Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2013 r. w Szczecinie

sprawy T. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury kombatanckiej

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 22 maja 2012 r. sygn. akt VI U 324/12

oddala apelację.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka

III A Ua 704/12

Uzasadnienie:

Decyzją z dnia 23 listopada 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił T. J. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczona urodziła się po dniu 1 stycznia 1949 r., nie może zatem nabyć świadczenia zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. nr 42, poz. 371, powoływana dalej jako: ustawa).

W odwołaniu od powyższej decyzji T. J. wniosła o przyznanie jej prawa do emerytury. Jednocześnie ubezpieczona zwróciła się do sądu o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z zapytaniem „czy zgodna z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa jest norma prawna wyrażona w art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach, która w przypadku osób będących kombatantami oraz ofiarami represji wojennych i okresu powojennego ich uprawnienia do przyznania świadczenia emerytalnego po ukończeniu 55 roku życia w przypadku kobiet oraz po 60 roku życia w przypadku mężczyzna przy posiadaniu okresów zatrudnienia wymaganych do uzyskania emerytury, różnicuje możliwość przyznania tym osobom uprawnień emerytalnych w zależności od tego czy urodziły się przed czy po dniu 1 września 1949 r.”

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 22 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

T. J. urodziła się dnia (...) W związku z deportacją w okresie od września 1956 r. do listopada 1957 r. w ZSRR, ubezpieczona nabyła status kombatanta.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego oraz art. 14 ustawy Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że T. J. nie spełniła jednej z ustawowych przesłanek wymaganych do nabycia prawa do emerytury, tj. nie jest osobą urodzoną przed dniem 1 stycznia 1949 r. Bezspornym w sprawie pozostaje bowiem fakt, że ubezpieczona urodziła się w dniu 1 września 1956 r.

Odnośnie żądania ubezpieczonej wystąpienia przez sąd do Trybunału Konstytucyjnego z zapytaniem o zgodność z Konstytucją przepisu art. 14 ust. 3 ustawy w zakresie w jakim wskazała ubezpieczona we wniosku z dnia 21 maja 2012 r., Sąd Okręgowy wyjaśnił, że nie ma wątpliwości co do konstytucyjności danego przepisu. Językowa wykładnia przepisu jest jasna. Nie narusza on konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa w zakresie, w jakim ogranicza prawo do emerytury w stosunku do kombatantów urodzonych po 1 stycznia 1949 r. Ocenę tę sąd pierwszej instancji wywiódł z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który wielokrotnie wypowiadał się na temat zgodności z Konstytucją przepisów emerytalnych, uznając iż na gruncie obowiązującej Konstytucji ustawodawca dysponuje szerokim zakresem swobody w regulowaniu życia społeczno-gospodarczego. Oznacza to, że wybór kryteriów różnicowania w poszczególnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego należy do ustawodawcy.

Sąd Okręgowy podkreślił, że prawodawca, przyznając uprawnienia lub nakładając obowiązki, nie może działać w sposób dowolny. W szczególności ustanowione obowiązki lub przyznane uprawnienia powinny obejmować wszystkie podmioty charakteryzujące się daną cechą wspólną istotną z punktu widzenia danej regulacji prawnej. Data urodzenia kombatanta po 1 stycznia 1949 r., zawarta w przepisie art. 14 ustawy, stanowi taką cechę wspólną, różnicującą sytuację prawną osób posiadających status kombatanta w zakresie prawa do emerytury.

Sąd pierwszej instancji przywołał ponadto orzecznictwo Trybunału, który oceniał już zgodność z Konstytucją przepisów emerytalnych uzależniających prawo do emerytury od wystąpienia wskazanych w nich zdarzeń wyłącznie w określonym czasie.

Skoro T. J. urodziła się w dniu(...), w ocenie Sądu Okręgowego, nie ma podstaw prawnych do przyznania jej prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Z tego względu odwołanie ubezpieczonej podlegało oddaleniu. Na marginesie sąd meriti wskazał, że jeżeli skarżącej nie przekonała powyższa argumentacja, po wyczerpaniu drogi sądowej może samodzielnie złożyć skargę konstytucyjną.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie nie zgodziła się T. J., która w wywiedzionej apelacji zarzuciła mu naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:

1)  art. 14 ustawy o kombatantach i niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

2)  art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Mając na względzie powyższe apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez przyznanie jej prawa do świadczenia oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temu sądowi rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania za obie instancje.

Skarżąca podniosła, że oddalenie odwołania nastąpiło pomimo posiadania przez nią statusu kombatanta, przez co zaskarżony wyrok jest błędny i rażąco krzywdzący. Ubezpieczona zarzuciła, że sąd pierwszej instancji nie uwzględnił wniosku o wystąpienie z zapytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego celem ustalenia zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej normy prawnej wyrażonej w art. 14 ust. 3 ustawy, mimo, że norma ta wprowadzona została do obowiązującego porządku prawnego już po uzyskaniu przez odwołującą się statusu kombatanta, czego implikacją jest fakt nierównego traktowania przez ustawodawcę obywateli posiadających ten status poprzez uzależnienie oraz zróżnicowanie przysługujących im uprawnień wyłącznie od daty ich urodzenia. Zdaniem skarżącej takie działanie ustawodawcy narusza konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa oraz podważa zasadę wyrażoną w art. 2 Konstytucji, że Rzeczypospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Zastosowanie normy prawnej zawartej w tym przepisie do sytuacji odwołującej się, niezależnie od powyższego, podważa również zasadę zaufania obywateli wobec państwa, gdyż uzyskując uprawnienia kombatanckie skarżąca miała podstawy uznawać, przyjmując iż prawodawca w swych działaniach kieruje się zasadą stabilności prawa, że z chwilą ukończenia 55 roku życia będzie miała prawo do skorzystania z wcześniejszych świadczeń emerytalnych i stosownie do tej normy prawnej kształtowała swoją sytuację zawodową.

W odpowiedzi na apelację Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jej oddalenie wskazując, że Sąd Okręgowy wydał trafny wyrok, a apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja T. J. okazała się nieuzasadniona.

Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne przedstawione przez sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Datą początkową przyznania świadczeń wynikających z uprawnień kombatanckich jest data złożenia do ZUS wniosku o przyznanie tych świadczeń, a nie wniosku o przyznanie uprawnień kombatanckich (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2009 r., II OSK 321/08, LEX nr 597541). Wobec tego twierdzenie, że z chwilą nabycia statusu kombatanta T. J. uzyskała uprawnienie do ubiegania się o emeryturę z art. 14 ustawy na przyszłość należy uznać za nieuzasadnione.

Zarazem ubezpieczona nie kwestionuje, że art. 14 ust. 3 ustawy o kombatantach stanowi, że osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. nie nabywają prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie powyższej ustawy. Apelująca zarzuca natomiast, że przepis ten narusza art. 2 i 32 Konstytucji RP. Sąd Apelacyjny, podobnie jak sąd pierwszej instancji, nie podziela jednak stanowiska o niekonstytucyjności wskazanego przepisu.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że ust. 3 został dodany do art. 14 ustawy w związku z reformą systemu ubezpieczeń społecznych. Reforma ta została wprowadzona z dniem 1 stycznia 1999 r. i objęła wszystkie osoby ubezpieczone niezależnie od daty powstania stosunku ubezpieczenia i bez względu na wiek ubezpieczonego w dniu wejścia w życie reformy. Z tą datą zmieniły się warunki przyznawania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym emerytur przyznawanych na warunkach szczególnych, a do takich zaliczyć należy emeryturę kombatancką. Intencją ustawodawcy było zrównanie wszystkich osób w nabywaniu uprawnień emerytalnych, tj. aby wszyscy ubezpieczeni przechodzili na emeryturę w jednym, powszechnym wieku emerytalnym.

Według znowelizowanych zasad w systemie ubezpieczeń społecznych wyodrębniono trzy grupy wiekowe:

- urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.,

- urodzonych po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r.,

- urodzonych po 31 grudnia 1968 r.

Ubezpieczeni urodzeni przed 1949 r. nabywali prawo do świadczeń na dotychczasowych zasadach i nie zostali objęci zasadą finansowania kapitałowego emerytur (tzw. II filar systemu). Ponadto reforma z 1999 roku zmierzała do uchylenia uprawnień do korzystania z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Wobec tego, że reformą tą zlikwidowano przywileje emerytalne różnych grup zawodowych Trybunał Konstytucyjny kilkukrotnie wypowiadał się na temat zgodności nowelizacji z konstytucyjnymi zasadami demokratycznego państwa prawnego i równości wobec prawa.

Najdonioślejsze z punktu widzenia niniejszej sprawy jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 czerwca 1999 r., K 5/99 (Dz. U. nr 61, poz. 678), w którym badaniu podlegała konstytucyjność zmiany uprawnień emerytalo-rentowych pracowników kolejowych od 1 stycznia 1999 r. Zgodnie z kwestionowaną nowelizacją kolejarze urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r. nabywają prawo do świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na zasadach ogólnych, a więc po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Badając czy przedmiotowa zmiana jest zgodna z zasadą praw nabytych, wywiedzioną z zasady demokratycznego państwa prawego, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że prawidłowym jest „wprowadzanie zmian do systemu prawnego z zachowaniem odpowiedniego vacatio legis, które adresatom regulacji prawnej pozostawi odpowiedni czas w celu przystosowania się do nowych rozwiązań prawnych. Zmiany wprowadzone przez ustawę nie dotyczą osób, które w dniu wejścia w życie ustawy skończyły 50 lat. Zmiany dotykają natomiast osób, które w dniu wejścia w życie ustawy nie ukończyły 50 roku życia, i którym do osiągnięciu wieku emerytalnego pozostało 5 lat - w przypadku kobiet oraz 10 lat w przypadku mężczyzn. Podniesienie wieku emerytalnego w odniesieniu do osób, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w dotychczas obowiązującym ustawodawstwie pozostało co najmniej 5 lat, nie narusza bezpieczeństwa prawnego jednostki w takim stopniu, aby można było w tym przypadku stwierdzić naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego”.

Z kolei, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09 (Dz. U. nr 48, poz. 286) odnosząc się do przyznania prawa do emerytur pomostowych wyłącznie osobom wykonującym określone prace przed 1 stycznia 1999 r. podniósł między innymi, że prawa, które nie mają charakteru maksymalnie ukształtowanego, nie są objęte ochroną ze względu na prawa słusznie nabyte. Trybunał Konstytucyjny sprecyzował bliżej zakres sytuacji prawnych objętych ochroną w orzeczeniu z dnia 11 lutego 1992 r., K. 14/91 (OTK 1992/I/s. 93 i nast.), w którym stwierdził, że „zasadą ochrony praw nabytych objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji, przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte in abstracto zgodnie z ustawą przed zgłoszeniem wniosku o ich przyznanie. Gdy idzie o ekspektatywy praw (...) - to Trybunał Konstytucyjny (…) stanął na stanowisku objęcia ochroną ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, tj. takich, które spełniają wszystkie zasadniczo przesłanki ustawowe nabycia praw pod rządami danej ustawy bez względu na stosunek do nich późniejszej ustawy. (...) Dalej idące stanowisko utrudnić mogłoby (...) zasadniczą reformę polskiego systemu ubezpieczeń społecznych stosownie do nowych zasad społeczno-gospodarczego ustroju państwa”. Zasada, że w prawie ubezpieczeń społecznych ochronie podlegają wyłącznie ekspektatywy maksymalnie ukształtowane, została potwierdzona w orzecznictwie Trybunału po wejściu w życie Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyrok z dnia 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK ZU 1997/7/114, s. 627-628).

Ponadto w cytowanym już wyroku K 5/99 podkreślono, że odstąpienie od zasady praw nabytych jest dopuszczalne w szczególnych okolicznościach, gdy przemawia za tym inna zasada prawnokonstytucyjna. Trybunał Konstytucyjny zwracał w związku z tym uwagę, że stosunek ubezpieczeniowy opiera się na zasadzie zaufania (orzeczenie z dnia 11 lutego 1992 r., K. 14/91, OTK 1992/I/s. 93 i następne). Ubezpieczony ma świadomość, że po spełnieniu określonych warunków i po upływie określonego czasu lub zaistnieniu innego ryzyka ubezpieczeniowego otrzyma określone świadczenia. Z drugiej jednak strony, poziom świadczeń z ubezpieczeń społecznych uzależniony jest od dostępnych środków finansowych. Państwo ma obowiązek podejmować działania, które zapewnią odpowiednie środki finansowe niezbędne dla realizacji konstytucyjnych praw socjalnych, ale musi przy tym uwzględniać sytuację gospodarczą i konieczność zapewnienia warunków rozwoju gospodarczego. Podejmowane przez państwo działania mające na celu zapewnienie środków finansowych na ubezpieczenia społeczne mają swoje granice. Ubezpieczony musi więc liczyć się z tym, że w warunkach recesji gospodarczej lub niekorzystnych trendów demograficznych, w sytuacji gdy spadają wpływy ze składek ubezpieczeniowych, państwo może być zmuszone zmienić obowiązujące regulacje prawne na niekorzyść, dostosowując zakres realizacji praw socjalnych do warunków ekonomicznych.

Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że odstąpienie od ochrony praw nabytych jest dopuszczalne w szczególnych okolicznościach, tj. sytuacjach nadzwyczaj wyjątkowych „gdy ze względów obiektywnych zachodzi potrzeba dania pierwszeństwa określonej wartości chronionej bądź znajdującej oparcie w przepisach Konstytucji (...). Wyjątkowość sytuacji nakazuje dokonanie oceny pod tym względem w każdej z osobna sytuacji, jako że trudno jest tu o wypracowanie ogólniejszej, uniwersalnej reguły” (orzeczenie z dnia 29 stycznia 1992 r., K. 15/91, OTK 1992/I/s. 163).

Z uzasadnienia projektu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk sejmowy, III kadencja, nr 339; wypowiedź posła sprawozdawcy, Sprawozdanie Stenograficzne z 36 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 25 i 26 listopada 1998 r., s. 5 i nast.) wynika, że celem ustawodawcy wprowadzającego reformę systemu ubezpieczeń społecznych z dniem 1 stycznia 1999 r., było stworzenie stabilnego systemu emerytalno-rentowego w warunkach niekorzystnych trendów demograficznych, prowadzących do wzrostu liczby świadczeniobiorców przy jednoczesnym spadku liczby osób płacących składki na ubezpieczenia społeczne. Jednym z założeń reformy było scalenie regulacji prawnych dotyczących świadczeń emerytalno-rentowych oraz stopniowa likwidacja istniejących odrębności i przywilejów branżowych. Ustawodawca dążył do stworzenia jednolitego systemu emerytalno-rentowego obejmującego możliwie najszerszy zakres osób, podlegających ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym na gruncie dotychczasowych przepisów.

T. J. w dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy o kombatantach (tj. 1 stycznia 1999 r.) miała 43 lata, zatem do osiągnięcia wymaganego ustawą wieku emerytalnego (55 lat) brakowało jej aż 12 lat życia. W kontekście prezentowanych powyżej poglądów stwierdzić należy, że był to dostatecznie długi okres czasu, aby przystosować się do nowych rozwiązań prawnych, czyli odpowiednio pokierować swoim życiem zawodowym.

Także odnośnie zarzutu naruszenia zasady równości wobec prawa przy wprowadzeniu nowelizacji przepisów ubezpieczeniowych wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny. W orzeczeniu z dnia 9 marca 1988 r., U 7/87 (OTK z 1988 r., poz. 1) stwierdził, iż równość wobec prawa oznacza, że „wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, mają być traktowane równo”. W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego cechą wspólną decydującą o podobieństwie danej grupy podmiotów może być zarówno cecha faktyczna, jak i prawna, a ustalenie jej istnienia dokonuje się z uwzględnieniem treści i celu przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma, często więc ma ona relatywny charakter (tak między innymi w orzeczeniu z dnia 3 września 1996 r., K 10/96, OTK ZU 1996/4/33 oraz wyroku z dnia 21 września 1999 r., K 6/98, OTK ZU 1999/6/117).

Równość nie jest przy tym zasadą absolutną i niedopuszczającą żadnych wyjątków. Ewentualne odstępstwa od nakazu równego traktowania podmiotów podobnych muszą jednak zawsze mieć podstawę w odpowiednio przekonujących argumentach. Takie rozumienie zasady równości było prezentowane przez Trybunał Konstytucyjny, między innymi, w orzeczeniach, w których za zgodne z Konstytucją uznano:

- różne zasady traktowania okresu sprawowania opieki nad członkami rodziny będącymi inwalidami przez przepisy emerytalne w zależności od daty spełnienia warunków do nabycia świadczenia emerytalnego (wyrok z dnia 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK ZU 1998/7/114);

- wygaszanie emerytur w obniżonym wieku emerytalnym dla kolejarzy na podstawie kryterium daty urodzenia (wyrok z dnia 20 maja 2008 r., SK 9/07);

- różnicowanie mechanizmu stopniowego podwyższania wysokości świadczeń emerytalnych i rentowych wobec emerytów i rencistów urodzonych po 31 grudnia 1929 r. wyłącznie w zależności od wieku uprawnionych (wyrok z dnia 30 października 2007 r., P 36/06, OTK ZU 2007/9/A/110).

Odnosząc się do zarzutu dzielenia ubezpieczonych na dwie grupy w zależności od daty wskazanej w ustawie, jako naruszającego zasadę z art. 32 ust. 1 Konstytucji, Trybunał Konstytucyjny w przywoływanym już wyroku K 17/09 wskazał, że do akceptacji wskazanego terminu jako czynnika różnicującego prawo do emerytury skłaniają też takie argumenty jak:

- nieprzypadkowość tego rozwiązania;

- spełnienie przez to kryterium warunku proporcjonalności (w tym zwłaszcza proporcjonalności sensu stricto, tzn. przewaga jego zalet ogólnospołecznych nad indywidualnymi wadami i stosunkowo mała liczba osób dotkniętych w największym jego stopniu niekorzystnymi rezultatami);

- brak sprzeczności tego rozwiązania z zasadą ochrony praw słusznie nabytych i zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Na koniec przywołać trzeba stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zaprezentowane w wyroku z dnia 4 stycznia 2000 r., K 18/99 (Dz. U. z 2000 r., nr 2, poz. 26), w którym stwierdzono, że: „ponieważ ustawodawca przyjął jednolite kryterium daty urodzenia (przed 1 stycznia 1949 r. lub po 31 grudnia 1948 r.) dla zróżnicowania całego reżimu prawnego emerytur i rent, nie można twierdzić, że posłużenie się tym kryterium przy "wygaszaniu" prawa do wcześniejszej emerytury (…) ma charakter nieracjonalny. Biorąc pod uwagę kontekst, jaki tworzy reforma systemu emerytalno-rentowego, należy stwierdzić, że przyjęte kryterium różnicowania znajduje podstawę w wartościach konstytucyjnych. Waga interesów, którym służy przyjęte różnicowanie, nie jest nieproporcjonalna do wagi interesów przez nie naruszonych”.

Reasumując Sąd Apelacyjny stwierdza, że brak podstaw do zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego z prośbą o zbadanie konstytucyjności art. 14 ust. 3 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału można wywieść pogląd, że przepis ten nie narusza zasady równego traktowania (art. 32 Konstytucji) czy też zasady demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji).

T. J., jako osoba posiadająca uprawnienia kombatanckie lecz urodzona po dniu 31 grudnia 1948 r., nie nabywa prawa do emerytury przewidzianej przepisami art. 14 ustawy.

Z tego też względu Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonej jako bezzasadną.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka