KIO 655/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Rafał Komoń
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:KIO 2353/11 KIO 93/12 KIO/UZP 1261/09 KIO/UZP 1581/09 IX Ga 44/08 KIO 1070/10 KIO/KD 44/11 KIO/KD 85/12 V Ca 592/05
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 655/13
WYROK
z dnia 2 kwietnia 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Honorata Łopianowska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 marca 2013 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Lędzinach, w postępowaniu prowadzonym przez Kompanię Węglową
SA w Katowicach
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo
Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Lędzinach, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Lędzinach, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Odwołującego - Przedsiębiorstwa Produkcyjno Usługowo Handlowego
Hermes spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Lędzinach, na rzecz
Zamawiającego Kompanii Węglowej SA w Katowicach kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
KIO 655/13
U z a s a d n i e n i e
I. Zamawiający - Kompania Węglowa SA w Katowicach, prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego sektorowego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A.
Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit”
w okresie 24 miesięcy”, z podziałem na cztery części, odpowiadające czterem oddziałom
KWK. Postępowanie prowadzone jest w trybie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004
roku – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w dniu 13 listopada 2012 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 359655-2012. Szacunkowa wartość zamówienia jest
wyższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art.
11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. W dniu 6 lutego 2013 r. Zamawiający zaprosił do aukcji elektronicznej w zakresie zadania
4 trzech wykonawców, którzy nie podlegając wykluczeniu złożyli oferty: Odwołującego
– z ceną w pierwotnej ofercie 3 191 348,16 zł brutto, Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect spółkę z o.o. w Bieruniu – z ceną w ofercie pierwotnej
3 591 993,60 zł brutto oraz Pralmag Serwis Przedsiębiorstwo Wielobranżowe A…………
C…………. w Katowicach z ceną w ofercie pierwotnej 3 205 163,52 zł. W dniu 15 lutego
2013 r. przeprowadził aukcję, uznając w jej wyniku za najkorzystniejszą ofertę złożoną przez
Odwołującego.
Pismem z dnia 15 marca 2013 r. Zamawiający poinformował Odwołującego, że
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Świadczenie usług w zakresie
prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały",
KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy” z podziałem na
4 zadania w zakresie zadania 4 zostało rozstrzygnięte, a za najkorzystniejszą uznano ofertę
złożoną przez Odwołującego, z ceną, po dokonanych postąpieniach w aukcji elektronicznej
2 499 999,99 zł brutto.
III. Odwołujący w dniu 21 marca 2013 r. złożył odwołanie wobec udziału w aukcji
elektronicznej wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z o.o. w Bieruniu w zakresie zadania nr 4 (Świadczenie usług
w zakresie prania odzieży dla potrzeb KW S.A Oddział KWK „Ziemowit”) oraz
przeprowadzenia aukcji elektronicznej pomimo braku, co najmniej 3 ofert niepodlegających
odrzuceniu.
Odwołujący postawił zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 91a ust. 1, 91 b
ust. 1 i 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegającego na dopuszczeniu
i przeprowadzeniu przez Zamawiającego w toku postępowania, w odniesieniu do zadania 4,
aukcji elektronicznej mimo faktu, że nie zostały spełnione przesłanki ustawowe
dopuszczającej postępowanie w tym względzie oraz zaproszeniu do aukcji wykonawców
nieuprawnionych i zaniechanie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z pominięciem
aukcji elektronicznej.
W oparciu o tak wyrażone zarzuty, Odwołujący postawił żądania nakazania
Zamawiającemu:
1) powtórzenia czynności składających się na proces oceny spełnienia przez
wykonawców wymogów opisanych przez Zamawiającego w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w odniesieniu do zadania 4,
2) uznanie, że do aukcji elektronicznej, w zakresie zadania oznaczonego nr 4
zaproszono wykonawcę nieuprawnionego tj.: Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect Spółka z o.o.,
3) uznanie, że w toku postępowania, w odniesieniu do zadania 4, niedopuszczalne było
przeprowadzenie aukcji elektronicznej, ze względu na fakt nie spełnienia przesłanek
ustawowych warunkujących jej zastosowanie,
4) powtórzenie czynności składających się na proces wyboru oferty najkorzystniejszej
w odniesieniu do zadania 4 z pominięciem aukcji elektronicznej,
5) wyboru oferty Odwołującego, jako najkorzystniejszej, w odniesieniu do zadania,
6) obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania w tym kosztami reprezentacji,
zgodnie z przedłożonym spisem kosztów.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał, iż w myśl art. 91 a ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, każdorazowo zamawiający może skorzystać z mechanizmu aukcji
elektronicznej w przypadku, gdy łącznie spełnione zostaną trzy przesłanki:
1) postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego,
ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem na podstawie art. 55 ust. 1 pkt 1 przywołanej
wyżej ustawy,
2) zastosowanie aukcji zamawiający przewidział w ogłoszeniu,
3) w toku postępowania złożono co najmniej 3 oferty niepodlegające odrzuceniu.
Odwołujący podkreślił, że zgodnie z treścią art. 91b ust. 1 ustawy, do udziału w aukcji
elektronicznej zaprasza się wszystkich wykonawców, których oferty nie zostały odrzucone.
Z kolei w art. 91 ust. 1 ustawy ustawodawca przyjął zasadę ogólną, zgodnie z którą, ofertę
najkorzystniejszą wybiera się na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, tym samym określił tryb wyboru oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu klasycznym.
Odwołujący wskazał, iż wybrany wykonawca - Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect Spółka z o.o. z siedzibą w Bieruniu przy ul. Granitowej 16,
w piśmie z dnia 24 stycznia 2013 r. złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na przedłużenie
terminu związania ofertą w odniesieniu do zadań oznaczonych numerami 1, 2, 3 i 4,
jednakże na mocy pisma z dnia 1 lutego 2013 r. w/w Spółka zmieniła stanowisko w tym
względzie i kolejnym pismem datowanym na dzień 1 lutego 2013 r. oświadczyła, że wyraża
zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą jedynie w odniesieniu do zadań
oznaczonych numerami 1, 2, 3. Tym samym, w ocenie Odwołującego, termin związania
ofertą w odniesieniu do wspomnianej Spółki, w zakresie zadania oznaczonego nr 4, wygasł.
Okoliczność powyższa rodzi co najmniej dwa skutki: 1) oferta tego wykonawcy nie może być
przedmiotem czynności składających się na proces oceny spełnienia przez wykonawców
wymogów opisanych przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i 2) wykonawca nie może brać udziału w aukcji elektronicznej. Wygaśnięcie związania ofertą
wywiera jednak znacznie dalej idący skutek dla całego postępowania; ofertę której termin
związania wygasł, traktuje się tak, jakby jej nie było. Wobec powyższego uznać należy, że
w toku rzeczonego postępowania, w odniesieniu do zadania 4, niedopuszczalnym było
zastosowanie aukcji elektronicznej. Po pierwsze; w postępowaniu tym nie złożono
przynajmniej trzech ofert niepodlegających odrzuceniu a jedynie dwie. W wyniku
wygaśnięcia terminu związania ofertą, de facto, w postępowaniu złożono tylko dwie oferty,
które podlegały analizie pod względem spełnienia wymogów formalno – prawnych
a następnie ocenie pod względem wyboru oferty najkorzystniejszej w normalnym,
klasycznym, trybie. Brak jednej z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania
z mechanizmu aukcji elektronicznej uniemożliwia jej zastosowanie. Po drugie; gdyby błędnie
przyjąć, że w postępowaniu złożono trzy oferty, to z chwilą wygaśnięcia terminu związania
ofertą, Zamawiający nie miałby możliwości sprawdzenia, czy rzeczona oferta podlega
odrzuceniu. Także i w tym przypadku nie jest spełniona przywołana wyżej przesłanka.
W końcu po trzecie; Zamawiający nie może zaprosić do aukcji elektronicznej wykonawcy,
którego termin związania ofertą minął, bowiem nie jest on już uczestnikiem postępowania.
Tym samym stwierdzić należy, że Kompania Węglowa S.A., w toku postępowania nie mogła
zaprosić do udziału w aukcji elektronicznej, w odniesieniu do zadania oznaczonego nr 4,
PPHU Perfect Spółka z o.o., bowiem w chwili jej rozpoczęcia, termin związania ofertą tego
Wykonawcy minął i tym samym przestała ona wiązać Strony. W omawianym przetargu,
w odniesieniu do zadania oznaczonego nr 4, Zamawiający nie mógł również uruchomić
procedury aukcji elektronicznej, ponieważ nie została spełniona jedna z trzech ustawowych
przesłanek jej stosowania - w toku postępowania nie złożono co najmniej 3 ofert
niepodlegających odrzuceniu. Uznać należy, że w toku postępowania, wobec upływu terminu
związania ofertą wobec jednego z Wykonawców, wpłynęły jedynie dwie oferty nie
podlegające odrzuceniu, która to okoliczność uniemożliwia uruchomienie mechanizmu akcji
elektronicznej. W tym stanie rzeczy Zamawiający zobowiązany był do wyboru oferty
najkorzystniejszej według reguły określonej w art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, tj. z pominięciem aukcji elektronicznej.
Odwołujący podał, że postępowanie w sprawie o udzielenie zamówienia publicznego
jest postępowaniem o wysoce sformalizowanym charakterze, wobec czego brak w nim
miejsca na dowolność działań po stronie Zamawiającego (wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie z 22.07.2005 r., sygn. akt: V Ca 592/05).
Odwołujący końcowo podkreślił, że ma interes prawny w złożeniu środka ochrony
prawnej, w związku z możliwością uzyskania zamówienia objętego postępowaniem na
znacznie lepszych warunkach, bowiem w wyniku naruszenia przepisów, jego interes prawny
doznał uszczerbku w uzyskaniu zamówienia, faktycznie pozbawiając go możliwości jego
realizacji na zasadach opisanych pierwotnie w ofercie.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofertę złożoną przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu wraz ze złożonymi oświadczeniami, jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron, złożone w trakcie
rozprawy, ustalono i zważono, co następuje.
I. PRZESŁANKI DO ODRZUCENIA ODWOŁANIA
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Oddalono wniosek Zamawiającego o odrzucenie odwołania na podstawie art. 189 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, uzasadniony złożeniem odwołania po terminie,
który powinien być liczony – w ocenie Zamawiającego – od dnia przeprowadzenia aukcji, co
miało miejsce 15 lutego 2013 r. Istotne jest, że w dniu 6 lutego 2013 r. Zamawiający zaprosił
w zakresie zadania 4 do aukcji wykonawców, z dokumentacji jednak nie wynika, by
odpowiednie informacje o zaproszonych wykonawcach zostały przekazane innym, niż jej
adresaci wykonawcom. Także z samego faktu przeprowadzenia aukcji z udziałem
określonych wykonawców nie wynika uzyskanie wiedzy o podmiotach, które wzięły w niej
udział. Zamawiający w dniu 13 marca 2013 r. przekazał informację o wynikach postępowania
oraz o wykonawcach, których oferty nie zostały odrzucone i którzy wzięli udział w aukcji.
Zgodnie z treścią art. 92 ust. 1 ustawy, niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty
zamawiający jednocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o: wyborze
najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce
zamieszkania i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz
nazwy (firmy) albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy
wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium
oceny ofert i łączną punktację; wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając
uzasadnienie faktyczne i prawne; wykonawcach, którzy zostali wykluczeni z postępowania
o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne - jeżeli postępowanie jest
prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania
o cenę; terminie, określonym zgodnie z art. 94 ust. 1 lub 2, po którego upływie umowa
w sprawie zamówienia publicznego może być zawarta. Dopiero zatem od daty przekazania
informacji o wynikach postępowania, wykonawcy z całą pewnością powzięli wiadomość
o podstawie do wniesienia odwołania, którą jest zaniechanie wyeliminowania z postępowania
wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu.
II. PRZESŁANKI MATERIALNOPRAWNE, W ROZUMIENIU ART. 179 UST. 1 USTAWY
PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Podkreślenia na wstępie wymaga, że przepis art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych stanowi, iż środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi
konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego
zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Powyższy przepis wskazuje okoliczności
uzasadniające poszukiwanie ochrony prawnej w drodze środków odwoławczych, mające
charakter przesłanek materialnoprawnych. Ich zaistnienie nie wpływa na możność wszczęcia
postępowania odwoławczego, lecz warunkuje uwzględnienie przez Krajową Izbę
Odwoławczą wniesionego środka. Wskazany przepis wiąże zatem możliwość korzystania ze
środków ochrony prawnej przewidzianych przepisami ustawy z ochroną interesu wykonawcy,
który to interes realizuje się poprzez będącą następstwem wniesienia odwołania możliwość
uzyskania zamówienia, tj. statuuje ochronę przed bezprawnymi czynnościami
zamawiającego uniemożliwiającymi (mogącymi uniemożliwić) uzyskanie danego
zamówienia. Powyższe w żadnym razie nie odnosi się do jakichkolwiek innych, np.
majątkowych interesów wykonawców, które mogą doznać szkody w związku z działaniami
zamawiającego. Nadto, korzystania ze środków ochrony prawnej przewidzianych w ustawie
nie można sprowadzić do ochrony ogólnie pojętej praworządności i korygowania wszystkich
nieprawidłowości, których zamawiający dopuścił się w trakcie postępowania
(nieprawidłowości irrelewantnych w stosunku do możliwości uzyskania konkretnego
zamówienia przez danego wykonawcę). Nie sposób również upatrywać interesu w uzyskaniu
danego zamówienia, o którym mówi powołany art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, w kontekście ewentualnego zagrożeniem unieważnienia umowy, która byłaby
zawarta w wyniku przeprowadzonego postępowania.
Interes, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
badany jest na moment wniesienia odwołania.
Biorąc pod uwagę brzmienie powołanego przepisu chodzi zatem nie o posiadanie
jakiegokolwiek interesu, w tym istnienia uzasadnienia dla prowadzenia postępowania
odwoławczego, wynikającego z dążenia do uzyskania korzystniejszych warunków zawarcia
umowy, ale interesu nakierowanego na uzyskanie zamówienia, którego wykonawca nie
uzyskałby, gdyby zaniechał wniesienia środka ochrony prawnej.
W analizowanej sprawie, w dacie wniesienia odwołania (21 marca 2013 r.), aukcja
której przeprowadzenie, wobec zaproszenia wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu
Odwołujący kwestionuje, została już sfinalizowana z udziałem trzech wykonawców
(Odwołującego, wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu oraz Pralmag Serwis Przedsiębiorstwa
Wielobranżowego A……….. C…………. w Katowicach), co miało miejsce w dniu
15 lutego 2013 r. Wynik tej aukcji jest znany: Odwołujący złożył w niej kolejne postąpienia,
w konsekwencji których Jego oferta uznana została za najkorzystniejszą. Odwołujący
uzyskał zatem w następstwie przeprowadzonej aukcji zamówienie, będące przedmiotem
postępowania. Stan ten istniał w momencie składania odwołania.
Powyższe czyni zasadnym stwierdzenie, iż po przeprowadzonej aukcji elektronicznej
Odwołujący uzyskał zamówienie, co pozbawia Odwołującego legitymacji do wniesienia
odwołania, skoro jego interes w uzyskaniu zamówienia nie doznał uszczerbku, a przeciwnie
– został zrealizowany wygraną aukcją.
Wbrew stanowisku Odwołującego, nie może uzasadniać interesu w rozumieniu art.
179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych możliwość – w razie potwierdzenia
zasadności zarzutów stawianych w odwołaniu – uzyskania zamówienia na korzystniejszych
warunkach, ze względu na niższą cenę zaoferowaną w razie, gdyby do aukcji miało nie dojść
z uwagi na złożenie mniej niż trzech ofert (art. 91 a ust. 1 ustawy). Nie stanowi to bowiem
o posiadaniu interesu w uzyskaniu danego zamówienia, a co najwyżej interesu w uzyskaniu
zamówienia na dogodniejszych dla zainteresowanego warunkach. Dostrzegł to sam
Odwołujący, w części odwołania zawierającej uzasadnienie zaistnienia przesłanej
materialnoprawnych, wskazując, iż interesu w uzyskania zamówienia upatruje w możliwości
jego uzyskania na znacznie lepszych warunkach, określonych w pierwotnie złożonej ofercie.
Powyższe jednak nie mieści się w dyspozycji art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych (tak też: uzasadnienia wyroków Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 stycznia
2012 r. w spr. o sygn. KIO 93/12, 10 listopada 2011 r. w spr. KIO 2353/11). Kwestia ta może
być rozważana ewentualnie przez pryzmat możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, co jednak nie jest wystarczające w
świetle treści powołanego art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Stąd odwołanie – wobec niewykazania przez Odwołującego interesu w uzyskaniu
zamówienia – podlega oddaleniu.
Niezależnie od powyższego, w zakresie postawionych w odwołaniu zarzutów, nie
uchylając się od rozpoznania istoty sprawy, poddano analizie zarzuty postawione
w odwołaniu (za uzasadnieniem wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 5 maja 2008 r.,
sygn. akt: IX Ga 44/08).
W analizowanej sprawie, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo -
Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu pismem z dnia
24 stycznia 2013 r., dotyczącym przedłużenia terminu związania ofertą w zakresie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nr 331200883 dotyczącego:
„Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A.
Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit”
w okresie 24 miesięcy” z podziałem na 4 zadania, złożył oświadczenie o treści: „Zarząd
PPHU „Perfekt” Sp. z o.o. w Bieruniu wyraża zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą
złożoną w przedmiotowym postępowaniu o okres 60 dni, tj. do 04.04.2013 roku.
Oświadczamy, że wyrażamy zgodę na przedłużenie ważności wadium do 04.04.2013 roku.”.
Następnie, pismem z dnia 1 lutego 2013 r., nr 38/2013, dotyczącym pisma z dnia 24 stycznia
2013 r. dotyczącego przedłużenia terminu związania ofertą w zakresie postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego nr 331200883 dotyczącego: „Świadczenie usług
w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław
Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy”
z podziałem na 4 zadania, wykonawca oświadczył: „Zarząd PPHU „Perfekt” sp. z o.o.
w Bieruniu wycofuje nasze pismo z dnia 24.01.2013 roku dotyczące wyrażenia zgody na
przedłużenie terminu związania z ofertą złożoną w przedmiotowym postępowaniu”. Kolejnym
pismem z tej samej daty, oznaczonym nr 39/2013, dotyczącym przedłużenia terminu
związania ofertą w zakresie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nr
331200883 dotyczącego: „Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb
Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast",
KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy” z podziałem na 4 zadania, wykonawca
Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Bieruniu oświadczył, że: „Zarząd PPHU „Perfekt” Sp. z o.o. w Bieruniu
wyraża zgodę na przedłużenie terminu związania z ofertą złożoną w przedmiotowym
postępowaniu o okres 60 dni, tj. do 04.04.2013 roku w zakresie zadania I, II i III.
Oświadczamy, że wyrażamy zgodę na przedłużenie ważności wadium do 04.04.2013 roku
w zakresie zadania I, II i III”.
Odwołujący stawia w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 91
ustawy, upatrując niedopuszczalnego przeprowadzenia aukcji w zakresie zadania
czwartego z udziałem wykonawcy, który na moment tego zaproszenia nie był związany
ofertą w zakresie tego zadania.
Tak wyartykułowane zarzuty nie zasługują na aprobatę.
Po pierwsze, nie sposób uznać za skuteczne odwołania oświadczenia woli z dnia
24 stycznia 2013 r. o przedłużeniu terminu związania ofertą o dalsze 60 dni (do 4 kwietnia
2013 r.) dla wszystkich czterech zadań, jakie składają się na przedmiotowe zamówienie.
Oświadczenie woli składane jest drugiej stronie w sposób stanowczy
i poważny, na serio, ze wszystkimi skutkami, jaki wiążą z tym przepisy prawa cywilnego.
Tymczasem, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu w dniu 24 stycznia 2013 r. oświadczył
drugiej stronie czynności cywilnoprawnej, jaką jest Zamawiający, że jest związany
oświadczeniem woli wyrażonym w ofercie do dnia 4 kwietnia 2013 r. To oświadczenie dotarło
do Zamawiającego; wykonawca jest nim zatem związany aż do upływu tego terminu. Ustawa
Prawo zamówień publicznych wyraża zasadę trwałości i stabilności wzajemnych
oświadczeń; zawiera regulacje służące zapewnieniu bezpieczeństwa kontraktowania.
Z jednej strony, zamawiający nie ma pełnej, nieograniczonej swobody zakończenia
postępowania, zależnie od swojej woli i ewentualnej zmiany planów i priorytetów, tak jak ma
to miejsce w konwencjonalnych stosunkach cywilnoprawnych pomiędzy równorzędnymi
partnerami, ale ma prawo unieważnić postępowanie tylko w sytuacjach enumeratywnie
wymienionych i wyraźnie opisanych w ustawie (art. 93 ust. 1 i 1 a ustawy), z drugiej zaś
wykonawca jest związany złożonym oświadczeniem na warunkach określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz ofercie aż do upływu terminu związania
ofertą, podanego w ofercie jak również przez siebie przedłużonego. Zgodnie z treścią art. 84
ust. 1 ustawy, wykonawca może, przed upływem terminu do składania ofert, zmienić lub
wycofać ofertę. Przedłużenie terminu związania ofertą stanowi oświadczenie woli, które
złożone skutecznie wobec zamawiającego, wiąże wykonawcę. Zgodnie z przepisem art. 61
§ 1 kodeksu cywilnego, stosowanego po myśli art. 14 ustawy Prawo zamówień publicznych,
oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do
niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią; odwołanie takiego oświadczenia
jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Natomiast
oświadczenie wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu stanowiące odwołanie oświadczenia
o przedłużeniu terminu związania ofertą dla wszystkich czterech zadań do 4 kwietnia 2013 r.
zostało wyartykułowane przez tego wykonawcę po ponad tygodniu, to jest 2 lutego 2013 r.
W tych okolicznościach, nie sposób uznać za jednocześnie złożone oświadczenia o
odwołaniu oświadczenia z dnia 24 stycznia 2013 r. o związaniu ofertą do 4 lutego w zakresie
wszystkich czterech zadań, a tym samym, że to odwołanie oświadczenia jest złożone
skutecznie.
Po drugie, wyrażany jest pogląd, iż upływ terminu związania ofertą bez jego
przedłużenia na dalszy czas trwania postępowania, może być rozpatrywany jako nie
skutkujący dyskwalifikacją wykonawcy z postępowania, jeśli okoliczności sprawy pozwalają
na uznanie, że wykonawca jest zainteresowany udziałem w postępowaniu, w tym wyraża
intencję uzyskania zamówienia podtrzymując zabezpieczenie oferty wadium, czy też
realizując wolę swojego udziału w postępowaniu poprzez składanie środków ochrony
prawnej na czynności eliminujące go z tego postępowania. Wskazuje się również, że upływ
terminu związania ofertą, rodzi ten skutek, że wykonawca nie ma już obowiązku zawarcia
umowy na warunkach podanych w ofercie, a jedynie jest do tego uprawniony.
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego upływ terminu związania ofertą nie
powoduje bowiem utraty przez ofertę waloru stanowczości, polegającego na umożliwieniu
Zamawiającemu doprowadzenia do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego
poprzez samo przyjęcie oferty. Z tego względu upływ terminu związania ofertą nie decyduje
o nieskuteczności oferty, ale o braku istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia
umowy. W związku z powyższym, brak jest podstaw do przyjęcia, że oferta, co do której
upłynął termin związania ofertą, straciła cechy oferty i w związku z tym powinna być uznana
za nieważną lub podlegającą odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Ograniczenie związania ofertą terminem określonym w myśl art. 85
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych służy ochronie interesów wykonawcy i ma na
celu zapewnienie mu możliwości uchylenia się od podpisania umowy w sytuacji, gdy na
skutek upływu czasu może on już nie być zainteresowany podpisaniem umowy na
warunkach zaproponowanych w ofercie. A zatem, zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego po upływie terminu związania ofertą, jest na gruncie przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych dopuszczalne. Wyraz takiego stanowiska dawała Krajowa Izba
Odwoławcza w wyrokach: z dnia 7 stycznia 2010 r. (sygn. KIO/UZP 1581/09), gdzie
stwierdzono, iż „art. 94 ust. 1 ustawy, nie obliguje stron postępowania do zawarcia umowy
przed upływem terminu związania ofertą. Tym samym przekroczenie tego terminu nie może
być ocenione, jako wada postępowania uniemożliwiająca zawarcie ważnej umowy" oraz
z dnia 10 października 2009 r. (sygn. KIO/UZP 1261/09): „art. 94 ust. 1 ustawy Pzp nie
wymaga, by zawarcie umowy nastąpiło w terminie związania ofertą. Tym samym możliwy
jest wybór, jako najkorzystniejszej oferty, dla której upłynął termin związania, a w
konsekwencji, zachowując określone w powołanym przepisie minimalne terminy liczone od
dnia przekazania zawiadomienia o wyborze oferty, zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego. Należy przy tym wskazać, że oferta Przystępującego mimo upływu terminu
związania ofertą, jest zabezpieczona wadium, co stanowi zabezpieczenie zawarcia umowy
przez wykonawcę". W uzasadnieniu wyroku z 15 czerwca 2010 r. w spr. KIO 1070/10
podkreślono, iż „(…) Ustawa w brzmieniu obowiązującym, w tym również jej art. 94 ust. 1,
nie obliguje stron postępowania do zawarcia umowy przed upływem terminu związania
ofertą. W konsekwencji zatem przekroczenie tego terminu nie może być ocenione jako wada
postępowania uniemożliwiająca zawarcie ważnej umowy. Izba nie podziela poglądu, jakoby
zawarcie umowy z wybranym wykonawcą po okresie związania ofertą stanowiło naruszenie
przepisu art. 94 ust. 1 Pzp i skutkowało nieważnością umowy z mocy prawa na podstawie
art. 146 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy, wskazując, że przepis art. 94 ust. 1 Pzp nie pozostaje
w żadnym związku z terminem związania ofertą oraz biorąc pod uwagę fakt, iż
podstawowym celem postępowania jest zawarcie umowy o zamówienie publiczne,
a Odwołujący wyraził wolę zawarcia umowy m.in. składając odpowiednie oświadczenie w
tym zakresie na rozprawie a także przedłużając okres związania ofertą oraz przedłużając
okres ważności wadium.” Pogląd dopuszczający zawarcie umowy z wykonawcą mimo
upływu terminu związania ofertą wyrażają także uchwały Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
24 maja 2011 r. w sprawie KIO/KD 44/11, a także z dnia 2 listopada 2012 r. w sprawie
KIO/KD 85/12, dotyczące zastrzeżeń zgłoszonych do Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych wobec informacji o wyniku kontroli doraźnej.
Podzielając powyższe poglądy, przede wszystkim nie sposób pomijać tej
okoliczności, że na gruncie analizowanej sprawy, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno
- Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu złożył
w dniu 24 stycznia 2013 r. oświadczenie woli wyrażające uczestnictwo w postępowaniu
w odniesieniu do każdego z czterech zadań. Oświadczeniem tym jest związany w zakresie
każdego z zadań do 4 kwietnia 2013 r.
Powyższa ocena determinowała wniosek, iż Zamawiający dokonał prawidłowej oceny
oferty wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu dla zadania 4, w zakresie kwestionowanym
w odwołaniu. Nie potwierdziły się zatem stawiane w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 7 ust.
1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych a także art. 91 oraz 91 a ust. 1 i 91 b ustawy.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1) i 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
WYROK
z dnia 2 kwietnia 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Honorata Łopianowska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 marca 2013 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Lędzinach, w postępowaniu prowadzonym przez Kompanię Węglową
SA w Katowicach
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo
Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Lędzinach, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Hermes spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Lędzinach, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Odwołującego - Przedsiębiorstwa Produkcyjno Usługowo Handlowego
Hermes spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Lędzinach, na rzecz
Zamawiającego Kompanii Węglowej SA w Katowicach kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
KIO 655/13
U z a s a d n i e n i e
I. Zamawiający - Kompania Węglowa SA w Katowicach, prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego sektorowego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A.
Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit”
w okresie 24 miesięcy”, z podziałem na cztery części, odpowiadające czterem oddziałom
KWK. Postępowanie prowadzone jest w trybie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004
roku – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w dniu 13 listopada 2012 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 359655-2012. Szacunkowa wartość zamówienia jest
wyższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art.
11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. W dniu 6 lutego 2013 r. Zamawiający zaprosił do aukcji elektronicznej w zakresie zadania
4 trzech wykonawców, którzy nie podlegając wykluczeniu złożyli oferty: Odwołującego
– z ceną w pierwotnej ofercie 3 191 348,16 zł brutto, Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect spółkę z o.o. w Bieruniu – z ceną w ofercie pierwotnej
3 591 993,60 zł brutto oraz Pralmag Serwis Przedsiębiorstwo Wielobranżowe A…………
C…………. w Katowicach z ceną w ofercie pierwotnej 3 205 163,52 zł. W dniu 15 lutego
2013 r. przeprowadził aukcję, uznając w jej wyniku za najkorzystniejszą ofertę złożoną przez
Odwołującego.
Pismem z dnia 15 marca 2013 r. Zamawiający poinformował Odwołującego, że
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Świadczenie usług w zakresie
prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały",
KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy” z podziałem na
4 zadania w zakresie zadania 4 zostało rozstrzygnięte, a za najkorzystniejszą uznano ofertę
złożoną przez Odwołującego, z ceną, po dokonanych postąpieniach w aukcji elektronicznej
2 499 999,99 zł brutto.
III. Odwołujący w dniu 21 marca 2013 r. złożył odwołanie wobec udziału w aukcji
elektronicznej wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z o.o. w Bieruniu w zakresie zadania nr 4 (Świadczenie usług
w zakresie prania odzieży dla potrzeb KW S.A Oddział KWK „Ziemowit”) oraz
przeprowadzenia aukcji elektronicznej pomimo braku, co najmniej 3 ofert niepodlegających
odrzuceniu.
Odwołujący postawił zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 91a ust. 1, 91 b
ust. 1 i 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegającego na dopuszczeniu
i przeprowadzeniu przez Zamawiającego w toku postępowania, w odniesieniu do zadania 4,
aukcji elektronicznej mimo faktu, że nie zostały spełnione przesłanki ustawowe
dopuszczającej postępowanie w tym względzie oraz zaproszeniu do aukcji wykonawców
nieuprawnionych i zaniechanie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z pominięciem
aukcji elektronicznej.
W oparciu o tak wyrażone zarzuty, Odwołujący postawił żądania nakazania
Zamawiającemu:
1) powtórzenia czynności składających się na proces oceny spełnienia przez
wykonawców wymogów opisanych przez Zamawiającego w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w odniesieniu do zadania 4,
2) uznanie, że do aukcji elektronicznej, w zakresie zadania oznaczonego nr 4
zaproszono wykonawcę nieuprawnionego tj.: Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect Spółka z o.o.,
3) uznanie, że w toku postępowania, w odniesieniu do zadania 4, niedopuszczalne było
przeprowadzenie aukcji elektronicznej, ze względu na fakt nie spełnienia przesłanek
ustawowych warunkujących jej zastosowanie,
4) powtórzenie czynności składających się na proces wyboru oferty najkorzystniejszej
w odniesieniu do zadania 4 z pominięciem aukcji elektronicznej,
5) wyboru oferty Odwołującego, jako najkorzystniejszej, w odniesieniu do zadania,
6) obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania w tym kosztami reprezentacji,
zgodnie z przedłożonym spisem kosztów.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał, iż w myśl art. 91 a ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, każdorazowo zamawiający może skorzystać z mechanizmu aukcji
elektronicznej w przypadku, gdy łącznie spełnione zostaną trzy przesłanki:
1) postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego,
ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem na podstawie art. 55 ust. 1 pkt 1 przywołanej
wyżej ustawy,
2) zastosowanie aukcji zamawiający przewidział w ogłoszeniu,
3) w toku postępowania złożono co najmniej 3 oferty niepodlegające odrzuceniu.
Odwołujący podkreślił, że zgodnie z treścią art. 91b ust. 1 ustawy, do udziału w aukcji
elektronicznej zaprasza się wszystkich wykonawców, których oferty nie zostały odrzucone.
Z kolei w art. 91 ust. 1 ustawy ustawodawca przyjął zasadę ogólną, zgodnie z którą, ofertę
najkorzystniejszą wybiera się na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, tym samym określił tryb wyboru oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu klasycznym.
Odwołujący wskazał, iż wybrany wykonawca - Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect Spółka z o.o. z siedzibą w Bieruniu przy ul. Granitowej 16,
w piśmie z dnia 24 stycznia 2013 r. złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na przedłużenie
terminu związania ofertą w odniesieniu do zadań oznaczonych numerami 1, 2, 3 i 4,
jednakże na mocy pisma z dnia 1 lutego 2013 r. w/w Spółka zmieniła stanowisko w tym
względzie i kolejnym pismem datowanym na dzień 1 lutego 2013 r. oświadczyła, że wyraża
zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą jedynie w odniesieniu do zadań
oznaczonych numerami 1, 2, 3. Tym samym, w ocenie Odwołującego, termin związania
ofertą w odniesieniu do wspomnianej Spółki, w zakresie zadania oznaczonego nr 4, wygasł.
Okoliczność powyższa rodzi co najmniej dwa skutki: 1) oferta tego wykonawcy nie może być
przedmiotem czynności składających się na proces oceny spełnienia przez wykonawców
wymogów opisanych przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i 2) wykonawca nie może brać udziału w aukcji elektronicznej. Wygaśnięcie związania ofertą
wywiera jednak znacznie dalej idący skutek dla całego postępowania; ofertę której termin
związania wygasł, traktuje się tak, jakby jej nie było. Wobec powyższego uznać należy, że
w toku rzeczonego postępowania, w odniesieniu do zadania 4, niedopuszczalnym było
zastosowanie aukcji elektronicznej. Po pierwsze; w postępowaniu tym nie złożono
przynajmniej trzech ofert niepodlegających odrzuceniu a jedynie dwie. W wyniku
wygaśnięcia terminu związania ofertą, de facto, w postępowaniu złożono tylko dwie oferty,
które podlegały analizie pod względem spełnienia wymogów formalno – prawnych
a następnie ocenie pod względem wyboru oferty najkorzystniejszej w normalnym,
klasycznym, trybie. Brak jednej z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania
z mechanizmu aukcji elektronicznej uniemożliwia jej zastosowanie. Po drugie; gdyby błędnie
przyjąć, że w postępowaniu złożono trzy oferty, to z chwilą wygaśnięcia terminu związania
ofertą, Zamawiający nie miałby możliwości sprawdzenia, czy rzeczona oferta podlega
odrzuceniu. Także i w tym przypadku nie jest spełniona przywołana wyżej przesłanka.
W końcu po trzecie; Zamawiający nie może zaprosić do aukcji elektronicznej wykonawcy,
którego termin związania ofertą minął, bowiem nie jest on już uczestnikiem postępowania.
Tym samym stwierdzić należy, że Kompania Węglowa S.A., w toku postępowania nie mogła
zaprosić do udziału w aukcji elektronicznej, w odniesieniu do zadania oznaczonego nr 4,
PPHU Perfect Spółka z o.o., bowiem w chwili jej rozpoczęcia, termin związania ofertą tego
Wykonawcy minął i tym samym przestała ona wiązać Strony. W omawianym przetargu,
w odniesieniu do zadania oznaczonego nr 4, Zamawiający nie mógł również uruchomić
procedury aukcji elektronicznej, ponieważ nie została spełniona jedna z trzech ustawowych
przesłanek jej stosowania - w toku postępowania nie złożono co najmniej 3 ofert
niepodlegających odrzuceniu. Uznać należy, że w toku postępowania, wobec upływu terminu
związania ofertą wobec jednego z Wykonawców, wpłynęły jedynie dwie oferty nie
podlegające odrzuceniu, która to okoliczność uniemożliwia uruchomienie mechanizmu akcji
elektronicznej. W tym stanie rzeczy Zamawiający zobowiązany był do wyboru oferty
najkorzystniejszej według reguły określonej w art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, tj. z pominięciem aukcji elektronicznej.
Odwołujący podał, że postępowanie w sprawie o udzielenie zamówienia publicznego
jest postępowaniem o wysoce sformalizowanym charakterze, wobec czego brak w nim
miejsca na dowolność działań po stronie Zamawiającego (wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie z 22.07.2005 r., sygn. akt: V Ca 592/05).
Odwołujący końcowo podkreślił, że ma interes prawny w złożeniu środka ochrony
prawnej, w związku z możliwością uzyskania zamówienia objętego postępowaniem na
znacznie lepszych warunkach, bowiem w wyniku naruszenia przepisów, jego interes prawny
doznał uszczerbku w uzyskaniu zamówienia, faktycznie pozbawiając go możliwości jego
realizacji na zasadach opisanych pierwotnie w ofercie.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofertę złożoną przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu wraz ze złożonymi oświadczeniami, jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron, złożone w trakcie
rozprawy, ustalono i zważono, co następuje.
I. PRZESŁANKI DO ODRZUCENIA ODWOŁANIA
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Oddalono wniosek Zamawiającego o odrzucenie odwołania na podstawie art. 189 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, uzasadniony złożeniem odwołania po terminie,
który powinien być liczony – w ocenie Zamawiającego – od dnia przeprowadzenia aukcji, co
miało miejsce 15 lutego 2013 r. Istotne jest, że w dniu 6 lutego 2013 r. Zamawiający zaprosił
w zakresie zadania 4 do aukcji wykonawców, z dokumentacji jednak nie wynika, by
odpowiednie informacje o zaproszonych wykonawcach zostały przekazane innym, niż jej
adresaci wykonawcom. Także z samego faktu przeprowadzenia aukcji z udziałem
określonych wykonawców nie wynika uzyskanie wiedzy o podmiotach, które wzięły w niej
udział. Zamawiający w dniu 13 marca 2013 r. przekazał informację o wynikach postępowania
oraz o wykonawcach, których oferty nie zostały odrzucone i którzy wzięli udział w aukcji.
Zgodnie z treścią art. 92 ust. 1 ustawy, niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty
zamawiający jednocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o: wyborze
najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce
zamieszkania i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz
nazwy (firmy) albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy
wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium
oceny ofert i łączną punktację; wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając
uzasadnienie faktyczne i prawne; wykonawcach, którzy zostali wykluczeni z postępowania
o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne - jeżeli postępowanie jest
prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania
o cenę; terminie, określonym zgodnie z art. 94 ust. 1 lub 2, po którego upływie umowa
w sprawie zamówienia publicznego może być zawarta. Dopiero zatem od daty przekazania
informacji o wynikach postępowania, wykonawcy z całą pewnością powzięli wiadomość
o podstawie do wniesienia odwołania, którą jest zaniechanie wyeliminowania z postępowania
wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu.
II. PRZESŁANKI MATERIALNOPRAWNE, W ROZUMIENIU ART. 179 UST. 1 USTAWY
PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Podkreślenia na wstępie wymaga, że przepis art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych stanowi, iż środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi
konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego
zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Powyższy przepis wskazuje okoliczności
uzasadniające poszukiwanie ochrony prawnej w drodze środków odwoławczych, mające
charakter przesłanek materialnoprawnych. Ich zaistnienie nie wpływa na możność wszczęcia
postępowania odwoławczego, lecz warunkuje uwzględnienie przez Krajową Izbę
Odwoławczą wniesionego środka. Wskazany przepis wiąże zatem możliwość korzystania ze
środków ochrony prawnej przewidzianych przepisami ustawy z ochroną interesu wykonawcy,
który to interes realizuje się poprzez będącą następstwem wniesienia odwołania możliwość
uzyskania zamówienia, tj. statuuje ochronę przed bezprawnymi czynnościami
zamawiającego uniemożliwiającymi (mogącymi uniemożliwić) uzyskanie danego
zamówienia. Powyższe w żadnym razie nie odnosi się do jakichkolwiek innych, np.
majątkowych interesów wykonawców, które mogą doznać szkody w związku z działaniami
zamawiającego. Nadto, korzystania ze środków ochrony prawnej przewidzianych w ustawie
nie można sprowadzić do ochrony ogólnie pojętej praworządności i korygowania wszystkich
nieprawidłowości, których zamawiający dopuścił się w trakcie postępowania
(nieprawidłowości irrelewantnych w stosunku do możliwości uzyskania konkretnego
zamówienia przez danego wykonawcę). Nie sposób również upatrywać interesu w uzyskaniu
danego zamówienia, o którym mówi powołany art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, w kontekście ewentualnego zagrożeniem unieważnienia umowy, która byłaby
zawarta w wyniku przeprowadzonego postępowania.
Interes, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
badany jest na moment wniesienia odwołania.
Biorąc pod uwagę brzmienie powołanego przepisu chodzi zatem nie o posiadanie
jakiegokolwiek interesu, w tym istnienia uzasadnienia dla prowadzenia postępowania
odwoławczego, wynikającego z dążenia do uzyskania korzystniejszych warunków zawarcia
umowy, ale interesu nakierowanego na uzyskanie zamówienia, którego wykonawca nie
uzyskałby, gdyby zaniechał wniesienia środka ochrony prawnej.
W analizowanej sprawie, w dacie wniesienia odwołania (21 marca 2013 r.), aukcja
której przeprowadzenie, wobec zaproszenia wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno -
Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu
Odwołujący kwestionuje, została już sfinalizowana z udziałem trzech wykonawców
(Odwołującego, wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu oraz Pralmag Serwis Przedsiębiorstwa
Wielobranżowego A……….. C…………. w Katowicach), co miało miejsce w dniu
15 lutego 2013 r. Wynik tej aukcji jest znany: Odwołujący złożył w niej kolejne postąpienia,
w konsekwencji których Jego oferta uznana została za najkorzystniejszą. Odwołujący
uzyskał zatem w następstwie przeprowadzonej aukcji zamówienie, będące przedmiotem
postępowania. Stan ten istniał w momencie składania odwołania.
Powyższe czyni zasadnym stwierdzenie, iż po przeprowadzonej aukcji elektronicznej
Odwołujący uzyskał zamówienie, co pozbawia Odwołującego legitymacji do wniesienia
odwołania, skoro jego interes w uzyskaniu zamówienia nie doznał uszczerbku, a przeciwnie
– został zrealizowany wygraną aukcją.
Wbrew stanowisku Odwołującego, nie może uzasadniać interesu w rozumieniu art.
179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych możliwość – w razie potwierdzenia
zasadności zarzutów stawianych w odwołaniu – uzyskania zamówienia na korzystniejszych
warunkach, ze względu na niższą cenę zaoferowaną w razie, gdyby do aukcji miało nie dojść
z uwagi na złożenie mniej niż trzech ofert (art. 91 a ust. 1 ustawy). Nie stanowi to bowiem
o posiadaniu interesu w uzyskaniu danego zamówienia, a co najwyżej interesu w uzyskaniu
zamówienia na dogodniejszych dla zainteresowanego warunkach. Dostrzegł to sam
Odwołujący, w części odwołania zawierającej uzasadnienie zaistnienia przesłanej
materialnoprawnych, wskazując, iż interesu w uzyskania zamówienia upatruje w możliwości
jego uzyskania na znacznie lepszych warunkach, określonych w pierwotnie złożonej ofercie.
Powyższe jednak nie mieści się w dyspozycji art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych (tak też: uzasadnienia wyroków Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 stycznia
2012 r. w spr. o sygn. KIO 93/12, 10 listopada 2011 r. w spr. KIO 2353/11). Kwestia ta może
być rozważana ewentualnie przez pryzmat możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, co jednak nie jest wystarczające w
świetle treści powołanego art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Stąd odwołanie – wobec niewykazania przez Odwołującego interesu w uzyskaniu
zamówienia – podlega oddaleniu.
Niezależnie od powyższego, w zakresie postawionych w odwołaniu zarzutów, nie
uchylając się od rozpoznania istoty sprawy, poddano analizie zarzuty postawione
w odwołaniu (za uzasadnieniem wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 5 maja 2008 r.,
sygn. akt: IX Ga 44/08).
W analizowanej sprawie, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo -
Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu pismem z dnia
24 stycznia 2013 r., dotyczącym przedłużenia terminu związania ofertą w zakresie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nr 331200883 dotyczącego:
„Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A.
Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit”
w okresie 24 miesięcy” z podziałem na 4 zadania, złożył oświadczenie o treści: „Zarząd
PPHU „Perfekt” Sp. z o.o. w Bieruniu wyraża zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą
złożoną w przedmiotowym postępowaniu o okres 60 dni, tj. do 04.04.2013 roku.
Oświadczamy, że wyrażamy zgodę na przedłużenie ważności wadium do 04.04.2013 roku.”.
Następnie, pismem z dnia 1 lutego 2013 r., nr 38/2013, dotyczącym pisma z dnia 24 stycznia
2013 r. dotyczącego przedłużenia terminu związania ofertą w zakresie postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego nr 331200883 dotyczącego: „Świadczenie usług
w zakresie prania odzieży dla potrzeb Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław
Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast", KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy”
z podziałem na 4 zadania, wykonawca oświadczył: „Zarząd PPHU „Perfekt” sp. z o.o.
w Bieruniu wycofuje nasze pismo z dnia 24.01.2013 roku dotyczące wyrażenia zgody na
przedłużenie terminu związania z ofertą złożoną w przedmiotowym postępowaniu”. Kolejnym
pismem z tej samej daty, oznaczonym nr 39/2013, dotyczącym przedłużenia terminu
związania ofertą w zakresie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nr
331200883 dotyczącego: „Świadczenie usług w zakresie prania odzieży dla potrzeb
Kompanii Węglowej S.A. Oddziałów KWK „Bolesław Śmiały", KWK „Brzeszcze", KWK „Piast",
KWK „Ziemowit” w okresie 24 miesięcy” z podziałem na 4 zadania, wykonawca
Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Bieruniu oświadczył, że: „Zarząd PPHU „Perfekt” Sp. z o.o. w Bieruniu
wyraża zgodę na przedłużenie terminu związania z ofertą złożoną w przedmiotowym
postępowaniu o okres 60 dni, tj. do 04.04.2013 roku w zakresie zadania I, II i III.
Oświadczamy, że wyrażamy zgodę na przedłużenie ważności wadium do 04.04.2013 roku
w zakresie zadania I, II i III”.
Odwołujący stawia w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 91
ustawy, upatrując niedopuszczalnego przeprowadzenia aukcji w zakresie zadania
czwartego z udziałem wykonawcy, który na moment tego zaproszenia nie był związany
ofertą w zakresie tego zadania.
Tak wyartykułowane zarzuty nie zasługują na aprobatę.
Po pierwsze, nie sposób uznać za skuteczne odwołania oświadczenia woli z dnia
24 stycznia 2013 r. o przedłużeniu terminu związania ofertą o dalsze 60 dni (do 4 kwietnia
2013 r.) dla wszystkich czterech zadań, jakie składają się na przedmiotowe zamówienie.
Oświadczenie woli składane jest drugiej stronie w sposób stanowczy
i poważny, na serio, ze wszystkimi skutkami, jaki wiążą z tym przepisy prawa cywilnego.
Tymczasem, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu w dniu 24 stycznia 2013 r. oświadczył
drugiej stronie czynności cywilnoprawnej, jaką jest Zamawiający, że jest związany
oświadczeniem woli wyrażonym w ofercie do dnia 4 kwietnia 2013 r. To oświadczenie dotarło
do Zamawiającego; wykonawca jest nim zatem związany aż do upływu tego terminu. Ustawa
Prawo zamówień publicznych wyraża zasadę trwałości i stabilności wzajemnych
oświadczeń; zawiera regulacje służące zapewnieniu bezpieczeństwa kontraktowania.
Z jednej strony, zamawiający nie ma pełnej, nieograniczonej swobody zakończenia
postępowania, zależnie od swojej woli i ewentualnej zmiany planów i priorytetów, tak jak ma
to miejsce w konwencjonalnych stosunkach cywilnoprawnych pomiędzy równorzędnymi
partnerami, ale ma prawo unieważnić postępowanie tylko w sytuacjach enumeratywnie
wymienionych i wyraźnie opisanych w ustawie (art. 93 ust. 1 i 1 a ustawy), z drugiej zaś
wykonawca jest związany złożonym oświadczeniem na warunkach określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz ofercie aż do upływu terminu związania
ofertą, podanego w ofercie jak również przez siebie przedłużonego. Zgodnie z treścią art. 84
ust. 1 ustawy, wykonawca może, przed upływem terminu do składania ofert, zmienić lub
wycofać ofertę. Przedłużenie terminu związania ofertą stanowi oświadczenie woli, które
złożone skutecznie wobec zamawiającego, wiąże wykonawcę. Zgodnie z przepisem art. 61
§ 1 kodeksu cywilnego, stosowanego po myśli art. 14 ustawy Prawo zamówień publicznych,
oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do
niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią; odwołanie takiego oświadczenia
jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Natomiast
oświadczenie wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu stanowiące odwołanie oświadczenia
o przedłużeniu terminu związania ofertą dla wszystkich czterech zadań do 4 kwietnia 2013 r.
zostało wyartykułowane przez tego wykonawcę po ponad tygodniu, to jest 2 lutego 2013 r.
W tych okolicznościach, nie sposób uznać za jednocześnie złożone oświadczenia o
odwołaniu oświadczenia z dnia 24 stycznia 2013 r. o związaniu ofertą do 4 lutego w zakresie
wszystkich czterech zadań, a tym samym, że to odwołanie oświadczenia jest złożone
skutecznie.
Po drugie, wyrażany jest pogląd, iż upływ terminu związania ofertą bez jego
przedłużenia na dalszy czas trwania postępowania, może być rozpatrywany jako nie
skutkujący dyskwalifikacją wykonawcy z postępowania, jeśli okoliczności sprawy pozwalają
na uznanie, że wykonawca jest zainteresowany udziałem w postępowaniu, w tym wyraża
intencję uzyskania zamówienia podtrzymując zabezpieczenie oferty wadium, czy też
realizując wolę swojego udziału w postępowaniu poprzez składanie środków ochrony
prawnej na czynności eliminujące go z tego postępowania. Wskazuje się również, że upływ
terminu związania ofertą, rodzi ten skutek, że wykonawca nie ma już obowiązku zawarcia
umowy na warunkach podanych w ofercie, a jedynie jest do tego uprawniony.
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego upływ terminu związania ofertą nie
powoduje bowiem utraty przez ofertę waloru stanowczości, polegającego na umożliwieniu
Zamawiającemu doprowadzenia do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego
poprzez samo przyjęcie oferty. Z tego względu upływ terminu związania ofertą nie decyduje
o nieskuteczności oferty, ale o braku istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia
umowy. W związku z powyższym, brak jest podstaw do przyjęcia, że oferta, co do której
upłynął termin związania ofertą, straciła cechy oferty i w związku z tym powinna być uznana
za nieważną lub podlegającą odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Ograniczenie związania ofertą terminem określonym w myśl art. 85
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych służy ochronie interesów wykonawcy i ma na
celu zapewnienie mu możliwości uchylenia się od podpisania umowy w sytuacji, gdy na
skutek upływu czasu może on już nie być zainteresowany podpisaniem umowy na
warunkach zaproponowanych w ofercie. A zatem, zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego po upływie terminu związania ofertą, jest na gruncie przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych dopuszczalne. Wyraz takiego stanowiska dawała Krajowa Izba
Odwoławcza w wyrokach: z dnia 7 stycznia 2010 r. (sygn. KIO/UZP 1581/09), gdzie
stwierdzono, iż „art. 94 ust. 1 ustawy, nie obliguje stron postępowania do zawarcia umowy
przed upływem terminu związania ofertą. Tym samym przekroczenie tego terminu nie może
być ocenione, jako wada postępowania uniemożliwiająca zawarcie ważnej umowy" oraz
z dnia 10 października 2009 r. (sygn. KIO/UZP 1261/09): „art. 94 ust. 1 ustawy Pzp nie
wymaga, by zawarcie umowy nastąpiło w terminie związania ofertą. Tym samym możliwy
jest wybór, jako najkorzystniejszej oferty, dla której upłynął termin związania, a w
konsekwencji, zachowując określone w powołanym przepisie minimalne terminy liczone od
dnia przekazania zawiadomienia o wyborze oferty, zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego. Należy przy tym wskazać, że oferta Przystępującego mimo upływu terminu
związania ofertą, jest zabezpieczona wadium, co stanowi zabezpieczenie zawarcia umowy
przez wykonawcę". W uzasadnieniu wyroku z 15 czerwca 2010 r. w spr. KIO 1070/10
podkreślono, iż „(…) Ustawa w brzmieniu obowiązującym, w tym również jej art. 94 ust. 1,
nie obliguje stron postępowania do zawarcia umowy przed upływem terminu związania
ofertą. W konsekwencji zatem przekroczenie tego terminu nie może być ocenione jako wada
postępowania uniemożliwiająca zawarcie ważnej umowy. Izba nie podziela poglądu, jakoby
zawarcie umowy z wybranym wykonawcą po okresie związania ofertą stanowiło naruszenie
przepisu art. 94 ust. 1 Pzp i skutkowało nieważnością umowy z mocy prawa na podstawie
art. 146 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy, wskazując, że przepis art. 94 ust. 1 Pzp nie pozostaje
w żadnym związku z terminem związania ofertą oraz biorąc pod uwagę fakt, iż
podstawowym celem postępowania jest zawarcie umowy o zamówienie publiczne,
a Odwołujący wyraził wolę zawarcia umowy m.in. składając odpowiednie oświadczenie w
tym zakresie na rozprawie a także przedłużając okres związania ofertą oraz przedłużając
okres ważności wadium.” Pogląd dopuszczający zawarcie umowy z wykonawcą mimo
upływu terminu związania ofertą wyrażają także uchwały Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
24 maja 2011 r. w sprawie KIO/KD 44/11, a także z dnia 2 listopada 2012 r. w sprawie
KIO/KD 85/12, dotyczące zastrzeżeń zgłoszonych do Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych wobec informacji o wyniku kontroli doraźnej.
Podzielając powyższe poglądy, przede wszystkim nie sposób pomijać tej
okoliczności, że na gruncie analizowanej sprawy, wykonawca Przedsiębiorstwo Produkcyjno
- Handlowo - Usługowe Perfect spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu złożył
w dniu 24 stycznia 2013 r. oświadczenie woli wyrażające uczestnictwo w postępowaniu
w odniesieniu do każdego z czterech zadań. Oświadczeniem tym jest związany w zakresie
każdego z zadań do 4 kwietnia 2013 r.
Powyższa ocena determinowała wniosek, iż Zamawiający dokonał prawidłowej oceny
oferty wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe Perfect spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w Bieruniu dla zadania 4, w zakresie kwestionowanym
w odwołaniu. Nie potwierdziły się zatem stawiane w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 7 ust.
1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych a także art. 91 oraz 91 a ust. 1 i 91 b ustawy.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1) i 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: