Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2013 roku

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Stawikowska

Protokolant: Agnieszka Łakomy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2013 r. we W.

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko M. C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. C. na rzecz strony powodowej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 27 737,30 zł (dwadzieścia siedem tysięcy siedemset trzydzieści siedem złotych trzydzieści groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 listopada 2012 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego M. C. na rzecz strony powodowej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 2417 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Strona powodowa pozwem z dnia 23 listopada 2012 roku wniosła o zasądzenie od pozwanego M. C. kwoty 27 737,30 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 10 kwietnia 2002 r. Z. W. działający jako prokurent firmy (...) Sp. z o.o. udzielił pozwanemu M. C. pełnomocnictwa procesowego do zastępowania powoda w sprawie przeciwko firmie (...) Sp. z o.o. w sprawie o zapłatę. :olejno w dniu 20 grudnia 2004 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej w sprawie XV GC 590/04 zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwotę 31.625,54 zł ustawowymi odsetkami od dnia 22 lutego 2002 roku do dnia zapłaty oraz zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz powoda 3.746,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokiem z dnia 15 września 2005 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił apelację (...) Sp. z o.o. od powyższego wyroku i zasądził na rzecz powoda kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za II instancję. W dniu 13 października 2005 roku (...) Sp. z o.o. przelała ze swojego rachunku bankowego o na rachunek pozwanego o i kwotę 31.625,54 zł tytułując przelew „przelew kancelaria prawa gospodarczego M. Ciućma W. sygn. akt X Ga 245/05”. Pozwany po otrzymaniu należności od (...) Sp. z o.o., nie poinformował o tym powoda, oraz zataił przed nim aktualny stan sprawy. Wyrokiem Sadu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Gocławiu. V Wydział Karny z dnia 7 lutego 2012 roku d uznał pozwanego M. C. za winnego Dopełnienia czynu pobrania pieniędzy od firmy (...) Sp. z o.o. z siedziba w P. w łącznej kwocie 31.625,54 zł. które to środki przywłaszczył sobie. 5 zwracając ich reprezentowanej firmie (...) Sp. z o.o. z siedziba we W., działając na jel szkodę. Powód wskazał dalej, że dochodzona pozwem kwota została naliczona tytułem odsetek liczonych od dnia 15 października 2005 r., czyli od dnia, w którym pozwany winien był przekazać powodowi uzyskaną należność od dłużnika powoda do dnia wytoczenia powództwa wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

W dniu 6 grudnia 2012 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia Krzyków we Wrocławiu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem powództwa.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. C. wniósł o oddalenie powództwa wnosząc zarzut przedawnienia roszczeń strony powodowej. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazał, że godnie z treścią dołączonych do pozwu orzeczeń wydanych w Orawie XV GC 590/04 i X Ga 245/05 powódce oprócz kwoty głównej , zostały zasądzone koszty postępowania , które w swym zakresie obejmowały koszty zastępstwa prawnego należnego pozwanemu . I tak w pierwszej instancji była to kwota 3600 złotych a drugiej 1200 złotych. Tym samym żądania zasadzenia odsetek od kwoty 4.800 złotych jako nie opłaconych przez stronę powodową kosztów zastępstwa procesowego rzecz pozwanego jest, zdaniem pozwanego, niezasadne. Nadto pozwany wskazał, że strona powodowa nie wskazała w treści swego pozwu istotnej informacji dotyczącej terminu w którym dowiedziała się o rzekomej szkodzie, a w ocenie pozwanego dowiedziała się o szkodzie najpóźniej w dniu 21.03.2008 roku, tym samym roszczenie strony powodowej jako spóźnione podlega oddaleniu w całości.

Stanowiska stron w toku postępowania nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 10 kwietnia 2002 roku Z. W., jako prokurent (...) Sp. z o.o., udzielił oskarżonemu, jako radcy prawnemu, pełnomocnictwa procesowego (do występowania przed sądami powszechnymi, organami egzekucyjnymi i organami administracji samorządowej i rządowej) w sprawie przeciwko (...) Sp. z o.o. w sprawie o zapłatę. W dniu 20 grudnia 2004 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej w sprawie XV GC 590/04 zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz (...) Sp. z o.o. 17.592,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 lutego 2002 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie powództwo oddalił i zasądził od pozwanego na rzecz powoda 3.746,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokiem z dnia 15 września 2005 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił apelację pozwanego od powyższego wyroku i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za II instancję. Pismem z dnia 21 września 2005 roku M. C. zwrócił się, w imieniu swojego mandanta firmy (...) Sp. z o.o., do radcy prawnego G. B. reprezentującej (...) Sp. z o.o., z wezwaniem do natychmiastowej zapłaty kwoty 17.592,00 zł wynikającej z prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego we Wrocławiu X Ga 245/05 z dnia 15 września 2005 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty oraz kwoty 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego na konto pełnomocnika wierzyciela, a więc jego, o numerze (...). W dniu 13 października 2005 roku (...) Sp. z o.o. przelała ze swojego rachunku bankowego o numerze (...) na rachunek oskarżonego o numerze (...) kwotę 31.625,54 zł (17.592 zł należności głównej, 3.746 zł tytułem kosztów postępowania oraz odsetki) tytułując przelew „przelew kancelaria prawa gospodarczego M. C. W. sygn. akt X Ga 245/05”. W dniu 15 listopada 2006 roku prokurent (...) Sp. z o.o. A. P. zwrócił się pismem do oskarżonego o wydanie oryginału tytułu wykonawczego dotyczącego sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. przeciwko (...) Sp. z o.o., sygn. akt przed Sądem Okręgowym XG 245/05 w terminie 3 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania dyscyplinarnego. Oskarżony odebrał to pismo – za pośrednictwem swojego pracownika – w dniu 8 grudnia 2006 roku. Ponownie, w dniu 11 grudnia 2006 roku prokurent (...) Sp. z o.o. A. P. zwrócił się pismem do oskarżonego o wydanie oryginału tytułu wykonawczego dotyczącego sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. przeciwko (...) Sp. z o.o., sygn. akt przed Sądem Okręgowym XG 245/05 w terminie 3 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania dyscyplinarnego. Oskarżony odebrał to pismo – za pośrednictwem swojego pracownika – w dniu 13 grudnia 2006 roku. W dniu 23 maja 2007 roku prokurent (...) Sp. z o.o. A. P. zwrócił się pismem do oskarżonego z ostateczną prośbą o wydanie oryginału tytułu wykonawczego dotyczącego sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. przeciwko (...) Sp. z o.o., sygn. akt przed Sądem Okręgowym XG 245/05 w terminie 3 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania dyscyplinarnego. W dniu 21 marca 2008 roku (...) Sp. z o.o. wniosła do Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabryczna Wydział XV Gospodarczy o wydanie tytułów wykonawczych (wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabryczna z dnia 20 grudnia 2004 roku, sygn. akt XV GC 590/04 i wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15 września 2005 roku, sygn. akt X Ga 245/05) w zamian za utracone, co uzasadniała faktem, że tytuły te nie zostały zwrócone przez reprezentującego spółkę radcę prawnego. Odpis wniosku doręczono (...) Sp. z o.o. Wówczas to przedstawiciele (...) Sp. z o.o. dowiedzieli się, że zapłacone przez nich oskarżonemu pieniądze nie zostały przekazane firmie (...). Pismem z dnia 13 sierpnia 2008 roku (...) Sp. z o.o. zwróciła się do (...) Sp. z o.o. z zapytaniem, czy otrzymała od swojego pełnomocnika radcy prawnego M. C. kwotę 31.625,54 zł wpłaconą za jego pośrednictwem w dniu 13.10.2005 roku tytułem należności zasądzonej na rzecz (...) Sp. z o.o. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej z dnia 20 grudnia 2004 roku oraz wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15.09.2005 roku. Wówczas to, z tego pisma, Spółka (...) uzyskała wiedzę, że dłużnik uiścił swoje zobowiązanie na rachunek jej pełnomocnika. (...) Sp. z o.o. nie domagała się ponownej zapłaty pieniędzy przez (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. uznała, że (...) Sp. z o.o. spełniła swoje zobowiązanie w sposób prawidłowy.

Dowód: akta V K 233/11 Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia we Wrocławiu Wydział V Karny, w tym wyrok wraz z uzasadnieniem

Prawomocnym wyrokiem z dnia 7 lutego 2012 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia we Wrocławiu Wydział V Karny uznał pozwanego M. C. za winnego popełniania czynu polegającego na tym, że w okresie od 13 października 2005 r. we W. do chwili obecnej, działając jako pełnomocnik Spółki z o.o. (...) na mocy wyroku Sądu Rejonowego Wrocław Fabryczna Wydział XV Gospodarczy sygn. akt XV GC 590/04 z dnia 20 grudnia 2004 r. i Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział X Gospodarczy X Ga 245/05 z dnia 15 września 2005 r. pobrał od dłużnika, pozwanej firmy (...) w P. kwotę łączną (...),54, które to środki przywłaszczył sobie, nie zwracając ich reprezentowanej firmie, tj o czyn z art. 284§ 2 kk i wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności. Jednocześnie w wyroku na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd zobowiązał pozwanego do zapłaty na rzecz (...) Spółka z o.o. kwoty 31 625,54 złote tytułem naprawienia szkody.

Dowód: wyrok w sprawie V K 233/11 Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia we Wrocławiu Wydział V Karny

Pozwany zapłacił stronie powodowej kwotę 31 625,54 złote w dniu 23.11.2012 roku.

(bezsporne).

Sąd zważył co następuje

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszym postępowaniu strony pozostawały w sporze co do dwóch kwestii: możliwości dochodzenia odsetek wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczeń oraz możliwości dochodzenia odsetek przez stronę powodową co do kwoty 4800 złotych, które w ocenie pozwanego, były należnym mu wynagrodzeniem z tytułu zastępstwa procesowego. Sąd ustalając stan faktyczny sprawy oparł się przede wszystkim na ustaleniach poczynionych przez Sąd karny, których strony w niniejszym postępowaniu nie kwestionowały, nadto z dokumentów w postaci wyroków Sądu gospodarczego XV GC 590/04 oraz X Ga 245/05. Nadto wobec treści art. 11 kpc wskazującego, że ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą Sąd w postępowaniu cywilnym, Sąd był związany ustaleniami dotyczącymi faktu popełnienia przestępstwa przez pozwanego oraz wysokością określonej w wyroku karnym szkody, zarówno w zakresie elementu przedmiotowego przestępstwa jak i obowiązku zapłaty kwoty 31 625,54 złote tytułem naprawienia szkody. Poza sporem między stronami pozostawał także fakt, że pozwany zapłacił powyższą kwotę w dniu 23.11.2012 roku.

Związany treścią art. 11 kpc Sąd nie mógł badać czy pozwany był zobowiązany do zwrotu kwoty 4800 złotych stronie powodowej, bowiem kwota ta została uwzględniona w wysokości szkody zasądzonej wyrokiem karnym, tym samym pozwany został prawomocnie zobowiązany do jej zapłaty, nadto była elementem przedmiotowym występku, za który pozwany został prawomocnie skazany, tym samym ustalenia powyższe wiązały Sąd cywilny przy orzekaniu w niniejszym postępowaniu. Jednakże nawet gdyby takiego związania nie było, stanowisko pozwanego nie zasługiwałoby na uwzględnienie. Z wyroków cywilnych w sprawach gospodarczych zasadzających należności strony powodowej wobec (...) w P. wynika, że koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego zostały zasadzone na rzecz strony powodowej, a nie pozwanego, konstrukcji odmiennej nie przewiduje obecnie obowiązujące prawo cywilne procesowe. Materiał dowodowy zebrany w sprawie nie wskazuje nadto aby pomiędzy stronami do porozumienia dotyczącego możliwości potrącenia rzekomego wynagrodzenia pozwanego w wysokości łącznej 4800 złotych doszło, a przeciwnie ustalenia Sądu oparte na wyroku karnym skazującym i poczynionych przez Sąd karny ustaleniach, przyznanych przez strony, wskazują, że takich ustaleń nie mogło być. Powyższe rozważania mają jednak charakter uboczny, bowiem w ocenie Sądu, odmienne ustalenia w tym zakresie nie mogły być przez Sąd cywilny w ogóle uczynione wobec prawomocnego zasądzenia obowiązku zapłaty przez pozwanego kwoty 31 625,54 zł, zawartego w punkcie VI wyroku karnego z dnia 13.06.2012 roku i skazania pozwanego za występek z art. 284 § 2 kk. Ustalenia sadu karnego wiążą sad cywilny co do wysokości szkody, jeśli dotyczy ono szkody wyrządzonej zaborem w celu przywłaszczenia lub przywłaszczeniem konkretnej rzeczy lub sumy pieniężnej: w takich przypadkach określona w wyroku karnym wartość rzeczy (suma pieniędzy) staje się elementem istoty przypisanego sprawcy przestępstwa i jako taka wiąże sad cywilny (podobnie SN w wyroku z 18 lipca 1972 n, I PR 346/71, LexPolonica nr 301018, OSNCP 1973, nr 9, poz. 66, oraz w wyroku z 18 sierpnia 2009 r., I PK 60/2009, LexPolonica nr 375688, OSNP 2011, nr 7-8. poz. 101.)

Zgodnie z wyrokiem Sadu Najwyższego w oparciu o normę art. 72 § 2 k.k. sad może zobowiązać skazanego do naprawienia szkody w całości lub w części, chyba że orzekł środek karny wymieniony w art. 39 pkt 5 k.k., ale tylko w takim zakresie, w jakim szkoda ta nie została zrekompensowana. Nadto nie ulega też wątpliwości, że ta szkoda, do której naprawienia sad może zobowiązać sprawcę, jest tylko równowartość rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa, nie zaś dalsze, nie bezpośrednio wiążące się z jego popełnieniem następstwa w tym odsetki. Pozostałe roszczenia finansowe wszyscy zainteresowani mogą dochodzić w toku odrębnego procesu cywilnego (podobnie OSNwSK 2008/1/1396, Prok.i PN-wkł. 2008/12/22, Prok.i PN-wkł, 2008/12/4, BiuLPK (...)/llwvrok z dnia 9 lipca 2008 r. II KK 137/08).

Poza sporem miedzy stronami pozostawała okoliczność, że pozwany w dniu 23.11.2012 roku powyższą kwotę zapłacił w całości.

Zgodnie z treścią art. 481 § 1 i 2 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Art. 482 § 1 wskazuje, że od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Pozwany kwestionował możliwość dochodzenia przez stronę powodową odsetek od uiszczonej kwoty podnosząc zarzut przedawnienia roszczeń. W ocenie Sądu powyższy zarzut nie był skuteczny ale z innych przyczyn niż wskazywała na to strona powodowa. Nie ulega wątpliwości, że z chwilą zapłaty należności głównej przez pozwanego, odsetki uzyskują byt niezależny i jako świadczenie o charakterze okresowym przedawniają się z upływem 3 lat od powstania (art. 118 k.c.) - bez względu na to, czy upłynął już termin przedawnienia roszczenia głównego (podobnie wyrok SA z dnia 30.09.2005 roku I Aca 693/0, wyrok SN z dnia 19.01.1990 IV CR 294/89). W tym zakresie stanowisko strony powodowej wskazujący, że roszczenie o odsetki przedawnia się tak jak roszczenie główne, nie mogło być uznane za zasadne. Stosownie do art. 117 § 2 k.c. ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Oznacza to, że jeżeli ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, nie zrzekł się z zarzutu przedawnienia i zarzut ten podnosi, sąd jest obowiązany zarzut ten uwzględnić. Według poglądu panującego w piśmiennictwie i orzecznictwie po nowelizacji kodeksu cywilnego ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 321), sąd może wyjątkowo nie uwzględnić upływu przedawnienia dochodzonego roszczenia, jeżeli podniesienie przez dłużnika zarzutu przedawnienia nastąpiło w okolicznościach objętych hipotezą art. 5 k.c., tj. nosi znamiona nadużycia prawa (zob. np. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1993 r., III CZP 8/93, OSNCP 1993, nr 9, poz. 153). Jak zgodnie podkreśla się, ocena ta wymaga wzięcia pod uwagę szczególnego charakteru art. 5 k.c., nieuwzględnienie przedawnienia może mieć miejsce w wyjątkowych, rzadkich i rażących okolicznościach. (zob. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 26 stycznia 2000 r. III CKN 566/98, LEX nr 52773, z dnia 2 lutego 2000 r., II CKN 468/99, LEX nr 51643, z dnia 7 czerwca 2000 r., III CKN 522/99, LEX nr 51563). Dla oceny zaś, czy podniesiony zarzut przedawnienia nie nosi znamion nadużycia prawa, konieczne jest rozważenie charakteru dochodzonego roszczenia, przyczyn opóźnienia i jego nadmierności. Nie jest wykluczone, aby zachowanie dłużnika przy powstaniu zobowiązania brać pod uwagę jako okoliczność mającą znaczenie dla oceny, czy podniesienie przez niego zarzutu przedawnienia stanowi nadużycie prawa. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 r. IV CSK 167/09). W ocenie Sądu okoliczności niniejszej sprawy, w szczególności zachowanie pozwanego przy powstaniu zobowiązania polegające na zatajeniu przed stroną powodową okoliczności związanych z wydanymi wyrokami, przywłaszczenie pieniędzy należnych stronie powodowej, niewydanie wyroków, skutkujące koniecznością wystąpienia przez stronę powodową z wnioskiem o wydanie nowych tytułów wykonawczych, zachowanie pozwanego w trakcie postępowania karnego i ostatecznie zwrot przywłaszczonych pieniędzy dopiero w wyniku prawomocnego orzeczenia karnego było rażąco naganne. Sąd wziął również pod uwagę fakt, że pozwany był profesjonalnym pełnomocnikiem strony powodowej, co do którego miała ona mieć prawo zaufanie zarówno co do prowadzonej sprawy jak i udzielanych informacji oraz uzyskanych ewentualnych świadczeń. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, że zachowanie pozwanego naraziło stronę powodową nie tylko na szkodę materialną ale naruszyło stosunki gospodarcze pomiędzy stroną powodową a spółką (...) w P.. Nie ulega wątpliwości, że przywłaszczone pieniądze pozwany przeznaczył na własne potrzeby, traktując je jako nieoprocentowany kredyt. W ocenie Sądu zachowanie pozwanego było tak daleko rażące i naganne, że podniesiony przez niego zarzut przedawnienia stanowi nadużycie prawa. Wysokość wyliczonych odsetek nie była kwestionowana, nadto strona powodowa prawidłowo ustaliła ich wysokość, tym, samym Sąd wskazując na powyższe orzekł jak w punkcie I wyroku.

Strona powodowa wygrała proces w całości, tym samym Sąd orzekł jak w punkcie II wyroku, zasądzając od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 2400 tytułem zwrotu kosztów procesu w zakresie kosztów zastępstwa procesowego należnego stronie, zgodnie z § 5 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu 28 września 2002 r. (Dz.U Nr 163, poz. 1349) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.