Pełny tekst orzeczenia

I A Cz 860/13

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSA Elżbieta Fijałkowska

Sędziowie: SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga, SA Jan Futro (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku D. J.

o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika

na skutek zażalenia wnioskodawczyni

na zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym w Poznaniu z dnia 19 marca 2013 r. sygn. akt I Co 39/13

oddala zażalenie.

Jan Futro Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga

UZASADNIENIE

Zaskarżonym zarządzeniem Przewodniczący zwrócił wnioskodawczyni wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika.

W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni złożyła wniosek, wnosząc o zwolnienie jej od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie „wytoczenia kilku powództw” Wobec powyższego Przewodniczący wezwał ją do uzupełnienia braków wniosku przez wskazanie wartości przedmiotu sporu, podanie przeciwko komu zamierza wytoczyć proces, wskazanie adresu strony pozwanej i przedłożenie oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym, Zakreślił jej termin siedmiodniowy do wykonania zarządzenia pod rygorem zwrotu wniosku. Pozwana wskazanych braków wniosku nie uzupełniła, wobec czego na podstawie art. 130 § 2 k.p.c. wniosek zwrócono.

Zażalenie na to zarządzenia wniosła wnioskodawczyni domagając się – jak należy z treści pisma wnioskować – uchylenia zaskarżonego zarządzenia. Zarzuciła, że informacje o stanie rodzinnym i majątkowym zawarła w złożonym piśmie a druku nie pomogli jej wypełnić pracownicy Biura (...). Także w Biurze P. (...). Stwierdziła, że od 46 lat pada ofiarą „dwóch groźnych mężczyzn z G.”

S ą d Apelacyjny zwa ż y ł , co nast ę puje.

Przede wszystkim rozważenia wymaga kwestia dopuszczalności zażalenia w niniejszym przypadku.

Z ujęcia redakcyjnego przepisu art. 394 § 1 k.p.c. wynika, że zażalenie przysługuje tylko na postanowienia kończące postępowanie oraz inne ściśle wymienionych postanowienia sądu pierwszej instancji. Jeżeli chodzi natomiast o zarządzenia przewodniczącego działającego w tym sądzie, to zażalenie przysługuje tylko na zwrot pozwu.

W doktrynie przyjmuje się jednak, że aczkolwiek katalog tych postanowień i zarządzeń jest zamknięty, nie można wykluczyć jego poszerzenia w wyniku wykładni, w szczególności zastosowania ostrożnej analogia legis (J. Krajewski (w:) T. Ereciński, M. Jędrzejewska, J. Jodłowski, J. Krajewski, Z. Krzemiński, K. Piasecki, J. Pietrzykowski, E. Wengerek, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, t. 2, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, Warszawa 1989, s. 649). Pogląd ten podzielany jest w orzecznictwie i tak można przykładowo wskazać, że w uchwale z dnia 28 października 1993 r., III CZP 147/93 (OSNC 1994, nr 5, poz. 104), Sąd Najwyższy mając na względzie podobieństwo sytuacji procesowej, zastosował rozszerzającą wykładnię art. 394 § 1 pkt 4 i dopuścił zażalenie na postanowienie o wstrzymaniu wykonania nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym (art. 492 § 3). Stanowisko to zostało podtrzymane w uchwale tego Sądu z dnia 24 września 2003 r., III CZP 58/03 (OSNC 2004, nr 11, poz. 173). Z kolei w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1998 r., III CZP 69/97 (OSNC 1998, nr 7-8, poz. 111) przyjęto, analogicznie jak w razie zwrotu pozwu, dopuszczalność zażalenia na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie skargi o wznowienie postępowania. Pogląd dopuszczający zażalenia na inne niż zwrot pozwu zarządzenia, w tym przypadku wywodzony nie z analogii, ale z treści art. 13 § 2 k.p.c. wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28 sierpnia 2008 r., III CZP 65/08 (OSN 2009 nr 7-8 poz. 1. W uzasadnieniu stwierdził, że jakkolwiek art. 394 § 1 pkt 1 k.p.c. traktuje wyraźnie o zwrocie pozwu, nie wyłącza to możliwości jego odpowiedniego zastosowania, przez odesłanie zawarte w art. 13 § 2 k.p.c., do zarządzenia o zwrocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Brzmienie art. 394 § 1 k.p.c. wskazuje jedynie na to, że przepis ten nie może być stosowany w postępowaniu zabezpieczającym wprost, nie wyklucza ono zatem stosowania wyrażonej w nim reguły z modyfikacją, polegającą na odniesieniu jej do innego pisma procesowego pełniącego taką samą rolę jak pozew.

Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu wszczętym wyłącznie w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania pełnomocnika z urzędu, wniosek pełni taką rolę jak pozew w procesie. Wychodząc z powyższych przesłanek Sąd Apelacyjny w Poznaniu uznał, że zażalenie złożone przez wnioskodawczynię jest dopuszczalne.

Przechodząc do meritum stwierdzić jednak należy, że zażalenie jest niezasadne.

Zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata może nastąpić tylko w konkretnej sprawie sądowej. Osoba ubiegająca się o takie zwolnienie – niezależnie od konieczności wypełnienia druku wniosku o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania – winna sprecyzować przeciwko komu zamierza wystąpić z pozwem, podając jego imię, nazwisko i adres zamieszkania. Winna też sprecyzować swoje żądania kierowane przeciwko tej osobie. Wnioskodawczyni tego nie uczyniła. Wezwana o uzupełnienie braków wniosku w piśmie z dnia 12 marca 2013 r. stwierdziła, że nie może podać danych dotyczących sytuacji rodzinnej i majątkowej „gdyż boi się, żeby nie być ukaraną.” Nie wskazała też osób mających być pozwanymi z imienia i nazwiska. Ze złożonego pisma trudno też wywnioskować, jakich roszczeń zamierza dochodzić.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 398 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Jan Futro Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga

I ACz 860/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE