Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Krystian Nowocień

Sędziowie: SO Monika Kiwiorska – Pająk (spr.), SO Jacek Pluta

Protokolant: st. sekretarz sądowy Marta Kołodziejczyk

przy udziale ----

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2013 r. w Świdnicy

sprawy z powództwa T. T.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji wniesionej przez stronę pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 23 stycznia 2013 r. sygn. akt IV P 17/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala i zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 60 zł tytułem kosztów procesu;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 23 stycznia 2013 r. po rozpoznaniu sprawy z powództwa T. T. przeciwko(...)Sp z o.o. w W. o odszkodowanie zasądził od strony pozwanej na rzecz kwotę 13 014 zł tytułem trzymiesięcznego odszkodowania za niezasadne rozwiązanie umowy o pracę wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23.01.2013 roku do dnia zapłaty, wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 4338 zł, zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zasądził od strony pozwanej (...) Sp z o.o. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Świdnicy kwotę 651 zł tytułem opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić. Sąd Rejonowy wyrok oparł o następujący stan faktyczny :

Powód był zatrudniony u strony pozwanej od 11.02.2008 r. ostatnio na stanowisku kierownika działu handlowego – działu metalowego z wynagrodzeniem zasadniczym brutto 4000 zł. Do podstawowych obowiązków powoda należało : nadzorowanie określonego działu sprzedaży, organizowanie pracy zespołu doradców handlowych danego działu, opracowanie strategii polityki handlowej. W dniu 13.01.2012r rozwiązano z powodem umowę o pracę za wypowiedzeniem wobec nienależytego i niezgodnego z założeniami i oczekiwaniami pracodawcy wykonywaniem obowiązków a w szczególności:

1.samowolne bez akceptacji Kontrolera Zarządzania lub Dyrektora Sklepu stosowanie na sprzedawane towary upustu na poziomie 70% pomimo posiadania uprawnień do ustalania upustu na poziomie 30%.

2.pozorne wprowadzenie promocji (kod 4)dla 2 sztuk towaru przeznaczonego dla własnego nabycia.

3.wprowadzanie klienta w błąd w zakresie dostępności oferty handlowej sklepu; pomimo, że w systemie towar znajdował się na stanie, pracownik odłożył atrakcyjny cenowo towar dla własnych celów zakupowych, czyniąc go niedostępnym do sprzedaży.

4.narażenie pracodawcy na straty finansowe poprzez ustalanie ceny sprzedaży towaru znacznie poniżej ceny zakupu.

Każdy pracownik przy zakupie towaru ze sklepu pozwanej może korzystać z 5% rabatu , jest to tzw. rabat pracowniczy i jest naliczany od cen towarów ogólnodostępnych dla klientów. Pracownicy mogą kupić każdy towar w sklepie po cenach i rabatach ogólnie dostępnych dla klientów sklepu. Kierownik działu może stosować rabaty do 30% bez zgodny przełożonego, zaś na rabat wyższy musiał mieć zgodę Kontrolera Zarządzania lub Dyrektora Sklepu.

Na początku stycznia 2012 powód planował wyprzedaż towarów niesprzedawalnych – zaliczanych do tzw. ”zapasu martwego” i których kończono sprzedaż. W tym czasie na stanie magazynu były 2 skrzynki plastikowe. Skrzynki te nie sprzedawały się najlepiej , w 2011 roku sprzedano ich 6 sztuk w maju, lipcu i sierpniu. Powód robiąc przeceny różnego towaru w swoim dziale skrzynki te postawił zaliczyć je do tzw. „zapasu martwego’ nadać kod 4 i cenę 19.77 zł - końcówka „77” oznacza zapas martwy. Jakiś klient był zainteresowany tymi pojemnikami , ale nie przyszedł po nie, wówczas powód postanowił je kupić. Poszedł z pojemnikami do kasy , ale nowa cena nie była czytana w kasie tylko stara cena .Poprosił telefonicznie G. K. aby wystawił biuletyn na te pojemniki z kodem 4 i wpisał cenę 19,77 zł . G. K. kończył zmianę więc poprosił A. A. , która zmianę zaczynała, aby poszła do Kontrolera Zarządzania R.P. celem podpisania tego biuletynu. R. P. sprawdził towar w systemie w swoim komputerze, nie kwestionował ceny lecz zwrócił uwagę na zły kod towaru na biuletynie, uważał że nie powinien być kod 4 tzw. promocja sklepu lecz kod 9 do 5 tzw. wyprzedażowy i kazał iść A. A. do informatyka aby zmienił kod na 5 . A. A. poszła do informatyka z prośbą o zmianę kodu. Informatyk zadzwonił do R. P. pytając czy ma zmienić kod towaru, gdy KZ potwierdził, zmienił kod towaru . Wówczas A. A. ponownie wydrukowała biuletyn ze zmienionym kodem i ceną towaru a R. P. podpisał biuletyn. A. A. wrzuciła biuletyn do skrzynki przy stoisku. Wynagrodzenie powoda liczone jak za ekwiwalent za urlop wynosi 4339,91 zł

Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione. Zdaniem Sądu pracodawca ma prawo decydować kogo i na jakim stanowisku zatrudnia oraz jakie ma oczekiwania od pracownika a zatem ma prawo decydować czy pracownik w ocenie pracodawcy spełnia jego oczekiwania. Ostrzejsze kryteria należy stosować do pracowników zajmujących stanowiska kierownicze. Jednakowoż w tym przypadku nie zaszły okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę z powodem. Przydatność pracownika do dalszej pracy ocenia się przede wszystkim na podstawie jego aktualnego stosunku do pracy. Ciężar udowodnienia zasadności przyczyny stanowiącej podstawę wypowiedzenia obciąża pracodawcę, a pracownika natomiast obciąża dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione.

Sąd Rejonowy uznał, iż strona pozwana nie wykazała zasadności dokonanego wypowiedzenia i zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wykazał zasadności wypowiedzenia.

Sąd wskazał, iż dał wiarę przesłuchanym w sprawie świadkom zgłoszonym przez stronę powodową. Świadkowie A. A. i Ł. J. zeznali w sposób nie budzący wątpliwości, iż R. P.- (...) podpisał biuletyn zawierający zaproponowaną przez powoda cenę skrzynek a kwestionował jedynie kod towaru -4, zaś po telefonicznej konsultacji z informatykiem za jego zgodą informatyk zmienił kod na 5.

Sąd wskazał iż nie znalazł podstaw aby zeznaniom tym odmówić wiary zwłaszcza, iż korespondują one w z zeznaniami G. K. który monitorował pierwszy etap tychże czynności i z zeznaniami powoda tworząc razem spójną i logiczną całość.

Sąd tym samym odmówił wiary świadkowi R. P., który zaprzeczył aby wydawał polecenie na zmianę kodu i podpisywał biuletyn jako odosobnionym.

Według Sądu zeznania pozostałych świadków nie miały zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w tym świadka J. B. , który swoje stanowisko opierał na twierdzeniach R.P.. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest najprostszym sposobem rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem jednakże tylko wtedy jest uzasadnione jeżeli pracodawca wykaże istnienie zasadność podnoszonych w wypowiedzeniu przesłanek. Trzeba mieć jednakże na uwadze, że uznanie wypowiedzenia umowy za zwykły sposób rozwiązania stosunku pracy nie oznacza przyzwolenia na arbitralne, dowolne, nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę .

Sąd wskazał, że pozostaje wciąż aktualne stanowisko SN prezentowane w Wyroku z dnia 28 października 1998 r. I PKN 398/98 gdzie stwierdzono iż zasadność wypowiedzenia umowy o pracę powinna być rozważana nie tylko z uwzględnieniem potrzeb pracodawcy (art. 45), ale również z poszanowaniem interesów pracownika sumiennie i starannie wykonującego obowiązki pracownicze. Za ochroną pracownika przemawiają w konkretnych okolicznościach sprawy zasady współżycia społecznego, kwalifikujące wypowiedzenie definitywne jako nadużycie prawa przez pracodawcę.

Sąd podzielił argumentację strony powodowej i nie dopatrzył się przesłanek uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę. Z uwagi na fakt, iż powód w chwili obecnej pracuje i zmienił treść żądania wnosząc o zasądzenie odszkodowania Sąd uwzględniając powództwo zasądził na jego rzecz na podstawie art. 47.1 kp w zw. z art. 45 kp odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia wynoszący u powoda 3 miesiące. Sąd wskazał iż pozostałe rozstrzygnięcia znajdują uzasadnienie w obowiązujących przepisach.

Od w/w wyroku złożyła apelację strona pozwana zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu :

1/ naruszenie przepisu art. 30 §4 kodeksu pracy , przez jego błędną wykładnię przejawiającą się w uznaniu, że w przedmiotowej sprawie przyczyny wypowiedzenia podane przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę wręczonym powodowi w dniu 13 stycznia 2012 r. są przyczynami nieprawdziwymi,

2/ naruszenie przepisu art.45§ 1 kodeksu pracy, poprzez jego błędne zastosowanie skutkujące uznaniem, że wypowiedzenie powodowi umowy o pracę na czas nieokreślony złożone przez pozwaną w dniu 13 stycznia 2012 r., jest nieuzasadnione i w konsekwencji orzeczenie o odszkodowaniu,

3/ przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy tj. art. 233§ 1 kpc poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażające się w przyjęciu przez Sąd ustaleń faktycznych pozostających w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, bądź też nie znajdujących odzwierciedlenia w zebranych dowodach co wyraża się błędnym uznaniu, iż :

a/ powód posiadał zgodę na stosowanie i wprowadzenie do systemu upustów w wysokości przewyższającej 30%,

b/ towar, którego dotyczy przedmiotowy spór został prawidłowo i zgodnie z posiadanymi uprawnieniami zakwalifikowany przez powoda do tzw. zapasu martwego,

c/ powód nakazał odłożyć towar, a następnie podjął działania, których celem było obniżenie jego ceny w związku z faktem , iż jeden z klientów sklepu zainteresowany był jego kupnem,

d/ strona powodowa dokonała zakupu towaru na podstawie prawidłowego biuletynu zaakceptowanego przez Kontrolera Zarządzania.

4/ nierozpoznanie sprawy co do istoty w zakresie, w którym Sąd wydając rozstrzygnięcie pominął okoliczność, z której wynika, że niezależnie od tego czy w przedmiotowej sprawie doszło do podpisania biuletynu określającego upust dla klienta , dokument ten nie mógł stanowić podstawy nabycia towaru przez pracownika, gdyż w takim wypadku wymagane jest uzyskanie odrębnej zgody, jak również poprzez zaniechanie w zakresie dokonania ustaleń czy powód miał zgodę na zmianę cen w systemie,

5/ naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 328§ 2 kpc na skutek czego treść uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia nie pozwala ustalić, na jakiej podstawie Sąd Okręgowy uznał fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy za udowodnione, a dowody za wiarygodne i z jakich powodów odmówił wiarygodności pozostałym środkom dowodowym, w szczególności poprzez wadliwą, pobieżną i sprzeczną z ich rzeczywistą treścią analizą zeznań świadków, a także zgromadzonych w sprawie dowodów z dokumentów.

II. W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o :

1/ o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa strony powodowej w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania przed sądem I instancji

2/ zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego

względnie w sytuacji, w której Sąd Okręgowy uznałby zarzuty naruszenia art.233 § k.p.c. za uzasadniające ponowne przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości, bądź też w razie uwzględnienia zarzutu nierozpoznania sprawy co do jej istoty powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Świdnicy.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o :

- o oddalenie apelacji

- zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania II- instancyjnego, zgodnie z normami przepisanymi.

Sąd Okręgowy zważył:

apelacja jest uzasadniona , a sformułowane w niej zarzuty należało uznać za trafne. Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe, ale nie można zgodzić się wyciągniętymi wnioskami, a w konsekwencji z treścią rozstrzygnięcia. Zgodnie z przepisem art. 45 § 1 kp w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę Sąd pracy, stosownie do żądania pracownika, orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Jak z powyższego wynika warunkiem uznania przez sąd pracy bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest to by wypowiedzenie było nieuzasadnione lub naruszało przepisy o wypowiadaniu umów.

Należy mieć na uwadze, iż wskazanie przyczyny lub przyczyn rozwiązania stosunku pracy w oświadczeniu o wypowiedzeniu składanym przez pracodawcę przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach, co oznacza, że pracodawca jest pozbawiony możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością wypowiedzenia umowy . Choć wymóg zasadności wypowiedzenia jest istotnym elementem ochrony trwałości stosunku pracy, to jednak oceniając, czy przyczyna wypowiedzenia jest zasadna, Sąd bierze pod uwagę nie tylko interes pracownika, ale również zasługujący na ochronę interes pracodawcy. Sąd Najwyższy dał wyraz temu poglądowi w uchwale z dnia 27 czerwca 1985 r. (III PZP 10/85) stwierdzając, że ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w ramach art. 45 k.p. powinna być dokonana z uwzględnieniem słusznych interesów zakładu pracy oraz przymiotów pracownika związanych ze stosunkiem pracy.

Sąd I instancji uznał, że dokonane przez stronę pozwaną wypowiedzenie było nieuzasadnione merytorycznie, gdyż powód dokonał zakupu towaru po obniżonej cenie zgodnie z obowiązującymi u strony pozwanej procedurami. W świetle dowodów zgromadzonych w sprawie z poglądem tym nie można się zgodzić, co trafnie zostało wykazane w apelacji. Analizując treść pisma wypowiadającego powodowi umowę o pracę należy zwrócić uwagę, iż wprawdzie strona pozwana zarzuciła powodowi kilka uchybień, to jednak dotyczą one jednej konkretnej sytuacji, a mianowicie doprowadzenia do obniżenia ceny towaru powyżej 30% , a następnie nabycie tego towaru – w sposób niezgodny z obowiązującymi procedurami.

Wskazać należy, iż wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania umowy o pracę , a jego przyczyna nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości. Brak oczekiwanej przez pracodawcę dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu obowiązków uzasadnia wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę. To, że sytuacja , której dotyczy wypowiedzenie umowy o pracę powodowi była jednorazowa, a towar , który nabył powód- niewielkiej wartości, nie oznacza , iż dokonane wypowiedzenie należy uznać za arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego tym bardziej, że powód zajmował stanowisko kierownicze, a zatem pracodawca mógł mieć w stosunku do niego większe wymagania i oczekiwania. W związku z powyższym do decyzji pracodawcy należała ocena, czy w danej sytuacji zastosować karę porządkową czy skorzystać z surowszej sankcji w postaci rozwiązania stosunku pracy.

Odnosząc się do konkretnego zdarzenia, które opisano w wypowiedzeniu należy również mieć na uwadze, iż w aktach osobowych powoda znajduje się dokument : „Zasady pracy w sklepie (...)” podpisany przez powoda w dniu 5.06.2009r. , w którym szczegółowo uregulowano m.in. zasady udzielania rabatów , przy czym w punkcie 10. wyraźnie wskazano, iż każdy rabat dla klientów zatwierdzany jest przez osobę do tego upoważnioną przez podpis na biuletynie sprzedaży nim ten trafi do kasy. W sprawie bezspornym było, iż powód nie był osobą uprawnioną do udzielania rabatu na towary powyżej 30% , gdyż w takiej sytuacji powinien uzyskać zgodę Kontrolera Zarządzania i niezbędny podpis na dokumencie tzw. biuletynie. Z zeznań świadka R. P., który właśnie zajmował stanowisko Kontrolera Zarządzania wynika, iż takiego dokumentu powodowi nie podpisywał. Jego zeznania znajdują potwierdzenie w dokumencie w postaci zapisku sporządzonego przez Kierownika Działu Kas D. K. , w którym stwierdziła ona, iż sprzedaż dwóch pojemników w dniu 5.01.2012r. odbyła się bez użycia biuletynu sprzedaży i że tego dnia dokonano tylko jednej transakcji na w/w artykuł. Z zeznań w/w w charakterze świadka wynika, iż sprawdziła na serwerze kasowym, że kasjerka odczytała cenę nie z biuletynu, ale z kodu paskowego na towarze. Powyższe dowody oznaczają, iż wbrew twierdzeniom powoda nie uzyskał on zgody na obniżenie ceny towaru, który następnie nabył – u Kontrolera Zarządzania.

Nie znalazły również potwierdzenia w materiale dowodowym twierdzenia powoda , iż zmienił cenę pojemników w dniu 4.01.2012r. na wyraźne żądanie A. A., gdyż były one zniszczone, w związku z czym konkretny klient poprosił o ich przecenienie , jednak ich ostatecznie nie kupił / pismo z dnia 10.04.2012r., k.42 oraz zeznania powoda k.105/. Z zeznań A. A. wynika bowiem, iż biuletyn na powyższe pojemniki polecił jej sporządzić kolega z pierwszej zmiany G. K., który tego nie zdążył zrobić. W momencie, kiedy A. A. sporządzała biuletyn była różnica w cenie tego towaru na sklepie w stosunku do ceny wykazywanej na kasie. Z zeznań tego świadka w ogóle nie wynika, jakoby to właśnie ona była inicjatorką obniżenia ceny pojemników z uwagi na ich uszkodzenie. Z kolei z zeznań świadka G. K. wynika, iż powód telefonicznie powiedział mu , ażeby odłożył pojemniki przy punkcie informacyjnym, nie powiedział dlaczego, polecił również wypisanie biuletynu, gdyż ktoś się miał po nie zgłosić. G. K. również wskazał, iż pojemniki były pełnowartościowe, chociaż potwierdził, że chciano obniżyć cenę na nie, gdyż się nie sprzedawały od 2-3 miesięcy. Jednocześnie świadek ten potwierdził, iż później uzyskał od A. A. informację, że kierownik R. P. nie podpisał biuletynu na pojemniki, gdyż była wpisana zła cena.

Wobec treści powyższych zeznań należy uznać za zasadny podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, iż powód nie naruszył obowiązujących u strony pozwanej zasad dokonywania rabatów. Zgodzić się należy z twierdzeniami apelacji, iż powód w żaden sposób nie wykazał, iż pojemnikami był zainteresowany konkretny klient dla którego miał być wystawiony biuletyn, a powód w celu nabycia przedmiotowych pojemników po obniżonej cenie powinien uzyskać odrębną zgodę w postaci podpisanego przez przełożonego biuletynu. Powód nie wykazał również ażeby posiadał uprawnienia do wprowadzania upustów do systemu komputerowego, a taką operację niewątpliwie przeprowadził.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdził okoliczności wskazane w piśmie wypowiadającym powodowi umowę o pracę , co skutkowało podstawie art. 386 § 2 kpc zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem powództwa. Sąd obciążył powoda kosztami procesu na rzecz strony pozwanej za I i II instancję w oparciu o przepis art.98k.p.c. oraz w zw. z przepisem art. §11ust.1pkt1 i §12ust.1pkt1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu / Dz.U. Nr 163, poz.1349 ze zm./.