Sygn. akt: KIO 360/12
WYROK
z dnia 1 marca 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Paweł Trojan
Członkowie: Agnieszka Trojanowska
Renata Tubisz
Protokolant: Paweł Nowosielski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lutego 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 lutego 2012 r. przez wykonawcę BULL
Polska Spółka z o.o., ul. Suwak 3, 02-676 Warszawa w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Skarb Państwa - Minister Finansów, Ministerstwo Finansów, ul.
Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa reprezentowanego przez Dyrektora Izby Celnej w
Krakowie, Izba Celna w Krakowie, Al. Krasińskiego 11B, 31-111 Kraków w trybie
przetargu nieograniczonego pn.: „Zaprojektowanie, wykonanie, dostawę, instalację,
wdrożenie i wsparcie utrzymania oraz rozwój Systemu ZEFIR 2” (znak 350000-ILGW-253-
182/2011).
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania w wysokości 17 460 zł 00 gr (słownie: siedemnaście tysięcy
czterysta sześćdziesiąt złotych i zero groszy) obciąża Odwołującego - BULL Polska Spółka
z o.o., ul. Suwak 3, 02-676 Warszawa i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę BULL Polska Spółka z
o.o., ul. Suwak 3, 02-676 Warszawa tytułem wpisu od odwołania,
2) zasądza od Odwołującego - BULL Polska Spółka z o.o., ul. Suwak 3, 02-676
Warszawa na rzecz Zamawiającego – Skarb Państwa - Minister Finansów,
Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa
reprezentowanego przez Dyrektora Izby Celnej w Krakowie, Izba Celna w
Krakowie, Al. Krasińskiego 11B, 31-111 Kraków kwotę 2 460 zł 00 gr (słownie:
dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt złotych i zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą.
3. Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok
- w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………
Członkowie:
…………………….
…………………….
U z a s a d n i e n i e
do wyroku z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt KIO 360/12
Zamawiający – Minister Finansów, Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-
916 Warszawa reprezentowanego przez Dyrektora Izby Celnej w Krakowie, Izba Celna w
Krakowie, Al. Krasińskiego 11B, 31-111 Kraków prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Zaprojektowanie,
wykonanie, dostawę, instalację, wdrożenie i wsparcie utrzymania oraz rozwój Systemu
ZEFIR 2” (znak 350000-ILGW-253-182/2011).
Szacunkowa wartość zamówienia jest większa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dniu 21.12.2011 r. Zamawiający przekazał ogłoszenie o zamówieniu Urzędowi
Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich;
W dniu 23.12.2011 r. ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w suplemencie
do Dziennika Urzędowego UE pod numerem 2011/S 247-401470.
W dniu 10.02.2012 r. Zamawiający dokonał modyfikacji treści SIWZ.
Na powyższą czynność w dniu 20.02.2012 r. Odwołujący wniósł do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej odwołanie zarzucając Zamawiającemu niezgodność z ustawą czynności
(względnie zaniechań) tego ostatniego polegających na:
1. dokonaniu zmiany treści SIWZ w części dotyczącej załącznika nr 7 do SIWZ - w zakresie §
11 pkt 7a oraz § 15 Istotnych Postanowień Umowy (zwanych dalej "IPU") - w sposób
powodujący nierówne traktowanie wykonawców i ograniczenie konkurencji, obejście
przepisów Pzp w zakresie opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu (wymogu proporcjonalności do przedmiotu zamówienia), a zarazem obejście
nakazu dokonania zmiany SIWZ wynikającego z wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
18 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt KIO 20/12., ponadto powodujący że IPU stoją w
sprzeczności z naturą stosunku który ma być zawiązany między Zamawiającym i wykonawcą
wyłonionym w przetargu oraz zasadami współżycia społecznego;
2. zaniechaniu dokonania zmiany treści SIWZ w części dotyczącej określenia terminów
przewidzianych dla realizacji poszczególnych faz realizacji zamówienia, w szczególności
Fazy II.1 - Opracowanie Specyfikacji Wymagań (funkcjonalnych oraz pozafunkcjonalnych),
pomimo zmiany terminu składania ofert, przez co wykonanie świadczenia stanowiącego
przedmiot postępowania stało się obiektywnie niemożliwe.
Wskutek powyższego, w ocenie Odwołującego, w postępowaniu doszło do
naruszenia przepisów art. 7 ust. 1 i 3, art. 22 ust. 4, art. 192 ust. 3 pkt 1 Pzp oraz art. 353¹,
art. 387 i art. 483 k.c. a także inne przepisy powołane w uzasadnieniu niniejszego odwołania.
W wyniku naruszenia przepisów Pzp uszczerbku doznał interes Odwołującego w
uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, albowiem Odwołujący jako podmiot posiadający
kadrę o międzynarodowym doświadczeniu, złożoną z osób posługujących się językiem
angielskim, znalazł się w nierównej pozycji konkurencyjnej i został potraktowany gorzej niż
wykonawcy wywodzący się z Polski. W konsekwencji Odwołujący może ponieść szkodę
polegającą utracie możliwości pozyskania zamówienia i osiągnięcia zysku z tytułu należytego
wykonania umowy.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności zmiany
treści SIWZ z dnia 10.02.2012 r., alternatywnie nakazanie Zamawiającemu dokonania
zmiany treści SIWZ poprzez:
- wykreślenie z §11 pkt 7a w całości;
- zmianę §15 w następujący sposób:
- w pkt 7 - wykreślenie zwrotu „(przy czym przez biegłą znajomość języka polskiego rozumie
się posługiwanie się językiem polskim jako językiem ojczystym lub też znajomość tego języka
na poziomie C2 zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy)" oraz
zwrotu „(...) który będzie posiadał kwalifikacje opisane w pkt 11 poniżej i który przetłumaczy
rozmowę/korespondencję pomiędzy taką osobą/osobami a Zamawiającym"
- w pkt 8 - wykreślenie zwrotu „(...) oraz sporządzone przez osobę biegle posługującą się
językiem polskim, (przy czym przez biegłą znajomość języka polskiego rozumie się
posługiwanie się językiem polskim jako językiem ojczystym lub też znajomość tego języka na
poziomie C2 zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy)";
- w pkt. 9 - wykreślenie w drugim zdaniu zwrotu „(...) który będzie posiadał kwalifikacje
opisane w pkt 11 poniżej."
- w pkt. 11 - wykreślenie całej zawartości punktu od użytego po raz pierwszy zwrotu „a
ponadto (...)"
- w pkt. 12 - wykreślenie ppkt b) w całości;
- wykreślenie pkt. 13 w całości;
- w pkt. 15 - wykreślenie zwrotu „lub stylistyczne";
- wykreślenie pkt. 16 w całości;
- nadanie pkt. 18 brzmienia - „W przypadku nienależytego wykonania tłumaczenia przez
Wykonawcę Zamawiającemu przysługuje prawo żądania należytego wykonania tłumaczenia
w wyznaczonym terminie, a po jego bezskutecznym upływie zlecenie wykonania tłumaczenia
na koszt Wykonawcy;
- w pkt. 19 - zmianę ppkt. b) poprzez wykreślenie słów „stylistyczne", „edytorskie",
„ortograficzne";
- wykreślenie punktu 20 w całości;
3) Zmianę terminu wykonania Fazy II.1 - Opracowanie Specyfikacji Wymagań
(funkcjonalnych oraz pozafunkcjonalnych) na 3 miesiące od daty zawarcia umowy.
Odwołujący wskazał, że informacja o zmianie treści SIWZ została zamieszczono na
stronie internetowej www.krakow.ic.gov.pl w dniu 10 lutego 2012 r., toteż termin zawity do
wniesienia odwołania wskazany w art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy został dotrzymany.
I. W uzasadnieniu Odwołujący wskazał, iż wyrokiem z dnia 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt KIO
20/12) Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła poprzednie odwołanie wniesione w niniejszym
Postępowaniu przez Bull Polska Sp. z o. o. W odniesieniu do zarzutu nieproporcjonalności
wymogu znajomości i biegłej znajomości języka polskiego w zakresie dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia (rozdział V ust. 6 SIWZ oraz pkt III.2.3) ogłoszenia
zamówieniu), Izba uznała, że "wymóg ten w niniejszym przypadku jest nieproporcjonalny i,
zdaniem Izby, nie zapewni Zamawiającemu osiągnięcia założonego, wskazanego podczas
rozprawy celu". W uzasadnieniu wyroku Izby wskazano, że "Z jednej strony co prawda
znajomość języka polskiego przez najważniejszy personel zaangażowany w projekt jest
ułatwieniem dla Zamawiającego, jasne jest też, że usprawnia zrozumienie przygotowanej
przez Zamawiającego dokumentacji. Jednak z drugiej strony wymóg taki, jeśli owa
znajomość języka ma być biegła lub realna, de facto oznacza konieczność zaangażowania
Polaków, co z kolei jest oczywistym utrudnieniem udziału w postępowaniu podmiotów
zagranicznych, a wiec może zostać poczytane za postanowienie pośrednio utrudniające
swobodę przepływu usług pomiędzy państwami UE. Należy bowiem zwrócić uwagę, że
przedmiotem zamówienia jest projekt z dziedziny informatyki, która ze swojej natury
charakteryzuje się dużą internacjonalnością, między innymi ze względu na pewną
uniwersalność języków programowania i umiejętności informatyków. (...) To, że z
Zamawiającym należy porozumiewać się w języku polskim, sporządzać dokumenty w tym
języku i takimi dokumentami się posługiwać, jest odrębną kwestią od koniecznej osobistej
znajomości tego języka przez personel danego wykonawcy, a ustawa o języku polskim nie
stanowi przeszkody w korzystaniu z usługą lub zatrudnianiu cudzoziemców. Brak znajomości
języka polskiego przez czołowy personel rzeczywiście może wykonawcy utrudnić realizację
zamówienia ze względu na konieczność ich tłumaczenia, choć trudno od razu zakładać, że
na pewno ją opóźni i z tego powodu takiego wykonawcę dyskredytować, natomiast koszty
tłumaczeń i ich skalkulowanie w cenie oferty są już problemem dotyczącym wykonawcy i
konkurencyjności jego oferty".
Odwołujący podniósł, że uwzględniając odwołanie Izba nakazała Zamawiającemu
zmianę treści SIWZ oraz odpowiednio ogłoszenia o zamówieniu w zakresie warunku
dysponowania osobami zdolnymi do realizacji zamówienia (rozdział V pkt 6 ppkt 1 i 2 SIWZ)
poprzez wykreślenie wymogu dotyczącego «biegłego władania językiem polskim» oraz
«znajomości języka polskiego».
W dalszej części uzasadnienia Odwołujący podniósł, ze pismem z dnia 6 lutego 2012
r. Zamawiający poinformował, że w związku z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
18 stycznia 2012r., sygn. KIO 20/12 modyfikuje SIWZ, m. in. poprzez wykreślenie w rozdziale
V pkt. 6 SIWZ (warunek dysponowania osobami zdolnymi do realizacji zamówienia) wymogu
dotyczącego «biegłego władania językiem polskim» oraz «znajomości języka polskiego»
przez osoby, którymi wykonawca dysponuje przy realizacji zamówienia. Odwołujący wskazał,
że w powyższym zakresie Zamawiający dokonał czynności nakazanej przez Krajową Izbę
Odwoławczą.
II. W zakresie zmiana treści Załącznika nr 7 do SIWZ - Istotne Postanowienia Umowy
Odwołujący podniósł, że z kolei pismem z dnia 10 lutego 2012 r. Zamawiający poinformował
o następnej modyfikacji treści SIWZ, tym razem w zakresie Załącznika nr 7 do SIWZ - IPU,
gdzie zmieniono brzmienie § 15 [Postanowienia końcowe] oraz dodano pkt 7a w § 11 [Kary
umowne]. Jako podstawę czynności Zamawiającego wskazano art. 38 ust. 4 Pzp, powołując
się przy tym na wyrok KIO z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt 20/12.
W ocenie Odwołującego powyższe zmiany sprowadzają się do rozszerzenia
obostrzeń związanych z używaniem przez Wykonawcę języka polskiego w kontaktach z
Zamawiającym. Odwołujący wskazał, że w pierwotnym tekście IPU § 15 obejmował osiem
punktów, z czego jedynie pkt 5 dotyczył kwestii językowych. Brzmiał on następująco: "Strony
komunikują się w języku polskim, przy czym dopuszcza sie używanie w oświadczeniach,
ofertach oraz innych dokumentach określeń obcojęzycznych w zakresie określonym w art. 11
ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz.
224). Strony Umowy podejmą w dobrej wierze wysiłek w celu rozwiązania wszelkich sporów
powstałych pomiędzy stronami, które wynikły w związku z realizacją Umowy i/lub jej
interpretacją. O ile rozwiązanie sporu nie powiedzie się, zostanie on poddany pod
rozstrzygnięcie sądu powszechnego właściwego dla siedziby Izby Celnej w Krakowie".
Jak wskazał Odwołujący po opublikowaniu w dniu 10 lutego 2012 r. informacji o
zmianie treści SIWZ okazało się, że objętość § 15 IPU wzrosła do dwudziestu sześciu
punktów, gdzie przede wszystkim drobiazgowo uregulowano następujące kwestie:
1. Posługiwania się językiem polskim (pkt 5 i 6);
2. Komunikowania się Wykonawcy z Zamawiający w języku polskim przez osoby władające
językiem polskim w stopniu biegłym, przez co należy rozumieć osoby, dla których język polski
jest językiem ojczystym lub osoby posiadające znajomość tego języka na poziomie C2
zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy (pkt 7, 8 i 9), co dotyczy
również wszelkiej korespondencji miedzy stronami oraz dokumentacji przekazywanej
Zamawiającemu w związku z wykonywaniem umowy przez Wykonawcę;
3. Zapewnienie udziału tłumacza w komunikacji miedzy stronami, posiadającego
określone kwalifikacje i doświadczenie (pkt 7, 9, 10 i 11);
W zakresie kwalifikacji zawodowych i doświadczenia tłumaczy "Zamawiający
wymaga, aby tłumaczenie było dokonane przez osobę posiadającą tytuł magistra filologii
języka obcego, z którego tłumaczenie ma być dokonane na język polski lub tytuł tłumacza
przysięgłego języka obcego, z którego tłumaczenie ma być dokonane na język polski lub
kwalifikacje dotyczące znajomości języka obcego, z którego tłumaczenie ma być dokonane
na język polski poświadczone dokumentem wystawionym przez jednostkę certyfikującą
przeprowadzającą egzaminy językowe oraz wydającą zaświadczenia o znajomości języka,
stwierdzającym znajomość danego języka na poziomie C2 - zgodnie ze skalą biegłości
określoną przez Radę Europy, a ponadto, w przypadku tłumaczeń pisemnych osobę:
a) posiadającą kwalifikacje wymienione w pkt 11 powyżej oraz co najmniej dwuletnie
doświadczenie w tłumaczeniach pisemnych, tj. osobę, która tłumaczyła po uzyskaniu
kwalifikacji wymienionych w pkt 11 powyżej co najmniej 2000 stron (każda min. 1125
znaków) z języka, z którego dokonywane będą tłumaczenia w ramach Umowy na język polski
i jest w stanie to udokumentować oraz
b), która dokonała co najmniej 5 tłumaczeń, z których każde obejmuje co najmniej 20 stron
(każda min. 1125 znaków) z zakresu objętego przedmiotem niniejszej Umowy tj. z zakresu
księgowo-finansowego lub z zakresu informatyki oraz przynajmniej jedno tłumaczenie
powinno dotyczyć problematyki finansowo- księgowej a ponadto, w przypadku tłumaczeń
ustnych osobę:
c) posiadającą kwalifikacje wymienione w pkt 11 powyżej oraz co najmniej dwuletnie
doświadczenie w tłumaczeniach ustnych tj. osobę, która posiada dwuletnie doświadczenie
liczone od uzyskania kwalifikacji wymienionych w pkt 11 powyżej w tłumaczeniach ustnych
symultanicznych i konsekutywnych, w trakcie którego taka osoba dokonała tłumaczenia min.
10 spotkań i jest wstanie to udokumentować,
d) która dokonała co najmniej 5 tłumaczeń spotkań, dotyczących zakresu objętego
przedmiotem niniejszej Umowy tj. z zakresu księgowo-finansowego lub z zakresu informatyki
oraz przynajmniej jedno tłumaczenie powinno dotyczyć problematyki finansowo-księgowej.";
Odwołujący wskazał, iż w § 15 IPU określono wymagania dotyczące przedstawienia
Zamawiającemu przed zawarciem umowy imiennej listy tłumaczy, z których Wykonawca
zamierza korzystać w ramach wykonywania umowy wraz z przedstawieniem na żądanie
Zamawiającego dokumentacji potwierdzającej spełnienie przez tłumaczy wymagań
wymienionych w pkt 11 dotyczących kwalifikacji zawodowych i doświadczenia (pkt 12 lit. b)
oraz procedurę zmiany tłumaczy, którymi posługuje się wykonawca (pkt 13). Wskazał
ponadto na uregulowania odnoszące się do zasady odpowiedzialności Wykonawcy za
działania tłumaczy, z pomocy których korzysta w wykonywaniu umowy (pkt. 15 i 16) w tym
odpowiedzialności odszkodowawczej w oparciu o kary umowne, kwestii sporów
interpretacyjnych, kosztów związanych z tłumaczeniami itd. (pkt 18,19, 20).
Podniósł również, że z kolei w § 11 IPU dodano pkt 7a rozszerzający katalog kar
umownych, jakich zapłaty może żądać Zamawiający od Wykonawcy. Zgodnie z brzmieniem
nowego § 11 pkt 7a IPU: "W przypadku nienależytego wykonania tłumaczenia Wykonawca
zapłaci Zamawiającemu karę umowną w wysokości 1,000,00 zł za każde nienależycie
wykonane tłumaczenie, niezależnie o tego czy jest to tłumaczenie pisemne, czy ustne".
III. W zakresie naruszenia zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców w wyniku zmiany treści Załącznika nr 7 do SIWZ – IPU Odwołujący podniósł,
że w wyniku dokonanej w dniu 10 lutego 2012 r. zmiany treści SIWZ doszło po raz kolejny do
naruszenia podstawowych zasad systemu zamówień publicznych, tj. zasad zachowania
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Czynność dokonana przez
Zamawiającego spowodowała de facto powstanie skutków sprzecznych z wyrokiem KIO z
dnia 18 stycznia 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 20/12, gdzie Izba nakazała
Zamawiającemu usunięcie z SIWZ postanowień dotyczących warunków udziału w
postępowaniu, które naruszały zasady zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców (art. 7 ust. 1 i 3 Pzp) oraz zasadę proporcjonalności i związania z
przedmiotem zamówienia (art. 22 ust. 1 i 4 Pzp).
W ocenie Odwołującego zmodyfikowane w dniu 10 lutego 2012 r. postanowienia IPU,
choć nie odnoszą się wprost do warunków udziału w postępowaniu, to faktycznie powodują,
że część wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia w postępowaniu (w tym
również Odwołujący korzystający z kadry o międzynarodowym pochodzeniu) znajduje się w
gorszej pozycji konkurencyjnej niż wykonawcy krajowi, posługujący się w przeważającej
większości obywatelami Polski, a więc osobami władającymi biegle językiem polskim w
rozumieniu § 15 pkt 5 i 6 IPU.
W ocenie Odwołującego naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 Pzp w zw. z art. 353¹ k.c. w
niniejszej sprawie, poprzez zmianę treści SIWZ w zakresie Załącznika nr 7 do SIWZ należy
rozpatrywać wielowątkowo.
1. Odwołujący wskazał, że przekroczeniem swobody Zamawiającego w kształtowaniu
przyszłego stosunku umownego (art. 3531 k.c), sprzecznym z zasadami poszanowania
konkurencji i równego traktowania wykonawców jest ustalenie w treści § 15 pkt 7 i 8 IPU
sposobu rozumienia pojęcia "posługiwania się językiem polskim w stopniu biegłym".
Interpretacja ww. postanowień SIWZ wskazuje, że w rozumieniu Zamawiającego językiem
polskim biegle posługują się dwie kategorie osób: a) osoby, dla których język polski jest
językiem ojczystym, a także b) osoby posiadające znajomość języka polskiego na poziomie
C2, zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy.
W ocenie Odwołującego powyższe rozważania pozwalają stwierdzić, że Zamawiający
ogranicza dostęp do zamówienia Wykonawcom, którzy podczas wykonywania umowy
zamierzają komunikować się z Zamawiającym w języku polskim, jednakże przy
wykorzystaniu osób nie dysponujących znajomością języka polskiego "w stopniu biegłym", w
znaczeniu, jakie nadał temu pojęciu Zamawiający w treści § 15 pkt 7 i 8 IPU. Zamawiający
nie wyjaśnił przyczyn, dla których odmawia biegłej znajomości języka polskiego osobom, dla
których język polski nie jest językiem ojczystym oraz posiadającym znajomość języka
polskiego na poziomie innym niż C2, zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez
Radę Europy.
Ponadto Zamawiający nie wyjaśnił, kogo należy rozumieć pod pojęciem "osoby
posługującej się językiem polskim jako językiem ojczystym". Nie jest jasne, czy chodzi tutaj o
obywateli Polski, czy też o osoby urodzone na terytorium RP, czy też o osoby pochodzenia
polskiego zamieszkałe za granicą. Wykonawca dysponując szeroką kadrą osób urodzonych
w różnych częściach świata, w tym na terytorium RP, lecz mieszkających i pracujących przez
całe życie za granicą nie jest w stanie ocenić, czy biegłość językowa tych osób zostanie
zaakceptowana przez Zamawiającego. Z punktu widzenia Wykonawcy nie sposób
jednoznacznie ocenić (z czym wiąże się kalkulacja ceny ofert) zakresu konieczności sięgania
po pomoc tłumacza, co może być konieczne w pewnych sytuacjach określonych w § 15 pkt 7
i 8 IPU.
Zdaniem Odwołującego nie ma podstaw aby osoby posiadające znajomość języka
polskiego na innym poziomie niż C2 traktowane były gorzej niż osoby posiadające taką
znajomość. Przykładowo Osoba posługująca się językiem na poziomie Cl "rozumie szeroki
zakres trudnych, dłuższych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone
pośrednio. Potrafi się wypowiadać płynnie, spontanicznie, bez większego trudu odnajdując
właściwe sformułowania. Skutecznie i swobodnie potrafi posługiwać się językiem w
kontaktach towarzyskich i społecznych, edukacyjnych bądź zawodowych. Potrafi formułować
jasne, dobrze zbudowane, szczegółowe, dotyczące złożonych problemów wypowiedzi ustne
lub pisemne, sprawnie i właściwie posługując się regułami organizacji wypowiedzi,
łącznikami, wskaźnikami zespolenia tekstu." (Europejski System Opisu Kształcenia
Językowego wg. Rady Europy). Wykonawca współpracując z osobami niebędącymi
obywatelami Polski, jednak posiadającymi umiejętność biegłego posługiwania się językiem
polskim, potwierdzoną stosownym certyfikatem, np. na poziomie Cl, będzie zmuszony
skorzystać z pomocy tłumacza, choć w praktyce umiejętności językowe jego kadry będą
pozwalały na pełne zrozumienie się z przedstawicielami Zamawiającego.
Reasumując, w ocenie Odwołującego, wymagania wprowadzone do treści SIWZ w §
15 pkt 7 i 8 IPU powodują, że Wykonawca, w trakcie wykonywania zamówienia, zmuszony
jest posłużyć się w kontaktach z Zamawiającym wyłącznie osobami, dla których język polski
jest językiem ojczystym (co jest pojęciem nieostrym) lub osobami posiadającymi znajomość
języka polskiego na poziomie C2, zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę
Europy (co nie koniecznie decyduje o uznaniu biegłości językowej konkretnej osoby). Takie
ukształtowanie treści Załącznika nr 7 do SIWZ, który co prawda nie odnosi się bezpośrednio
do warunków udziału w postępowaniu jest niedopuszczalne z punktu widzenia zasad
proporcjonalności oraz związania z przedmiotem zamówienia, gdyż pośrednio utrudnia udział
w postępowaniu części Wykonawców, szczególnie pochodzącym z innych państwa
członkowskich Unii Europejskiej (swobodny przepływ osób i usług).
Po drugie - co należy powiązać z wcześniejszymi rozważaniami - biegła znajomość
języka polskiego (jakkolwiek rozumiana), zdaniem Odwolującego, nie ma znaczenia dla
prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia objętego niniejszym Postępowaniem. Dla
należytego spełnienia świadczenia po stronie Wykonawcy kluczowe znaczenie ma bowiem
znajomość technologii informatycznych i formalnych języków programistycznych przez osoby
biorące udział w wykonaniu zamówienia. Odwołujący przypomina stanowisko, jakie zajęła
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 3 sierpnia 2011 r. (sygn. akt: KIO 1549, 1569/11),
zgodnie z którym: "Uniwersalnym językiem porozumiewania się w informatyce jest natomiast
język angielski. To właśnie znajomość angielskiej terminologii technologii informatycznych i
umiejętność pracy z nią w języku angielskim decyduje nie tylko o powodzeniu informatyka w
karierze zawodowej i przyczynia się do sukcesu firmy informatycznej w kraju i na świecie, ale
także o powodzeniu i uniwersalności stworzonego przez nią systemu. A ponieważ
informatycy stanowią jedną z najbardziej hermetycznych społeczności, posługujących się
własnym specyficznym językiem ograniczenie zespołu zaangażowanego w realizację
przedmiotowego zamówienia, w skład którego wchodzić będzie przede wszystkim grupa
informatyków, do osób posługujących się językiem polskim przy realizacji przedmiotowego
zamówienia jest nieuzasadnione z punktu widzenia realizacji zamówienia".
W tym samym orzeczeniu Izba wyjaśniła również, że: "Język polski w zakresie
terminologii informatycznych posługuje sie bowiem także terminologią zapożyczona z języka
angielskiego. Uniwersalność rozwiązań, jak i terminologii języka informatycznego możliwym
więc czyni prawidłową realizację zamówienia przy zaangażowaniu do jego realizacji osób,
które nie deklarują biegłej znajomości języka polskiego".
Powyższe stanowisko znalazło odbicie w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
18 stycznia 2012 r., sygn. akt 20/12, dotyczącym przedmiotowego postępowania: "To, że z
Zamawiającym należy porozumiewać się w języku polskim, sporządzać dokumenty w tym
języku i takimi dokumentami się posługiwać, jest odrębna kwestia od koniecznej osobistej
znajomości tego języka przez personel danego wykonawcy, a ustawa o języku polskim nie
stanowi przeszkody w korzystaniu z usług lub zatrudnianiu cudzoziemców".
Przechodząc dalej, Odwołujący wskazał, że wymogi stawiane tłumaczom w § 15 pkt
11 IPU wykraczają poza ustawowe uprawnienia Zamawiającego w zakresie określenia
sposobu wykonywania zamówienia, przez co naruszają zasady zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Przedmiotem niniejszego zamówienia nie
jest świadczenie usług z zakresu tłumaczeń, w związku z czym krytycznie należy odnieść się
do warunków w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia, jakie posiadać muszą tłumacze
wspomagający komunikowanie się Wykonawcy z Zamawiającym. Warunki te wpleciono do
Istotnych Postanowień Umowy, jednak w istocie stanowią one nowy element warunków
udziału w postępowaniu. Świadczy o tym drobiazgowość, z jaką Zamawiający określił katalog
owych wymagań oraz fakt, że nie przewidziano od nich żadnych wyjątków. Warunki
określone w § 15 pkt 11 IPU wraz z obostrzeniami dotyczącymi prowadzenia imiennej listy
tłumaczy (§ 15 pkt 12 lit b i § 15 pkt 13 IPU) powodują, że uszczerbku doznają kluczowe
zasady rządzące systemem zamówień publicznych. Nie chodzi tutaj wyłącznie o ewidentne
naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, ale również o zamach na zasadę proporcjonalnego i
związanego z przedmiotem zamówienia kształtowania warunków udziału w postępowaniu.
W dalszej części uzasadnienia odwołania zostało wskazane, że specyfika czynności
podjętej przez Zamawiającego w dniu 10 lutego 2012 r. powoduje, że skład orzekający musi
zmierzyć się w przedmiotowym postępowaniu z oceną podjętej przez Zamawiającego próby
zakamuflowania naruszeń art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 22 ust. 1 i 4 Pzp pod pozorem
modyfikowania Istotnych Postanowień Umowy. Nie inaczej należy nazwać wprowadzenie do
§ 15 pkt 11 IPU wymagań dotyczących kwalifikacji czy doświadczenia zawodowego
tłumaczy.
W szczególności zdumiewające jest oczekiwanie, że tłumacze ci - poza określonymi
w § 15 pkt 11 IPU kwalifikacjami - posiadać będą co najmniej dwuletnie doświadczenie w
tłumaczeniach pisemnych, licząc od uzyskania kwalifikacji wymienionych w § 15 pkt 11 IPU,
tj. tłumaczenie co najmniej 2000 stron (każda min. 1125 znaków) w tym 5 tłumaczeń, z
których każde obejmuje co najmniej 20 stron (każda min. 1125 znaków) z zakresu
księgowo-finansowego lub z zakresu informatyki oraz przynajmniej jedno tłumaczenie
powinno dotyczyć problematyki finansowo-księgowej (w przypadku tłumaczeń pisemnych).
Ponadto, w przypadku tłumaczeń ustnych wymagani są tłumacze posiadający kwalifikacje
wymienione w § 15 pkt 11 IPU oraz co najmniej dwuletnie doświadczenie w tłumaczeniach
ustnych liczone od uzyskania ww. kwalifikacji, tj. w tłumaczeniach ustnych symultanicznych i
konsekutywnych, z tym że wymagane jest doświadczenie w dokonaniu tłumaczenia min. 10
spotkań oraz co najmniej 5 tłumaczeń spotkań z zakresu księgowo-finansowego lub z
zakresu informatyki, w tym przynajmniej jedno tłumaczenie powinno dotyczyć problematyki
finansowo-księgowej.
W ocenie Odwołującego powyższe wymagania są niewspółmierne do celu, jaki ma
realizować niniejsze Postępowanie, tj. wyboru oferty najkorzystniejszej wśród
niepodlegających odrzuceniu ofert złożonych przez Wykonawców spełniających warunki
udziału w Postępowaniu.
Wymaganie jest również nieuzasadnione z punktu widzenia funkcji, jaką mieliby pełnić
tłumacze w toku realizacji przedmiotu zamówienia objętego Postępowaniem. Po raz kolejny
dochodzi więc do nierównego potraktowania Wykonawców zdolnych do złożenia w oferty w
Postępowaniu, przez co naruszenia doznaje zasada zachowania uczciwej konkurencji.
Można odnieść wrażenie, że przedmiotem zamówienia są usługi tłumaczenia, a nie dostawa
oprogramowania!
Godzi się również wspomnieć, że oczekiwania Zamawiającego, w ocenie
Odwołującego, są sprzeczne z przepisami ustawy dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie
tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702 z późn. zm.). Zgodnie z art. 2 ust 1 ustawy
o zawodzie tłumacza przysięgłego tłumaczem przysięgłym może być osoba fizyczna, która:
(1) ma obywatelstwo polskie albo obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii
Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub, na
zasadach wzajemności, obywatelstwo innego państwa; (2) zna język polski; (3) ma pełną
zdolność do czynności prawnych; (4) nie była karana za przestępstwo umyślne, przestępstwo
skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego;
(5) ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w państwie, o którym
mowa w pkt 1; (6) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin z umiejętności tłumaczenia z
języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski (egzaminem na
tłumacza przysięgłego). Z kolei z treści art. 5 ust. 1 ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego
wynika, że uprawnienia do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego nabywa osoba, która
zdała egzamin na tłumacza przysięgłego. Żaden z przepisów ustawy o zawodzie tłumacza
przysięgłego nie wymaga od osób chcących wykonywać ten zawód posiadania określonego
doświadczenia zawodowego. W związku z czym brak jest podstaw do formułowania takich
wymagań w § 15 IPU. Zamawiający nie jest uprawniony do dowolnego kształtowania treści
przyszłej umowy z Wykonawcą, gdyż w zakresie, w jakim ukształtowano niektóre punkty § 15
IPU uszczerbku doznał szereg przepisów ustawy Pzp oraz ustawy o zawodzie tłumacza
przysięgłego. Przedmiotem zamówienia nie jest wykonywanie tłumaczeń, tak więc brak jest
podstaw do stawiania Wykonawcom warunków podmiotowych dotyczących w istocie
elementów zewnętrznych dla realizacji umowy.
Podobnie, w ocenie Odwołującego, nie jest uzasadniony wymóg przedstawienia
Zamawiającemu przed zawarciem umowy zarówno imiennej listy pracowników Wykonawcy
lub innych osób, którymi planuje się posługiwać Wykonawca przy wykonaniu zamówienia (§
15 pkt 12 lit a IPU), jak również imiennej listy tłumaczy, z których Wykonawca zamierza
korzystać w ramach jego wykonywania (§ 15 pkt 12 lit b IPU).
Wymóg ten mający służyć weryfikacji umiejętności językowych pracowników lub
innych osób, którymi planuje się posługiwać Wykonawca przy wykonaniu zamówienia oraz
sprawdzeniu kwalifikacji i doświadczenia tłumaczy w rzeczywistości służy utrudnieniu części
Wykonawców dostępu do postępowania. Z zarzutem tym łączą się wszystkie przytoczone
wcześniej argumenty dotyczące restrykcyjnych wymagań, jakie Zamawiający wprowadził do
Załącznika nr 7 do SIWZ.
Unormowanie pozostałych kwestii poruszonych w § 15 IPU, tj. zasad
odpowiedzialności Wykonawcy za działania tłumaczy (pkt 14, 15, 16 i 17) w tym
odpowiedzialności odszkodowawczej w oparciu o kary umowne, rozwiązywania sporów
interpretacyjnych, czy ponoszenia kosztów związanych z tłumaczeniami (pkt 18, 19, 20, 21 i
22) również wychodzi poza przyjęte w praktyce udzielania zamówień publicznych ujęcie
warunków przyszłej umowy.
Zgodnie z § 15 pkt 15 IPU "jeżeli tłumaczenie dokonywane przez tłumacza jest
niezgodne z umową, a w szczególności jest niedokładne, zawiera błędy techniczne,
językowe lub stylistyczne, Zamawiający może wnieść umotywowane zastrzeżenie do
korzystania przez Wykonawcę z konkretnego tłumacza". Powyższe postanowienia budzą
wątpliwości Odwołującego co do intencji Zamawiającego, gdyż wynika z nich, że
Zamawiający jest w stanie zweryfikować poprawność pracy tłumaczy, z których korzysta
Wykonawca, z czego należy wnioskować, że przedstawiciele Zamawiającego będą
dysponowali większymi umiejętnościami językowymi niż sami tłumacze. Powyższe stawia
pod znakiem zapytania intencje Zamawiającego, który wymaga posługiwania się tłumaczami,
a jednocześnie skrupulatnie weryfikuje ich pracę pod względem błędów... stylistycznych. Co
więcej, z faktem stwierdzenia takich błędów Zamawiający łączy m.in. roszczenie o zapłatę
kary umownej na zasadach i w wysokości określonej w § 11 ust. 7a IPU.
Zdaniem Odwołującego na uwagę zasługuje określenie w § 15 pkt 19 IPU sytuacji
kwalifikowanych jako nienależyte tłumaczenie. Zgodnie z ww. postanowieniem: "Przez
nienależyte tłumaczenie należy rozumieć w szczególności: (a) tłumaczenie wykonane przez
tłumacza innego niż wskazanego w pkt 16 powyżej, a w szczególności przez tłumacza nie
spełniającego wymagań, o których mowa w pkt 7 oraz pkt 9 powyżej; (b) tłumaczenie
zawierające błędy stylistyczne, edytorskie, ortograficzne, merytoryczne, gramatyczne; (c)
tłumaczenie pisemne dokonane niezgodnie z normą PN:EN 15038:2006 bądź równoważnym
dokumentem, w zakresie usług dokonywania tłumaczeń; (d) tłumaczenie wykonane przez
tłumacza za pomocą translatorów elektronicznych czy programów do tłumaczenia
automatycznego tekstów bez przeprowadzania późniejszej weryfikacji oraz dostosowania
tekstu".
Jak wskazał Odwołujący z powyższym łączy się treść pkt 7a dodanego w § 11 IPU,
zgodnie z którym: "W przypadku nienależytego wykonania tłumaczenia Wykonawca zapłaci
Zamawiającemu karę umowną w wysokości 1,000,00 zł za każde nienależycie wykonane
tłumaczenie, niezależnie o tego czy jest to tłumaczenie pisemne, czy ustne". Jego zdaniem
absurdalność tego rozwiązania jest tak jaskrawa, że od razu rzuca się w oczy, nawet
postronnemu obserwatorowi Postępowania. Tymczasem takie usankcjonowanie
odpowiedzialności Wykonawcy za poczynania tłumacza stoi, w ocenie Odwołującego, w
sprzeczności z szeregiem norm prawnych, poczynając od przepisów ustawy Pzp, kończąc
zaś na ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego. Przede wszystkim aktualne pozostają
argumenty przedstawione wyżej na okoliczność naruszenia zasad zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania Wykonawców. Zamawiający surowo traktuje Wykonawców
posługujących się tłumaczami, pomijając przy tym, że inni Wykonawcy, posługujący się
wyłącznie osobami władającymi językiem polskim w sposób biegły również mogą popełnić
błędy, w szczególności stylistyczne, ortograficzne, gramatyczne czy też edytorskie lub
merytoryczne, wynikające z braków w znajomości technik informatycznych czy też zwykłych
omyłek. Takie zróżnicowanie w traktowaniu Wykonawców nie jest niczym uzasadnione, a
dodatkowo budzi wątpliwości w świetle wspólnotowych swobód przepływu osób, usług i
kapitału. Zarazem nakładanie kar za błędy w tłumaczeniach nie może się ostać chociażby
dlatego, że nie stanowi to o nienależytym wykonaniu przedmiotu zamówienia, zwłaszcza że
Zamawiający dopuszcza i nie karze za podobne błędy w dokumentach sporządzonych
pierwotnie w języku polskim.
Podsumowując powyższe rozważania Odwołujący podnosi, że czynność zmiany
treści SIWZ, do jakiej doszło w wyniku opublikowania pisma Zamawiającego w dniu 10 lutego
2012 r. nosi znamiona retorsji stanowiącej odpowiedź na wcześniejszą modyfikację SIWZ
spowodowaną wydaniem przez Krajową Izbę Odwoławczą wyroku w dniu 18 stycznia 2012 r.
uwzględniającego poprzednie odwołanie wniesione w niniejszym Postępowaniu przez
Wykonawcę Buli Polska Sp. z o. o.
Działanie Zamawiającego mało ma wspólnego z postulatem rzetelnego prowadzenia
Postępowania. Wprowadzone do SIWZ modyfikacje treści Istotnych Postanowień Umowy
powodują rażące naruszenie zasad wynikających z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp oraz innych
przepisów wskazanych powyżej. Pod pozorem działania zgodnego z prawem, jakim może się
wydawać doprecyzowanie postanowień przyszłej umowy między Zamawiającym a
Wykonawcą faktycznie dokonano przywrócenia skutków postanowień SIWZ godzących w
zasady zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania, których usunięcia nakazano
wyrokiem KIO z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt KIO 20/12. Obostrzenia
wprowadzone do SIWZ w zakresie posługiwania się językiem polskim w kontaktach między
Wykonawcą a Zamawiającym jawią się Odwołującemu jako odwet za wcześniejsze
odwołanie, w którym Odwołujący domagał się usunięcia postanowień SIWZ o zbliżonym
skutku, tj. ograniczającym Odwołującemu możliwość konkurowania z innymi Wykonawcami w
przedmiotowym Postępowaniu. Wobec powyższego powstała konieczność nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności zmiany treści SIWZ z dnia 10 lutego 2012 r.
IV. Zaniechanie dokonania zmiany treści SIWZ w części dotyczącej określenia terminów
przewidzianych dla realizacji poszczególnych faz realizacji zamówienia, w szczególności
Fazy II.1 - Opracowanie Specyfikacji Wymagań (funkcjonalnych oraz pozafunkcjonalnych).
Aktualny termin składania ofert upływa 5 marca 2012 r. i zakładając że nie ulegnie
zmianie za najwcześniejszy termin podpisania umowy należy przyjąć ostatnie dni marca.
Zakładając bowiem 3 dni na ocenę ofert, w tym ewentualne uzupełnienia braków formalnych
(co wydaje się być wariantem niezwykle optymistycznym) oraz przynajmniej jedno odwołanie,
które Zamawiający musi uwzględniać w szacunkach terminowych, które zostanie rozpoznane
przez Izbę w ciągu ok. 10 dni, możliwość zawarcia umowy powstaje ok. 28 marca 2012 r.
Jako że Zamawiający ma 20 dni roboczych na odbiór każdego produktu, aby zachować
obecny termin wykonania Opracowania Specyfikacji Wymagań (funkcjonalnych oraz
pozafunkcjonalnych) należałoby je przekazać do odbioru w ciągu 2 dni od podpisania
umowy, co jest niewykonalne. Tym samym obecny termin dla tej czynności jest niemożliwy
do zachowania i czyni całą umowę dotkniętą wadą prawną (świadczenie niemożliwe).
Dlatego nakazanie jego zmiany jest jedynym rozwiązaniem, aby postępowanie z dniem
upływu terminu składania ofert nie stało się obarczone nieusuwalną wadą skutkującą
obowiązkiem jego unieważnienia.
W toku rozprawy Zamawiający przedstawił pisemną odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie w całości jako bezzasadnego.
Izba ustaliła, że podstawą wniesienia odwołania była czynność Zamawiającego
polegająca na dokonanej w dniu 10.02.2012 r. modyfikacji postanowień SIWZ w zakresie
Istotnych Postanowień Umowy.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy
w przedmiotowej sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, w tym po
zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
w tym w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, postanowieniami
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, korespondencją prowadzoną w ramach
przedmiotowego postępowania pomiędzy Zamawiającym a wykonawcami
ubiegającymi się o udzielenie zamówienia, jak również po zapoznaniu się z
odwołaniem, odpowiedzią Zamawiającego na odwołanie, po wysłuchaniu oświadczeń,
jak też stanowisk stron złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła i
zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek,
o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. Izba
uznała za niezasadny zgłoszony przez Zamawiającego wniosek o odrzucenie odwołania w
całości, ze względu na niedochowanie terminu na wniesienie środka ochrony prawnej w
stosunku do zarzutu nr 2 odnoszącego się do terminu realizacji pierwszej fazy projektu. W
odniesieniu do powyższego należy wskazać, że ustawa Pzp nie zna instytucji częściowego
odrzucenia odwołania. Ponadto argumentacja Zamawiającego oparta na zarzucie nadużycia
prawa ze względu na podniesienie w jednym odwołaniu spóźnionego zarzutu oraz zarzutów
wniesionych z zachowaniem terminu na wniesienie środka ochrony prawnej również nie
zasługuje na aprobatę. Stoi temu na drodze preferowana przez ustawodawcę zasada
koncentracji środków ochrony prawnej – zatem jej wypełnienie nie sposób uznać za
nadużycie prawa. W związku z powyższym oraz w oparciu o zgromadzony materiał
dowodowy Izba uznała, iż brak jest podstaw do odrzucenie przedmiotowego odwołania.
Jednocześnie Izba stwierdziła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do
skorzystania ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę
interesu w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody przez Odwołującego będącej konsekwencją zaskarżonej w
odwołaniu czynności.
Zdaniem Izby w przypadku odwołania dotyczącego postanowień SIWZ w zakresie
postanowień umowy podmiotem posiadający interes we wniesieniu środka ochrony prawnej
jest każdy zainteresowany wykonawca, który uprawdopodobni, że postanowienia te
uniemożliwiają temu wykonawcy udział w postępowaniu lub naruszają uczciwą konkurencję.
W tym wypadku należy przychylić się do reprezentowanego w doktrynie i orzecznictwa
szerokiego rozumienia interesu w uzyskaniu zamówienia.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania o
zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego do akt sprawy
w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, w tym w szczególności z treści ogłoszenia o
zamówieniu, treści SIWZ oraz korespondencji prowadzonej pomiędzy Zamawiającym a
wykonawcami ubiegającymi się o udzielnie przedmiotowego zamówienia.
Izba uwzględniła również dowody zgłoszone przez Odwołujące w toku rozprawy w
postaci wyciągów z umów zawieranych w ramach zamówień publicznych na systemy
informatyczne przez Ministerstwo Finansów oraz dokumenty związane z realizacją przez
Odwołującego umów na rzecz Ministerstwa Finansów i dotyczących pana Rene K.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz zakres zarzutów
podniesionych w odwołaniu Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje.
Po pierwsze Izba ustaliła, iż przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie,
wykonanie, dostawę, instalację, wdrożenie i wsparcie oraz rozwój Systemu ZEFIR 2.
Po drugie Izba ustaliła, że w ramach przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego w dniu 18 stycznia 2012 r. zostało wydane przez Krajową Izbę
Odwoławczą orzeczenie w postaci wyroku w sprawie o sygn. akt KIO 20/12. W powyższym
orzeczeniu Izba uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu zmianę treści SIWZ oraz
odpowiednio ogłoszenia o zamówieniu w zakresie:
- warunku dysponowania osobami zdolnymi do realizacji zamówienia (rozdział V pkt 6 ppkt 1
i 2 specyfikacji istotnych warunków zamówienia) poprzez wykreślenie wymogu dotyczącego
„biegłego władania językiem polskim” oraz „znajomości języka polskiego”.
- wymogu, aby z treści gwarancji (poręczenia) jednoznacznie wynikało, jaki jest sposób
reprezentacji gwaranta (rozdział VIII pkt 5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia).
Izba ustaliła ponadto, iż Odwołujący w ramach odwołania rozpoznanego przez
Krajową Izbę Odwoławczą pod sygn. akt KIO 20/12, wniósł alternatywnie w zakresie zarzutu
dotyczącego warunku dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, obok
głównego żądania dokonania modyfikacji treści ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ
poprzez wykreślenie z opisu sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu wymagania biegłego władania językiem polskim przez personel kierowniczy
zespołu projektowego po stronie wykonawcy oraz znajomości języka polskiego przez
pozostałe osoby wchodzące w skład zespołu projektowego wykonawcy o „jednoczesne
(ewentualne) wprowadzenie wymagania zapewniającego możliwość komunikowania się z
Zamawiającym w języku polskim i sporządzania dokumentów w języku polskim ze
wskazaniem (ewentualnym) zasad tej komunikacji” (str. 5 uzasadnienia wyroku z dnia 18
stycznia 2012 r. o sygn. akt KIO 20/12).
Po trzecie Izba ustaliła, iż Zamawiający w dniu 10.02.2012 r. dokonał pismem z tego
samego dnia modyfikacji SIWZ w zakresie Istotnych Postanowień Umowy (załącznik nr 7 do
SIWZ) powołując się na wykonanie orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 stycznia
2012 r. o sygn. akt KIO 20/12.
W ramach powyższej modyfikacji wprowadziła do treści Istotnych Postanowień
Umowy następujące zapisy:
1. Załącznik nr 7 do SIWZ – Istotne Postanowienia Umowy § 15 „postanowienia końcowe”
otrzymuje brzmienie:
1. W sprawach nieuregulowanych Umową zastosowanie mają odpowiednie przepisy
Kodeksu cywilnego, ustawy Prawo zamówień publicznych, ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych, ustawy o ochronie danych osobowych oraz wymagania określone w
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia i Ofercie Wykonawcy.
2. W przypadku rozbieżności lub niespójności pomiędzy treścią Umowy a treścią
Załączników stanowiącej jej część, pierwszeństwo mają postanowienia Umowy. W przypadku
sprzeczności pomiędzy postanowieniami Załączników do Umowy i dokumentów załączonych
do tych Załączników – pierwszeństwo mają postanowienia Załączników.
3. Wykonawca nie może przenieść na osobę trzecią praw i obowiązków wynikających z
Umowy, w całości lub w części. Wykonawca może jednak dokonać cesji wierzytelności o
zapłatę wynagrodzenia z tytułu Umowy lub przenieść obowiązek zapłaty kar umownych oraz
odszkodowań należnych Zamawiającemu, za uprzednią zgodą Zamawiającego wyrażoną
pod rygorem nieważności na piśmie.
4. Umowa podlega prawu polskiemu i zgodnie z nim powinna być interpretowana.
5. Strony w trakcie całej realizacji umowy, na każdym jej etapie oraz w każdej formie
komunikują się w języku polskim, przy czym dopuszcza się używanie w oświadczeniach,
ofertach oraz innych dokumentach określeń obcojęzycznych w zakresie określonym w art. 11
ustawy z dnia 07.10.1999 r. o języku polskim (t. j. Dz. U. z 2011 Nr 43, poz. 224).
6. Wykonawca w toku realizacji niniejszej Umowy zobowiązany jest do komunikowania się z
Zamawiającym wyłącznie w języku polskim – wymóg ten dotyczy wszelkich środków
porozumienia się pomiędzy Stronami, w tym w szczególności wszelkiej korespondencji,
rozmów w trakcie spotkań, telekonferencji oraz innych rozmów przeprowadzanych pomiędzy
Zamawiającym a pracownikami Wykonawcy oraz innymi osobami, którymi posługuje się
Wykonawca przy wykonywaniu niniejszej Umowy.
7. Jeżeli pracownicy Wykonawcy lub inne osoby, którymi posługuje się Wykonawca przy
wykonywaniu niniejszej Umowy, wskazane przez Zamawiającego w SIWZ jako osoby,
którymi Wykonawca ma dysponować na potrzeby realizacji niniejszej Umowy lub też, które
Wykonawca wskaże jako osoby, z którymi ma kontaktować się Zamawiający w związku z
realizacją niniejszej Umowy nie posługują się językiem polskim w stopniu biegłym, (przy
czym przez biegłą znajomość języka polskiego rozumie się posługiwanie językiem polskim
jako językiem ojczystym lub tez znajomość tego języka na poziomie C2 zgodnie ze skalą
biegłości językowej określoną przez Radę Europy), wówczas we wszelkich kontaktach
pomiędzy tymi osobami a Zamawiającym, Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia
udziału tłumacza z języka, którym posługuje się dana osoba/osoby na język polski, który
będzie posiadał kwalifikacje opisane w pkt 11 poniżej i który przetłumaczy
rozmowę/korespondencję pomiędzy taka osobą/osobami a Zamawiającym.
8. Wszelka dokumentacja oraz jakiekolwiek inne materiały przekazywane Zamawiającemu w
związku z wykonywaniem Umowy przez Wykonawcę lub inne osoby, którymi posługuje się
Wykonawca w ramach realizacji niniejszej Umowy powinny być dostarczone Zamawiającemu
w języku polskim oraz sporządzone przez osobę biegle posługująca się językiem polskim,
(przy czym przez biegłą znajomość języka polskiego rozumie się posługiwanie językiem
polskim jako językiem ojczystym lub tez znajomość tego języka na poziomie C2 zgodnie ze
skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy).
9. Jeżeli jakikolwiek dokument lub inny materiał, który ma być przekazany Zamawiającemu w
związku z realizacja niniejszej Umowy zostanie wytworzony pierwotnie w innym języku niż
język polski, wówczas Wykonawca zobowiązany jest do przetłumaczenia takiego dokumentu
na język polski przez tłumacza, który będzie posiadał kwalifikacje opisane w pkt 11 poniżej.
W takim przypadku wraz z przekazaniem Zamawiającemu dokumentu lub innego materiału
przetłumaczonego na język polski Wykonawca zobowiązany jest przekazać oryginalny,
źródłowy dokument lub materiał, który był tłumaczony na język polski.
10. Wszelkie tłumaczenia wykonywane w ramach niniejszej Umowy, o których mowa w pkt 7
oraz pkt 8 powinny być dokonywane w sposób profesjonalny oraz z najwyższą starannością,
bez usterek językowych oraz technicznych.
11. W przypadku dokonywania przez Wykonawcę tłumaczeń o których mowa w pkt 7 oraz
pkt 9 powyżej, Zamawiający wymaga, aby tłumaczenie było dokonane przez osobę
posiadającą tytuł magistra filologii języka obcego, z którego tłumaczenie ma być dokonywane
na język polski lub tytuł tłumacza przysięgłego języka obcego, z którego tłumaczenie ma być
dokonywane na język polski lub kwalifikacje dotyczące znajomości języka obcego, z którego
tłumaczenie ma być dokonywane na język polski poświadczone dokumentem wystawione
przez jednostkę certyfikującą przeprowadzającą egzaminy językowe oraz wydająca
zaświadczenia o znajomości języka, stwierdzającym znajomość danego języka na poziomie
C2 – zgodnie ze skalą biegłości językowej określoną przez Radę Europy, a ponadto, w
przypadku tłumaczeń pisemnych osobę:
a) posiadającą kwalifikacje wymienione w pkt 11 powyżej oraz co najmniej dwuletnie
doświadczenie w tłumaczeniach pisemnych, tj. osobę która przetłumaczyła po uzyskaniu
kwalifikacji wymienionych w pkt 11 powyżej co najmniej 2000 stron (każda min. 1125
znaków) z języka, z którego dokonywane będą tłumaczenia w ramach Umowy na język polski
i jest w stanie to udokumentować,
b) która dokonała co najmniej 5 tłumaczeń, z których każde obejmuje minimum 20 stron
(każda min. 1125 znaków) z zakresu objętego przedmiotem niniejszej Umowy, tj. z zakresu
księgowo-finansowego lub z zakresu informatyki, przy czym przynajmniej jedno tłumaczenie
powinno dotyczyć informatyki oraz przynajmniej jedno tłumaczenie powinno dotyczyć
problematyki finansowo-księgowej,
a ponadto, w przypadku tłumaczeń ustnych osobę:
c) posiadająca kwalifikacje wymienione w pkt 11 powyżej oraz co najmniej dwuletnie
doświadczenie w tłumaczeniach ustnych tj. osobę, która posiada dwuletnie doświadczenie
liczone od uzyskania kwalifikacji wymienionych w pkt 11 powyżej w tłumaczeniach ustnych
symultanicznych i konsekutywnych, w trakcie którego osoba taka dokonała tłumaczenia nim.
10 spotkań i jest w stanie to udokumentować,
d) która dokonała co najmniej tłumaczeń 5 spotkań dotyczących zakresu objętego
przedmiotem niniejszej Umowy, tj. zakresu księgowo-finansowego lub zakresu informatyki,
przy czym przynajmniej jedno tłumaczone spotkanie powinno dotyczyć informatyki oraz
przynajmniej jedno tłumaczenie powinno dotyczyć problematyki finansowo-księgowej.
12. Przed zawarciem Umowy Wykonawca zobowiązany jest przedstawić Zamawiającemu:
a) imienną listę pracowników Wykonawcy lub innych osób, którymi planuje się posługiwać
Wykonawca przy wykonywaniu niniejszej Umowy, które zostały wskazane przez
Zamawiającego w SIWZ jako osoby, którymi Wykonawca ma dysponować na potrzeby
realizacji niniejszej Umowy lub też, które Wykonawca planuje wskazać jako osoby, z którymi
ma kontaktować się Zamawiający w związku z realizacją niniejszej Umowy wraz ze
wskazaniem, która z tych osób biegle posługuje się językiem polskim, z przedstawieniem na
żądanie Zamawiającego oświadczenia każdej z osób wskazanych jako biegle posługujących
się językiem polskim, że biegle posługuje się językiem polskim;
b) imienną listę tłumaczy, spełniających wymagania, o których mowa w pkt 11, z których
zamierza skorzystać w ramach wykonywania Umowy wraz z przedstawieniem na żądanie
Zamawiającego dokumentacji potwierdzającej spełnienie przez tłumaczy wymagań, o których
mowa w pkt 11 powyżej.
13. Jeżeli w toku wykonywania Umowy Wykonawca zamierza zmienić tłumacza, który będzie
wykonywał tłumaczenia na potrzeby realizacji Umowy wówczas przed przystąpieniem do
prac nowego tłumacza Wykonawca zobowiązany jest przedstawić Zamawiającemu imię i
nazwisko nowego tłumacza spełniającego wymagania, o których mowa w pkt 11, z którego
zamierza skorzystać Wykonawca w ramach wykonywania Umowy wraz z przedstawieniem
na żądanie Zamawiającego dokumentacji potwierdzającej spełnienie przez tego tłumacza
wymagań, o których mowa w pkt 11 powyżej.
14. Wykonawca odpowiada za działania tłumaczy, o których mowa w pkt 12 b) oraz pkt 13, z
których korzysta przy wykonywaniu niniejszej Umowy jak za działania własne.
15. Jeżeli tłumaczenie dokonywane przez tłumacza, o którym mowa w pkt 12 b) lub pkt 13
powyżej jest niezgodne z Umową, a w szczególności jest niedokładne, zawiera błędy
techniczne, językowe lub stylistyczne, Zamawiający może wnieść umotywowane
zastrzeżenia do korzystania przez Wykonawcę z konkretnego tłumacza. W takim przypadku
Wykonawca zobowiązany jest korzystać z innego tłumacza, o którym mowa w pkt 12 b) lub
pkt 13 lub wskazać Zamawiającemu, zgodnie z pkt 13 powyżej nowego tłumacza, z którego
Wykonawca będzie korzystał.
16. Na potrzeby realizacji niniejszej Umowy Wykonawca zobowiązany jest korzystać jedynie
z tych tłumaczy, o których mowa w pkt 7 oraz pkt 9 powyżej, których imienne dane
przedstawił Zamawiającemu w sposób wskazany w pkt 12 b) oraz 13 Umowy i w stosunku do
których Zamawiający nie wniósł umotywowanych zastrzeżeń.
17. Dokonywanie przez Wykonawcę tłumaczeń w toku wykonywania Umowy nie wpływa na
terminy realizacji wynikającej z niniejszej Umowy.
18. W przypadku nienależytego wykonania tłumaczenia przez Wykonawcę Zamawiającemu
przysługuje jednocześnie prawo:
a) żądania zmiany tłumacza na zasadach opisanych w pkt 15 powyżej,
b) żądania wykonania nowego tłumaczenia na koszt Wykonawcy lub też zlecenie wykonania
tłumaczenia na koszt Wykonawcy,
c) żądania zapłaty kary umownej na zasadach i w wysokości określonej w § 11 pkt 7a.
19. Przez nienależyte tłumaczenie rozumie się w szczególności:
a) tłumaczenie wykonane przez tłumacza innego niż wskazanego w pkt 16 powyżej, a w
szczególności przez tłumacza nie spełniającego wymagań, o których mowa pkt 7 oraz pkt 9
powyżej
b) tłumaczenie zawierające błędy stylistyczne, edytorskie, ortograficzne, merytoryczne,
gramatyczne;
c) tłumaczenie pisemne dokonane niezgodnie z normą PN:EN 15038:2006 bądź
równoważnym dokumentem, w zakresie usług dokonywania tłumaczeń.
d) tłumaczenie wykonane przez tłumacza za pomocą translatorów elektronicznych czy
programów do tłumaczenia automatycznego tekstów bez przeprowadzania późniejszej
weryfikacji oraz dostosowania tekstu.
20. Wszelkie spory interpretacyjne związane z tłumaczeniami dokonanymi na zlecenie
Wykonawcy rozstrzygane będą na korzyść Zamawiającego.
21. Za wady Systemu powstałe wskutek nieprawidłowego tłumaczenia odpowiada
Wykonawca.
22. Wszelkie koszty związane z tłumaczeniami ponosi Wykonawca.
23. Strony Umowy podejmą w dobrej wierze wysiłek w celu rozwiązania wszelkich sporów
powstałych pomiędzy Stronami, które wynikły w związku z realizacją Umowy i/lub jej
interpretacją. O ile rozwiązywanie sporu nie powiedzie się, zostanie on poddany pod
rozstrzygnięcie sądu powszechnego właściwego dla siedziby Zamawiającego.
24. Umowa wchodzi w życie z dniem jej podpisania przez Strony.
25. Umowę sporządzono w czterech jednobrzmiących egzemplarzach, w tym trzy dla
Zamawiającego i jeden dla Wykonawcy.
26. Załączniki stanowiące integralną część Umowy:
2. W § 11 IPU „Kary umowne” dodaje się pkt 7a o następującym brzmieniu: „W przypadku
nienależytego wykonania tłumaczenia Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kare umowną w
wysokości 1.000,00 zł za każde nienależycie wykonane tłumaczenie, niezależnie od tego,
czy jest to tłumaczenie pisemne, czy ustne”.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
I. W odniesieniu do zarzutu nr 2, tj. naruszenia art. 387 ustawy Kodeks cywilny (umowa o
świadczenie niemożliwe – termin realizacji I etapu) Izba wskazuje, iż ze względu na jego
wycofanie przez Odwołującego w toku rozprawy, nie podlegał on merytorycznemu
rozpoznaniu.
II. W odniesieniu do zarzutów dotyczących dokonanej w dniu 10 lutego 2012 r. modyfikacji
Istotnych Postanowień Umowy (zwanych w dalszej części uzasadnienia IPU), tj. art. 7 ust. 1 i
3, art. 22 ust. 4, art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp oraz art. 353¹ i art. 483 ustawy Kodeks
cywilny, Izba uznała, iż zarzuty powyższe nie zasługują na uwzględnienie.
Izba wskazuje na wstępie, iż za nieuprawnione i nieskuteczne należy uznać
powiązanie dokonanej przez Zamawiającego modyfikacji w zakresie IPU z art. 22 ust. 4
ustawy Pzp. Ocena postanowień umowy w ramach normy prawnej odnoszącej się do opisu
sposobu oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu nie znajduje swojego
uzasadnienia prawnego. Postanowienia umowy należy bowiem rozpatrywać w kontekście
elementów odnoszących się do opisu przedmiotu zamówienia a nie warunków podmiotowych
formułowanych przez Zamawiającego.
Ponadto, w ocenie Izby, również podniesiony w odwołaniu zarzut naruszenia art. 192
ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp należy uznać za nietrafny. Adresatem normy prawnej wskazanej w
powyższym przepisie jest Krajowa Izba Odwoławcza rozpatrująca określone odwołanie,
zatem uczynienie zarzutu naruszenia art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp Zamawiającemu nie
znajduje swojego normatywnego uzasadnienia. Ponadto, jak wskazał Odwołujący w treści
odwołania oraz w toku rozprawy, nie kwestionuje on poprawności wykonania w dniu 5 lutego
2012 r. orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 stycznia 2012 r. o sygn. akt KIO
20/12. Tym samym zarzuty naruszenia art. 22 ust. 4 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp
Izba uznała za bezzasadne.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 7 ust. 3 ustawy Pzp Izba wskazuje, iż nie
zasługuje on na uwzględnienie. Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy Pzp zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
Izba ustaliła, iż w ramach przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie doszło do udzielenia zamówienia któremukolwiek wykonawcy, tym samym
nie sposób wskazać, iż doszło do wyczerpania hipotezy normy prawnej uregulowanej w art. 7
ust. 3 ustawy Pzp i nie tym samym nie doszło do naruszenia uregulowanego w powyższym
przepisie zakazu.
Rozpoznając zarzuty odnoszące się do postanowień IPU Izba uznała za zasadne
przywołanie w niniejszym orzeczeniu stanowiska Zamawiającego zaprezentowanego w tym
zakresie w toku rozprawy. Dokonana przez umocowanego pełnomocnika Zamawiającego
wykładnia poszczególnych postanowień IPU stanowi bowiem istotną informację, nie tylko dla
Odwołującego, ale również dla pozostałych uczestników postępowania i winna zostać
zakomunikowana, przy uwzględnieniu zasady transparentności postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Biorąc pod uwagę fakt, iż jak zostało wskazane w toku rozprawy
przez Zamawiającego, wyjaśnienia te oddają rzeczywiste znaczenie poszczególnych
postanowień IPU są one wiążące, zarówno dla Zamawiającego, jak również uczestników
postępowania. Wyjaśnienia te uczyniły poszczególne wymogi mniej rygorystycznymi. Tym
samym ich powołanie Izba uznała za konieczne w dalszej części uzasadnienia.
W tym miejscu Izba w odniesieniu do pozostałych zarzutów, tj. zarzutu naruszenia art.
7 ust. 1, art. 353¹ oraz art. 483 ustawy Kodeks cywilny w związku z czynnością
Zamawiającego obejmującą modyfikację SIWZ z dnia 10.02.2012 r. poprzez wprowadzenie
do IPU wszystkich zapisów dotyczących komunikacji oraz tłumaczeń Izba wskazuje, iż nie
doszukała się w odwołaniu wzorca kontroli, w postaci przepisów ustawy Pzp lub ustawy
Kodeks cywilny, których naruszenie mogłoby doprowadzić do niemożności ubiegania się
Odwołującego o udzielenie przedmiotowego zamówienia publicznego.
Wszakże przyjęcie nawet, iż doszło do zachwiania równości stron stosunku
cywilnoprawnego w rozumieniu art. 353¹ ustawy Kodeks cywilny poprzez naruszenie zasady
swobody umów nie powoduje samoistnie naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp i tym bardziej
nie sposób doszukać się jego wpływu na wynik postępowania w rozumieniu art. 192 ust. 2
ustawy Pzp. Należy w tym miejscy wskazać, iż do samoistnego naruszenia art. 7 ust. 1
ustawy Pzp dochodzi niezmiernie rzadko. Ponadto wymaga to wykazania, iż jednocześnie
dochodzi do zróżnicowania pozycji danego wykonawcy na skutek naruszenia zasady
równego traktowania wykonawców i naruszenia zasady uczciwej konkurencji. W ocenie Izby
Odwołujący nie wykazał, iż tylko na niego Zamawiający narzucił niewspółmiernie wysokie
wymagania we wzorze umowy związane z kwestią języka komunikacji, tłumaczeń oraz
tłumaczy przysięgłych. W ocenie Izby przy tak sformułowanych postanowieniach umowy
każdy wykonawca znajdujący się w identycznej sytuacji faktycznej, tj. nie dysponujący
osobami władającymi językiem polskim będzie podlegał rygorom wynikającym z § 15 IPU.
W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał również, iż poza dodatkowymi wymaganiami na
etapie realizacji umowy, które mogą mieć wpływ na wysokość ceny, nie może on zrealizować
świadczenia. Nie wykazał również, iż zapisy te uniemożliwiają Odwołującemu udział w
przedmiotowym postępowaniu.
Izba powtórnie wskazuje, iż niezmiernie rzadko może dojść do samoistnego naruszenia
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zazwyczaj do naruszenia zasad udzielania zamówień publicznych,
wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, dochodzi w przypadku zróżnicowania sytuacji
wykonawców na skutek odmiennego zastosowania instytucji uregulowanych w innych
przepisach, które nakazują zamawiającemu dokonanie określonych czynności w przypadku
ziszczenia się pewnych okoliczności faktycznych. Biorąc pod uwagę powyższe naruszenie
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp następuje zazwyczaj, gdy dochodzi do nadużycia pewnej instytucji
uregulowanej w ustawie Pzp lub zaniechania jej zastosowania wobec tylko niektórych
wykonawców i odmiennego zastosowania tej instytucji wobec pozostałych – mimo faktu, iż
wykonawcy ci znajdują się w analogicznej sytuacji prawnej i faktycznej.
Nie sposób w tym miejscu pominąć również faktu, iż umowa zawierana jest z jednym
wykonawcą i wpływ jej postanowień na zasadę równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji (art. 7 ust. 1 ustawy Pzp) winien być oceniany z zachowaniem ostrożności i przy
uwzględnieniu bezpośredniego wpływu tych postanowień na sporządzenie oferty i przebieg
samego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. O naruszeniu zasad udzielania
zamówień publicznych lub innych przepisów ustawy Pzp wskutek określonego sporządzenia
wzoru umowy można mówić w przypadku, gdy istnieje bezpośrednie lub pośrednie
przełożenie pomiędzy tymi wymaganiami a możliwością ubiegania się wykonawcy o
zamówienie na równi z innymi wykonawcami znajdującymi się w identycznej sytuacji prawnej
i faktycznej. Jeżeli do powyższego dochodzi ze względu na formę prawną wykonawcy, jego
strukturę organizacyjną, odległość od miejsca świadczenia, doświadczenie, posiadany
personel, środki techniczne itp. – a więc ze względu na właściwości samego wykonawcy - nie
można mówić o wpływie wymagań przyszłej umowy na możliwość ubiegania się o udzielenie
zamówienia publicznego w odniesieniu do innych potencjalnych uczestników postępowania.
Tego rodzaju elementy wymagają jedynie większego nakładu środków i pracy celem
należytego wykonania zamówienia. Zatem jeżeli dodatkowe wymagania wynikające z
umowy, mające znaczenie dla wykonawcy ze względu na jego odmienną sytuację prawną i
faktyczną, wymagają większej staranności w toku jej realizacji i uwzględnienia tych wymagań
w cenie ofertowej to nie sposób ich powiązać z obiektywnym brakiem możliwości udziału w
postępowaniu, w tym udziałem na zasadach zapewniających równe traktowanie
wykonawców i zapewnienie zasad uczciwej konkurencji. Udział taki może być nieracjonalny
ze względów ekonomicznych, który to interes wykonawcy nie jest przedmiotem ochrony w
ustawie Pzp.
W zakresie zarzutów dotyczących zapisów § 15 IPU Izba pragnie również wskazać, iż
należy ocenić ich ewentualny wpływ na możliwość uzyskania zamówienia oraz ewentualny
wpływ na wynik postępowania w rozumieniu art. 192 ust. 2 ustawy Pzp. Na tym etapie
postępowania niemożność ubiegania się danego wykonawcy o zamówienie należy zrównać z
wpływem na jego wynik materializujący się zawężeniem kręgu uczestników postępowania. W
toku merytorycznego rozpoznania odwołania ustalenia wymaga, czy stwierdzenie naruszenia
określonych przepisów przekłada się na obiektywny brak możliwości uzyskania zamówienia,
tj. w odniesieniu do postanowień umowy, czy poza zwiększonym ryzykiem ekonomicznym
wykonawca został pozbawiony możliwości sporządzenia ważnej oferty. W ocenie Izby
przewidywane przez Odwołującego problemy i niedogodności w toku realizacji umowy, jak
również trudności we współpracy z Zamawiającym nie mogą stanowić wystarczającej
podstawy do uwzględnienia zarzutów odnoszących się do postanowień umowy. O takim
naruszeniu mogłoby stanowić naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp lub
na mocy art. 139 ust. 1 ustawy Pzp przepisów ustawy Kodeks cywilny na skutek zawarcia w
umowie określonych postanowień przy jednoczesnym ich wpływie na możliwość
sporządzenia przez wykonawcę ważnej oferty i tym samym samą możliwość udziału w
danym postępowaniu. W tym miejscu należy uznać za zasadne założenie, iż naruszenie,
wskutek zawarcia w umowie określonych i jednocześnie naruszających obowiązujące prawo
zapisów, pozwala na przyjecie jako określonego modelu obiektywnej zasadności wykonawcy
do rezygnacji z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. W takich
okolicznościach, tj. przy naruszających prawo elementach przyszłego stosunku
zobowiązaniowego racjonalny wykonawca odstąpiłby od złożenia oferty ze względu na
określone ryzyka, w tym zawarcie nieważnej umowy, jak również ze względu na obiektywną
niemożność należytego spełnienia świadczenia.
Wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia ma prawo zakładać, iż dojdzie do
zawarcia ważnej umowy i jednocześnie istnieje obiektywna możliwość należytego spełnienia
świadczenia przez reprezentatywną część wykonawców działających w danej branży i
spełniających warunki udziału w postępowaniu. W przeciwnym wypadku brak możliwości
uzyskania zamówienia wykonawca ma prawo upatrywać w przeszkodach tkwiących w samej
umowie. Trudno jest bowiem uznać, iż naruszające prawo zapisy umowy są pozbawione
znaczenia dla decyzji potencjalnego wykonawcy. Jednocześnie nie sposób założyć, iż
pogodzenie się wykonawcy z takimi postanowieniami umowy i nieodstąpienie od ubiegania
się o zamówienie stanowi li tylko autonomiczną decyzję wykonawcy podyktowaną względami
ekonomicznymi. Nieopłacalność realizacji zamówienia przez określonego wykonawcę nie jest
tożsama z brakiem możliwości spełnienia świadczenia przez wykonawców, którzy spełniają
warunki udziału w postępowaniu. Wszakże ich postawienie ma określić grupę wykonawców
zdolnych do realizacji zamówienia. Jeżeli na przeszkodzie temu, tj. udziałowi w
postępowaniu, stoją jedynie postanowienia umowy mogą stać się przedmiotem zarzutów w
ramach środków ochrony prawnej. Tym samym za przedmiot zaskarżenia można, przy
uwzględnieniu specyficznych dla danego postępowania warunków, uznać tylko niektóre z
postanowień umowy.
Wskazać należy również, że w przypadku gdyby doszło do naruszenia któregokolwiek z
przepisów ustawy Kodeks cywilny nie wszystkie uwzględnione zarzuty odnoszące się do
postanowień przyszłej umowy mogą skutkować uwzględnieniem odwołania, ze względu na
treść art. 192 ust. 2 ustawy Pzp. Tylko bowiem ustalenie wpływu na wynik postępowania
stwierdzonych naruszeń może powodować uwzględnienie odwołania.
Nie należy jednak powyższego odnosić do ekonomicznej strony świadczenia, w tym
jego finansowej rentowności oraz możliwości wystąpienia potencjalnych ryzyk. Pierwsze
stanowią pochodną prowadzenia całokształtu działalności wykonawcy jako przedsiębiorcy, te
drugie zaś mogą zostać wycenione i ujęte w cenie ofertowej stanowiącej ekwiwalent
świadczenia na rzecz Zamawiającego. Umowa bowiem, stanowiąca w części element opisu
przedmiotu zamówienia, stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy Pzp winna pozwalać na
identyfikację wszystkich wymagań Zamawiającego związanych z realizacją świadczenia –
mających zarówno bezpośredni oraz pośredni wpływ na wysokość wynagrodzenia
wykonawcy.
W ocenie Izby za przedmiotowo istotne elementy mogące wywierać powyższy wpływ
na ważność oferty i obiektywną celowość ubiegania się o zamówienie należy uznać te
postanowienia umowy, które odnoszą się do zakresu przedmiotowego świadczenia, w tym
sposobu jego realizacji, wynagrodzenia oraz terminu. Izba wskazuje w tym miejscu, że nie
jest to oczywiście katalog zamknięty, gdyż w określonych sytuacjach wymagana okazać się
może indywidualna ocena wpływu zaskarżonego postanowienia umowy na możliwość
ubiegania się wykonawcy o zamówienie. Należy również wskazać, iż zarówno opis
przedmiotu zamówienia, sposób jego realizacji oraz termin wykonania są tymi elementami,
które w sposób bezpośredni przekładają się na wysokość wynagrodzenia wykonawcy.
Jak wyżej wskazano umowa zawierana jest z jednym wykonawcą i wpływ jej
postanowień na zasadę równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji (art. 7 ust.
1 ustawy Pzp) winien być oceniany z zachowaniem ostrożności i przy uwzględnieniu
bezpośredniego wpływu tych postanowień na sporządzenia oferty i przebieg samego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
W tym miejscu Izba wskazuje na tezę zawartą w wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku
z dnia 14 lipca 2011 r. (sygn. akt XII Ga 314/11), w którym zostało wskazane, że: „Podkreślić
należy, iż warunki umowne są identyczne dla wszystkich Wykonawców. Wykonawca
dopuszczony do udziału w postępowaniu po otrzymaniu SIWZ ma możliwość zapoznania się
z nimi i zdecydowania, czy tak ukształtowany stosunek zobowiązaniowy mu odpowiada i czy
chce złożyć ofertę. Rację ma skarżący, że o ile postanowienia SIWZ nie naruszają
obowiązujących przepisów (a tak jest w niniejszej sprawie), Wykonawca nie może zarzucać
Zamawiającemu, że poszczególne elementy umowy mu nie odpowiadają. Zgodnie z art. 353¹
k.c. Wykonawca ma swobodę zawarcia umowy. Żaden przepis prawa nie nakłada nań
obowiązku złożenia oferty w prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu, ani
zmuszania Zamawiającego do zawarcia umowy, której treść mu nie odpowiada. Nie może
zatem kwestionować umowy wyłącznie dlatego, że uważa, iż mogłaby ona zostać
sformułowana korzystniej dla Wykonawcy”.
Przywołana przez Odwołującego teza wyroku Sąd Najwyższego z dnia 4 listopada
2011 r. (sygn. akt I CSK 799/10), iż sam fakt, że podmiot będący jednostką publiczną
realizuje zadania związane z wydatkowaniem środków publicznych nie stawia jej w
stosunkach umownych na uprzywilejowanej pozycji i nie pozbawia prawa oceny w oparciu o
art. 5 ustawy Kodeks cywilny jest o tyle nieadekwatna w ramach argumentacji Odwołującego,
że odnosi się ona do normy prawnej związanej ze stosowaniem prawa. Wszakże art. 5
ustawy Kodeks cywilny stanowi, że „Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby
sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami
współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za
wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony”. Tym samym ocena czynności Zamawiającego,
dla której podstawę normatywną będą stanowiły postanowienia IPU, może nastąpić w
oparciu o powyższą normę prawną dopiero na etapie realizacji umowy, tj. po zakończeniu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W tym miejscu należy również wskazać,
iż większość obaw Odwołującego związana jest z etapem realizacji umowy, a nie
czynnościami przedsiębranymi przez Zamawiającego w toku postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego.
W tym miejscu Izba wskazuje również na orzeczenie Sądu Okręgowego we
Wrocławiu w postaci wyroku z dnia 14 kwietnia 2008 r. (sygn. akt X Ga 67/08), w
uzasadnieniu którego zostało wskazane, że: „Skarżący kluczowym zarzutem skargi czyni
zarzut naruszenia normy art. 353¹ k.c. statuującej zasadę swobody umów i
równouprawnienia stron stosunku obligacyjnego. W ocenie Skarżącego za niedozwolone na
gruncie powołanego przepisu należy uznać rażąco nierównomierne obciążenie Wykonawcy
ryzykiem kontraktowym i jednostronne określanie przez Zamawiającego zakresu uprawnień i
obowiązków stron umowy. Od razu nasuwa się doniosłe praktyczne pytanie o zakres
kontraktowej swobody stron stosunku prawnego nawiązanego wskutek udzielenia
zamówienia publicznego. Na gruncie prawa zamówień publicznych mamy niewątpliwie do
czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem zasady wolności umów (art. 353¹ k.c.), które
znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej umowy. Zgodnie z charakterem zobowiązania
publicznego Zamawiający może starać się przenieść odpowiedzialność na wykonawców. W
ramach swobody umów Zamawiający może narzucić pewne postanowienia we wzorze
umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na takich warunkach. Natomiast składając
ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres ryzyk i odpowiednio zabezpieczyć swoje
interesy kalkulując cenę ofertową. Należy jednak podkreślić, iż błędem jest utożsamianie
przez Skarżącego podziału ryzyk z naruszeniem zasady równości stron stosunku
zobowiązaniowego. Niezależnie od tego jak dużo ryzyka zostanie w umowie przypisane
wykonawcy to on dokonuje jego wyceny i ujmuje dodatkowy koszt tych ryzyk w cenie oferty.
Zamawiający zaś po wyborze najkorzystniejszej oferty musi zawrzeć umowę na warunkach
przedstawionych we wzorze umowy i zapłacić wskazaną przez Wykonawcę cenę”.
Z powyższego wyroku wynika również, iż w kwestii postanowień umowy w ramach
zamówień publicznych interes publiczny, który reprezentuje zamawiający przeważa nad
interesem wykonawców. Izba wskazuje, iż wykonawca przy umowie adhezyjnej nie ma w
zasadzie wpływu na jej kształt lecz ekwiwalentność świadczenia wzajemnego jakie ma
uzyskać kreuje określając swoje wynagrodzenie.
Izba wskazuje ponadto na ekonomiczne znaczenie postanowień umowy. Jeżeli bowiem
postanowienia umowy łagodzą konsekwencje ryzyk związanych z jej realizacją to wykonawca
nie musi ich ujmować w cenie oferty. Jeżeli umowa nie zawiera postanowień łagodzących
określone ryzyka zamawiający musi się liczyć z tym, iż zostaną one wkalkulowane w
zaoferowaną przez wykonawcę cenę za realizację przedmiotu zamówienia. Wówczas
zamawiający płaci za ryzyko uwzględnione przez wykonawcę.
Zatem stawianie wykonawcom określonych wymagań na etapie realizacji umowy, które
przedkładają się jedynie na ich wynagrodzenie i zwiększony nakład sił oraz środków na
etapie realizacji zamówienia, nie ogranicza uczestnikom postępowania możliwości samego
uczestnictwa w postępowaniu oraz złożenia konkurencyjnej oferty. Każdy wykonawca mając
świadomość obowiązków wynikających z treści umowy może ocenić, czy jest w stanie
należycie zrealizować zobowiązanie z niej wynikające oraz ocenić jakie koszty są z tymi
wymaganiami związane. Kalkulowanie wynagrodzenia jest bowiem wyłączną domeną
wykonawcy.
Stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, wszelkie informacje odnoszące się do
przedmiotu zamówienia, w tym w szczególności mające swój wpływ na przedmiotowo istotne
postanowienia umowy (essentialia negotii), w tym na zakres przedmiotowy umowy, terminy
realizacji oraz wynagrodzenie winny być przez Zamawiającego uzewnętrznione w treści
dokumentacji postępowania (ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ raz załącznikach do niej).
Zaniechanie zamawiającego w tym zakresie stanowi naruszenie powyższego przepisu.
Norma wyrażona w art. 29 ust. 1 ustawy Pzp wskazuje, iż opis przedmiotu zamówienia
winien zawierać wszystkie elementy przedkładające się na sporządzenie i przygotowanie
przez wykonawcę oferty w sposób gwarantujący kompleksowe ujęcie przedmiotu
świadczenia i jego należytą wycenę. Jednakże Odwołujący nie podniósł zarzutu naruszenia
art. 29 ust. 1 ustawy Pzp dopatrując się braku możliwości uzyskania zamówienia i równego
dostępu do niego przez poszczególnych wykonawców w kwestiach związanych z
trudnościami związanymi z etapem realizacji umowy o udzielenie zamówienia publicznego.
Tym samym Izba, biorąc pod uwagę powyższą argumentację oraz biorąc pod uwagę
zapisy § 15 oraz § 11 ust. 7a IPU wprowadzonych modyfikacją SIWZ dokonana przez
Zamawiającego w dniu 10.02.2012 r. uznała, iż zarzuty podniesione w treści wobec tych
postanowień IPU nie zasługują na uwzględnienie.
W ocenie Izby, ze względu na ich praktyczną doniosłość i ewentualne konsekwencje
na etapie realizacji umowy, dodatkowego omówienia wymagają wprowadzone wraz z
modyfikacją SIWZ, zawartą w piśmie z dnia 10.02.2012 r., postanowienia IPU odnoszące się
do podmiotowego zakresu wymagań związanych z językiem komunikacji (§ 15 ust. 7 oraz
ust. 12 lit. a IPU); rozstrzygania sporów interpretacyjnych (§ 15 ust. 20 IPU) oraz kar
umownych (§ 11 ust. 7a w związku z § 15 ust. 19 lit. a – d IPU).
W odniesieniu do pozostałych postanowień umowy, wprowadzonych modyfikacją
SIWZ z dnia 10.02,.2012 r., Izba nie dopatrzyła się ich jakiegokolwiek wpływu na ewentualne
uczestnictwo Odwołującego w przedmiotowym postępowaniu, uznając je za pozbawione
restrykcyjnego charakteru.
1. Izba biorąc pod uwagę zarzuty wskazane w treści odwołania poddała dodatkowej
analizie, jako budzący uzasadnione wątpliwości, § 15 ust. 20 IPU, który stanowi, że:
„Wszelkie spory interpretacyjne związane z tłumaczeniami dokonanymi na zlecenie
Wykonawcy rozstrzygane będą na korzyść Zamawiającego”.
W tym miejscu Izba za konieczne uznała przywołanie dokonanej w toku rozprawy
przez pełnomocnika Zamawiającego wykładni powyższego zapisu. Zamawiający wskazał
bowiem, iż: „Pkt 20 § 15 IPU stanowi o rozstrzyganiu sporów, tj. jeżeli dokonane tłumaczenie
ma wpływ na powstanie zobowiązań Zamawiającego to zakres tego zobowiązania będzie
rozstrzygany właśnie na korzyść Zamawiającego”. Tym samym, w ocenie Izby, powyższe
twierdzenie przeczy rozumieniu tego zapisu przez Odwołującego - jako odnoszącego się do
oceny sposobu wykonania tłumaczenia przez wykonawcę realizującego umowę.
Zamawiający wskazał bowiem, iż dotyczy ono jedynie zobowiązań Zamawiającego będących
wynikiem dokonanych tłumaczeń.
Izba uznała powyższą wykładnię za uzasadnioną - wszakże o rozstrzyganiu wszelkich
sporów pomiędzy stronami zawartej w przyszłości umowy stanowi § 15 ust. 23 IPU, który
stanowi, że: „Strony Umowy podejmą w dobrej wierze wysiłek w celu rozwiązania wszelkich
sporów powstałych pomiędzy Stronami, które wynikły w związku z realizacją Umowy i/lub jej
interpretacją. O ile rozwiązanie sporu nie powiedzie się, zostanie on poddany pod
rozstrzygnięcie sądu powszechnego właściwego dla siedziby Zamawiającego”.
2. W zakresie kar umownych należy wskazać, że instytucja kar umownych na etapie
ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego nie stanowi przeszkody w uzyskaniu
zamówienia. Ocena tej instytucji pod kątem samej racjonalności oraz wysokości i przesłanek
zastosowania następuje bowiem na etapie realizacji umowy i stosowania jej postanowień.
Wówczas może dojść do naruszenia art. 5 ustawy Kodeks cywilny w przypadku nadużycia
przez Zamawiającego tego prawa. Wówczas zaistniałe okoliczności faktyczne przy
zastosowaniu instytucji uregulowanych w art. 5 ustawy Kodeks cywilny (nadużycie prawa
podmiotowego) i art. 484 § 2 ustawy Kodeks cywilny (miarkowanie wysokości kary umownej)
będą stanowiły podstawy normatywne kontroli działań Zamawiającego. Kontrola ta następuje
wobec czynności związanych z realizacją umowy a nie jej projektu związanego z ubieganiem
się o udzielenie zamówienia publicznego. Aby mogło dojść do oceny tej instytucji musi
nastąpić jej zastosowanie. Wszelkie hipotezy i domniemania Odwołującego w tym zakresie
nie mogą prowadzić do uwzględnienia zarzutów i do wyeliminowania tej instytucji z projektu
umowy lub jej „miarkowania”.
Jedynie na marginesie należy wskazać na implikacje praktyczne postanowień § 15 IPU.
Jeżeli bowiem Odwołujący w ramach realizacji przedmiotu zamówienia zatrudni osobę zdolną
do sporządzenia pierwotnej dokumentacji postępowania w języku polskim brak będzie
podstaw do stosowania zapisów umowy odnoszących się do tłumaczenia dokumentów i tym
samym możliwości naliczenia kar umownych. Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce w
przypadku, gdy do kontaktów z Zamawiającym zostanie zaproponowana osoba biegle
władająca językiem polskim. Wszakże Zamawiający w toku rozprawy oświadczył, że:
„Wymagana jest 1 osoba, która mówi biegle w języku polskim lub jeden tłumacz, który będzie
tłumaczył pisemnie lub symultanicznie”.
W odniesieniu do naruszenia art. 483 ustawy Kodeks cywilny należy wskazać, iż na
etapie ubiegania się o zamówienie publiczne, tj. przed realizacja umowy trudno jest dokonać
oceny zasadności kary umownej, jej wysokości oraz okoliczności jej naliczenia.
3. Izba analizując postanowienia umowy zawarte w § 15 ust. 7 oraz ust. 12 lit. a) IPU
wskazuje, że budzi wątpliwości użycie w ich treści zwrotu językowego „lub też”, który
wskazuje raczej na koniunkcję – a nie alternatywę zwykłą. Tym samym można odczytać ten
zapis jako pośrednio ograniczający zasady wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w
odniesieniu do wykonawców, którzy dysponują personelem nie władającym językiem
polskim. Przy rozumieniu jego poprzez użycie zwrotu „lub też” jako koniunkcji wymuszałby
dla takich wykonawców korzystanie z tłumaczy niezależnie od osób wskazanych do
kontaktów z Zamawiającym. Powodowałoby to również konieczność wyceny tego elementu
przyszłego świadczenia.
Jednakże Zamawiający w toku rozprawy wskazał, że: „§ 15 ust. 7 IPU posługuje się
alternatywą zwykłą – zatem zapis tego postanowienia IPU należy odczytać w taki sposób, iż
wymagania mają spełnić albo osoby wskazane w ofercie lub osoby przeznaczone do
komunikacji” oraz wskazał, że: „§ 15 ust. 7 i 12 zawierają wymóg znajomości języka
dotyczący osób wskazanych przez wykonawcę do kontaktów z zamawiającym”.
Tym samym dokonana w toku rozprawy przez Zamawiającego wykładnia § 15 ust. 7
oraz 12 lit. a) IPU doprecyzowała, iż zapisy te posługują się alternatywą zwykłą i tym samym
Odwołujący spełni wymagania tychże postanowień umowy jeżeli jedynie do kontaktów z
Zamawiającym wskaże osobę biegle posługująca się językiem polskim. Tym samym
dokonaną w toku rozprawy przez pełnomocnika Zamawiającego interpretację należy uznać
za wiążącą.
Jak wskazał w toku rozprawy Zamawiający Odwołujący w ramach odwołania o sygn.
akt KIO 20/12 wnosił o doprecyzowanie zasad związanych z komunikacją co jednoznacznie
wynika z orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 stycznia 2012 r. o sygn. akt KIO
20/12.
Wobec powyższego, uwzględniając dodatkowo powyższą argumentację, Izba nie
dopatrzyła się naruszenia wskazanych przez Odwołującego przepisów ustawy Pzp i ustawy
Kodeks cywilny związanych z powyższym postanowieniem umowy i tym samym brak jest
związku § 15 ust. 7, ust. 12 oraz ust. 20, jak również § 11 ust. 7a IPU z możliwością
ubiegania się Odwołującego o zamówienie.
W odniesieniu do dowodów przedstawionych w toku rozprawy przez Odwołującego
Izba wskazuje, iż postanowienia umów zawieranych przez Ministerstwo Finansów w ramach
innych postępowań nie stoją na przeszkodzie odmiennego ukształtowania tych samych
zagadnień w sposób bardziej rygorystyczny – nawet przez tego samego Zamawiającego. W
odniesieniu do dowodów odnoszących się do udziału pana Rene K. w dotychczasowych
kontaktach z Ministerstwem Finansów związanych z realizacją innych systemów
informatycznych należy wskazać, iż nie potwierdzają one zasadności zarzutów
podniesionych w ramach środka ochrony prawnej. Jednakże, w ocenie Izby, mogą one
stanowić ze strony Odwołującego istotny praktyczny atut na etapie realizacji umowy, którego
wpływ może doprowadzić do uznania kwalifikacji tej osoby i tym samym ustanowienia pana
Rene K. jako przedstawiciela Odwołującego w kontaktach z Zamawiającym.
Tym samym Izba uznała, iż brak jest podstaw do uznania, że czynność Zamawiającego
polegająca na modyfikacji pismem z dnia 10.02.2012 r. treści SIWZ poprzez wprowadzenie
do IPU dodatkowych postanowień odnoszących się do języka komunikacji, tłumaczeń oraz
konsekwencji związanych z nienależytą realizacją tychże obowiązków spowodowała
naruszenie przepisów, które uniemożliwia Odwołującemu udział w postępowaniu lub
powoduje nierówne traktowanie wykonawców i naruszenie uczciwej konkurencji
Jednakże na marginesie Izba wskazuje, iż wprowadzone przez Zamawiającego w
ramach modyfikacji z dnia 10.02.2012 r. postanowienia § 15 IPU mogą odnieść odmienny od
zamierzonego skutek i wpłynąć na praktyczne i formalne trudności na etapie realizacji
umowy. Za niecelowe dla uzyskania zamierzonego przez Zamawiającego efektu należy
bowiem uznać, na co zwracał uwagę w toku rozprawy Odwołujący, uzależnienie poprawności
wykonania tłumaczeń od osoby tłumacza (§ 15 ust. 19 IPU). Za budzący wątpliwości
interpretacyjne Izba uznaje również wyspecyfikowany w § 15 ust. 19 lit. b) IPU katalog
błędów związanych z tłumaczeniami. Powyższe jest spowodowane, co w ocenie Izby zostało
wykazane w toku rozprawy przez Odwołującego, wątpliwościami interpretacyjnymi jego
postanowień ale również jego otwartym charakterem. Ponadto takie ukształtowanie
postanowień umowy może spowodować wycenę dodatkowego ryzyka związanego z
realizacją umowy, co przełoży się na budżet przedmiotowego zamówienia.
Izba zważyła, iż zawarte w ogólnej części uzasadnienia rozważania oraz dodatkowe
argumenty odnoszące się do § 15 ust. 7, ust. 12 oraz ust. 20, jak również § 11 ust. 7a IPU
powodują, że brak jest podstaw do stwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego art. 7 ust.
1 i 3, art. 22 ust. 4, art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp oraz art. 353¹ oraz art. 483 ustawy
kodeks cywilny.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wobec powyższego brak stwierdzenia przez
Izbę naruszenia przez Zamawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy Pzp
powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie została wypełniona hipoteza normy
prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.
W związku z powyższym, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, orzeczono jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania z uwzględnieniem postanowień rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) w tym w szczególności § 5 ust. 3 pkt 1.
Przewodniczący:
……………………
Członkowie:
……………………
……………………