Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 maja 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2012 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu

sprawy z powództwa: S. M.

przeciwko: W. B.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 23 marca 2012 r., sygn. akt I C 127/12

p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek powódki o udzielenie zabezpieczenia powództwa przez zajęcie do kwoty 141.450 zł ceny nabycia nieruchomości złożonej przez nabywcę W. B. do depozytu sądowego. Sąd Okręgowy zważył, że powódka w oparciu o przedstawione pokwitowania zapłaty uprawdopodobniła dochodzone roszczenie. Niemniej brak zdaniem tego Sądu interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, której nie można utożsamiać z brakiem ograniczenia przez wierzyciela egzekucji o wpłacone przez powódkę do tej pory kwoty. Sam fakt braku ograniczenia egzekucji nie dowodzi, iż wierzyciel zamierza wyegzekwować wierzytelność ponad należną mu wysokość, a nawet gdyby to nastąpiło powódka będzie mogła domagać się ich zwrotu na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

W zażaleniu na powyższe orzeczenie powódka wniosła o jego zmianę i udzielenie zabezpieczenia zgodnie z wnioskiem. Powódka wskazała, iż uprawdopodobniła interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, który wyraża się w wyegzekwowaniu przez wierzyciela kwot przewyższających wysokość jej zadłużenia. Możliwość żądania zwrotu tych kwot na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu narazi powódkę na konieczność wytaczania nowego powództwa i ponoszenia kolejnych opłat.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Złożone zażalenie podlega oddaleniu.

Zważyć należy, iż na gruncie przepisów zawartych w art. 730 i nast. k.p.c., celem udzielenia zabezpieczenia jest zwiększenie skuteczności postępowania cywilnego przez zapewnienie, że pomimo upływu czasu koniecznego dla rozstrzygnięcia sprawy możliwym będzie osiągnięcie zamierzonych przez stronę celów tego postępowania. W konsekwencji owo zabezpieczenie pozostawać musi w bezpośrednim i ścisłym związku z treścią dochodzonego roszczenia.

W myśl art. 730 ¹ § 1 k.p.c. podstawowym warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest wykazanie przez uprawnionego łącznego zaistnienie dwóch przesłanek w postaci uprawdopodobnienia roszczenie oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone oraz że roszczenie to przysługuje uprawnionemu. Innymi słowy musi wykazać wiarygodność roszczenia. Przy czym art. 730 ¹ § 1 k.p.c. nie nakłada na stronę obowiązku udowodnienia dochodzonego roszczenia, czy też jego uprawdopodobnienia w stopniu graniczącym z pewnością, a wymaga jedynie, by prima facie istniała szansa na jego istnienie.

W kontekście powyższego oraz zważywszy na zawarte we wniosku powódki z dnia 13.03.2012 r. twierdzenia, należało dojść do przekonania, że powódka nie uprawdopodobniła roszczenia. O ile w dacie wniesienia pozwu można mówić o takim uprawdopodobnieniu, to już w dacie wniosku z dnia 19.03.2012 r. ocena ta winna ulec zmianie. Z twierdzeń powódki jednoznacznie wynika, że wierzyciel wyegzekwował już w całości swoją wierzytelność w wyniku sprzedaży licytacyjna nieruchomości powódki, a skoro uzyskana cena przewyższa wysokość zobowiązania, to prima facie można mówić o jego zaspokojeniu. Tymczasem zgodnie z ugruntowanym poglądem dłużnik traci prawo wytoczenia powództwa opozycyjnego z chwilą wyegzekwowania przez wierzyciela świadczenia objętego tytułem wykonawczym. Wówczas dłużnik może poszukiwać sądowej ochrony jego praw w odrębnym postępowaniu (por. wyrok SN z dnia 4.04.2002 r., I PKN 197/01, Wokanda 2002, nr 12, s. 27; wyrok SN z dnia 17.11.1988, I CR 255/88, LEX nr 8929; wyrok SN z dnia 20.01.1978, III CRN 310/77, LEX nr 8055). W konsekwencji mając na uwadze, iż powódka nadal domaga się zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, to należy dojść do wniosku, iż roszczenie to prima facie jest bezzasadne. Już z tej przyczyny wniosek powódki winen zostać oddalony.

Na marginesie zważyć należy, że co do zasady nie jest trafna ocena Sądu I instancji w zakresie uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, choć wskutek odmiennej oceny uprawdopodobnienia roszczenia okoliczność ta nie ma znaczenia dla trafności rozstrzygnięcia. Zważyć należy, że uznanie, iż powód uprawdopodobnił roszczenie o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności determinuje ocenę, iż uprawdopodobnił on również, co do zasady, interes prawny w udzieleniu mu zabezpieczenia. Z istoty dochodzonego roszczenia wynika bowiem, iż może być ono uwzględnione jedynie w przypadku, gdy świadczenie objęte tytułem wykonawczym nie zostało jeszcze w całości wyegzekwowane, wyegzekwowanie roszczenia niewątpliwie prowadzi do zniweczenia możliwość osiągnięcia celu postępowania w sprawie.

Na koniec zwrócić trzeba uwagę, że nawet w razie spełnienia przez powódkę przesłanek z art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c., wniosek powódki nie mógł zostać uwzględniony z uwagi na wskazany przez nią sposób zabezpieczenia. Roszczenie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego jest roszczeniem niepieniężnym, tym samym zabezpieczenie przez zajęcie określonej sumy pieniężnej nie może być utożsamiane z zabezpieczeniem celu tego postępowania.

Pomimo odmiennej od Sądu I instancji oceny przesłanek zabezpieczenia zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu, wobec czego wniesione przez powódkę zażalenie Sąd Apelacyjny oddalił po myśli art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

mw