Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 30.11.2012 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant: Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 29.11.2012 r. w Jeleniej Górze sprawy

z powództwa W. L. – Przedsiębiorstwa (...) w M.

przeciwko Gminie K.

- o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Gminy K. na rzecz powoda W. L. - Przedsiębiorstwa (...) w M. kwotę 344,40 zł (trzysta czterdzieści cztery złote, czterdzieści groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 07.01.2012 r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  koszty postępowania stron wzajemnie znosi.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23.05.2012 r. powód W. L. , reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika , wystąpił przeciwko pozwanemu Gminie K. o zasądzenie kwoty 688,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 07.01.2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód podniósł , że strony zawarły w dniu 21.07.2011r. umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie dokumentacji technicznej na przebudowę chodnika zawieszonego na potoku J. przy ul. (...) oraz budowa chodnika od ul. (...) wzdłuż drogi na P. w K., z terminem rozpoczęcia prac w dniu 22.07.2011 i zakończenia w dniu 15.12.2011r. , za wynagrodzeniem 24 600 zł brutto. W dniu 23.09.2011r. poinformował pozwanego o braku możliwości zaprojektowania chodnika przy ul. (...) gdyż istniejąca szerokość działek drogowych nie pozwala na zapewnienie ruchu dwukierunkowego oraz dobudowę chodnika i nie odpowiadałoby to wskazanym przepisom. Zaproponował rezygnację z tej części umowy , po analizie sytuacji strony w dniu 21.11.2011r. zawarły aneks nr (...) do umowy , wskazując tam na brak możliwości zaprojektowania opisanego chodnika i zmieniając wynagrodzenie powoda na kwotę 17 220 zł brutto. Podał , iż w dniu 22.11.2011r. złożono wniosek o wydanie pozwolenia na budowę, w dniu 15.12.2011r. przedłożył pozwanemu dokumentację projektową , dokumentacja ta nie została przyjęta z powodu braku pozwolenia na budowę. Przyjęto ją dopiero w dniu 23.12.2011r. Nadmienił , iż po wystawieniu w dniu 23.12.2011r. faktury na kwotę 17 220 zł wystosował do pozwanego pismo o odstąpienie od naliczania kar umownych bo przyczyną niedochowania terminu była niemożliwość wykonania części świadczenia przy ul. (...). Powód przyjął , że zwłoka wynikła z działania pozwanego , który nie dochował należytej staranności w określeniu przedmiotu zadania co doprowadziło do zlecenia części świadczenia niemożliwego do wykonania , nie ponosił za to odpowiedzialności, mógłby więc hipotetycznie dopuścić się jedynie opóźnienia czyli nie mógł być obciążony karą umowną przewidziana za zwłokę . Nie doszło jednak nawet do opóźnienia , które występuje wówczas gdy świadczenie jest możliwe do wykonania i wymagalne a nie zostało zrealizowane we właściwym czasie . W dniu 22.11.2011r. uzgodniona część projektu złożona została do Starostwa, Starostwo Powiatowe w J. decyzję o pozwoleniu na budowę wydało w dniu 23.12.2011r. , stąd niemożliwe było złożenie pełnej dokumentacji w dniu 15.12.2011r. , a terminy załatwiania spraw w urzędach są niezależne od powoda. Pozwany w dniu 28.12.2011r. obciążył powoda karą umowna w kwocie 688,80 zł za zwłokę w wykonaniu umowy , potrącając ją z wierzytelnością powoda z faktury z dnia 23.12.2011r.za wykonanie przedmiotu umowy. Uznając naliczenie kary za bezpodstawne wystosował do pozowanego w dniu 23.03.2011r. wezwanie do zapłaty, na które pozwany odpowiedział przyjmując potrącenie za skuteczne. Roszczenie odsetkowe uzasadnił terminem płatności z faktury.

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 30.07.2012 r. pozwany Gmina K. , reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika , wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu przyznając fakt łączącej strony umowy , termin realizacji jej przedmiotu, podpisania aneksu nr (...) w dniu 21.11.2011r. obniżającego wynagrodzenie powoda do sumy 17 220 zł brutto , zaznaczył że powód informując w dniu 23.09.2011r. o niemożliwości poprawnego pod względem technicznym częściowego wykonania projektu chodnika przy ul. (...) nie poinformował pozwanego o możliwej zwłoce w wykonaniu umowy , a zaproponował jedynie odstąpienie od wykonania projektu w tej części , nadto oferując ograniczenie swojego wynagrodzenia do kwoty 15 000 zł netto plus VAT. Zaprzeczył twierdzeniu powoda , aby ponosił winę za powstałą zwłokę , podkreślając że to wyłącznie powód ponosi odpowiedzialność za nieterminowe wykonanie prac , gdyż w dniu 22.11.2011r. wniósł do starostwa niekompletny projekt budowlany , co spowodowało brak możliwości wydania przez ten organ we właściwym terminie pozwolenia na przebudowę chodnika na potoku J. przy ul. (...) w K.. Stąd z uwagi na dostarczenie dopiero w dniu 23.12.2011r. pozwanemu kompletnego przedmiotu umowy , na podstawie §11 pkt.2a umowy naliczył powodowi karę umowną w kwocie 688,80 zł brutto i potrącił ją w dniu 28.12.2011r. z należnej powodowi sumy 17 220 zł brutto.

Na rozprawie w dniu 29.11.2012r. powód z ostrożności procesowej wnosił o uwzględnienie miarkowania wysokości kary umownej wymierzonej przez pozwanego wobec faktycznego wykonania zobowiązania w dniu 23.12.2011r..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21.07.2011r. W. L. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) w S. ( Wykonawca) zawarł z Gminą K. ( Zamawiającym) umowę nr (...) na wykonanie dokumentacji technicznej na przebudowę chodnika zawieszonego na potoku J. przy ul. (...) oraz budowę chodnika od ul. (...) wzdłuż całej drogi na P. w K., obejmującej m.in. projekt budowlany – 4 egzemplarze wraz z prawomocnym pozwoleniem na budowę .

W §2 umowy strony ustaliły termin rozpoczęcia realizacji przedmiotu umowy na dzień 22.07.2011r. , a zakończenia na dzień 15.12.2011r.

Wg. §3 wynagrodzenie Wykonawcy wynosiło 24 600 zł brutto.

W §11 pkt. 2 a umowy strony ustaliły , iż Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowna za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,5 % wynagrodzenia określonego w §3 za każdy dzień zwłoki licząc od umownego terminu zakończenia umowy.

W dniu 23.09.2011r. W. L. zawiadomił Gminę K., o braku możliwości zaprojektowania chodnika przy ul. (...) zgodnie z przepisami techniczno- budowlanymi i uzyskania pozwolenia na budowę . Zaproponował odstąpienie od części umowy w tym zakresie.

W dniu 21.11.2011r. W. L. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) w S. ( Wykonawca) i Gmina K. podpisali aneks nr (...) do umowy , w którym stwierdzając brak możliwości zaprojektowania chodnika wzdłuż drogi P. , zmienili §3 umowy ustalając wynagrodzenie w wysokości 17 220 zł brutto. Wg. §2 aneksu pozostałe warunki umowy pozostały bez zmian.

Dowód: umowa k. 8-10,

aneks nr (...) k. 12,

pismo powoda k. 11,

okoliczności bezsporne .

Następnego dnia W. L. złożył w Starostwie Powiatowym w J. wniosek o pozwolenie budowlane wraz z załącznikami.

W dniu 15.12.2011r. W. L. dostarczył do Gminy K. dokumentację projektową dotyczącą zadania objętego umową stron ale bez pozwolenia na budowę . Gmina odmówiła przyjęcia dokumentacji jako nie spełniającej warunków umowy.

Postanowieniem z dnia 20.12.2011r. Starostwo Powiatowe w J. nałożyło na inwestora Gminę K. reprezentowanego tu przez W. L. obowiązek usunięcia nieprawidłowości w przedłożonym projekcie budowlanym z uwzględnieniem opracowania projektu w sposób uniemożliwiający jego dekompletację , przedłożenie decyzji o udzieleniu pozwolenia na prowadzenie prac i robót budowlanych na terenie wpisanym do rejestru zabytków , uzgodnienia projektu budowalnego , załączników graficznych i innych. Po uzupełnieniu uchybień przez W. L. , decyzją z dnia 22.12.2011r. Starostwo Powiatowe w J. zatwierdziło projekt budowalny i udzieliło pozwolenia na budowę .

W dniu 23.12.2011r. Wykonawca dostarczył dokumentację wraz z projektem Gminie K. – Zamawiającemu, wystawiając jednocześnie fakturę vat na sumę 17 220 zł brutto , z terminem płatności w dniu 06.01.2012r. W tej samej dacie wystąpił nadto z pisemną prośbą o odstąpienie od naliczania kar umownych z tytułu realizacji umowy z dnia 21.07.2011r. powołując się na sytuację wynikłą w związku z niemożnością poprawnego wykonania części projektu , podpisanym aneksem i uzyskaniem pozwolenia na budowę w dniu 22.12.2011r. , co pozwoliło na dostarczenie kompletnego przedmiotu umowy w dniu 23.12.2011r. Zaznaczył , iż jego firma w dniu 15.12.2011r. – w dacie umówionej zakończenia prac chciała przekazać wykonaną część dokumentacji bez pozwolenia na budowę lecz dokumentacja nie została przyjęta przez Urząd Miasta K.. Przywołał brak wpływu firmy na terminy załatwiania prac w Starostwie Powiatowym , złożenie wniosku w pierwszym możliwym terminie po podpisaniu aneksu zmieniającego zakres zadania.

Notą obciążeniową z dnia 28.12.2011 r. Gmina K. obciążyła W. L. kwotą 688,80 zł kary umownej za osiem dni zwłoki po 0,5 % kwoty wynagrodzenia za każdy dzień zwłoki i potrąciła ją oświadczeniem z dnia 28.12.2011r. z wynagrodzenia należnego Wykonawcy zgodnie z umową z dnia 21.07.2011r. i aneksem z dnia 21.11.2011r.

Pismem z dnia 19.12.2011r. Gmina K. odmówiła odstąpienia od kary umownej i wypłaciła wynagrodzenie pomniejszone o tę sumę.

Pismem z dnia 20.03.2012r. , doręczonym w dniu 26.03.2012r. , W. L. przez swojego pełnomocnika wezwał Gminę K. do zapłaty kwoty 688,80 zł wraz z odsetkami. Żądana kwota nie została zapłacona.

W skutek złożenia dokumentacji projektowej dopiero w dniu 23.12.2011r. Gmina K. nie poniosła żadnej szkody , zaś projekt objęty umową nie został do chwili obecnej faktycznie wykonany.

Dowód: wniosek k. 13,

protokoły przekazania dokumentacji k. 15, 16,

postanowienie z dnia 20.12.2011r. k. 33,

decyzja z dnia 22.12.2011r. k. 34 – 35,

faktura vat k.17,

pismo pozwanego k.19,

nota obciążeniowa k. 20,

oświadczenie k. 21,

pisma pozwanego k. 22, 23,

przesłuchanie za powoda k. 47-48,

okoliczności bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie stan faktyczny był zasadniczo bezsporny w zakresie zawartej umowy z dnia 21.07.2011r., aneksu nr (...) do niej z dnia 21.11.2011r., wydanych orzeczeń i decyzji jak też uzgodnień i pism stron. Poza sporem pozostawała ostateczna wysokość wynagrodzenia , jego zapłata po potrąceniu kary umownej 688,80 zł.

Spór sprowadzał się do istnienia zwłoki w terminowym wykonaniu zobowiązania przez powoda , a co za tym idzie zasadności wymierzenia i wysokości kary umownej.

Sąd dopuścił dowody z dokumentów i przesłuchania powoda , zgłoszone przez strony w pozwie i odpowiedzi na pozew.

W myśl art. 483 kc. : § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

§ 2. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Art. 484. § 1 kc. : W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

§ 2. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Zgodnie z art. 6 kc. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

W ocenie sądu strona powodowa wykazała po części słuszność swojego roszczenia wobec zgłoszonego z ostrożności procesowej żądania miarkowania wysokości kary umownej w związku z faktycznym wykonaniem zobowiązania w całości w dniu 23.12.2011r. Rzeczywiste wykonanie dokumentacji projektowej i złożenie jej stronie pozwanej z ośmiodniową zwłoką , podobnie jak w konsekwencji brak faktycznej szkody po stronie Gminy nie uzasadniało natomiast całkowitego zwolnienia od kary umownej na gruncie art. 481 §1 kc. ( vide : wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 marca 2012 r. , sygn. akt I ACa 101/12 , LEX nr 1130912).

W pierwszej kolejności jednak zauważyć należy , iż słusznie wskazywał pozwany na fakt nie informowania go przez powoda w trakcie zgłaszania potrzeby zmiany umowy ad. jej przedmiotu , o możliwej zwłoce w realizacji projektu. Zmiana w zakresie terminu wykonania zobowiązania nie została też przewidziana przez strony w aneksie do umowy z dnia 21.11.2011r. Zatem wiążącym strony terminem realizacji zobowiązania przez powoda była data 15.12.2011r. Powód jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą winien był przewidzieć ewentualną długość okresu wydawania decyzji o pozwoleniu budowalnym przez Starostwo Powiatowe i uwzględnić to w kwestii terminu wykonania umowy , którą zawarł. Powód jednakże nie wystąpił o zmianę tego terminu. Dodatkowo uchybienia złożonego przez niego wniosku o uzyskanie pozwolenia na budowę spowodowały dalszą , o dwa dni , zwłokę w uzyskaniu wymaganej umową decyzji Starostwa Powiatowego w J.. Bez znaczenia przy tym dla powyższej oceny istniejącej sytuacji jako zwłoki po stronie powoda , była zgłoszenie do odbioru Zamawiającemu w dniu 15.12.2011r. niepełnego na gruncie jej §1 pkt. a) przedmiotu umowy.

Stąd Sąd uznał , iż kara umowna naliczona została zasadnie , a zwłoka w oddaniu przedmiotu umowy leżała w przyczynach po stronie pozwanego. Treść art. 484 §1 kc. pozwalała jednak z uwagi na wykonanie umowy w całości i brak szkody wynikłej ze zwłoki na miarkowanie kary umownej poprzez obniżenie jej o połowę. Kwota 344,40 zł zdaniem sądu wystarczająco spełnia rolę stymulująca wykonanie zobowiązania , rolę represyjną w postaci sankcji za nienależyte ( nieterminowe) wykonanie umowy , pomijając już rolę kompensacyjną, skoro pozwany nie poniósł szkody. Stąd sąd uznał , iż w tej wysokości tj. w połowie kara umowna była zasadna. W dalszej , takiej samej części, potrącenie dokonane z należnego powodowi wynagrodzenia było nieuzasadnione. Skutkowało to zasądzeniem dochodzonej należności w połowie tj. w sumie 344,40 zł jako konsekwencji miarkowania kary.

O odsetkach orzeczono w oparciu o termin wymagalności należności określony w fakturze vat z dnia 23.12.2011r. zgodnie z treścią art. 481 §1 i §2 kc.

Dalej idące powództwo jako nieuzasadnione Sąd oddalił.

O kosztach procesu stron , z których każda reprezentowana była przez zawodowego pełnomocnika, orzeczono na podstawie art. 100 kpc. wzajemnie je znosząc.