Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 1 marca 2009 r. (data stempla pocztowego), skierowanym do Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej powód, J. K., wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany J. Z. powinien zapłacić kwotę 80.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej w B. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

W uzasadnieniu pozwu, J. K. wskazał, że strony postępowania są współwłaścicielami nieruchomości położonej w B. przy ulicy (...). W ocenie powoda, pozwany od początku korzysta z przedmiotowej nieruchomości w części przewyższającej jego udział we współwłasności, a próby wezwania pozwanego do zapłaty stosownej kwoty za korzystanie przez niego z nieruchomości, pozostają bezskuteczne (pozew, k. 5 – 7).

W dniu 12 marca 2010 r., Sąd Rejonowy V Wydział Gospodarczy w Białej Podlaskiej, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt V GNc 179/10. Sąd nakazał pozwanemu J. Z., aby zapłacił na rzecz J. K.kwotę 80.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi (nakaz zapłaty w sprawie V GNc 179/10, k. 22 – 22v). Pozwany J. Z.w dniu 31 marca 2010 r. (data stempla pocztowego), wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w sprawie V GNc 179/10. W uzasadnieniu sprzeciwu, pozwany przyznał, że strony są współwłaścicielami w częściach równych nieruchomości zabudowanej położonej w B.przy ul. (...). Wskazał również, że J. K.nabył część udziału w nieruchomości w ramach postępowania upadłościowego. W chwili nabycia udziału przez powoda, nieruchomość była dzierżawiona przez W. B.i M. C. (1). Ustalono, że do powoda ma należeć część nieruchomości dzierżawiona przez W. B., natomiast pozwany miał zajmować część, która dzierżawiła M. C. (1).

J. Z. podał również, że akta sprawy I Ns 56/09, które jako dowód
w sprawie wskazywał J. K., nie mogą stanowić podstawy zasądzenia roszczenia na rzecz powoda. Pozwany zaprzeczył także twierdzeniom, jakoby od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 października 2009 r. miał korzystać ze wspólnej nieruchomości stron. Ponadto, w okresie objętym żądaniem pozwu, jak wskazał pozwany, pomiędzy stronami istniało jedynie ustne porozumienie co do sposobu korzystania z nieruchomości (sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 26 – 29).

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty, powód zaprzeczył wszystkim wyraźnie nieprzyznanym twierdzeniom i okolicznościom podnoszonym przez J. Z.. Powód wskazał, że w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, zasadne są roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy wspólnej w razie posiadania jej przez jednego ze współwłaścicieli w zakresie przekraczającym jego udział we współwłasności. Ponadto, w ocenie powoda, chybionym jest również stanowisko strony pozwanej w zakresie dotyczącym wniosku o dołączenie w celach dowodowych akt sprawy I Ns 56/09, ponieważ powód w żadnym miejscu nie wskazał, iż wnosi o przeprowadzenie dowodu z akt niniejszej sprawy (pismo procesowe z dnia 29 kwietnia 2010 r.). Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie sygn. akt V Gc 39/10, Sąd Rejonowy V Wydział Gospodarczy w Białej Podlaskiej, przekazał sprawę do rozpoznania I Wydziałowi Cywilnemu Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej (postanowienie, k. 64). Na mocy postanowienia z dnia 22 czerwca 2010 r. w sprawie sygn. akt I C 159/10, Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej I Wydział Cywilny, stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania I Wydziałowi Cywilnemu Sądu Okręgowego w Lublinie (postanowienie, k. 67).

We wniosku z dnia 18 listopada 2011 r. (data stempla pocztowego), powód wniósł o zabezpieczenie roszczenia poprzez zajęcie udziału pozwanego we współwłasności nieruchomości zabudowanej, położonej w B. przy ul. (...), składającej się z działek o numerach: (...) i (...), dla której Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą LW nr (...) (wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia, k. 156 – 157). Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2011 r. w sprawie I C 511/10, Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia roszczenia wskazując, że powód nie uprawdopodobnił należycie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia (postanowienie, k. 162 – 163v).

W trakcie procesu, powód popierał powództwo, natomiast pozwany powództwa nie uznawał i wnosił o jego oddalenie (protokoły rozpraw, k. 89 – 91, k. 104 – 106, 114 – 116, 137 – 139v, 178 – 178v, 295 – 297).

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Powód J. K. i pozwany T. Z. byli współwłaścicielami nieruchomości dwóch działek zabudowanych budynkami gospodarczymi, położonych w B. przy ulicy (...) o łącznej powierzchni 0,5342 ha, oznaczonych Nr (...) o pow. 0,1739 ha oraz nr (...) o pow. 0,3603ha.

Dla przedmiotowej nieruchomości VI Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej prowadzi księgę wieczystą oznaczoną (...).

Działka nr (...) zabudowana jest budynkiem produkcyjno – usługowym, budynek ten położony jest częściowo również na działce (...). Działka nr (...) zabudowana jest budynkami usługowymi usytuowanymi wzdłuż południowej i wschodniej granicy działki.

Położenie nieruchomości jest bardzo dobre, wjazd na działki od ulicy (...) która bezpośrednio łączy się z główną ulicą miasta tj. ulicą (...).

Sąsiedztwo nieruchomości stanowi skoncentrowana, zwarta zabudowa o funkcji usługowo – produkcyjnej. W dalszej odległości znajdują się budynki mieszkalne.

Działki nr (...) uzbrojone są w zakresie energii elektrycznej, wodociągów i kanalizacji sanitarnej ogólnospławnej.

Działka nr (...) zabudowana jest budynkiem produkcyjno – biurowym. Na działce nr (...) znajduje się część budynku produkcyjo – biurowego z działki (...) budynek – magazyn gazów technicznych, budynek – garaż drewniany, budynek magazynowo – garażowy, budynek – warsztat naprawy samochodów ( opinia biegłego J. O. k. 246 – 251).

Postanowieniem w sprawie I Ns 56/09 Sądu Rejonowego w Białej Podlaskie, zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Lublinie w sprawie II Ca 888/09 został ustalony sposób korzystania przez J. K. i J. Z. z wyżej opisanej nieruchomości wspólnej ( k. 76 akt I Ns 56/09 Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej).

Pozwany w 2006 roku kupił od syndyka 1/2 udziału nieruchomości. Do czasu sprzedaży korzystał z części nieruchomości prowadząc działalność gospodarczą.

W 2008 roku powód, również od syndyka, kupił drugą część tj. 1/2 udziału w nieruchomości. Część tej nieruchomości była wydzierżawiana W. B. ( zeznania świadka M. C. (2) k.115, K. C. k. 115v. powoda J. K. k. 295 v. – 296, pozwanego J. Z. k.296v.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane wyżej dowody.

W ocenie Sądu autentyczność dokumentów nie budzi wątpliwości, co do formy, w jakiej zostały sporządzone. Nadto ich treść nie była kwestionowana przez strony. Wobec tego brak było podstaw, by wyżej wymienionym dowodom odmówić przymiotu wiarygodności.

Sąd nie miał także zastrzeżeń do wartości dowodowej opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy majątkowego J. O. (k.192 - 219, 244 - 262). W ocenie Sądu, wywołana w sprawie opinia spełnia wymagania stawiane przez przepisy proceduralne, jest bowiem zupełna, jasna, a wyrażone w niej wnioski stanowcze i wyważone. Biegły sądowy szczegółowo odpowiedział w opinii uzupełniającej na pytania i zastrzeżenia stron, skorygował swoje wyliczenia, co dodatkowo świadczy o tym, że opinia została sporządzona w sposób rzetelny i fachowy.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków M. C. (2) K. C.w części dotyczącej wydzierżawienia części nieruchomości, natomiast w pozostały zakresie zeznania tych świadków nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zeznania świadka T. C.Sąd uznał za neutralne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo wniesione przez J. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 80 000,00zł.z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności poszczególnych kwot tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej w B. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) , za okres od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 31 października 2009 roku.

Postępowanie dowodowe wykazało, że w dacie wniesienia powództwa powód J. K. i pozwany J. Z. mieli równe udziały we współwłasności, po ½ w wyżej opisanej nieruchomości. Na nieruchomości składającej się z dwóch działek (...) pozwany prowadził działalność gospodarczą, natomiast z części działek korzystał powód w ten sposób, że wydzierżawiał je innej osobie.

Powód dochodził zatem wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego zarówno z działki (...) jak i (...).

Zgodnie z art. 206 k.c. każdemu współwłaścicielowi przysługuje prawo do bezpośredniego korzystania z całej rzeczy wspólnej, które jest ograniczone analogicznym prawem pozostałych współwłaścicieli. Współwłaściciel może więc posiadać i używać rzecz wspólną tylko o tyle, o ile da się to pogodzić z posiadaniem i używaniem rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Uprawnienie do współposiadania rzeczy wspólnej nie zależy od wielkości udziału.

W postanowieniu z dnia 20 września 2012 roku, sygn. akt IV CSK 117/12 (LEX nr 1230156) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że posiadanie rzeczy przez współwłaściciela jest posiadaniem właścicielskim i samoistnym, stanowi bowiem realizację jego niepodzielnego prawa do rzeczy. Oznacza to, że z faktu posiadania rzeczy przez współwłaściciela wynika jedynie, iż korzysta on z tej rzeczy zgodnie z przysługującym mu prawem. Niewykonywanie prawa posiadania przez innego współwłaściciela nie uprawnia do wniosku, że współwłaściciel posiadający przejął rzecz w samoistne posiadanie w zakresie jego uprawnień.

Legalne korzystanie przez pozwanego z nieruchomości w zakresie wynikającym ze współwłasności przesądziło o bezzasadności powództwa dotyczącego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Współwłaścicielowi, który został pozbawiony współposiadania przez pozostałych współwłaścicieli, przysługuje ochrona petytoryjna (art. 222 k.c.), tj. oparte na prawie powództwo o dopuszczenie do współposiadania.

Współwłaściciele mogą również w umowie określić, sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Strony niniejszego postępowania takiej umowy nie zawarły, wniosły natomiast o ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej przez Sąd.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 14 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Lublinie w sprawie II Ca 888/09 zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej i ustalił sposób korzystania przez strony z rzeczy wspólnej.

Reasumując, w ocenie Sądu, pozwany nie ingerował w cudzą własność a uprawnienie wywodził z ustawy i nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu uzasadnia treść art. 98 kpc.

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, powyższe rozważania i na podstawie wyżej powołanych przepisów, Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku.