Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2014 roku

Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w Ząbkowicach Śląskich IV Wydział Pracy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Fudali

Ławnicy: Teresa Wawreniuk, Krystyna Gurdak

Protokolant: Bernadetta Mączka

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2014 roku w Ząbkowicach Śląskich

na rozprawie

sprawy z powództwa: A. K.

przeciwko: (...) Centrum (...)
i (...) w Ząbkowicach Śląskich

o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego

oddala powództwo.

Sygn. akt IV P 163/14

UZASADNIENIE

Powódka A. K. w pozwie skierowanym przeciwko stronie pozwanej (...) Centrum (...) i (...) w Ząbkowicach Śląskich wniosła o zasądzenie od pozwanego pracodawcy na swoją rzecz kwoty 2.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Uzasadniając swoje stanowisko w niniejszej sprawie powódka wskazała, iż w okresie zatrudnienia u pozwanego doznała ze strony pracodawcy działań, zachowań o charakterze mbbingowym.

W szczególności powódka podniosła, iż działania te polegały przede wszystkim na:

- wzywaniu powódki telefonicznie przez dyrektora pozwanego zakładu pracy do stawiennictwa w pracy w okresie, kiedy powódka korzystała ze zwolnień lekarskich bądź przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia;

- zmianie gabinetu powódki z pomieszczenia nr 7 na nr 6, co w ocenie powódki przyczyniło się do pogorszenia jej stanu zdrowia, tj. spowodowało nasilenie dolegliwości krtani;

- poddawaniu zasadności zwolnień lekarskich powódki kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

- niewłaściwych komentarzach, uwagach dyrektora strony pozwanej pod adresem powódki;

- podejmowaniu przez dyrektora pozwanej placówki prób zmierzających, według twierdzeń powódki, do ,, skierowania jej leczenia na określone tory”;

- skierowaniu powódki na badania lekarskie przez lekarza medycyny pracy, a następnie spowodowanie kolejnych badań powódki w (...) Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy Oddział w W..

W ocenie powódki wyżej wskazane zachowania pozwanego pracodawcy, a ściślej dyrektora tej placówki, świadczą o nękaniu, poniżaniu i szykanowaniu powódki w miejscu pracy i w konsekwencji przyczyniły się także do doznania przez powódkę rozstroju zdrowia w postaci przewlekłych dolegliwości krtani.

Strona pozwana (...) Centrum (...) i (...) w Ząbkowicach Śląskich wniosła o oddalenie powództwa w całości i o obciążanie powódki ewentualnymi kosztami procesu.

Pozwany pracodawca w pierwszej kolejności podniósł, iż żądanie powódki jest zupełnie niezrozumiałe.

Jak wynika bowiem z protokołu z posiedzenia wyjaśniającego, jakie odbyło się w dniu 10 czerwca 2014 r. sprawie o sygn. akt IV P 137/14, powódka nie zgłaszała żadnych roszczeń wobec pozwanego pracodawcy i takiej treści oświadczenie złożyła ostatecznie do protokołu w/w posiedzenia.

Odnosząc się natomiast do pisma procesowego powódki z dnia 27 czerwca 2014 r. , złożonego do akt przedmiotowej sprawy, pozwany wskazał, że dostosowanie stanowiska pracy powódki do wymagań określonych w zaświadczeniu lekarskim nastąpiło na wniosek powódki i mimo tego, z nieznanych przyczyn, powódka wniosła odwołanie od wydanego orzeczenia lekarskiego.

W rezultacie w/w odwołania powódki , od korzystnego dla siebie orzeczenia, (...) Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Oddział w W. dokonał wizytacji stanowiska pracy powódki i na tę okoliczność został sporządzony stosowny protokół wraz z załącznikami.

Kolejno pozwany pracodawca podkreślił, iż wizytujący lekarz jednoznacznie stwierdził, że miejsce pracy powódki jest prawidłowo przygotowane.

Ponadto strona pozwana stoi w niniejszej sprawie na stanowisku, iż w sytuacji długotrwałej niezdolności do pracy, zwłaszcza po rocznym urlopie dla poratowania zdrowia, pracodawca miał prawo sprawdzić zasadność dalszych zwolnień lekarskich powódki, tym bardziej, że kolejne zaświadczenie lekarskie powódki nie pochodziło od lekarza specjalisty z zakresu laryngologii, alergologii lub foniatry.

Pozwany pracodawca wskazał dodatkowo, że powódka przerwała urlop wypoczynkowy z uwagi na stan zdrowia, a to jeszcze w większym stopniu powoduje powstanie wątpliwości co do zdolności wykonywania przez powódkę obowiązków pracowniczych na zajmowanym stanowisku.

Z tego powodu, jak dalej wyjaśnił pozwany, tj. z uwagi na długotrwały stan niezdolności do pracy powódki, pracodawca będzie wymagał wykonania wszelkich niezbędnych badań decydujących o zdolności pracownika do podjęcia pracy i w tej sytuacji powódka nie może traktować tych działań jako szykany.

Strona pozwana jednoznacznie stwierdziła również, iż powódka w żadnych wypadku nie była przez pracodawcę nękana, zastraszana czy też ośmieszana, zaś ocena określonych zdarzeń przez powódkę jest jedynie wynikiem jej subiektywnych , niczym nieuzasadnionych odczuć.

Podsumowując, pozwany wniósł o oddalenie powództwa jako bezzasadnego.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

Powódka A. K. pozostaje w bezterminowym stosunku pracy z pozwany (...) Centrum (...) i (...) w Ząbkowicach Śląskich ( i jego poprzednikami prawnymi) od dnia 01 października 1985 roku.

Powódka jest zatrudniona w pozwanej placówce na stanowisku psychologa w pełnym wymiarze czasu pracy.

A. K. posiada status zawodowy nauczyciela mianowanego.

dowód: akta osobowe powódki – umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony w dniu 01 października 1985 r., informacja o warunkach zatrudnienia powódki z dnia 01 kwietnia 2014 r.

Powódka w okresie od dnia 26 kwietnia 2013 r. do dnia 25 kwietnia 2014r. korzystała z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia.

dowód: akta osobowe powódki – pismo pozwanego pracodawcy z dnia 29 kwietnia 2013 r.

W dniu 18 kwietnia 2014 r. lekarz medycyny pracy P. K. wydał zaświadczenie lekarskie, w którym wskazał, iż powódka może nadal pracować jako psycholog pod warunkiem znacznego zmniejszenia narażenia na roztocze ( kurz).

Dodatkowo w zaświadczeniu tym lekarz zalecił usunięcie firan i wykładziny dywanowej z pokoju , w którym pracuje powódka, jak również stwierdził, że biurko powinno być maksymalnie odsunięte od grzejnika C.O.

Powódka na w/w kontrolne badania lekarskie została skierowana przez pozwanego pracodawcę na podstawie art. 229 § 2 k.p.

dowód: akta osobowe powódki – skierowanie pracownika na kontrolne badania lekarskie z dnia 24 marca 2014 r., zaświadczenie lekarskie z dnia 18 kwietnia 2014 r.

Powódka w przewidzianym trybie odwołała się od powyższego zaświadczenia lekarskiego i wystąpiła z wnioskiem o ponowne jej przebadanie do (...) Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Oddział w W..

W związku z powyższym w dniu 11 lipca 2014 r. lekarz medycyny – specjalista medycyny pracy L. Z. przeprowadziła wizytację stanowiska pracy powódki w pozwanym zakładzie pracy.

W wyniku przeprowadzonej jak wyżej wizytacji stwierdzono, że gabinet nr 6 , do którego ma powrócić do pracy powódka, jest prawidłowo przygotowany i zgodnie z zaleceniami lekarskimi nie posiada dywanu, jest przestronny, czysty oraz suchy.

Ponadto stanowisko powódki do pracy przy komputerze jest ergonomiczne, zaś w celu poprawienia komfortu pracy wskazane jest odsunięcie biurka od kaloryfera.

dowód: przesłuchanie stron k. 100 odwr. – 102 odwr., akta osobowe powódki – pismo powódki z dnia 18 kwietnia 2014 r., protokół z wizytacji stanowiska pracy powódki z dnia 11 lipca 2014r.

Zmiana gabinetu powódki z nr 7 na 6 , która nastąpiła w styczniu 2013 r., była spowodowana obiektywnymi względami organizacyjnymi i potrzebą przystosowania gabinetu nr 7 do prowadzenia terapii dzieci nową metodą ,, biofeedback”.

Gabinet nr 7 nadawał się na takie przystosowanie z uwagi na jego ustronne położenie i wygłuszenie ścian, stąd zaproponowano powódce zmianę miejsca pracy na gabinet nr 6.

dowód: przesłuchanie stron k. 100 odwr. – 102 odwr., akta osobowe powódki – protokół z wizytacji stanowiska pracy powódki z dnia 11 lipca 2014 r.

Pismem z dnia 26 maja 2014 r. dyrektor strony pozwanej zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w W. z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli zasadności kolejnego zwolnienia lekarskiego przedłożonego przez powódkę.

W wyniku przeprowadzonej jak wyżej kontroli Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Departament Orzecznictwa Lekarskiego z siedzibą w W. ustalił, że poddane kontroli zaświadczenia lekarskie dot. powódki są prawidłowe.

dowód: przesłuchanie reprezentanta strony pozwanej D. K. k. 101 – 102 odwr., akta osobowe powódki – pismo pozwanego pracodawcy z dnia 26 maja 2014 r., pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego z/s w W. z dnia 26 czerwca 2014 r.

Dyrektor pozwanej placówki – D. K. odnosiła się właściwie do powódki, w taki sam sposób jak do pozostałych pracowników strony pozwanej, a ponadto nie poniżała powódki , nie ośmieszała i nie uwłaczał jej godności osobistej.

Ponadto D. K., podczas absencji chorobowych, nieobecności powódki w pracy, dzwoniła do powódki kilkukrotnie, aby porozmawiać z powódką o jej stanie zdrowia i planowanym terminie powrotu do pracy.

dowód: przesłuchanie reprezentanta strony pozwanej D. K. k. 101 – 102 odwr.

Sąd zważył:

Powództwo, w ocenie sądu pracy, jest bezzasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż powódka roszczenie skierowane przeciwko pozwanemu pracodawcy opiera na przepisie art. 94 ³ § 3 k.p., który stanowi, że pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Definicję legalną, ustawową mobbingu zawiera natomiast regulacja normatywna przepisu art. 94 ³ § 2 k.p.

Zgodnie zatem z tym unormowaniem mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., sąd meriti uznał, iż powódka nie udowodniła w toku prowadzonego w sprawie postępowania sądowego, aby pozwany pracodawca stosował wobec niej działania o charakterze mobbingowym, w rozumieniu art. 94 ³ § 2 k.p., a także, aby skutkiem tych działań był rozstrój zdrowia doznany przez powódkę.

Powódka nie wykazała również celu tych działań, w kontekście przywołanej jak wyżej regulacji prawnej.

Twierdzenia powódki w tym zakresie są bowiem gołosłowne i w zasadzie nie poparte żadnym dowodem.

Tymczasem zgodnie z jednolitym i ugruntowanym już orzecznictwem sądowym w postępowaniu dotyczącym stosowania przez pracodawcę mobbingu oraz przyznania świadczeń z tego tytułu nie jest wystarczające stwierdzenie bezprawności działań podjętych wobec pracownika, lecz konieczne jest wykazanie celu tych działań i ich skutków ( art. 94 ³ § 2 k.p.).

Ustawowe przesłanki mobbingu muszą być spełnione łącznie, a także – według ogólnych reguł dowodowych ( art. 6 k.c.) – winny być wykazane przez pracownika, który z tego faktu wywodzi skutki prawne. Na pracowniku też spoczywa ciężar udowodnienia, że wynikiem nękania (mobbingu) był rozstrój zdrowia.

Pracownik jest obowiązany również do przytoczenia faktów wskazujących na mobbing i obciąża go przy tym ciężar ich udowodnienia

( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2012 r., II PK 276/11, LEX nr 1215147, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 maja 2009 r., III PK 2/09, OSNP 2011/1-2/5, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 października 2007 r., II PK 31/07, OSNP 2008/21-22/312, LEX nr 328055, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 grudnia 2006 r., II PK 112/06, OSNP 2008/1-2/12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 grudnia 2005 r., III PK 94/05, (...), wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 07 listopada 2012 r., III APa 11/12, LEX nr 1254314, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 września 2012 r., III APa 28/12, LEX nr 1307531).

Niezależnie od powyższego sąd pierwszej instancji nie dopatrzył się również w postępowaniu pozwanego zachowań noszących znamiona mobbingu.

Przede wszystkim zauważyć bowiem należy, iż działania pracodawcy dotyczące skierowania powódki na kontrolne badania lekarskie po dłuższej absencji zdrowotnej , chorobowej pracownika w pracy, jak również poddania kolejnych zwolnień ( zaświadczeń) lekarskich kontroli lekarza orzecznika ZUS, są uprawnieniem, a nawet obowiązkiem pracodawcy i jako takie odbywają się w granicach przewidzianych, zakreślonych obowiązującym prawem.

Jako w pełni uzasadnione jawi się zatem stanowisko strony pozwanej, że pracodawca ma pełne prawo , a nawet obowiązek, podejmować wszelkie dozwolone prawem działania zmierzające do ustalenia czy zatrudniony przez niego pracownik, po dłuższej absencji chorobowej, jest nadal zdolny do wykonywania powierzonych mu obowiązków pracowniczych na zajmowanym stanowisku pracy.

Takie działanie pozwanego pracodawcy, w realiach rozpatrywanej sprawy, nie może być zatem zakwalifikowane jako odpowiadające dyspozycji normy prawa materialnego zawartej w art. 94 ³ § 2 k.p.

W szczególności w przepisie art. 229 § 2 k.p. ustawodawca przewidział jednoznacznie, że pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Stanowisko zaprezentowane jak wyżej znajduje także pełne wsparcie w ukształtowanej judykaturze sądowej.

W wyroku z dnia 04 lipca 2013 r. , sygn. akt III APa 12/13, LEX nr 1369288, Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyjaśnił bowiem , iż pojęcie mobbingu nie obejmuje zachowań pracodawcy dozwolonych prawem. W konsekwencji pracodawca ma prawo korzystać z uprawnień, jakie wynikają z umownego podporządkowania, w szczególności z prawa stosowania kontroli i nadzoru nad wykonywaniem pracy przez pracowników. Pracodawca w zakresie swoich dyrektywnych uprawnień powinien jednak powstrzymać się od zachowań, które mogą naruszać godność pracowniczą ( podobnie wypowiedział się tenże Sąd w wyroku z dnia 21 stycznia 2013 r., sygn. akt III APa 29/12, LEX nr 128545).

W tym miejscu podkreślenia wymaga również, iż to powódka wnosząc stosowne odwołanie uruchomiła postępowanie kontrolne przed (...) Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy Oddział w W., co skutkowało koniecznością ponownego przebadania powódki przez lekarza medycyny pracy.

Czynienie więc pracodawcy z tego tytułu zarzutu jest , w ocenie sądu pracy, całkowicie chybione i nieuzasadnione.

W tym miejscu należy także wyraźnie zaakcentować, iż z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych wynika w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, iż zmiana gabinetu powódki , z pomieszczenia nr 7 na nr 6, była rezultatem racjonalnej, uzasadnionej decyzji pracodawcy powodowanej względami organizacyjnymi , tj. potrzebą przystosowania pokoju nr (...), z uwagi na jego właściwości i usytuowanie, do prowadzenia terapii dzieci nową metodą ,, biofeedback”, a co za tym idzie nie stanowiła żadną miarą szykany skierowanej wobec powódki.

Z kolei wnioski zawarte w protokole z wizytacji stanowiska pracy powódki z dnia 11 lipca 2014 r. , przeprowadzonej przez lekarza specjalistę z zakresu medycyny pracy, wskazują jednoznacznie na prawidłowe przygotowanie miejsca pracy powódki ( gabinetu nr 6), tj. w sposób zgodny z zaleceniami lekarskimi.

Wątpliwe jest także i nie wymaga to w zasadzie wiadomości specjalnych, o jakich mowa w art. 278 § 1 k.p.c., aby doznany przez powódkę rozstrój zdrowia w postaci przewlekłych dolegliwości krtani mógł być spowodowany działaniami pracodawcy , kwalifikowanymi przez powódkę w niniejszym procesie jako mobbing.

Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, iż skutkiem mobbingowych zachowań pracodawcy podejmowanych wobec pracownika w sposób uporczywy i długotrwały, jak tego wymaga unormowanie art. 94 ³ § 2 k.p., jest zazwyczaj stan chorobowy pracownika w sferze psychicznej ( np. depresja), a taki rozstrój zdrowia u powódki ( w tych kategoriach medycznych) nie zaistniał.

Reasumując, biorąc to wszystko pod rozwagę, sąd pracy uznał, iż powództwo zgłoszone na podstawie art. 94 ³ § 3 k.p. jest bezzasadne i jako takie podlegało w całości oddaleniu.