Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 12 sierpnia 2008 r. powód M. K. (1) domagał się zasądzenia od (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwoty 250.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 lipca 2008 r. do dnia zapłaty oraz renty odszkodowawczej w kwocie 1.500 zł miesięcznie płatnej do 10. dnia każdego miesiąca, poczynając od 01 sierpnia 2008 r., a także ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z dnia 10 września 2007 r., które mogą powstać w przyszłości. Powód żądał też zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł oraz kosztu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Na uzasadnienie swych żądań powód podał, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 10 września 2007 r., w wyniku którego powód doznał zagrażających życiu bardzo ciężkich obrażeń ciała, w związku z zawartą ze sprawcą wypadku umową obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych. Po wypadku powód został poddany leczeniu szpitalnemu oraz rehabilitacji w ośrodkach rehabilitacyjnych. W następstwie wypadku doznał urazów neurologicznych oraz uszkodzenia narządu wzroku, pogorszeniu uległ także jego stan psychiczny. W dniu 4 grudnia 2007 r. powód został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności do dnia 31 grudnia 2008 r. Ze względu na zły stan psychiczny po wypadku (złe znoszenie jazdy samochodem), od dnia 2 stycznia 2008 r. powód rehabilitowany jest w domu. Jest całkowicie niezdolny do pracy i do samodzielnej egzystencji, wymaga pomocy przy wszystkich czynnościach dnia codziennego. Strona pozwana, do której M. K. (1)zgłosił roszczenie, przyznała i wypłaciła mu łącznie kwotę 24.915,94 zł, na którą składa się 20.280,65 zł tytułem zadośćuczynienia, 2.569,19 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, 650,10 zł za dojazdy i odwiedziny powoda w szpitalu oraz 1.416 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki. Powód podniósł, że kwota przyznana mu przez pozwanego z tytułu zadośćuczynienia jest nieporównywalnie niska w stosunku do odniesionych przez niego obrażeń, okresu leczenia oraz doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Powód jest młodym mężczyzną, ma pięcioletniego syna, z którym nie jest w stanie się bawić czy iść na spacer, albowiem sam przy wykonywaniu niemal wszystkich czynności życia codziennego zdany jest na pomoc najbliższych. Przed wypadkiem powód był aktywny zawodowo, posiadał prawo jazdy kategorii B i E, ukończył szereg kursów, w tym pracownika ochrony, nabywając licencję kategorii II. Dotychczas pracował jako pracownik ochrony, a na skutek obrażeń doznanych w wypadku nie może obecnie wykonywać tego zawodu. Z powodu częstych stanów lękowych i niedowładu czterokończynowego nie może podjąć żadnej innej pracy. Dalej powód podał, że przed wypadkiem osiągał dochody ze stosunku pracy oraz pracował w gospodarstwie rolnym (...), które prowadził wspólnie z żoną. Obecnie pobiera rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w wysokości 717,85 zł netto i dodatek pielęgnacyjny w kwocie 163,15 zł. Otrzymał dofinansowanie z (...) na sprzęt rehabilitacyjny w kwocie 1.644,88 zł, poniósł też wydatki na leczenie i rehabilitację. Renta, które dochodzi pozwem, stanowi sumę utraconych dochodów oraz wydatków na zaspokojenie jego zwiększonych potrzeb.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Strona pozwana zarzuciła, że żądane przez powoda zadośćuczynienie jest rażąco wygórowane i spowodowałoby wzbogacenie powoda (zwłaszcza w kontekście dotychczasowego poziomu życia i stanu majątkowego powoda), żądanie zasądzenia renty jest zaś bezpodstawne, gdyż powód nie wykazał, ażeby istniały jego zwiększone potrzeby skutkujące koniecznością ponoszenia wydatków w kwocie 1.500 zł miesięcznie, oraz że potrzeby te są bezpośrednim i wyłącznym następstwem wypadku drogowego z dnia 10 września 2007 r. Odnośnie żądania ustalenia jej odpowiedzialności na przyszłość strona pozwana zarzuciła, że nie kwestionuje tej odpowiedzialności, ponadto roszczenia powoda nie są nawet zagrożone przedawnieniem, a przy tym skoro istnieje już możliwość wystąpienia z powództwem o zasądzenie, to powództwo o ustalenie jest niedopuszczalne.

W piśmie procesowym z dnia 18 października 2010 r. (k. 529-532) strona pozwana zgłosiła zarzut braku legitymacji biernej po jej stronie. Strona pozwana podała, że właściciel pojazdu, którym poruszał się sprawca wypadku z dnia 10 września 2007 r., posiadał polisę OC w (...) towarzystwie ubezpieczeń (...)z siedzibą w P.. Strona pozwana została nominowana na „korespondenta” towarzystwa (...)na terenie Polski, w ramach systemu (...), i jako korespondent była umocowana tylko do prowadzenia postępowania likwidacyjnego. Za szkodę będącą następstwem wypadku, w którym ucierpiał powód, odpowiada (...), zaś powództwo skierowane przeciwko stronie pozwanej powinno zostać oddalone.

W piśmie procesowym z dnia 26 kwietnia 2011 r. (k. 601-602) powód rozszerzył żądanie pozwu do kwoty 479.785 zł, w tym 477.719 zł tytułem zadośćuczynienia i 2.066 zł tytułem odszkodowania. Jednocześnie powód wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) z siedzibą w W., obok Towarzystwa (...) S.A.

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2011 r. Sąd na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie (...) w W..

W piśmie procesowym z dnia 13 maja 2011 r. strona pozwana (...) S.A. V. (...) wniosła o oddalenie powództwa również w zakresie, w jakim uległo ono rozszerzeniu.

W odpowiedzi na pozew (k. 660-665) i piśmie procesowym z dnia 14 listopada 2011 r. (k. 678-679) strona pozwana (...) w W.wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona pozwana oświadczyła, że posiada legitymację procesową bierną. Zarzuciła, że żądanie pozwu jest nieuzasadnione i nieudowodnione, a nadto wskazała, że popiera wszystkie dotychczas podniesione twierdzenia, wnioski i zarzuty strony pozwanej ad. 1. Dalej strona pozwana ad. 2 podniosła, że wypłacone powodowi zadośćuczynienie jest adekwatne do rozmiaru krzywdy, a rozszerzone żądanie jest rażąco wygórowane, zaś odnośnie renty zarzuciła, że powód nie sprecyzował, jakiej kwoty domaga się z tytułu utraty zdolności do pracy, a jakiej w związku ze zwiększeniem potrzeb, nie udowodnił też kosztów związanych ze zwiększeniem potrzeb. Strona pozwana wskazała, że odsetki od zadośćuczynienia należą się powodowi dopiero od chwili wyrokowania. Zarzuciła, że dla możności dochodzenia nowych roszczeń z tytułu ewentualnych przyszłych szkód nie jest konieczne ustalenie odpowiedzialności za przyszłe skutki wypadku, a poza tym powód nie uprawdopodobnił nawet, że w przyszłości mogą się ujawnić skutki wypadku, które obecnie nie są znane. Strona pozwana wskazała również, że powód nie wykazał, z jakiego tytułu dochodzi odszkodowania.

W piśmie procesowym z dnia 19 grudnia 2011 r. powód podał, że na żądaną kwotę renty składa się renta wyrównawcza w kwocie 750 zł miesięcznie i renta na zwiększone potrzeby w kwocie 750 zł miesięcznie.

W piśmie procesowym z dnia 31 lipca 2012 r. powód sprecyzował żądanie pozwu, żądając zasądzenia od strony pozwanej kwoty 477.791 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 250.000 zł od dnia 11 lipca 2008 r. do dnia zapłaty i od kwoty 227.791 zł od dnia 21 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia renty w kwocie 1.500 zł miesięcznie, płatnej od dnia 10. każdego miesiąca poczynając od 1 sierpnia 2008 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat, w tym 750 zł z tytułu zwiększonych potrzeb i 750 zł z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie powód wyraził zgodę na wstąpienie strony pozwanej ad. 2, jako podmiotu posiadającego wyłącznie legitymację bierną w sprawie, w miejsce strony pozwanej ad. 1 i wniósł o nieobciążanie go kosztami zastępstwa procesowego w stosunku do strony pozwanej ad. 1.

W piśmie procesowym z dnia 8 sierpnia 2012 r. strona pozwana (...) S.A.oświadczyła, że wyraża zgodę na wstąpienie w jej miejsce (...) w W., i wniosła o zasądzenie na jej rzecz od powoda - po wyrażeniu zgody na zmianę strony pozwanej przez stronę pozwaną ad. 2 - kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 21 listopada 2012 r. Sąd zwolnił od udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. V. (...) i oddalił jego wniosek o zwrot kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 września 2007 r. powód M. K. (1)kierujący samochodem uczestniczył w wypadku spowodowanym przez innego kierowcę, będącego obywatelem (...), objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartym z (...) towarzystwem ubezpieczeń (...)z siedzibą w P..

/okoliczności bezsporne/

W wypadku powód doznał obrażeń głowy. Został przewieziony do (...) Szpitala im. (...) w T., gdzie był hospitalizowany kolejno w oddziałach: Anestezjologii i Intensywnej Terapii (od 10 września do 14 października 2007 r.) i Chirurgicznym (od 14 października 2007 r. do 5 listopada 2007 r.). W dniu wypadku powód w trybie pilnym przeszedł operację głowy (obustronna kraniotomia) z uwagi na podejrzenie krwiaka wewnątrzczaszkowego (ewakuowano lewostronny krwiak podtwardówkowy). Przez około 5 tygodni od wypadku M. K. (1) był nieprzytomny.

/dowód: karta informacyjna Oddziału ChirurgiiOgólnej Szpitala im. (...)w T.- k. 417; zeznania świadka K. K.- k. 476/

Ze szpitala w T.powód został przekazany do Ośrodka (...) (...) w B., gdzie w okresie od 5 do 16 listopada 2007 r. poddano go rehabilitacji i dalszej terapii farmakologicznej.

/dowód: karta informacyjna Ośrodka (...) w B. - k. 22/

W okresie od 15 maja do 5 czerwca 2008 r. M. K. (1)przebywał na Oddziale (...) (...) Zakładu Opieki Zdrowotnej w M.. Był poddany zabiegom i ćwiczeniom usprawniającym chód oraz sprawność kończyn górnych, a także ćwiczeniom logopedycznym.

/dowód: karta informacyjna (...) Zakładów Opieki Zdrowotnej Oddział (...)w M.- k. 37/

Podczas pobytu w szpitalach M. K. (1) konsultowany okulistycznie i neurologicznie, a od grudnia 2007 r. do chwili obecnej leczy się ambulatoryjnie w poradniach okulistycznej i neurologicznej.

/dowód: karta informacyjna Oddziału ChirurgiiOgólnej Szpitala im. (...)w T.- k. 417; historia choroby poradni okulistycznej - k. 23-25; zaświadczenia lekarskie - k. 29-30; zeznania świadka K. K.- k. 476-477/

Od 2008 r. powód pozostaje pod opieką psychologa. Od 15 lipca 2008 r. do czerwca 2009 r. systematycznie uczestniczył w sesjach psychoterapii indywidualnej.

/dowód: zaświadczenie lekarskie z 23.06.2009r. - k. 509/

Powód kontynuuje rehabilitację - w warunkach domowych oraz na turnusach rehabilitacyjnych.

/dowód: zeznania świadka K. K. - k. 477/

Uraz czaszkowo-mózgowy doznany przez M. K. (1) w trakcie wypadku z dnia 10 września 2007 r. spowodował u niego wieloodłamowe złamanie kości podstawy czaszki, głównie po lewej stronie, z wgłobieniem odłamów kostnych, wylew krwi do światła zatok, pourazowy obrzęk mózgu z licznymi ogniskami stłuczenia tkanki mózgowej, lewostronny krwiak podtwardówkowy, uszkodzenie nerwów czaszkowych po lewej stronie, niedowład kończyn górnych i dolnych, napady padaczkowe częściowe, pourazową niewydolność oddechową wymagającą wykonania tracheostomii i zastosowania oddechu zastępczego oraz rany i podbiegnięcia krwawe na głowie.

Obecnie następstwami tego urazu u powoda jest organiczne wieloogniskowe uszkodzenie mózgu przejawiające się:

a)  afazją czuciowo-ruchową (zaburzeniami funkcji mowy),

b)  obniżeniem sprawności intelektualnej w stopniu lekkim,

c)  zaburzeniami pamięci świeżej i długotrwałej,

d)  napadami padaczkowymi częściowymi,

e)  niewielkim niedowładem prawostronnym,

f)  niewielkiego stopnia zaburzeniami równowagi z upośledzeniem sprawności chodu (chód na szerszej podstawie).

Nadto skutkiem wypadku jest u powoda pourazowy zanik nerwu wzrokowego, objawiający się znacznego stopnia upośledzeniem ostrości wzroku lewego oka, a także pourazowy niedowład nerwów czaszkowych: okoruchowego (III), bloczkowego (IV) i odwodzącego (VI), z opadaniem powieki górnej lewego oka, ustawieniem tego oka w zezie rozbieżnym i ograniczeniem ruchomości gałki ocznej. Z racji przeprowadzonej operacji kraniotomii czołowo-ciemieniowo-skroniowej i prawostronnej trepanacji czaszki u powoda występują ubytki kości pokrywy czaszki i blizny chirurgiczne powłok głowy. Poza tym ma on bliznę na twarzy po wygojonej ranie na głowie i bliznę na szyi po tracheostomii. Zmiany te powodują trwały uszczerbek na zdrowiu M. K. (1) w łącznej wysokości 166%. U powoda występuje także związane z wypadkiem upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym - stwierdzono u niego rozległe luki pamięci świeżej i długotrwałej, niepełną orientację w czasie, obniżenie sprawności intelektualnej w stopniu lekkim, sprawne pojmowanie, wydolną pamięć operacyjną, obniżenie krytycyzmu, silne poczucie niewydolności, utratę samodzielności i zainteresowań, regresję funkcjonowania społecznego i konieczność korzystania z opieki i pomocy nawet w zwykłych codziennych sprawach.

Rokowania M. K. (1) na przyszłość są niepomyślne - skutki rozległego uszkodzenia mózgu mają charakter trwały i jedynie w niewielkim stopniu (w zakresie poprawy czynności ruchowej) mogą być modyfikowane przez rehabilitację.

/dowód: opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej we W. - k. 553-572; opinia biegłej z zakresu okulistyki - k. 706/

Przed wypadkiem powód był sprawnym fizycznie, inteligentnym, zaradnym i pracowitym mężczyzną, dobrym mężem i ojcem. Był lubiany i szanowany. Skończył kursy pracownika ochrony i w tym zawodzie pracował przez kilka lat, a następnie zajmował się wraz z żoną prowadzeniem gospodarstwa agroturystycznego, bazującego na hodowli koni, organizującego między innymi wakacyjne kursy jeździeckie dla dzieci. Wykonywał wiele prac fizycznych w obrębie domu i gospodarstwa, służył w gospodarstwie jako kierowca, miał ponadto duży wkład organizacyjny w funkcjonowanie gospodarstwa. Zamierzał rozpocząć w 2008 r. studia weterynaryjne. Lubił jeździć konno, interesował się też wschodnimi sztukami walki i próbował sił w tym sporcie. Dużo czytał.

Aktualnie M. K. (1) ma problemy z kontrolą swoich emocji, szybko się denerwuje, cierpi na wybuchy agresji. Ma słaby kontakt z synem, który z powodu ataków agresji i zmienionego głosu zaczął się bać ojca. Między powodem i jego żoną nie istnieje praktycznie życie osobiste. Powód jest niezdolny do pracy, a z uwagi na zaniki pamięci nie może nawet pracować przy hodowli koni - sporadycznie tylko pomaga żonie przy ich czyszczeniu, choć jest to ryzykowne, ponieważ nie widzi na jedno oko. Gospodarstwo podupada, aktualnie jego działalność została ograniczona do prowadzenia pensjonatu dla koni. M. K. (1) nie może jeździć konno ani uprawiać żadnego innego sportu, nie jest nawet w stanie czytać. Porusza się samodzielnie po domu, ale przy wielu codziennych czynnościach potrzebuje pomocy innych osób. Poza domem nie może sam przebywać. Ma poważne problemy z pamięcią - musi powtarzać czynności 20- lub 30-krotnie, żeby je zapamiętać.

/dowód: zeznania świadka K. K. - 476-478; zeznania świadka M. K. (2) - k. 478-479/

Z dniem 1 września 2001 r. nominowanym korespondentem towarzystwa (...) z siedzibą w P.na terenie Polski zostało (...) S.A.z siedzibą w W.. Korespondent nie posiadał pełnomocnictwa procesowego do występowania przed sądami powszechnymi w charakterze pełnomocnika czeskiego towarzystwa ubezpieczeń jako pozwanego.

/dowód: pismo (...) z 30.08.2001r. - k. 533/

Następcą prawnym (...) S.A. jest (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W..

/okoliczność bezsporna/

(...) S.A. V. (...)z siedzibą w W.prowadziło jako korespondent towarzystwa (...).S. postępowanie likwidacyjne szkód wywołanych wypadkiem z dnia 10 września 2007 r. W ramach tego postępowania (...) wypłaciło powodowi świadczenia odszkodowawcze, w tym zadośćuczynienie w kwocie 20.280,65 zł.

/okoliczności bezsporne/

Pismem z dnia 23 czerwca 2008 r. powód wezwał (...) S.A. V. (...) do zapłaty kwoty 250.000 zł tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lipca 2008 r., w terminie do 10 lipca 2008 r.

/dowód: przedsądowe wezwanie do dobrowolnej zapłaty - k. 99-100/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

Odpowiedzialność strony pozwanej (...)z siedzibą w W.za skutki wypadku, któremu uległ M. K. (1), spowodowanego przez kierowcę objętego umową obowiązkowego ubezpieczenia OC zawartą z czeskim towarzystwem ubezpieczeń, stała się w toku procesu niesporna, co zaowocowało zwolnieniem od udziału w sprawie strony pozwanej pierwotnie, tj. (...) S.A. V. (...)z siedzibą w W.. Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zmianami) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od (...)w przypadkach, o których mowa w art. 123. Zgodnie z tym przepisem (...)odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego. Zakres odpowiedzialności (...) wyznacza art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zgodnie z którym odszkodowanie przysługuje, jeśli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, przy czym zgodnie z art. 36 ust. 1 zd. 1 odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym.

Spośród żądań zgłoszonych przez powoda na obecnym etapie sprawy do rozstrzygnięcia nadawało się żądanie zasądzenia od pozwanego zadośćuczynienia, zaś odnośnie pozostałych żądań potrzebne jest przeprowadzenie dalszego postępowania dowodowego. W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 317 § 1 k.p.c. wydał wyrok częściowy zawierający rozstrzygnięcie co do żądania zasądzenia zadośćuczynienia wraz z odsetkami.

Podstawę prawną roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę spowodowaną uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia będącymi następstwem czynu niedozwolonego stanowi art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie to ma na celu naprawienie krzywdy, tj. szkody niemajątkowej, przejawiającej się w cierpieniach fizycznych i psychicznych. Użyte w cytowanych przepisach pojęcie „sumy odpowiedniej” ma charakter niedookreślony, wysokość tej sumy pozostawiona została uznaniu sądów orzekających w sprawach o zapłatę zadośćuczynienia, zaś w orzecznictwie wskazuje się kryteria, którymi należałoby kierować się przy przyznawaniu zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001 r., III CKN 427/00, LEX nr 52766). Jednocześnie, jak się podkreśla, wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy – nie może prowadzić do wzbogacenia osoby pokrzywdzonej. Dla ustalenia odpowiedniego zadośćuczynienia decydujące znaczenie ma rozmiar krzywdy, przy ocenie którego należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa czy zeszpecenia, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 681/98, OSNAP 2000, nr 16, poz. 626). Również wiek pokrzywdzonego odgrywa doniosłą rolę w ustalaniu rozmiarów zadośćuczynienia – intensywność cierpień z powodu trwałego kalectwa jest na pewno silniejsza u człowieka młodego, co przemawia za przyznaniem mu wyższego zadośćuczynienia (por. wyrok SN z 22 sierpnia 1997 r., II CR 266/77, niepubl.). Stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Nie można pomijać długości okresu leczenia powoda i odczuwania dolegliwości fizycznych, uczucia krzywdy spowodowanej ułomnością, a także np. niemożności korzystania z przyjemności uprawiania sportów (por. wyrok SN z 10 kwietnia 1974, II CR 123/74). Zdaniem Sądu wysokość zadośćuczynienia nie powinna być natomiast wyznaczana przez odniesienie do przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa ani do sytuacji materialnej poszkodowanego przed wypadkiem, gdyż okoliczności te nie stanowią o rozmiarze krzywdy rekompensowanej przez zapłatę zadośćuczynienia.

Analizując stan faktyczny sprawy w świetle przedstawionych poglądów Sąd uznał, że żądana przez M. K. (1)tytułem zadośćuczynienia łączna kwota 500.000 zł jest kwotą odpowiednią, stanowiącą właściwą rekompensatę krzywdy, jakiej powód doznał w wyniku wypadku komunikacyjnego. W ocenie Sądu rozmiar tej krzywdy jest znaczny. Uszczerbek na zdrowiu doznany w wypadku wywołał u powoda szereg cierpień fizycznych, związanych z bólem, długotrwałym leczeniem, ograniczeniami w możliwości poruszania się, przy czym należy podkreślić, że powód uległ wypadkowi w młodym wieku, będąc sprawnym fizycznie i aktywnym mężczyzną. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi, jak wynika z opinii biegłych lekarzy, 166%. Wypadek spowodował daleko idące zmiany w życiu powoda - aktualnie nie jest on w stanie pracować czy realizować swoich zainteresowań, wymaga pomocy osób trzecich przy wielu czynnościach, musi także poddawać się stałej rehabilitacji, ażeby uniknąć pogorszenia stanu zdrowia. Nadto w ocenie Sądu na rozmiar krzywdy powoda w stopniu jeszcze większym niż cierpienia fizyczne wpływa uszczerbek na zdrowiu psychicznym. W wyniku wypadku zmienił się całkowicie charakter powoda (aktualnie jest on człowiekiem drażliwym, wybuchowym), osłabieniu uległy jego relacje rodzinne - stosunki z żoną i synem, nadto powód utracił w dużym stopniu sprawność intelektualną: ma problemy z uczeniem się nowych czynności, zapomniał wiele posiadanych wcześniej umiejętności, co wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz z opinii biegłych. Zdaniem Sądu zmiany w sferze psychicznej (w tym emocjonalnej) u powoda są tak daleko idące, że można przyjąć, iż M. K. (1)w wyniku wypadku utracił część swojej osobowości. W tej sytuacji odpowiednim zadośćuczynieniem, mogącym w pewnym stopniu zrekompensować powodowi niepowetowaną krzywdę, jest żądana kwota 500.000 zł. Biorąc pod uwagę sumę wypłaconą powodowi przez (...) S.A.w ramach likwidacji szkody, należało zasądzić od (...) dalszą kwotę 477.791 zł.

W oparciu o art. 481 § 1 k.c. M. K. (1)należały się od strony pozwanej odsetki ustawowe od przyznanej kwoty zadośćuczynienia. Obie strony pozwane w sprawie zarzucały, że odsetki od zadośćuczynienia należą się dopiero od dnia wydania wyroku zasądzającego zadośćuczynienie. W kwestii tej orzecznictwo sądowe wyraża rozbieżne poglądy, jednak Sąd rozpoznający sprawę stanął na stanowisku, że jeżeli okoliczności faktyczne uzasadniające zapłatę zadośćuczynienia istniały już w okresie wcześniejszym, uzasadnione jest zasądzenie odsetek od daty wstecznej. W związku z tym zasadne było zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda odsetek od kwoty 250.000 zł liczonych od dnia 11 lipca 2008 r., albowiem powód wzywał stronę pozwaną ad. 1 do zapłaty zadośćuczynienia w tej kwocie do dnia 10 lipca 2008 r., zaś w czasie tym znana była już większość ujemnych następstw wypadku dla stanu zdrowia powoda. Od dnia 11 lipca 2008 r. można mówić o opóźnieniu ubezpieczyciela (a co za tym idzie - (...) wypłacającego świadczenia odszkodowawcze za czeskie towarzystwo ubezpieczeń) z zapłatą zadośćuczynienia. Od dalszej kwoty 277.791 zł, której powód zażądał od pozwanego dopiero po otrzymaniu odpisu opinii biegłego, należało zasądzić odsetki dopiero od dnia orzekania - od 15 marca 2013 r., kwota ta została bowiem zasądzona w oparciu o okoliczności ujawnione dopiero w toku procesu (ustalony przez biegłych stopień uszczerbku na zdrowiu i złe rokowania na przyszłość), istniejące w dacie wyrokowania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, a w punkcie II oddalił częściowo żądanie dotyczące odsetek od kwoty 277.791 zł, tj. w zakresie odsetek od dnia 21 kwietnia 2011 r. do dnia 14 marca 2013 r.

Z/

1)  odnotować;

2)  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;

3)  kal. 14 dni.