem na skarżącym.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie 13 września 2007 r. wydał łącznie dwanaście decyzji określających wysokość zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym za kolejne miesiące 2002 r., począwszy od stycznia do grudnia. Dyrektor Izby Celnej w Krakowie decyzjami z 21 grudnia 2007 r. (nr: 35-WPA-9116-404/07; 35-WPA-9116-405/07; 35-WPA-9116-406/07; 35-WPA-9116-403/07; 35-WPA-9116-407/07; 35-WPA-9116-407/07; 35-WPA-9116-408/07; 35 WPA-9116-409/07; 35-WPA-9116-410/07; 35-WPA-9116-412/07; 35-WPA-9116-413/07) oraz decyzją z 17 września 2008 r. (nr 35-WPA-9116-235-08) utrzymał w mocy rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 24 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Kr 223/08) oddalił skargi, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 9 czerwca 2011 r. (sygn. akt I GSK 352/10) oddalił skargę kasacyjną. Wyrok ten doręczono pełnomocnikowi skarżącego 28 września 2011 r.
Zdaniem wnoszącego skargę konstytucyjną art. 122, art. 187 § 1, art. 191 oraz art. 199a ordynacji podatkowej – w zakresie, w jakim upoważniają organy podatkowe do samodzielnego ustalania istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym są związane skutki podatkowe – narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), zasadę trójpodziału władz (art. 10 Konstytucji), swobodę wykonywania działalności gospodarczej (art. 65 Konstytucji) oraz prawo do co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowego (art. 176 ust. 1 Konstytucji). W ocenie skarżącego art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT naruszają zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), swobodę wykonywania działalności gospodarczej (art. 65 Konstytucji) oraz zasadę wolności od ponoszenia wszelkich ciężarów publicznych niewprowadzonych na podstawie ustawy (art. 217 Konstytucji). Zdaniem skarżącego ustawodawca, wprowadzając kwestionowane regulacje, nie przewidział jednocześnie żadnych mechanizmów umożliwiających kontrolę kontrahentów w zakresie wywiązywania się z regulowania zobowiązań podatkowych. W związku z powyższym obarczył odpowiedzialnością za niezgodne z prawem działania inne podmioty niż bezpośredni importerzy lub producenci wyrobów akcyzowych. W przekonaniu skarżącego załącznik nr 6 w kwestionowanym zakresie narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), swobodę wykonywania działalności gospodarczej (art. 65 Konstytucji) oraz zasadę wolności od ponoszenia wszelkich ciężarów publicznoprawnych niewprowadzonych na podstawie ustawy (art. 217 Konstytucji).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2012 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do usunięcia, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia tego zarządzenia, braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: po pierwsze, doręczenie pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania skarżącego w postępowaniu przez Trybunałem Konstytucyjnym, określającego dokładnie sprawę, do której zostało sporządzone (przedmiot skargi); po drugie, dokładne wskazanie sposobu naruszenia praw i wolności skarżącego wyrażonych w: (a) art. 2, art. 10, art. 65 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżone art. 122, art. 187 § 1, art. 191 oraz art. 199a ordynacji podatkowej, (b) art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji przez zaskarżony art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą z 2001 r., (c) art. 2, art. 65 oraz art. 217 Konstytucji przez zaskarżony załącznik nr 6, w części dotyczącej pozycji 1 rubryki drugiej, w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą z 1999 r.; po trzecie, doręczenie – w pięciu egzemplarzach – poświadczonego odpisu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 24 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Kr 223/09); po czwarte, doręczenie – w pięciu egzemplarzach – poświadczonego odpisu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 czerwca 2011 r. (sygn. akt I GSK 352/10); po piąte, doręczenie – w pięciu egzemplarzach – decyzji zapadłych w niniejszym postępowaniu; po szóste, doręczenie trzech odpisów skargi konstytucyjnej wraz z załącznikami.
Powyższe zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego 21 marca 2012 r., natomiast 3 kwietnia 2012 r. (data nadania) wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego – wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej – pismo uzupełniające braki formalne skargi.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) w sprawach nieuregulowanych w ustawie do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.).
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że w rozpatrywanej sprawie zarządzenie z 6 marca 2012 r. – wzywające pełnomocnika skarżącego do usunięcia, w terminie siedmiu dni od daty jego doręczenia, braków formalnych skargi konstytucyjnej – zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego 21 marca 2012 r. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy o TK siedmiodniowy termin do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej upłynął 28 marca 2012 r. Pismo procesowe nadesłane w wykonaniu zarządzenia, o którym mowa wyżej, zostało nadane 3 kwietnia 2012 r., a zatem z sześciodniowym przekroczeniem ustawowego terminu. Wprawdzie do pisma procesowego został dołączony wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, ale podana w nim argumentacja nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminowi nastąpiło bez winy wnioskodawcy. Zgodnie z art. 168 i art. 169 k.p.c. warunkami uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu są: wystąpienie z wnioskiem o przywrócenie terminu, wniesienie wniosku w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi, jednoczesne z wniesieniem wniosku dopełnienie czynności, dla której określony był termin, jak również uprawdopodobnienie, że uchybienie terminowi nastąpiło bez winy wnioskodawcy. Spełnienie tych przesłanek jest obowiązkiem skarżącego.
W niniejszej sprawie pełnomocnik nie uprawdopodobnił, że w okresie od upływu terminu, o którym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy o TK (28 marca 2012 r.), do wniesienia pisma uzupełniającego braki formalne skargi konstytucyjnej wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności (3 kwietnia 2012 r.) istniała przeszkoda uniemożliwiająca podejmowanie określonych czynności procesowych. Samo stwierdzenie, że powodem niezachowania terminu była konieczność uczestnictwa pełnomocnika skarżącego w rozprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Katowicach oraz okoliczność, że rozprawa zakończyła się po godzinie 18:00, „co uniemożliwiało sprawdzenie prawidłowości wysłania pisma zawierającego uzupełnienie skargi we właściwym terminie” – nie stanowi uprawdopodobnienia, o którym mowa w wyżej wskazanych przepisach k.p.c. W tym miejscu należy przypomnieć, że „spełnienie wymogu uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek o przywrócenie terminu nastąpi, jeżeli zostaną przytoczone okoliczności uzasadniające ten wniosek zarówno merytorycznie, tj. wskazujące na brak winy strony w uchybieniu terminu, jak i pod względem formalnym” (postanowienie SN z 19 maja 2006 r., sygn. akt III CZ 28/06, LEX nr 188379).
Z uwagi na niespełnienie obowiązku, o którym mowa w art. 169 § 2 k.p.c., wniosek o przywrócenie terminu nie zasługuje na uwzględnienie. Braki formalne skargi konstytucyjnej zostały zatem uzupełnione po terminie. W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK odmawia nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.