Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie :

Przewodniczący: SSO Jolanta Burdukiewicz-Krawczyk

Protokolant: Piotr Wojnarowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2013 r. we W.

sprawy z powództwa (...) Związku Organizacji (...) we W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  odstępuje od obciążenia strony powodowej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz strony pozwanej.

UZASADNIENIE

(...) Związek Organizacji (...) z siedzibą we W. domagał się zasądzenia od (...) S.A. w S. kwoty 76.576,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i kosztami procesu według norm przepisanych.

Podniósł, że w dniu 15 lutego 2010r. powód zawarł z pozwaną umowę ubezpieczenia, w której ubezpieczyciel zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda odszkodowania na wypadek wystąpienia szkody wymienionej w treści umowy, w tym także za szkody spowodowane pożarami oraz innymi zdarzeniami losowymi, powstałe w okresie od 15 lutego 2010r. do 15 lutego 2011r. W dniu 16 marca 2010r. pozwana wezwała powoda do zapłaty składki ubezpieczeniowej w kwocie 1143 zł w terminie 7 dni od otrzymania pisma, z pouczeniem, że po upływie tego okresu będzie mogła wypowiedzieć umowę ubezpieczenia i dochodzić zapłaty składki za okres, za który ubezpieczyciel ponosił odpowiedzialność względem powoda. Powód zapłacił składkę w dniu 5 lipca 2010r. Pomimo dokonania zapłaty już po upływie wyznaczonego terminu, pozwana nie wypowiedziała umowy ubezpieczenia, w związku z tym obowiązywała ona w okresie ubezpieczenia do dnia 15 lutego 2011r. na podstawie § 90 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU).

Powód podniósł, że w dniu 12 grudnia 2010r. doznał szkody polegającej na pęknięciu rury i zalaniu pomieszczenia zajmowanego przez powoda. Na podstawie sporządzonego kosztorysu ofertowego napraw i remontów ustalono, że dokonanie wszelkich napraw wyniesie 76.576,05 zł. W piśmie z dnia 29 kwietnia 2011r. pozwana poinformowała, że nie znajduje podstaw do wypłaty odszkodowania, ponieważ szkoda nastąpiła po upływie wypowiedzenia. Pozwana wskazała, że w dniu 17 marca 2010r. skierowała do powoda pismo informujące d rozwiązaniu polisy, co miało miejsce w dniu 18 marca 2010r.

Powód zaprzeczył, aby otrzymał od pozwanej wypowiedzenie umowy ubezpieczenia. W piśmie z dnia 16 marca 2010r. został jedynie wezwany do zapłaty zaległej składki pod rygorem wypowiedzenia, co jednak skutecznie nie nastąpiło. Skoro powód miał zapłacić zaległą składkę w terminie 7 dni od otrzymania tego pisma, to nie jest możliwe, aby umowa została wypowiedziana już w dniu 18 marca 2010r. Ponadto, pozwany twierdził, że wypowiedzenie nastąpiło na podstawie § 90 ust. 3 OWU. Powód podniósł zaś, że przepis ten dotyczy wypowiedzenia w razie niezapłacenia kolejnej raty składki, a powód był wzywany przez pozwaną do zapłaty pierwszej raty.

Pomimo wezwania do zapłaty, pozwany nie spełnił świadczenia i nie wypłacił powodowi odszkodowania w kwocie 76.576,05 zł.

(...) S.A. z siedzibą w S. w odpowiedzi na pozew wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że zawarł ze stroną powodową umowę ubezpieczenia na okres od 16 lutego 2010r. do 15 lutego 2011r. Składka miała zostać zapłacona jednorazowo przelewem do dnia 24 lutego 2010r. W związku z brakiem wpłaty składki w ustalonym przez strony terminie, pozwany w dniu 17 marca 2010r. wysłał do powoda pismo informujące o braku zapłaty i wzywające do zapłaty zaległej składki w terminie 7 dni. Wyraźnie wskazano w tym piśmie, że brak zapłaty zaległej składki w wyznaczonym terminie będzie równoznaczny z wypowiedzeniem umowy przez ubezpieczyciela ze skutkiem na dzień doręczenia pisma, co oznacza ustanie z tym dniem odpowiedzialności ubezpieczyciela. Pismo to zostało stronie powodowej doręczone w dniu 24 marca 2010. Skoro zaś do dnia 1 kwietnia 2010r. składka nie została zapłacona, z dniem 24 marca 2010r. nastąpiło ustanie odpowiedzialności strony pozwanej za szkody powstałe po tym terminie. Zdaniem pozwanego, zostały spełnione przesłanki wypowiedzenia określone w § 90 OWU, zarówno w § 2, jak i § 3.

Z ostrożności procesowej strona pozwana zakwestionowała wysokość szkody dochodzonej przez stronę powodową, twierdząc, że wycena dołączona do pozwu jest wygórowana.

W piśmie procesowym z dnia 27 marca 2012r. (k.340) powód podniósł dodatkowo, że w toku uzgodnień między stronami pozwany przedłużył mu termin do zapłaty składki, której dotyczyło wezwanie z dnia 16 marca 2010r. Ponadto, pozwany przyjął składkę zapłaconą po terminie. Świadczy to o tym, że pozwany nie uważał wówczas umowy za skutecznie wypowiedzianą. Co więcej, bezpośrednio po zgłoszeniu szkody pozwany przystąpił do czynności likwidacyjnych. Dopiero po oszacowaniu rozmiarów szkody pozwany uchylił się od odpowiedzialności, twierdząc, że umowa została wypowiedziana.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Związek Organizacji (...) z siedzibą we W. jest organizacją pożytku publicznego.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 15 lutego 2010r. powód zawarł ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia potwierdzoną polisą numer (...). Umowa ubezpieczenia obejmowała między innymi ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych. Zgodnie z polisą, okres ubezpieczenia rozpoczynał się w dniu 16 lutego 2010r., a kończył z upływem dnia 15 lutego 2011r. Łączna składka ubezpieczeniowa wynosiła 1143 zł i miała być płatna jednorazowo, przelewem do dnia 24 lutego 2010r. na rachunek bankowy ubezpieczyciela.

(dowód: polisa nr (...), k.12, 106-107)

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (...), w przypadku gdy ubezpieczyciel ponosił odpowiedzialność przed zapłaceniem składki lub jej pierwszej raty, a składka nie została zapłacona w terminie, ubezpieczyciel mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym i żądać zapłaty za okres, przez który udzielał ochrony ubezpieczeniowej. W przypadku braku wypowiedzenia, umowa miała wygasać z końcem okresu, na który przypadała niezapłacona składka (§ 90 ust. 2 OWU). Niezapłacenie kolejnej raty składki w podanej przez ubezpieczyciela wysokości i terminie, miało powodować ustanie odpowiedzialności ubezpieczyciela, tylko wtedy, gdy po upływie terminu na zapłatę raty składki ubezpieczyciel wezwie ubezpieczającego do zapłaty z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni od doręczenia wezwania spowoduje ustanie odpowiedzialności (§ 90 ust 3 OWU).

(dowód: ogólne warunki ubezpieczenia, k. 15-17)

Strona powodowa podpisywała powyższą umowę ubezpieczenia z C. E.– agentem ubezpieczeniowym (...), posiadającym pełnomocnictwo agencyjne typu C zgodnie z umową o świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Zgodnie z tą umową, umocowanie obejmuje czynności w ramach wykonywania działalności agencyjnej, w tym do zawierania umów ubezpieczenia.

(dowody: certyfikat pełnomocnictwa, k.393

umowa nr (...)., k.440)

W piśmie z dnia 16 marca 2010r. strona pozwana poinformowała powoda, że nie odnotowano wpłaty składki ubezpieczeniowej, należnej z tytułu ubezpieczenia zawartej w dniu 15 lutego 2010r. Łączna kwota zaległości z tytułu powyższej umowy wynosiła 1143 zł. Pozwana wezwała do zapłaty tej kwoty na wskazany rachunek bankowy w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Jednocześnie, poinformowano powoda, że zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia, brak zapłaty zaległej składki we wskazanym terminie spowoduje wypowiedzenie umowy przez ubezpieczyciela ze skutkiem na dzień doręczenia pisma, co oznaczać miało ustanie z tym dniem odpowiedzialności ubezpieczyciela i dochodzenie zapłaty składki za okres, przez który ubezpieczyciel ponosił odpowiedzialność.

Pismo z dnia 16 marca 2010r. zostało doręczone powodowi listem poleconym w dniu 24 marca 2010r. do oddawczej skrzynki pocztowej, zgodnie z pisemną wolą adresata na taką formę doręczania korespondencji.

(dowody: pismo z 16.03.2010r., k.13, 89

pismo (...) S.A. z 8.06.2011r., k.90

książka nadawcza, k.91-92)

Po doręczeniu powyższego pisma prezes strony powodowej kontaktowała się z agentem ubezpieczeniowym w sprawie zapłaty składki. Poinformowała wówczas, że z informacji udzielonej jej przez pracowników infolinii pozwanej wynikało, że istnieje możliwość późniejszej zapłaty składki. Agent ubezpieczeniowy nie zapewniał prezesa strony powodowej, że zapłata składki po terminie nie spowoduje ustania ochrony ubezpieczeniowej.

(dowód: zeznania świadka C. E., protokół elektroniczny rozprawy w dniu 20.02.2013r., 00:09:06-00:09:06.26)

W dniu 5 lipca 2010r. strona powodowa zapłaciła pozwanej kwotę 1143 zł.

(dowód: potwierdzenie przelewu, k.14)

W dniu 27 grudnia 2010r. powód zgłosił pozwanej szkodę z dnia 12 grudnia 2010r. wynikającą z pęknięcia rury i zalania pomieszczenia zajmowanego przez powoda. Na podstawie sporządzonego kosztorysu ofertowego napraw i remontów powód ustalił, że dokonanie wszelkich napraw wyniesie w sumie 76.576,05 zł.

(dowody: zgłoszenie szkody z potwierdzeniem nadania, k.17a-25

kosztorys ofertowy, k.26-27)

Strona pozwana podjęła czynności w związku ze zgłoszeniem szkody przez powoda, informując w piśmie z 17 stycznia 2011r., że nie może zakończyć postępowania likwidacyjnego w terminie wynikającym z umowy ubezpieczenia, w związku z trwającym wyliczeniem wysokości szkody przez rzeczoznawcę majątkowego. Powód złożył dodatkową dokumentację dotyczącą szkody.

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2011r. strona pozwana poinformowała powoda, że nie znajduje podstaw do wypłaty odszkodowania, ponieważ szkoda nastąpiła poza okresem wypowiedzenia. Pozwana wskazała, że w dniu 17 marca 2010r, skierowała do powoda pismo informujące o rozwiązaniu polisy, co nastąpiło w dniu 18 marca 2010r. W związku odmową wypłaty odszkodowania, powód zwrócił się do pozwanej z prośbą o przedstawienie kopii wypowiedzenia umowy i potwierdzenia odbioru oraz dowodu zwrotu wpłaconej składki w wysokości 1143 zł.

(dowody: pismo z 17.01.2011r., k.109

pismo z 25.01.2011r. z załącznikami, k.111-120, k.228

pismo z 29.04.2011r., k.31

pismo z 5.05.2011r., k.122

polecenie odmowy wypłaty odszkodowania, k.125

pismo z 3.02.2011r. z załącznikami, k.177-227)

W dniu 2 sierpnia 2011r. powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 76.576,05 zł lub do przystąpienia do czynności zmierzających do oszacowania szkody i wypłaty odszkodowania. Pozwana potrzymała swoje stanowisko, podając, że odpowiedzialność ubezpieczyciela ustała na podstawie § 90 ust. 3 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia.

(dowody: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania, k.32-33

pismo z 6.09.2011r., k.34)

(...) Związek Organizacji (...) z siedzibą we W. prawie wszystkie przychody z działalności przeznacza na działalność statutową oraz koszty administracyjne i finansowe.

(dowód: dokumenty powoda dołączone do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, k.50-71).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako bezzasadne należało oddalić.

Strona powodowa dochodziła w niniejszym postępowaniu zapłaty odszkodowania, jakie należne jest jej według twierdzeń pozwu na podstawie umowy ubezpieczenia z dnia 15 lutego 2010r., w związku ze szkodą wynikającą z zalania pomieszczeń powoda na skutek pęknięcia rury instalacji.

Zarówno sam fakt zawarcia umowy ubezpieczenia, jak i wystąpienie szkody nie stanowiły w sprawie okoliczności spornych. Zasadniczo, spór koncentrował się wokół skuteczności wypowiedzenia umowy, jakie zdaniem pozwanej nastąpiło w piśmie z dnia 16 marca 2010r. wobec braku zapłaty składki ubezpieczeniowej. Powód podnosił, że wypowiedzenie nie było skuteczne, bowiem w piśmie tym pozwana jedynie wezwała powoda do zaległej składki pod rygorem wypowiedzenia. Kolejnego oświadczenia woli, którego przedmiotem miałoby być wypowiedzenie umowy pozwana już nie złożyła. Kwestia ta, jako dotycząca w istocie aspektów prawnych zostanie przedstawiona w dalszej części uzasadnienia. Po drugie zaś, powód twierdził, że na podstawie oświadczenia agenta ubezpieczeniowego termin zapłaty składki, pierwotnie ustalony na 24 lutego 2010r., został przedłużony do momentu uzyskania przez powoda środków pieniężnych z tytułu grantu. W ocenie Sądu zeznania na tę okoliczność świadka M. M., jak również zeznania R. M.przesłuchiwanej za stronę powodową w trybie art. 300 § 1 kpc. miały nikłą wartość dowodową (zob. protokół elektroniczny rozprawy z dnia 17 stycznia 2013r., 00.10.14-00.18.14). Po pierwsze, M. M.nie jest pracownikiem strony powodowej, a zajmowała się niektórymi sprawami związku jedynie grzecznościowo, jako członek zrzeszonej w tym związku Ligi (...). Zarówno w jej zeznaniach, jak i w zeznaniach prezesa strony powodowej brak było istotnych informacji o tym, kiedy dokładnie i na jakich zasadach miało dość do przedłużenia terminu płatności składki. Ponadto, R. M.zeznawała co do tej okoliczności niejednoznacznie, w jednym miejscu podając, że przedłużenie terminu miało miejsce już po wezwaniu strony powodowej do zapłaty składki, a w innym podając, że takie zapewnienie otrzymała już w momencie zawierania umowy ubezpieczeniowej. Nie było zaś w ocenie Sądu wiarygodne to, że prezes powodowego związku nie wiedziała o skierowaniu do powoda pisma z dnia 16 marca 2010r., jak również, że powód obierał korespondencję w inny sposób niż przez pozostawienie jej w skrzynce odbiorczej. Jednoznaczna informacja co do sposobu doręczeń pocztowych dla powoda wynikała natomiast z pisma (...) z dnia 8 czerwca 2011r. (k.90).

Ponadto, w ocenie Sądu, prawdziwości twierdzeń powoda co do przedłużenia terminu płatności składki nie potwierdza zarówno fakt przyjęcia składki po terminie (którą powód po prostu zapłacił przelewem bankowym na rachunek pozwanej), jak również przyjęcie zgłoszenia szkody i wszczęcie co do niego procedury likwidacyjnej. Jak bowiem wynika z dokumentacji zebranej w aktach szkodowych dołączonych do odpowiedzi na pozew, czynności w tym zakresie zmierzały także do wyjaśnienia kwestii skuteczności wypowiedzenia umowy ubezpieczenia, a więc co do zakończenia okresu ubezpieczenia przed zaistnieniem zdarzenia, za które odszkodowania domagał się powód.

Mając zatem na uwadze powyższe względy, jak również całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, w ocenie Sądu bardziej wiarygodne było to, że agent ubezpieczeniowy, z którym powód zawierał umowę ubezpieczeniową nie zapewniał powoda co do tego, że zapłacenie składki po terminie nie spowoduje ustania ochrony ubezpieczeniowej, a umowa nadal będzie obowiązywać. W konsekwencji zatem, ustaleń w zakresie okoliczności dotyczących rozmów przedstawicieli powoda z agentem ubezpieczeniowym Sąd dokonał na podstawie szczegółowych zeznań świadka C. E. przesłuchiwanej na rozprawie w dniu 20 lutego 2013r. (protokół elektroniczny rozprawy, 00.03.06-00.10.26).

Co do pozostałych okoliczności faktycznych, nie będących zresztą spornymi w sprawie, Sąd dokonał ustaleń na podstawie podanych wyżej dowodów z dokumentów, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała.

Zgodnie z art. 805 § 1 kc., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczeniem zasadniczym ubezpieczyciela jest udzielanie ochrony ubezpieczającemu poprzez ponoszenie ryzyka zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Konsekwencją powyższego może być konieczność spełnienia określonych czynności na rzecz ubezpieczonego, poprzez na przykład wypłatę określonej sumy pieniężnej. Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 805 § 2 k.c. świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności przy ubezpieczeniu majątkowym (a zatem ubezpieczeniu będącym przedmiotem niniejszej sprawy) na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

W umowie z dnia 15 lutego 2010r. pozwany zobowiązał się zatem do zapłaty odszykowania między innymi w przypadku doznanej przez powoda szkody wynikającej ze zdarzeń losowych.

Powyższemu świadczeniu ubezpieczyciela, którego powód dochodził w niniejszym postępowaniu, odpowiada zobowiązanie ubezpieczającego do zapłaty składki ubezpieczeniowej w zamian za ponoszenie przez ubezpieczyciela ryzyka zapłaty określonego świadczenia w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Zgodnie z umową ubezpieczeniową, jaka łączyła strony, powód był zobowiązany do zapłaty składki wynoszącej łącznie 1143 zł, przy czym miała być ona zapłacona w terminie do dnia 24 lutego 2010r. Pozwany ubezpieczyciel ponosił zatem odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki.

W sprawie bezsporne było to, że w wyznaczonym terminie powód nie uiścił składki należnej pozwanemu z tytułu umowy ubezpieczenia. W tej sytuacji, strona pozwana wysłała do powoda listem poleconym pismo z dnia 16 marca 2010r. W piśmie tym ubezpieczyciel informował powoda, że nie odnotowano wpłaty składki ubezpieczeniowej, należnej z tytułu ubezpieczenia zawartej w dniu 15 lutego 2010r. Łączna kwota zaległości z tytułu powyższej umowy wynosiła 1143 zł. Pozwana wezwała do zapłaty tej kwoty na wskazany rachunek bankowy w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Jednocześnie, poinformowano powoda, że zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia, brak zapłaty zaległej składki we wskazanym terminie spowoduje wypowiedzenie umowy przez ubezpieczyciela ze skutkiem na dzień doręczenia pisma z dnia 16 marca 2010r., co oznaczać będzie ustanie z dniem doręczenia pisma odpowiedzialności ubezpieczyciela i dochodzenie zapłaty składki za okres, przez który ubezpieczyciel ponosił odpowiedzialność.

Strony pozostawały w sporze co do oceny charakteru prawnego tego oświadczenia, a w szczególności co do tego, czy pismo to było jedynie wezwaniem do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy, czy też samo w sobie stanowiło już wypowiedzenie.

Zdaniem Sądu, należy przychylić się do stanowiska strony pozwanej, z którego wynikało, że pismo to stanowiło wypowiedzenie umowy ubezpieczenia, zawierające w sobie pewne elementy warunku zawieszającego. Wyraźnie bowiem wskazano w nim, że brak zapłaty zaległej składki spowoduje wypowiedzenie umowy ze skutkiem na dzień doręczenia pisma. Pozwana w sposób dostatecznie wyraźny wyraziła zatem wolę wypowiedzenia umowy w razie nieziszczenia się warunku zapłaty. W żaden sposób nie wynika z tego to, że po upływie wyznaczonego terminu ubezpieczyciel miał składać kolejne oświadczenie o wypowiedzeniu. Treść tego pisma nie potwierdza zatem twierdzenia powoda podniesionego w pozwie, że zawierało ono pouczenie, zgodnie z którym dopiero po upływie wyznaczonego terminu pozwana będzie mogła wypowiedzieć umowę.

Ponadto, powyższy wniosek znajduje także potwierdzenie w § 90 ust. 2 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, którego treść odpowiada art. 814 § 2 kc. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki lub jej pierwszej raty, a składka lub jej pierwsza rata nie została zapłacona w terminie, ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym i żądać zapłaty składki za okres, przez który ponosił odpowiedzialność. Zdaniem Sądu, jest oczywistym, że skoro pozwana udzieliła powodowi ochrony ubezpieczeniowej jeszcze przed uiszczeniem składki, to w braku jej zapłaty w terminie, wolą pozwanej było wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym. Nie zmienia tego to, że pozwana wyznaczyła dodatkowy termin zapłaty składki. Samo wypowiedzenie w braku zapłaty w tym dodatkowym terminie miało bowiem być skuteczne z datą od dnia doręczenia pisma zawierającego wezwanie do zapłaty składki. W sposób jednoznaczny potwierdza to wolę wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym, jakkolwiek pod swego rodzaju warunkiem zawieszającym

Na charakter prawny pisma pozwanego z dnia 16 marca 2010r. i jego skutki prawne nie ma natomiast wpływu to, że informując powoda po zgłoszeniu szkody o braku podstaw do wypłaty odszkodowania, pozwana powołała się na § 90 ust. 3 OWU (odpowiednik art. 814 § 3 kc.), zgodnie z którym niezapłacenie kolejnej raty składki w podanej przez ubezpieczyciela wysokości i terminie spowodować miało ustanie odpowiedzialności ubezpieczyciela tylko wtedy, gdy po upływie terminu na zapłatę raty składki ubezpieczyciel wezwie ubezpieczającego do zapłaty z zastrzeżeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni od doręczenia wezwania spowoduje ustanie odpowiedzialności. W rozpoznawanym stanie faktycznym składka ubezpieczeniowa miała być płatna, jednorazowo, a nie w ratach. Zdaniem Sądu, to, że wyznaczono powodowi dodatkowy termin na zapłatę składki (a więc potraktowano go w sposób korzystniejszy niż przewidywała to umowa) nie może świadczyć o woli wypowiedzenia dopiero po upływie tego terminu i to wskutek kolejnego oświadczenia, jakie wówczas miałaby złożyć pozwana. Charakter składki ustalonej między stronami, jak również analizowana wyżej treść pisma z dnia 16 marca 2010r. świadczy o woli wypowiedzenia umowy ubezpieczenia od dnia doręczenia pisma, w razie braku zapłaty składki w wyznaczonym dodatkowym terminie.

Ponadto, zdaniem Sądu z materiału dowodowego sprawy wynika również, że pozwana skutecznie złożyła powodowi oświadczenie woli zawarte w piśmie z dnia 16 marca 2010r. Zgodnie z art. 61 § 1 kc., oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Jak zostało ustalone w sprawie, pismo z dnia 16 marca 2010r. zostało doręczone powodowi listem poleconym w dniu 24 marca 2010r. do odbiorczej skrzynki pocztowej, zgodnie z pisemną wolą adresata na taką formę doręczania korespondencji. Taki sposób doręczenia potwierdzony został w piśmie (...)S.A. z dnia 8 czerwca 2011r., co czyni niewiarygodnym twierdzenia powoda co do bezpośredniej formy doręczania korespondencji. Ponadto, zakładając nawet prawdziwość twierdzenia, że prezes strony powodowej nie zapoznała się osobiście z treścią pisma z dnia 16 marca 2010r., nie ma to wpływu na skuteczność oświadczenia woli, w kontekście art. 61 § 1 kc. Dojście oświadczenia woli do adresata w taki sposób, by mógł on zapoznać się z jego treścią, polega na stworzeniu przez składającego takiej sytuacji, w której adresat oświadczenia może zapoznać się z nim w zwykłym toku czynności (rzeczywiste zapoznanie się nie ma natomiast znaczenia). Dowód takiego faktu obciąża tego, kto ze złożenia oświadczenia woli wywodzi skutki prawne (a zatem w niniejszej sprawie pozwaną, jako ubezpieczyciela składającego oświadczenie woli o wypowiedzeniu), a pozwany dowód taki przedstawił (pismo (...)). Sąd podziela przy tym pogląd, że nadanie listu poleconego (przesyłki rejestrowanej) obejmującego oświadczenie woli pozwala przyjąć w drodze domniemania faktycznego, że jego adresat mógł zapoznać się z jego treścią, co nie wyklucza, oczywiście, dowodzenia, że w konkretnym przypadku było inaczej (por. podobnie wyrok SN z 17.03.2010 r., II CSK 454/09, OSN 2010, Nr 10, poz. 142). Okoliczność przeciwną powinien natomiast udowodnić powód, czego w niniejszym postępowaniu nie uczynił, tym bardziej że sam złożył przy pozwie sporne pismo, co potwierdza fakt, że zostało ono doręczone stronie powodowej. Bałagan w sposobie rejestracji korespondencji i zapoznawaniu się z nią nie może w ocenie Sądu zmieniać oceny, że strona powodowa mogła zapoznać się z treścią spornego pisma, a więc że zostały spełnione przesłanki z art. 61 par. 1 k.c.

Jak już zostało powiedziane, brak było w sprawie podstaw do ustalenia, że doszło do przedłużenia powodowi terminu uiszczenia składki, a umowa trwała nadal pomimo tego, że składka została zapłacona dopiero w dniu 5 lipca 2010r. Pomijając powyższe, nie sposób także przyjąć, że agent ubezpieczeniowy, z którym powód zawarł umowę ubezpieczenia był umocowany do samodzielnej zmiany jej treści co do terminu spełnienia świadczenia ubezpieczającego.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.), pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje:

1) czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej "czynnościami agencyjnymi", polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo

2) czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska). Z kolei zgodnie, z art. 12 zakład ubezpieczeń udziela agentowi ubezpieczeniowemu upoważnionemu do zawierania w jego imieniu umów ubezpieczenia, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, pełnomocnictwa do dokonywania czynności agencyjnych w imieniu tego zakładu. Pełnomocnictwo, o którym mowa wyżej, określa w szczególności:

1) zakres działalności agenta ubezpieczeniowego, ze wskazaniem działu i grup ubezpieczeń;

2) wysokość maksymalnej sumy ubezpieczenia, na jaką agent ubezpieczeniowy może zawrzeć jedną umowę ubezpieczenia;

3) obszar działalności agenta ubezpieczeniowego.

Z dokumentów przedstawionych przez pozwanego nie wynika, aby agent ubezpieczeniowy, z którym powód zawarł umowę ubezpieczenia był upoważniony do zmiany treści umowy. Takiej zaś okoliczności powód nie wykazał, pomimo tego, że to na nim ciążył w tej mierze obowiązek dowodowy (art. 6 kc. i art. 232 kpc.).

W konsekwencji powyższego, skoro umowa ubezpieczenia łącząca strony uległa rozwiązaniu z dniem 24 marca 2010r., na skutek wypowiedzenia dokonanego w piśmie z dnia 16 marca 2010r., pozwana nie jest zobowiązana do zapłaty na rzecz powoda odszkodowania za szkodę będącą następstwem wypadku ubezpieczeniowego mającego miejsce w dniu 12 grudnia 2010r. Tym samym, powództwo o zapłatę odszkodowania jako bezzasadne należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie I wyroku na podstawie podanych wyżej przepisów prawnych.

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 102 kpc. Mając na uwadze przedmiot działalności strony powodowej, która jest organizacją pożytku publicznego, sytuację majątkową powoda, oraz to, że wobec przyjęcia przez pozwaną składki zapłaconej przez powoda po upływie terminu mógł on pozostawać w przekonaniu, że umowa ubezpieczenia dalej wiąże strony, obciążanie powoda kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną nie byłoby zdaniem Sądu słuszne.

_____________________________

Zarządzenie

1)  odnotować,

2)  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

3)  kal. 14 dni.

Sędzia: