Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Glazar

Protokolant: Magdalena Karczewska

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2013 r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa (...)S.A. Oddział we W.

przeciwko Z. W., K. W.

o zapłatę

utrzymuje w całości w stosunku do pozwanego Z. W. nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w dniu 28 września 2012 r. w sprawie INc 66/12.

Sygn.akt IC 1639/12

UZASADNIENIE

Powód (...)Spółka Akcyjna Odział –(...)z siedzibą we W.pozwem o zapłatę w postępowaniu nakazowym wniósł o zasądzenie od pozwanych Z. W.oraz K. W.solidarnie na rzecz powoda kwoty 110.521,42 złotych tytułem niespłaconego kapitału, zgodnie z umową kredytu z dnia 27 lipca 2010 roku, w dalszej kolejności kwoty 15.780,23 złotych tytułem niespłaconych odsetek naliczonych za okres od dnia 29 października 2011 roku do dnia 21 czerwca 2012 roku, dalszych należnych odsetek za okres od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty, naliczanych od kwoty 110.521,42 złotych według zmienionej stopy procentowej obowiązującej w (...) S.A., stanowiącej każdorazowo czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP, kwoty 961,50 złotych tytułem niespłaconych kosztów postępowania windykacyjnego oraz kosztów postępowania nakazowego według norm przepisanych.

Swoje roszczenie powód oparł na dokumencie urzędowym w postaci wyciągu z ksiąg bankowych, oznaczonego numerem (...), wystawionego stosownie z normą zawartą w treści art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Z dokumentu wynikało, że na pozwanych ciąży solidarne zadłużenie względem powoda z tytułu umowy kredytowej z dnia 27 lipca 2010 roku. Na wymagalną wierzytelność składały się: niespłacona należność główna w kwocie 110.521,42 złotych, odsetki za okres od dnia 29 października 2011 roku do dnia 21 czerwca 2012 roku w kwocie 15.780,23 złotych oraz koszty w wysokości 961,50 złotych. Do pozwu powód dołączył również wezwania do zapłaty z dnia 07 lutego 2012 roku skierowane do obojga pozwanych ( k. 9-10v akt).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 28 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w sprawie I Nc 66/12 orzekł zgodnie z żądaniem pozwu ( k. 24 akt).

Pozwana K. W. pismem datowanym na dzień 09 października 2012 roku uznała powództwo, podnosząc jednakże że nie dała podstawy do wytoczenia powództwa, wnosząc na tej podstawie o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania. Nie zaprzeczyła, że posiada zobowiązania dochodzone w pozwie, ale próbowała dokonać renegocjacji kredytu, a powód nie podjął w tej sprawie żadnych rozmów. Pismem z dnia 09 listopada 2012 roku powódka sprecyzował swoje stanowisko w sprawie wskazując, że uznaje powództwo w całości co do należności głównej oraz odsetek, oraz że pismo z dnia 09 października 2012 roku należy traktować jako zażalenie na koszty.

Postanowieniem z dnia 04 lutego 2013 roku, wydanym w sprawie I ACz 118/13 Sąd Apelacyjny we Wrocławiu odrzucił zażalenie jako spóźnione bo wniesione po upływie ustawowego terminu przewidzianego dla tej czynności ( k. 67-69 akt).

Z kolei pismem procesowym datowanym na dzień 09 października 2012 roku pozwany Z. W. wniósł zarzuty od nakazu zapłaty wydanego w dnia 28 września 2012 roku przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze, wnosząc o jego uchylenie, a nadto oddalenie powództwa w całości, zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Przytaczając okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie pozwany podniósł, że z załączonych do pozwu dokumentów nie wynika by był on kredytobiorcą, zatem bezpodstawne jest domaganie się od niego zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Z załączonych przez powoda dokumentów wynika, bowiem że jedyną stroną umowy kredytu była K. W. i to ona jako jedyna posiada legitymację bierną w niniejszym postępowaniu.

Powód w odpowiedzi na zarzuty pozwanego przywołał, że przytoczone w sprzeciwie argumenty są bezzasadne i wniósł o zasądzenie od pozwanego Z. W. na rzecz powoda całości roszczenia zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie (utrzymanie w mocy w całości w stosunku do pozwanego nakazu zapłaty z dnia 28 września 2012 roku, wydanego w sprawie I Nc 66/12), a nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że wobec zwłoki w spłacie zadłużenia z tytułu umowy kredytu (...), oznaczonego numerem (...) wystąpił z powództwem przeciwko Z. W. i K. W. o zapłatę. Wniesione powództwo uznane zostało w całości przez pozwaną K. W.. W dalszej części powód podniósł, że w wyniku oczywistej omyłki pisarskiej błędnie wskazano, że pozwany Z. W. jest dłużnikiem głównym banku z tytułu zawarcia umowy kredytowej, przywołując, że ponosi on odpowiedzialność solidarną z K. W. z tytułu udzielonego do przedmiotowej umowy kredytowej poręczenia wekslowego.

W dniu zawarcia umowy, to jest 27 lipca 2010 roku pozwany Z. W. złożył pisemne oświadczenie, z którego wynikało, że udziela poręczenia wekslowego za zobowiązania K. W. - wystawcę weksla in blanco, stanowiącego zabezpieczenie spłaty kredytu, a zatem jest solidarnie zobowiązany wraz z kredytobiorcą do spłaty przedmiotowego zadłużenia.

Pomimo skierowanego do pozwanego wezwania do zapłaty obejmującego kwotę zadłużenia pozwany nie spełnił ciążącego na nim zobowiązania.

Pismem z dnia 21 marca 2013 roku pozwany w całości podtrzymał stanowisko zawarte w zarzutach od nakazu zapłaty, podnosząc nadto, że strona powodowa w piśmie z dnia 05 marca 2013 roku przyznała wprost, że Z. W. nie ponosi odpowiedzialności z tytułu umowy kredytu, jaka została dołączona do pozwu. Nadto pozwany podniósł, że powód nie dołączył do pozwu dokumentów potwierdzających okoliczność udzielenia poręczenia wekslowego przez pozwanego. Co więcej powód sam przyznał, że w wyniku błędu w pozwie wskazano, że Z. W. odpowiada z tytułu umowy kredytu, a nie z tytułu umowy poręczenia. W dalszej kolejności pozwany przywołał, że powód dopiero przywołanym pismem z dnia 05 marca 2013 roku przedstawił kopię deklaracji poręczyciela weksla własnego niezupełnego Z. W. oraz kopię weksla in blanco. Taki dowód w ocenie pozwanego uznać jednak należało za spóźniony. Z okoliczności sprawy wynika, że powód w wyniku rażącego niedbalstwa nie przedstawił dowodów na to, że Z. W. ponosi odpowiedzialność za zobowiązanie K. W..

Wobec przywołanych okoliczności pozwany uznał, że strona powodowa nie udowodniła zasadności domagania się od Z. W. zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Z dołączonych do pozwu dokumentów nie wynika bowiem, aby pozwany Z. W. posiadał legitymację bierną w niniejszym postępowaniu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 lipca 2010 roku powód zawarł z pozwaną K. W.umowę kredytu (...) z pakietem ubezpieczeniowym, przeznaczonego na spłatę wcześniejszych zobowiązań oraz na dowolny cel, w kwocie 128.200 złotych na okres kredytowania wynoszący 72 miesiące. W paragrafie trzynastym przywołanej umowy wskazano, że zabezpieczenie spłaty kredytu stanowi umowne prawo potrącenia wymagalnych wierzytelności (...) S.A.z wierzytelnościami kredytobiorcy z tytułu środków zgromadzonych na rachunku kredytobiorcy oraz wpływających na ten rachunek, w dalszej kolejności poręczenie wekslowe oraz weksel własny in blanco. Jednocześnie zgodnie z § 17 cytowanej umowy powstanie zadłużenia przeterminowanego upoważnia (...) S.A.do podjęcia działań zmierzających do odzyskania należności (...) S.A. (...) S.A.przysługuje prawo wyboru kolejności oraz realizacji ustalonych zabezpieczeń spłaty kredytu.

Pozwana K. W. jako wystawca weksla własnego niezupełnego (in blanco), wystawiła i podpisała deklarację wekslową . Na odwrocie weksla pozwany Z. W. umieścił zapis poręczam za wystawcę , podpisał się i wskazał numer PESEL. Złożył również deklarację wekslową ,jako poręczyciel weksla . Na tej podstawie poręczyciel wekslowy zobowiązał się do udzielenia poręczenia wekslowego za zobowiązania K. W., występującej w charakterze wystawcy weksla własnego niezupełnego (in blanco), na dowód czego złożył swój podpis jako poręczyciel wekslowy. Zobowiązanie poręczyciela wekslowego zostało ograniczone do kwoty 192.300 złotych. Na zasadzie paragrafu 26 umowy kredytowej deklaracje zgody stanowią jej integralną cześć.

( dowód: umowa kredytu (...)z dnia 27 lipca 2010 roku, k. 11-13 akt ,deklaracje wekslowe pozwanych, k. 81 akt, umowa kredytu (...) z dnia 27 lipca 2010 roku, k. 13 akt)

Pozwana K. W. nie spłacała rat kredytu. Pozwani zostali wezwani przez powoda do spłaty zadłużenia. Mimo otrzymania wezwań długu nie spłacili.

(dowód :wezwanie do zapłaty – monit z dnia 07 lutego 2012 roku wystawiane wobec K. W., k. 9-9v akt, wezwanie do zapłaty – monit z dnia 07 lutego 2012 roku wystawiane wobec Z. W., k. 10-10v akt)

W dniu 22 czerwca 2012 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg bankowych oznaczony numerem (...), w którym wskazał , że na dzień 22 czerwca 2012 roku w księgach bankowych powoda figuruje wymagalne solidarne zadłużenie przysługujące powodowi wobec Z. W.oraz K. W.z tytułu umowy kredytu gotówkowego (...) o numerze (...)z dnia 27 lipca 2010 roku.

Zadłużenie obejmuje kwotę 110.521,42 złotych tytułem niespłaconego kapitału, zgodnie z umową kredytu z dnia 27 lipca 2010 roku, a w dalszej kolejności kwotę 15.780,23 złotych tytułem niespłaconych odsetek naliczonych za okres od dnia 29 października 2011 roku do dnia 21 czerwca 2012 roku, dalszych należnych odsetek za okres od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty, naliczanych od kwoty 110.521,42 złotych według zmienionej stopy procentowej obowiązującej w (...) S.A., stanowiącej każdorazowo czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP, oraz kwotę 961,50 złotych tytułem niespłaconych kosztów postępowania windykacyjnego.

( dowód: oryginał wyciągu z ksiąg bankowych nr (...), k. 2 akt;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z normą zawartą w treści art. 485 § 3 k.p.c. sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.

Art. 485 § 3 k.p.c. wskazuje jako dalszy rodzaj dokumentów stanowiących podstawę wydania nakazu zapłaty wyciągi z ksiąg bankowych. Wyciągi z ksiąg bankowych, aby mogły być podstawą wydania nakazu zapłaty, muszą być podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku, zostać zaopatrzone pieczęcią banku oraz mieć dołączony do nich dowód doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty na piśmie.

Należy podkreślić, że w § 3 komentowanego przepisu wyjątkowo użyto sformułowania o możliwości wydania nakazu zapłaty przez sąd. Rozwiązanie to pozostaje w związku z tym, że banki mogą same wystawiać bankowy tytuł egzekucyjny na podstawie wyciągu z ksiąg banku.

Dokumenty, na których ma się opierać sąd, wydając nakaz zapłaty, powinny być dołączone w oryginałach.

W orzeczeniu z dnia 01 marca 1935 roku, w sprawie za sygnaturą I C 2022/34 Sąd Najwyższy wskazał, że weksel in blanco przez samo podpisanie go rodzi prawa i obowiązki wekslowe. W uzasadnieniu do przywołanego orzeczenia wskazano, że tak zwany weksel in blanco zawiera już zobowiązanie wekslowe, gdyż uważa się, iż dokument wydany został w zamiarze takiego zobowiązania się przez podpisującego weksel. Wprawdzie dokument powinien być wypełniony, aby mógł być uważany za weksel (…), lecz wypełnienie nie jest koniecznym warunkiem powstania zobowiązania wekslowego, a jest tylko warunkiem realizowania wierzytelności wekslowej. Zobowiązanie bowiem wekslowe powstaje już na skutek podpisu na dokumencie, przeznaczonym z woli wyraźnej (animus obligandi) podpisującego, do stania się wekslem pod warunkiem, by podpisującym była osoba, zdolna do działań prawnych (…); dokonanie prawidłowego wypełnienia nadaje dokumentowi zupełną moc wekslową i to ex tunc, t.j. od chwili podpisania dokumentu. Ten, kto podpisuje dokument, który nie zawierał wszystkich cech wekslu, odpowiada wekslowo (…); odpowiedzialność więc wekslowa istnieje, a tylko realizacja wierzytelności jest uzależniona od wypełnienia dokumentu istotnemi warunkami wekslu, zgodnemi z wolą podpisującego. Weksel in blanco przez samo podpisanie go rodzi więc prawa i obowiązki wekslowe (…).

A zatem jeżeli w niniejszej sprawie pozwany świadomie poręczył za wystawcę weksla i złożył deklarację wekslową, w której wyraźnie określił, że jego zobowiązanie będzie niższe od wystawcy weksla, jego oświadczenie stało się integralną częścią umowy kredytowej łączącej K. W. z powodem jako zabezpieczenie spłaty kredytu udzielonego K. W..

W przedmiotowej sprawie podnieść należało, że strona powodowa nie dochodziła roszczenia z weksla, a jedynie z załączonego do pozwu oryginału wyciągu z księgi bankowej, z której wynika, że roszczenie znajduje źródło w umowie kredytowej zabezpieczonej poręczeniem pozwanego za wystawcę weksla własnego i jego deklaracją wekslową .

Zgodnie z treścią art.5 ust.2 pkt 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz.665 z późń. zm.) czynnościami bankowymi są operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty. A zatem jednoznacznie wynika, iż czynnością bankową jest poręczenie wekslowe ( tak też Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 lipca 2000 r. III CZP 22/00) . Bank zatem na tej podstawie może dochodzić należnego świadczenia w procesie cywilnym , w tym w postępowaniu nakazowym.

W ujęciu powyższego nie ulega wątpliwości, że poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo jak ten, za kogo poręczył. Jeżeli więc pozwany poręczył za wystawcę weksla własnego staje się głównym dłużnikiem wekslowym, bowiem odpowiedzialność poręczyciela wekslowego zależy od tych samych przesłanek, co odpowiedzialność osoby, za którą poręczył. Na podstawie paragrafu 26 umowy kredytowej deklaracje zgody stanowią jej integralną część. Pozwany oprócz złożenia deklaracji wekslowej, na wekslu ( na jego odwrotnej stronie umieścił zapis poręczam za wystawcę weksla , złożył podpis i wskazał numer PESEL.

Na podstawie art.30 Ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 Prawo wekslowe ( Dz U. z 1936 r. Nr 37 poz.282 z późń.zm.)zapłatę wekslu można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym (aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części . Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo , jak ten za kogo poręczył. Oznacza to , że do czasu puszczenia weksla w obieg , poręczyciel może powoływać się nie tylko na zarzuty przysługujące wystawcy weksla in blanco , ale także na zarzuty samodzielne , niezależne od wystawcy weksla , gdyż art.32 zd. drugie ustawy prawo wekslowe wyraża wprost zasadę samodzielnej odpowiedzialności avalisty(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2011 r. IV CSK 371/10).

Pozwany zarówno w zarzutach od nakazy zapłaty jak i w dalszym toku postępowania nie kwestionował, że jest poręczycielem wekslowym, na nadto nie powołał żadnych zarzutów, które wskazywałyby na to, że podpisana deklaracja wekslowa jest nieważna, czy też, że dochodzenie przez powoda roszczenie nie znajduje oparcia w przepisach prawa, jak również i to, że nie poręczał za wystawcę weksla. Pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty twierdził ,iż nie jest kredytobiorcą i nie posiada legitymacji biernej. Rację ma pozwany, iż nie był kredytobiorcą, niemniej jednak , z uwagi na to ,że poręczył za wystawcę weksla in blanco , odpowiada tak jak wystawca weksla własnego. A zatem ten zarzut okazał się chybiony .

Na zasadzie art. 496 k.p.c. po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

W niniejszej sprawie zarzut wniesiony przez pozwanego Z. W. nie uzasadniał uchylenia nakazu zapłaty, wydanego przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w dniu 28 września 2012 roku, z uwagi na powyższe Sąd utrzymał w całości w stosunku do pozwanego przywołany nakaz zapłaty i orzekł jak w sentencji.