Tw 9/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
124/2/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 20 marca 2013 r.
Sygn. akt Tw 9/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Maria Gintowt-Jankowicz – przewodnicząca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
1. W dniu 6 lutego 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii (dalej: Związek lub OZZTME) o zbadanie zgodności art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656, ze zm.; dalej: ustawa o emeryturach pomostowych) oraz załącznika nr 1 do tej ustawy z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 66 ust. 1 oraz art. 68 ust. 1 Konstytucji, „w zakresie w jakim nie uwzględniają w wykazie prac w szczególnych warunkach pracy narażającej na działanie promieniowania jonizującego, czyli pracy techników medycznych elektroradiologii, a przez to odbierają tej grupie zawodowej prawo do emerytury pomostowej”.
2. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r. wnioskodawca został wezwany do usunięcia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku, przez: doręczenie oryginału oraz 4 (czterech) odpisów uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku; doręczenie oryginału oraz 4 (czterech) odpisów wyciągu z protokołu posiedzenia tego organu wraz z listą obecności, pozwalającymi stwierdzić, że uchwała, o której mowa wyżej, została podjęta zgodnie ze statutem Związku.
3. W piśmie z 23 kwietnia 2012 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych braków formalnych wniosku.
4. Postanowieniem z 13 września 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Związku.
4.1. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że doręczonej przez Związek uchwały Zarządu Głównego (dalej: Zarząd lub ZG) nr 241/22/11/IV z 5 grudnia 2011 r. nie można uznać za podstawę prawną wniosku, który wpłynął do Trybunału 6 lutego 2012 r. Wobec powyższego wydanie orzeczenia było niedopuszczalne (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]). Ponadto, niedoręczenie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku, upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku, oraz wyciągu z protokołu posiedzenia tego organu było równoznaczne z niewykonaniem zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r., a w konsekwencji nieusunięciem braków formalnych wniosku (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
4.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zarzuty dotyczące nieuwzględnienia „w wykazie prac w szczególnych warunkach pracy narażającej na działanie promieniowania jonizującego” nie mogą być rozpatrywane przez Trybunał z uwagi na brak kognicji w zakresie oceny celowości regulacji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.3. Trybunał Konstytucyjny uznał, że wniosek, w zakresie, w jakim domaga się zbadania zgodności z Konstytucją art. 4 – czy to rozpatrywanego samoistnie, czy też w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych – nie pochodzi od podmiotu uprawnionego (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.4. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że sformułowany we wniosku (choć nie w uchwale) zarzut naruszenia zasady ochrony praw nabytych (art. 2 Konstytucji) przez art. 4 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych cechuje oczywista bezzasadność (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
4.5. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zarzuty dotyczące, po pierwsze, celowości (racjonalności) art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, po drugie, zaniechania prawodawczego (brak „odpowiedniego ekwiwalentu za utracone prawo do wcześniejszej emerytury”; brak uregulowania, w myśl którego „wiek emerytalny techników medycznych elektroradiologii” byłby „niższy od wieku emerytalnego innego personelu medycznego”), nie mogą być rozpatrywane przez Trybunał z uwagi na brak kognicji w zakresie oceny racjonalności działań prawodawcy (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.6. Trybunał Konstytucyjny uznał art. 66 ust. 1 i art. 68 ust. 1 Konstytucji za nieadekwatne wzorce kontroli art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych i załącznika nr 1 do tej ustawy (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
5. W zażaleniu z 26 września 2012 r. wnioskodawca wnosi „o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy do rozpoznania na rozprawie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o TK wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6-7 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2. Postanowieniu z 13 września 2012 r. wnioskodawca zarzuca „naruszenie art. 31 ust. 1 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK przez niesłuszne przyjęcie, że Zarząd Główny Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii nie jest organem uprawnionym do złożenia wniosku (…), który wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego w dniu 6 lutego 2012 r.”. Co istotne, wnioskodawca nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie pozostałych przesłanek odmowy.
2.1. W ocenie wnioskodawcy „nie sposób (…) zgodzić się z zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia tezą, zgodnie z którą decyzja o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego przekracza zakres zwykłego zarządu i dlatego powinna być podjęta wyłącznie w wykonaniu odpowiedniej uchwały najwyższego organu Związku”.
W ocenie Trybunału nie ulega wątpliwości, że podjęcie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do sądu konstytucyjnego przekracza zakres zwykłego zarządu. Skoro orzeczenie Trybunału stwierdzające niezgodność określonego przepisu z wzorcami kontroli wywołuje tak doniosły skutek, jakim jest wyeliminowanie kwestionowanych uregulowań z porządku prawnego, to tym samym uchwała w sprawie hierarchicznej kontroli zgodności norm stanowi czynność o charakterze nadzwyczajnym i nie może zostać podjęta przez organ wnioskodawcy, którego kompetencje ograniczają się do prowadzenia bieżących spraw. Jeżeli w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest uchwała Krajowego Zjazdu (§ 24 ust. 3 statutu), to tym samym samoistna uchwała Zarządu z 5 grudnia 2012 r. nie mogła zostać uznana za podstawę prawną złożonego do Trybunału wniosku. Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo wskazał przesłankę niedopuszczalności wydania orzeczenia jako podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu.
2.2. Związek twierdzi, że „wnioskodawca, podejmując uchwałę o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, wskazał jednoznacznie który z organów związku jest organem ogólnokrajowym uprawnionym do występowania z wnioskiem (…) i wskazał podstawę prawną takiego twierdzenia, którą jest § 32 ust. 5 Statutu OZZTME”.
Trybunał przypomina, że organizowanie działań prawnych i akcji protestacyjnych w celu poparcia postulatów związkowych w przypadkach sporów zbiorowych (§ 32 ust. 5 statutu powołany w treści uchwały Zarządu z 5 grudnia 2012 r. jako podstawa prawna jej podjęcia) nie jest – co oczywiste – równoznaczne z wnioskowaniem o hierarchiczną kontrolę zgodności norm.
Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie stwierdza, że argumentacja wnioskodawcy nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2.3. Wnioskodawca wyraża przekonanie, że „usunięte zostały wszelkie braki formalne, wskazane w zarządzeniu TK z 12 kwietnia 2012 r., (…) a w szczególności przedstawiono w wyznaczonym terminie stosowną uchwałę ZG OZZTME dotyczącą wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego”.
W odniesieniu do przywołanego stanowiska należy przypomnieć, że zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r. wnioskodawca został wezwany do doręczenia nie uchwały Zarządu (jak twierdzi wnioskodawca), lecz uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku.
Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie w pełni podtrzymuje zajęte w zaskarżonym postanowieniu stanowisko, zgodnie z którym niedoręczenie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do sądu konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku, jest równoznaczne z niewykonaniem zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r., a w konsekwencji z nieusunięciem braków formalnych wniosku. To samo dotyczy niedoręczenia wyciągu z posiedzenia tego ogólnokrajowego organu. Okoliczność ta została prawidłowo wskazana jako samoistna podstawa odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK.
2.4. Związek zarzuca, że „w postanowieniu z 27 marca 2012 r., wydanym (…) w (…) sprawie [z wniosku OZZTME o sygn. Tw 34/11], Trybunał zanegował poprawność formalną wniosku, ale nie ze względu na to, iż Zarząd Główny nie ma kompetencji do podejmowania takiej decyzji, ale ze względu na (…) »treść uchwały (…)«”. Wnioskodawca zarzuca, że „w uzasadnieniu omawianego postanowienia Trybunał w jakikolwiek sposób nie zakwestionował (…) uprawnienia ZG OZZTME do podejmowania uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do TK”.
W odniesieniu do przywołanego stanowiska trzeba przede wszystkim przypomnieć, że badanie legitymacji w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje a casu ad casum i obejmuje wyłącznie konkretny – oparty na jednej określonej uchwale w sprawie hierarchicznej kontroli zgodności norm – wniosek, który inicjuje rozpoznanie wstępne. Oznacza to, że wynik tej analizy zależy w danym przypadku od okoliczności rozpatrywanej sprawy (por. postanowienie TK z 19 lipca 2011 r., Tw 3/11, OTK ZU nr 48/2011, poz. 284). Należy ponadto pamiętać, że do rozpoznania na rozprawie kierowane są tylko takie wnioski, co do których nie zachodzą żadne przeszkody formalne (art. 37 ustawy o TK). Stwierdzenie zatem chociażby jednej przesłanki negatywnej uzasadnia w sposób wystarczający odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że to, iż wniosek opiera się na wadliwej uchwale (jak w przywołanej w zażaleniu sprawie o sygn. Tw 34/11), samo w sobie powoduje niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). W takim przypadku zbędne jest – w szczególności w świetle zasad ekonomiki procesowej – badanie, czy gdyby (hipotetycznie) uchwała miała właściwą formę i treść, organ ją podejmujący mógłby zostać uznany za podmiot legitymowany do zainicjowania abstrakcyjnej kontroli norm.
Wymaga nadto podkreślenia, że rolą Trybunału Konstytucyjnego jest zbadanie legitymacji wnioskodawcy w rozpatrywanej sprawie. W konsekwencji, sąd konstytucyjny nie może sugerować się poglądem wyrażonym w orzeczeniu, które wydał w ramach innego postępowania, ani poczynionymi tamże ustaleniami oraz przesłankami wskazanymi jako podstawy odmowy. Trybunał Konstytucyjny ocenia legitymację procesową podmiotu występującego z wnioskiem, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności rozpatrywanej sprawy.
Wobec powyższego nie można się zgodzić, iż „z wywodów wskazanego uzasadnienia [w sprawie o sygn. Tw 34/11] w sposób jednoznaczny wynika, że Trybunał uznał w nim kompetencję Zarządu Głównego OZZTME do podjęcia tego rodzaju uchwały”. Nieustosunkowanie się przez Trybunał w postanowieniu wydanym w sprawie o sygn. Tw 34/11 do kwestii zdolności wnioskowej Zarządu (co było zbędne z uwagi na wadliwość podjętej przez ten organ uchwały) nie jest bowiem równoznaczne z automatycznym uznaniem przez sąd konstytucyjny istnienia po stronie Zarządu takiego uprawnienia w rozpatrywanej sprawie (o sygn. Tw 9/12) ani nie przesądza kwestii legitymacji procesowej Zarządu w ewentualnych przyszłych postępowaniach.
Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie stwierdza, że przedstawiona w zażaleniu argumentacja nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 20 marca 2013 r.
Sygn. akt Tw 9/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Maria Gintowt-Jankowicz – przewodnicząca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
1. W dniu 6 lutego 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii (dalej: Związek lub OZZTME) o zbadanie zgodności art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656, ze zm.; dalej: ustawa o emeryturach pomostowych) oraz załącznika nr 1 do tej ustawy z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 66 ust. 1 oraz art. 68 ust. 1 Konstytucji, „w zakresie w jakim nie uwzględniają w wykazie prac w szczególnych warunkach pracy narażającej na działanie promieniowania jonizującego, czyli pracy techników medycznych elektroradiologii, a przez to odbierają tej grupie zawodowej prawo do emerytury pomostowej”.
2. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r. wnioskodawca został wezwany do usunięcia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku, przez: doręczenie oryginału oraz 4 (czterech) odpisów uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku; doręczenie oryginału oraz 4 (czterech) odpisów wyciągu z protokołu posiedzenia tego organu wraz z listą obecności, pozwalającymi stwierdzić, że uchwała, o której mowa wyżej, została podjęta zgodnie ze statutem Związku.
3. W piśmie z 23 kwietnia 2012 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych braków formalnych wniosku.
4. Postanowieniem z 13 września 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Związku.
4.1. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że doręczonej przez Związek uchwały Zarządu Głównego (dalej: Zarząd lub ZG) nr 241/22/11/IV z 5 grudnia 2011 r. nie można uznać za podstawę prawną wniosku, który wpłynął do Trybunału 6 lutego 2012 r. Wobec powyższego wydanie orzeczenia było niedopuszczalne (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]). Ponadto, niedoręczenie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku, upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku, oraz wyciągu z protokołu posiedzenia tego organu było równoznaczne z niewykonaniem zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r., a w konsekwencji nieusunięciem braków formalnych wniosku (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
4.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zarzuty dotyczące nieuwzględnienia „w wykazie prac w szczególnych warunkach pracy narażającej na działanie promieniowania jonizującego” nie mogą być rozpatrywane przez Trybunał z uwagi na brak kognicji w zakresie oceny celowości regulacji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.3. Trybunał Konstytucyjny uznał, że wniosek, w zakresie, w jakim domaga się zbadania zgodności z Konstytucją art. 4 – czy to rozpatrywanego samoistnie, czy też w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych – nie pochodzi od podmiotu uprawnionego (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.4. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że sformułowany we wniosku (choć nie w uchwale) zarzut naruszenia zasady ochrony praw nabytych (art. 2 Konstytucji) przez art. 4 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych cechuje oczywista bezzasadność (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
4.5. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zarzuty dotyczące, po pierwsze, celowości (racjonalności) art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, po drugie, zaniechania prawodawczego (brak „odpowiedniego ekwiwalentu za utracone prawo do wcześniejszej emerytury”; brak uregulowania, w myśl którego „wiek emerytalny techników medycznych elektroradiologii” byłby „niższy od wieku emerytalnego innego personelu medycznego”), nie mogą być rozpatrywane przez Trybunał z uwagi na brak kognicji w zakresie oceny racjonalności działań prawodawcy (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
4.6. Trybunał Konstytucyjny uznał art. 66 ust. 1 i art. 68 ust. 1 Konstytucji za nieadekwatne wzorce kontroli art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych i załącznika nr 1 do tej ustawy (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
5. W zażaleniu z 26 września 2012 r. wnioskodawca wnosi „o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy do rozpoznania na rozprawie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o TK wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6-7 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2. Postanowieniu z 13 września 2012 r. wnioskodawca zarzuca „naruszenie art. 31 ust. 1 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK przez niesłuszne przyjęcie, że Zarząd Główny Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników Medycznych Elektroradiologii nie jest organem uprawnionym do złożenia wniosku (…), który wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego w dniu 6 lutego 2012 r.”. Co istotne, wnioskodawca nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie pozostałych przesłanek odmowy.
2.1. W ocenie wnioskodawcy „nie sposób (…) zgodzić się z zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia tezą, zgodnie z którą decyzja o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego przekracza zakres zwykłego zarządu i dlatego powinna być podjęta wyłącznie w wykonaniu odpowiedniej uchwały najwyższego organu Związku”.
W ocenie Trybunału nie ulega wątpliwości, że podjęcie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do sądu konstytucyjnego przekracza zakres zwykłego zarządu. Skoro orzeczenie Trybunału stwierdzające niezgodność określonego przepisu z wzorcami kontroli wywołuje tak doniosły skutek, jakim jest wyeliminowanie kwestionowanych uregulowań z porządku prawnego, to tym samym uchwała w sprawie hierarchicznej kontroli zgodności norm stanowi czynność o charakterze nadzwyczajnym i nie może zostać podjęta przez organ wnioskodawcy, którego kompetencje ograniczają się do prowadzenia bieżących spraw. Jeżeli w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest uchwała Krajowego Zjazdu (§ 24 ust. 3 statutu), to tym samym samoistna uchwała Zarządu z 5 grudnia 2012 r. nie mogła zostać uznana za podstawę prawną złożonego do Trybunału wniosku. Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo wskazał przesłankę niedopuszczalności wydania orzeczenia jako podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu.
2.2. Związek twierdzi, że „wnioskodawca, podejmując uchwałę o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, wskazał jednoznacznie który z organów związku jest organem ogólnokrajowym uprawnionym do występowania z wnioskiem (…) i wskazał podstawę prawną takiego twierdzenia, którą jest § 32 ust. 5 Statutu OZZTME”.
Trybunał przypomina, że organizowanie działań prawnych i akcji protestacyjnych w celu poparcia postulatów związkowych w przypadkach sporów zbiorowych (§ 32 ust. 5 statutu powołany w treści uchwały Zarządu z 5 grudnia 2012 r. jako podstawa prawna jej podjęcia) nie jest – co oczywiste – równoznaczne z wnioskowaniem o hierarchiczną kontrolę zgodności norm.
Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie stwierdza, że argumentacja wnioskodawcy nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2.3. Wnioskodawca wyraża przekonanie, że „usunięte zostały wszelkie braki formalne, wskazane w zarządzeniu TK z 12 kwietnia 2012 r., (…) a w szczególności przedstawiono w wyznaczonym terminie stosowną uchwałę ZG OZZTME dotyczącą wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego”.
W odniesieniu do przywołanego stanowiska należy przypomnieć, że zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r. wnioskodawca został wezwany do doręczenia nie uchwały Zarządu (jak twierdzi wnioskodawca), lecz uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku.
Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie w pełni podtrzymuje zajęte w zaskarżonym postanowieniu stanowisko, zgodnie z którym niedoręczenie uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do sądu konstytucyjnego, którą podjął ogólnokrajowy organ Związku (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), upoważniony do takiego działania na podstawie statutu Związku, jest równoznaczne z niewykonaniem zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2012 r., a w konsekwencji z nieusunięciem braków formalnych wniosku. To samo dotyczy niedoręczenia wyciągu z posiedzenia tego ogólnokrajowego organu. Okoliczność ta została prawidłowo wskazana jako samoistna podstawa odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK.
2.4. Związek zarzuca, że „w postanowieniu z 27 marca 2012 r., wydanym (…) w (…) sprawie [z wniosku OZZTME o sygn. Tw 34/11], Trybunał zanegował poprawność formalną wniosku, ale nie ze względu na to, iż Zarząd Główny nie ma kompetencji do podejmowania takiej decyzji, ale ze względu na (…) »treść uchwały (…)«”. Wnioskodawca zarzuca, że „w uzasadnieniu omawianego postanowienia Trybunał w jakikolwiek sposób nie zakwestionował (…) uprawnienia ZG OZZTME do podejmowania uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do TK”.
W odniesieniu do przywołanego stanowiska trzeba przede wszystkim przypomnieć, że badanie legitymacji w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje a casu ad casum i obejmuje wyłącznie konkretny – oparty na jednej określonej uchwale w sprawie hierarchicznej kontroli zgodności norm – wniosek, który inicjuje rozpoznanie wstępne. Oznacza to, że wynik tej analizy zależy w danym przypadku od okoliczności rozpatrywanej sprawy (por. postanowienie TK z 19 lipca 2011 r., Tw 3/11, OTK ZU nr 48/2011, poz. 284). Należy ponadto pamiętać, że do rozpoznania na rozprawie kierowane są tylko takie wnioski, co do których nie zachodzą żadne przeszkody formalne (art. 37 ustawy o TK). Stwierdzenie zatem chociażby jednej przesłanki negatywnej uzasadnia w sposób wystarczający odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że to, iż wniosek opiera się na wadliwej uchwale (jak w przywołanej w zażaleniu sprawie o sygn. Tw 34/11), samo w sobie powoduje niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). W takim przypadku zbędne jest – w szczególności w świetle zasad ekonomiki procesowej – badanie, czy gdyby (hipotetycznie) uchwała miała właściwą formę i treść, organ ją podejmujący mógłby zostać uznany za podmiot legitymowany do zainicjowania abstrakcyjnej kontroli norm.
Wymaga nadto podkreślenia, że rolą Trybunału Konstytucyjnego jest zbadanie legitymacji wnioskodawcy w rozpatrywanej sprawie. W konsekwencji, sąd konstytucyjny nie może sugerować się poglądem wyrażonym w orzeczeniu, które wydał w ramach innego postępowania, ani poczynionymi tamże ustaleniami oraz przesłankami wskazanymi jako podstawy odmowy. Trybunał Konstytucyjny ocenia legitymację procesową podmiotu występującego z wnioskiem, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności rozpatrywanej sprawy.
Wobec powyższego nie można się zgodzić, iż „z wywodów wskazanego uzasadnienia [w sprawie o sygn. Tw 34/11] w sposób jednoznaczny wynika, że Trybunał uznał w nim kompetencję Zarządu Głównego OZZTME do podjęcia tego rodzaju uchwały”. Nieustosunkowanie się przez Trybunał w postanowieniu wydanym w sprawie o sygn. Tw 34/11 do kwestii zdolności wnioskowej Zarządu (co było zbędne z uwagi na wadliwość podjętej przez ten organ uchwały) nie jest bowiem równoznaczne z automatycznym uznaniem przez sąd konstytucyjny istnienia po stronie Zarządu takiego uprawnienia w rozpatrywanej sprawie (o sygn. Tw 9/12) ani nie przesądza kwestii legitymacji procesowej Zarządu w ewentualnych przyszłych postępowaniach.
Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie stwierdza, że przedstawiona w zażaleniu argumentacja nie podważa trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.