Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Zgorzelcu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agnieszka Wiercińska – Bałaga

Protokolant Renata Bleichert

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2013 r.

w Z.

sprawy z powództwa (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w W.

przeciwko B. Z.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C upr 413/13

UZASADNIENIE

Powód (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w W. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego B. Z. kwoty 1312,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Powód w uzasadnieniu swojego żądania wskazał, że na podstawie łączącej strony umowy, której przedmiotem było świadczenie na rzecz pozwanego usług telekomunikacyjnych (w tym dostępu do internetu) a także na podstawie wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu, który to dokument jego zdaniem stanowi dokument urzędowy w zakresie dokonania na rzecz powoda przelewu wierzytelności, pozwany był związany z pierwotnym wierzycielem ( (...) S.A.) umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych, na podstawie której winien był uiścić wierzycielowi kwotę stanowiącą wartość przedmiotu sporu, będącą ekwiwalentem świadczonych przez niego usług, a czego pozwany nie uczynił, co dodatkowo poświadczają dokumenty księgowe wystawione przez pierwotnego wierzyciela. Przedmiotowa należność została nabyta w drodze przelewu przez powoda, jest ujawniona w księdze rachunkowej funduszu. Na wartość przedmiotu sporu składa się kwota 994,90 zł stanowiąca wartość ekwiwalentu za dostarczone usługi telekomunikacyjne oraz 317,14 zł stanowiąca skapitalizowane odsetki ustawowe liczone od należności głównej od dnia 28.07.2010 r. do dnia zapłaty.

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie z dnia 22.01.2013 r. w sprawie sygn.. akt VI Nc-e 87876/13 nakazał pozwanemu B. Z., aby zapłacił powodowi (...) 1 Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu Niestandaryzowanemu Funduszowi Sekurytyzacyjnemu w W. kwotę 1312,04 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 210 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W ustawowym terminie sprzeciw (k 9-12) od powyższego nakazu zapłaty wniósł pozwany B. Z., zaskarżając nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości i o zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, iż łączyła go z (...) S.A. w W. umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Zarzucił jednak, że w związku z utratą możliwości korzystania z internetu na skutek awarii jako następstwa wyładowań atmosferycznych w dniu 17.05.2010 r. wypowiedział umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Niezależnie od tego (...) S.A. pismem z 10.02.2011 r. powiadomiła pozwanego o rozwiązaniu usług telekomunikacyjnych z dniem 10.02.2011 r. i wezwała go do zapłaty zaległości w wysokości 373,99 zł, którą to kwotę pozwany w dwóch ratach, po uprzednim porozumieniu z pracownikami (...) S.A. zapłacił w całości wywiązując się z obowiązków umownych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwanego B. Z. łączyła z (...) Spółką Akcyjną w W. umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych dostępu do internetu.

(bezsporne)

Pismem z dnia 17 maja 2010 r. B. Z. rozwiązał za wypowiedzeniem umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych dostępu do internetu łączącą go z (...) S.A. w W.. Rozwiązanie umowy nastąpiło w dniu 11 lipca 2010 r. Do tej daty (...) S.A. świadczyła pozwanemu usługi i naliczała opłaty abonamentowe. Pozwany uregulował obciążające go opłaty za usługi telekomunikacyjne za okres świadczenia usług do dnia 11.07.2010 r.

(dowód: pismo (...) S.A. z 16.06.2010 r. k 47; dowód faktury VAT z 14.06.2010 r. i 13.05.2010 r. wraz z potwierdzeniami przelewu należności objętych fakturami k 47)

Dnia 14.07.2010 r. (...) S.A. w W. wystawiła pozwanemu notę obciążeniową na kwotę 1000,50 zł tytułem opłaty wyrównawczej w wysokości wartości przyznanej ulgi.

(dowód: nota obciążeniowa z 14.07.2010 r. k 36)

Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 21 czerwca 2012 r. (...) S.A. w W. reprezentowana przez członka zarządu J. E. i prokurenta P. N. zbyła powodowi (...) 1 Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu Niestandaryzowanemu Funduszowi Sekurytyzacyjnemu w W. reprezentowanemu przy zawarciu umowy przez członka Zarządu M. G. i pełnomocnika D. M. wierzytelności pieniężnych w stosunku do dłużników wymienionych w załączniku nr 1 do umowy stanowiącym integralną jej część, wobec których przysługują jej wymagalne wierzytelności pieniężne wynikające z zawartych z dłużnikami umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych ( w tym usługi telewizji kablowej), obejmujące należności główne, opłaty wyrównawcze oraz związane z tymi należnościami roszczenia o odsetki ustawowe, wynikające z faktur VAT, opłat wyrównawczych oraz not odsetkowych, wyszczególnionych w załączniku nr 1 do umowy.

(dowód: umowa sprzedaży wierzytelności (bez załączników) z dnia 21.06.2012 r. k 33)

Zgodnie z rejestrem funduszy i rejestrem przedsiębiorców KRS do reprezentowania towarzystwa funduszy inwestycyjnych zarządzających powodowym funduszem upoważnieni są dwaj członkowie zarządu działający łącznie albo jeden członek zarządu działający łącznie z prokurentem. W skład zarządu wchodzili K. K.- prezes zarządu i M. G.- członek zarządu, prokurentem samoistnym była I. Ż.. W rejestrze funduszu nie ujawniono pełnomocnika posiadającego ogólne pełnomocnictwo do reprezentowania funduszu.

(dowód: wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k 38; odpis z rejestru przedsiębiorców KRS k 39)

Pismem z dnia 16.10.2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1281,92 zł nabytej przelewem od (...) S.A. w terminie do dnia 23.10.2012 r.

(dowód: pismo powoda z 16.10.2012 r. wraz ze specyfikacją zadłużenia k 34-35)

W dniu 8 stycznia 2013 r. prokurent I. Ż. wystawiła wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego obejmującego wierzytelność ujawnioną pod numerem (...) w wysokości 1312,04 zł od dłużnika B. Z. obejmującą wierzytelność główną w kwocie 994 zł oraz odsetki za okres od 28.07.2010 r. do 8.01.2013 r. w kwocie 317,14 zł nabytą od (...) S.A. na podstawie umowy o przelew wierzytelności z dnia 21.06.2012 r.

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego z 8.01.2013 r. k 32)

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wbrew twierdzeniom powoda przedłożony przez niego dokument oznaczony jako wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego z 8.01.2013 r. (k 32) nie może zdaniem Sądu być uznany za dokument urzędowy w rozumieniu art.244 kpc, tym samym nie służą mu domniemania związane z formą dokumentu urzędowego, a zwłaszcza prawdziwości. Wskazać należy, że choć powód słusznie odwoływał się również do stanowiska Sądu Najwyższego, wyrażonego w uchwałach z dnia 29 listopada 2007 r. (III CZP 101/07) i z dnia 7 października 2009 r. (III CZP 65/09), to jednak czynił w to w sposób wybiórczy. Wprawdzie w pierwszej z cytowanych uchwał Sąd Najwyższy, odwołując się do treści przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o rachunkowości oraz aktów wykonawczych do niej wskazał, że wyciąg z ksiąg funduszu inwestycyjnego, o ile będzie obejmował dane z ksiąg, które umożliwiają ustalenie, że fundusz nabył wierzytelność, stanowił będzie miarodajny dowód taki jak księgi, to jednocześnie (co skwapliwie pominął powód) w uzasadnieniu owej uchwały Sąd Najwyższy wskazał wyraźnie, że ocena wyciągu nie może być abstrakcyjna. Wskazano przy tym w szczególności jakie dane winny się w takowym dokumencie takim znaleźć, aby mógł on zostać uznany za wyciąg, a tym samym, aby stanowił dostateczny dowód na przejście uprawnień na wierzyciela. W niniejszej sprawie powód dowodził przejścia na jego rzecz uprawnień dotychczasowego wierzyciela dokumentem określonym jako wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego. Jak już powyżej wskazano, słusznie podnosił powód, iż z wyłączeniem stosunków z konsumentami, taki wyciąg, podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym ma moc dokumentu urzędowego (art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, Dz. U. 146, poz. 1546 z późn. zm.) Zauważyć jednak należy, mając na uwadze treść odpisów z KRS i rejestru funduszy, że nie został on podpisany w sposób właściwy, albowiem podpisała go jednoosobowo prokurent I. Ż., choć powód ma wszak dwuosobową reprezentację, a brak jest dokumentu potwierdzającego umocowanie I. Ż. do jednoosobowej reprezentacji powoda, tym samym nie został spełniony jeden z podstawowym wymogów niezbędnych do uznania tego dokumentu za dokument urzędowy. Nadto przy dokonywaniu oceny tego dokumentu należało mieć na względzie również zasady prowadzenia rachunkowości przez fundusze inwestycyjne (w tym również fundusze sekurytyzacyjne), które regulowane są przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zgodnie zaś z regulacjami cytowanej ustawy (oraz wydanymi na jej podstawie aktami wykonawczymi) zapisów w księgach dokonuje się na podstawie dowodów księgowych, które powinny zawierać m.in. określenie stron dokonujących operacji gospodarczej, opis operacji, jej wartość i datę dokonania, a sam zapis w księdze (art. 23 ustawy) obejmuje co najmniej datę operacji, skrót lub kod opisu operacji, kwotę zapisu oraz oznaczenie właściwego konta (tak też SA w Katowicach w wyroku z dnia 16 stycznia 2009 r., sygn. akt V A Ca 549/08, Lex nr 508535). W konsekwencji zatem stwierdzić należy, iż wyciąg z księgi rachunkowej powinien zawierać przynajmniej powtórzenie danych (zapisu) z księgi rachunkowej w odniesieniu do danej wierzytelności. Tymczasem przedstawiony przez powoda analizowany dokument wymogów tych niewątpliwie nie spełnia bowiem, nie zawiera wszystkich wymaganych przez ustawę i powyżej wskazanych elementów. Dokument ów przede wszystkim nie wskazuje skrótu lub kodu operacji, a zwłaszcza oznaczenia właściwego konta, a więc informacji, dzięki którym w łatwy sposób można byłoby zlokalizować tę wierzytelność w księgach rachunkowych oraz dokonać ich weryfikacji. Podkreślić przy tym stanowczo należy, iż wyciągu z księgi rachunkowej w żadnym razie nie można mylić i utożsamiać z oświadczeniem wystawionym przez fundusz, które jedynie potwierdza nabycie określonej wierzytelności od dotychczasowego wierzyciela. Zdaniem Sądu treść przedmiotowego wyciągu przedłożonego przez wierzyciela w niniejszej sprawie może stanowić co najwyżej oświadczenie Funduszu o nabyciu wierzytelności od określonego wierzyciela, w oznaczonej wysokości. Przepis art. 194 cytowanej ustawy walor dokumentu urzędowego przyznaje wprawdzie także takiemu oświadczeniu funduszu o nabyciu wierzytelności od określonego wierzyciela, w oznaczonej wysokości, to jednak wyłącznie wówczas, gdy zawiera ono: zobowiązania funduszu, zwolnienia ze zobowiązań, zrzeczenie się praw, pokwitowanie odbioru należności. Tym samym oświadczenie funduszu li tylko potwierdzające istnienie wierzytelności i nabycie ich przez fundusz nie mieści się w kategorii dokumentów urzędowych wymienionych w art. 194 tej ustawy i w konsekwencji nie może stanowić wystarczającej podstawy do wykazania przejścia uprawnień na powoda, gdyż stanowi jedynie dokument prywatny w rozumieniu art.245 kpc. Powyższe względy zdaniem Sądu stanowią o bezprzedmiotowości przeprowadzania dowodu z opinii biegłego księgowego, który miałby potwierdzić fakt nabycia przez powoda przedmiotowej wierzytelności w drodze przelewu. Sąd nadto oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości, gdyż pozwany wszak nie kwestionował faktu zawarcia umowy cesji, ani umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, czy też braku zapłaty, a przedmiotem sporu była zasadność naliczenia opłat. Tym samym opinia biegłego w tym zakresie była zbędna i nieprzydatna.

Zgodnie z treścią art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Natomiast z przepisu art. 513 § 1 kc wynika, że dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Jeżeli zbywca jest podmiotem wielu wierzytelności, nie ma przeszkód, by przeniósł je wszystkie na nabywcę jedną umową. Skutkiem takiej umowy będzie przeniesienie na nabywcę wskazanych w umowie wierzytelności w takim stanie, w jakim one były i przysługiwały zbywcy w chwili dojścia do skutku przelewu. Nabywca wierzytelności wchodzi bowiem w miejsce zbywcy, ze wszystkimi tego konsekwencjami, a zgodnie z art. 516 k.c. zbywca ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2005 r, sygn. akt II CK 225/05). Przeniesienie praw w ramach konsumenckich stosunków wynikających z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych będzie podlegało co do zasady reżimowi przepisów dotyczących przelewu. Skutkiem tego będzie możliwość podniesienia przez stronę wszystkich przysługujących mu zarzutów wynikających ze stosunku podstawowego, zgodnie z normą zawartą w art. 513 k.c. Zakres zarzutów, jakie może podnieść dłużnik wobec nabywcy wierzytelności, jest bowiem zdeterminowany zakresem zarzutów, jakie służą mu przeciwko zbywcy. Ponadto w sprawie o spełnienie świadczenia z tytułu wierzytelności, objętej przelewem dłużnik może stawiać zarzuty dotyczące stosunku wewnętrznego między cedentem a cesjonariuszem, a w szczególności kwestionować prawidłowość causae przelewu, skoro bowiem skutkiem pierwotnego braku prawidłowej przyczyny umowy lub jej następczego upadku jest bezwzględna nieważność czynności prawnej, oddziaływająca erga omnes, to okoliczność ta może być przedmiotem zarzutu każdej osoby mającej interes prawny w stwierdzeniu tej nieważności, a więc, rzecz jasna, także dłużnika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r, sygn. akt III CKN 387/97).

Podkreślić przy tym należy, iż zaoferowane przez stronę powodową dowody w postaci przedmiotowego wyciągu z ksiąg rachunkowych oraz niepełnej umowy przelewu z dnia 21 czerwca 2012 r. (bez załącznika nr 1, z którego wynikałoby, że przedmiotem przelewu były roszczenia (...) S.A. wobec pozwanego) są niewystarczające dla realizacji celów określonych w art.6 kc, a w szczególności stwierdzenia iż przedmiotowa umowa jest ważna. W szczególności wskazać należy, iż w imieniu powoda oświadczenia woli, jak wynika to z wydruku informacji z KRS i odpisu z rejestru funduszy może składać łącznie dwóch członków zarządu albo członek zarządu łącznie z prokurentem. Tymczasem przy zawieraniu umowy sprzedaży wierzytelności z 21 czerwca 2012 r. w imieniu powoda występowała M. G. uprawniona do jego reprezentacji jako członek zarządu oraz pełnomocnik D. M., zaś w odniesieniu do tej ostatniej, jak wynika z wpisów we właściwych rejestrach sądowych, D. M. nie była uprawniona do składania oświadczeń woli w imieniu powoda, zaś strona powodowa nie wykazała wbrew ciążącemu na niej zgodnie z art.6 kc obowiązkowi dowodzenia, iż posiadała ona należyte umocowanie do składania oświadczeń woli w imieniu powoda, a tym samym, że przedmiotowa umowa przelewu jest ważna (art.201§1 ksh i art.204 ksh w zw. z art.58§1 kc).

Mając na względzie skutecznie podniesiony przez pozwanego zarzut co do nieistnienia wierzytelności powoda, wynikającej z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i dokonanej przez (...) S.A. cesji tej wierzytelności uregulowania przez pozwanego całości zadłużenia, należało rozważyć istnienie tej wierzytelności po stronie powodowej, a warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 r sygn. akt V CSK 187/06).

Strona powodowa w niniejszym procesie nie przedstawiła dowodów, z których wynikałaby wierzytelność istniejąca po stronie (...) S.A. z siedzibą w W. względem pozwanego za świadczone na jego rzecz usługi telekomunikacyjne, bowiem jedyny dowód przedstawiony przez stronę powodową stanowił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu oraz nota obciążeniowa (k 36), ale zauważyć należy, że dokumenty te są rozbieżne co do samej wysokości należności głównej, a także nie dotyczyły one uzasadnienia istnienia i podstawy tej wierzytelności. Z uwagi bowiem na brak samej umowy o świadczenie usług i stosownego regulaminu operatora telekomunikacyjnego Sąd nie był w stanie zweryfikować, czy zasadnie i jeśli tak czy w prawidłowej wysokości obciążono pozwanego opłatą wyrównawczą, zwłaszcza że dokument ten z dnia 14.07.2010 r. został wystawiony już po rozwiązaniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, co nastąpiło 11.07.2010 r, a tym samym niemożliwym było zweryfikowanie zasadności żądania pozwu w kontekście zarzutów pozwanego.

Zdaniem Sądu powód nie wywiązał się z ciążącego na nim w myśl art.6 kc obowiązku dowodzenia prawidłowości obciążenia pozwanego żądaną kwotą, jak również nie wykazał, że kwota, której dochodzi od pozwanego w niniejszym procesie jest zgodna z przepisami tj. zgodna z prawem. W aktualnym stanie prawnym, przy uwzględnieniu jednolitych poglądów w doktrynie i judykaturze (vide: orzeczenie SN z dnia 17 grudnia 1996 r, sygn. akt I CKU 45/96, opublikowane w OSNC 1997r. nr 6-7, poz. 76 z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998 r, nr 1-2, s. 204 i nast.) rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest też zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc) zwłaszcza, gdy zastępowana jest przez radcę prawnego.

Mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo jako pozbawione uzasadnionych podstaw.