Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29. maja 2014 roku Poczta Polska Spółka akcyjna z siedzibą w W. (dalej zwana także: „Poczta Polska”) wystąpiła przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w W. (dalej zwanej też: (...)) o zapłatę kwoty 1.579,70 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od kwot:

- 375,85 zł od dnia 20. marca 2010 roku do dnia zapłaty,

- 1.203,85 zł od dnia 22. kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty

oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż dochodzona kwota stanowi wynagrodzenie należne jej od pozwanej za świadczone usługi pocztowe. Podniosła, że na dochodzoną kwotę składają się należności wynikające z dwóch wystawionych przez powodową spółkę i nieuregulowanych przez pozwaną faktur VAT (pozew, k. 3-6).

W dniu 30. czerwca 2014 r., wydany został w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty, sygn. akt IX GNc 6254/14, k. 70). Jego odpis został doręczony stronie pozwanej w dniu 14. lipca 2014 r. (k. 74).

W dniu 15. lipca 2014 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W. złożyła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Ponadto wskazała, iż powódka nie udowodniła swojego roszczenia, gdyż nie wykazała, iż wykonała na rzecz pozwanego usługi, za które dochodzi wynagrodzenia (sprzeciw, k. 75-76).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31. sierpnia 2009 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W. (nadawca) zawarła z Państwowym Przedsiębiorstwem Użyteczności Publicznej Poczta Polska Centrum Poczty Oddziałem Regionalnym w W. (operator publiczny) umowę nr (...) o świadczenie usług pocztowych. Wynagrodzenie za świadczone usługi strony ustaliły na podstawie cennika udostępnionego nadawcy przez operatora publicznego (okoliczność bezsporna, umowa nr (...) wraz z załącznikami, k. 18-29, 34-6).

Na podstawie ustawy z dnia 5. września 2008 roku o komercjalizacji Państwowego Przedsiębiorstwa Użyteczności Publicznej „Poczta Polska” (Dz. U. nr 180, poz. 1109) Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej „Poczta Polska” z siedzibą w W. uległo przekształceniu w spółkę Poczta Polska Spółkę akcyjną z siedzibą w W. (okoliczności bezsporne, odpis pełny z KRS powódki, k. 9).

W związku ze świadczonymi usługami w miesiącach luty-marzec 2010 roku na rzecz pozwanej spółki, jako nadawcy, Poczta Polska wystawiła na rachunek spółki (...) następujące faktury VAT:

- nr FV- (...) na kwotę 1.083,65 zł brutto z terminem płatności do dnia 19. marca 2010 roku,

- nr FV- (...) na kwotę 1.203,85 zł brutto z terminem płatności do dnia 21. kwietnia 2010 roku. Pozwana spółka nie zapłaciła wynagrodzenia.

(faktury VAT, k. 30-31, dokumenty nadawcze za luty i marzec 2010 roku, k. 94-110).

Pismem z dnia 5. maja 2014 roku spółka Poczta Polska wezwała spółkę (...) do zapłaty kwoty 1.579,70 zł tytułem należności za nieuregulowane płatności wynikające z faktur VAT (wezwanie do zapłaty, k. 32-33).

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie zgodnych twierdzeń stron oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci odpisów dokumentów prywatnych uwierzytelnionych przez pełnomocnika powódki w trybie przewidzianym w przepisie art. 129 § 2 k.p.c., załączonych do pozwu i dalszych pism procesowych. Bezsporny między stronami był fakt zawarcia umowy oraz jej treść, a także okoliczność zmiany formy organizacyjnoprawnej powódki. Sporem objęte były kwestie: wykonania usług przez powódkę oraz przedawnienia dochodzonych pozwem roszczeń. Powołane przez powódkę odpisy dokumentów prywatnych zasługują na wiarę. Ich wiarygodność nie była kwestionowana przez strony niniejszego postępowania, Sąd zaś nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Na rozprawie w dniu 30. września 2014 roku Sąd postanowieniem dopuścił dowód z dokumentów załączonych do pisma procesowego pełnomocnika powoda z dnia 26. września 2014 roku na okoliczności: wykonania przez powoda usług na podstawie umowy oraz wysokości należnego od pozwanego wynagrodzenia. Wprawdzie dokumenty te zostały złożone już po wniesieniu pisma przygotowawczego, w którym powód winien ustosunkować się do wszystkich zarzutów pozwanego sformułowanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty i po upływie zakreślonego mu w tym celu terminu, jednakże zostały one złożone przed wyznaczonym terminem rozprawy i w ocenie Sądu uwzględnienie tych dowodów nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy w rozumieniu przepisu art. 207 par. 6 k.p.c., albowiem pełnomocnik pozwanego zapoznał się z ich treścią na rozprawie, wskazując jednocześnie, iż nie widzi potrzeby ustosunkowania się do tych dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia bezsporna była kwestia, iż strony łączyła umowa o świadczenie usług pocztowych. Zgodnie z art. 21 pkt 1 obowiązującej w dniu zawarcia umowy ustawy z dnia 12. czerwca 2003 roku - Prawo pocztowe (Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159), świadczenie usług pocztowych odbywa się na podstawie umów o świadczenie usług pocztowych. Stosownie zaś do art. 30 ust. 1 ustawy, operator ustala wysokość oraz sposób uiszczania opłat za usługi pocztowe, z uwzględnieniem zasad określonych w ustawie. Wysokość opłat może być uzależniona w szczególności od rodzaju, masy lub terminów doręczenia przesyłki.

Zgodnie zaś z brzmieniem przepisu art. 2 ust. 1 i 2. ustawy z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska" (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1109), komercjalizacja Poczty Polskiej, w rozumieniu ustawy, polega na przekształceniu Poczty Polskiej w spółkę akcyjną o nazwie "Poczta Polska Spółka Akcyjna", zwaną dalej Spółką, w której Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem. Spółka wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem była Poczta Polska, bez względu na charakter prawny tych stosunków, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Jak stanowi zaś przepis art. 30 powołanej wyżej ustawy, wchodzi ona w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,(...) a zatem w dniu 10. października 2008 r.

Poza sporem był sam fakt zawarcia umowy, jej treść oraz następstwo prawne powodowej spółki względem państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska". Pozwana zakwestionowała jednak, iż powódka wykonywała na jej rzecz usługi pocztowe w okresie, za który dochodzi wynagrodzenia. Strona pozwana ponadto podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przepisu art. 6 k.c. oraz stanowiącego jego odpowiednik procesowy art. 232 k.p.c., powód winien udowodnić okoliczność wykonania usługi w spornym okresie, skoro z faktu tego wywodzi skutki prawne.

W ocenie Sądu, powódka sprostała ciążącemu na niej obowiązkowi wykazania, że wykonywała usługi, na podstawie umowy zawartej z pozwaną, w okresie luty-marzec 2010 roku, tj. w okresie, za który dochodzi zapłaty wynagrodzenia od pozwanej. Wymaga w tym miejscu podkreślenia, iż faktury VAT przedstawione przez powódkę mają jedynie charakter pomocniczy, albowiem należy traktować je tylko jako potwierdzenie ustaleń dokonanych pomiędzy stronami oraz, iż doszło do wykonania zawartej przez strony umowy. Faktura VAT jako dokument prywatny nie korzysta bowiem z domniemań zawartych w art. 244 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 245 k.p.c., dokument prywatny stanowi jedynie dowód na to, iż osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Moc dowodowa takiego dokumentu zależy więc od wszechstronnego rozważenia i swobodnej oceny dowodów. Powódka zaś wobec zakwestionowania przez pozwaną okoliczności wykonania usług, przedłożyła dokumenty nadawcze za luty i marzec 2010 roku, co do których pozwana nie zajęła stanowiska, w szczególności nie zaprzeczyła okoliczności z nich wynikających. Z dokumentów tych wynika fakt przyjęcia do doręczenia przesyłek nadanych przez pozwaną spółkę w spornym okresie - ich liczba, przedmiot, rodzaj i wartość, a także wysokość należnych za wykonanie usług opłat. Na dokumentach tych widnieje pieczęć pozwanej spółki. Wobec powyższego Sąd uznał, iż powódka wykazała, iż w okresie luty-marzec 2010 roku świadczyła na rzecz pozwanej usługi pocztowe.

W konsekwencji, rozstrzygnięcie sprawy zależy od skuteczności podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia. W ocenie Sądu, zarzut ten zasługuje na uwzględnienie. Strona pozwana podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia wskazała na art. 93 ust. 2 ustawy Prawo pocztowe, art. 751 k.c. oraz art. 118 k.c. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż strona zgłaszając zarzut przedawnienia nie musi podawać podstawy prawnej, na podstawie której taki zarzut podnosi, zaś wskazana podstawa prawna nie jest dla Sądu wiążąca.

W pierwszej kolejności wskazać należy na przepis art. 62 ust. 1 ustawy Prawo pocztowe, zgodnie z którym roszczenia dochodzone na podstawie ustawy przedawniają się z upływem 12 miesięcy od dnia nadania przesyłki lub przekazu pocztowego. W opinii sądu, ustawa powołana przez pozwaną nie zawiera w swej treści szczegółowej regulacji prawnej dotyczącej przedawnienia roszczeń operatora pocztowego z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi pocztowe. Powołany przez pozwaną przepis, dotyczy wyłącznie roszczeń odszkodowawczych przysługujących odpowiednio nadawcy lub adresatowi z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez operatora pocztowego usług pocztowych. Został on bowiem umieszczony w Rozdziale 5 powołanej ustawy – „Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług pocztowych” - mówiącym kompleksowo i wyłącznie o odpowiedzialności operatora pocztowego, nie zaś w przepisach ogólnych tejże ustawy. Trzeba więc stwierdzić, że użyte w art. 62 ust. 1 ustawy Prawo pocztowe określenie „roszczenia” dotyczy roszczeń o których mowa w rozdziale 5 ustawy, tj. roszczeń nadawcy czy adresata wobec operatora (wykładania systemowa).

W niniejszym przypadku nie znajdzie również zastosowania przepis art. 750 k.c., a zatem brak jest podstaw do odpowiedniego stosowania przepisów o zleceniu, w tym również art. 751 k.c., dotyczącego terminu przedawniania roszczeń. Przepis art. 750 k.c. znajduje bowiem zastosowanie do umów o świadczenie usług polegających na dokonywaniu czynności faktycznych, które nie są uregulowane innymi przepisami (W. Czachórski, Zobowiązania, 1999, s. 433; K. Kołakowski (w:) G. Bieniek, Komentarz, t. II, 2006, s. 403; L. Ogiegło (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2003, s. 377; A. Szpunar (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 2, s. 405). Oznacza to, że przepis ten nie dotyczy umów o świadczenie usług, które podpadają pod przepisy dotyczące którejkolwiek umowy nazwanej, uregulowanej w kodeksie cywilnym bądź w innych aktach prawnych. Wskazać w tym kontekście należy, że umowa o świadczenie usług pocztowych została uregulowana w odrębnym akcie prawnym – ustawie z dnia 12. czerwca 2003 roku - Prawo pocztowe, a następnie w ustawie z dnia 23. listopada 2012 roku - Prawo pocztowe, a zatem w świetle art. 750 k.c. nie mają do niej zastosowania przepisy o zleceniu. Stanowisko to znajduje oparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7. maja 2009 r., sygn. akt III CZP 20/09 (OSNC 2010/1/12). W treści powyższego orzeczenia wyrażono pogląd, według którego jednoznaczne sformułowanie o zastosowaniu art. 750 k.c. do umów, nieuregulowanych innymi przepisami, wyklucza jego zastosowanie do umów, których treść została ustalona innymi niż k.c. aktami prawnymi. Wprawdzie przedmiotem rozważań Sądu była umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, to jednak przedstawione tam wywody są aktualne na gruncie niniejszej sprawy.

Wobec tego, że brak jest przepisu szczególnego regulującego termin przedawnienia roszczenia operatora o zapłatę wynagrodzenia za usługi pocztowe, znajdzie zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, przewidziany w przepisie art. 118 k.c. Obie strony umowy bowiem są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, a dochodzone roszczenie, wynikające z zawartej przez nie umowy ma związek z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą. Nie sposób się zgodzić z argumentacją powódki, iż umowa zawarta była w okresie, kiedy formą organizacyjną powódki było przedsiębiorstwo państwowe, wobec czego działalność ta była podejmowana dla realizacji celów publicznych. Po pierwsze, zdaniem Sądu nie zmienia to charakteru działalności prowadzonej przez stronę powodową. Po drugie, powódka dochodzi wynagrodzenia za usługi świadczone na rzecz pozwanej w okresie, kiedy już jej forma prawna uległa przekształceniu z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną. Jak już wskazano wcześniej, w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie przepisy ustawy Prawo pocztowe. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy Prawo pocztowe, który jest powtórzeniem art. 6 ust. 2 ustawy Prawo pocztowe z dnia 12. czerwca 2003 roku, działalność pocztowa jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.) i wymaga wpisu do rejestru operatorów pocztowych. Zatem wskazać należy, że strony niniejszego postępowania spełniają przesłanki do uznania ich za przedsiębiorców, zaś dochodzone roszczenie niewątpliwie jest związane z prowadzeniem przez nie działalności gospodarczej. Ponadto, sama strona powodowa, kierując pozew przeciwko pozwanej do Sądu Gospodarczego przyznała, iż niniejsza sprawa jest sprawą ze stosunku cywilnego między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Mając powyższe na względzie, w sprawie znajduje zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, wynikający z przepisu art. 118 k.c.

Podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia okazał się zatem zasadny, gdyż wierzytelność z tytułu niezapłaconych faktur VAT uległa przedawnieniu. Kwota z faktury VAT nr (...) stała się wymagalna w dniu 20. marca 2010 roku, zatem roszczenie przedawniło się w dniu 20. marca 2013 roku, natomiast z faktury VAT nr (...), która stała się wymagalna w dniu 22. kwietnia 2010 roku, uległo przedawnieniu w dniu 22. kwietnia 2013 roku.

Pozew został wniesiony w dniu 29 maja 2014 roku, a zatem w dniu jego wniesienia roszczenia z powyższych faktur VAT były już przedawnione, wobec czego powództwo należało oddalić.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd postąpił zgodnie z dyspozycją art. 98 k.p.c., statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzoną od powoda na rzecz pozwanego z tego tytułu kwotę składają się: minimalna stawka zastępstwa procesowego wykonywanego przez radcę prawnego w wysokości 600,00 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz kwota 17,00 zł, uiszczona przez pozwanego tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR Aleksandra Zielińska-Ośko

(...)