Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Zamościu I Wydział Cywilny w składzie:

Protokolant: st. sekr. sąd. Grażyna Rozkres

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r. w Zamościu

na rozprawie sprawy

z wniosku D. B.

z udziałem T. B.

o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach małoletnich

na skutek apelacji uczestnika

od postanowienia Sądu Rejonowego w Zamościu

z dnia 27 marca 2013 r. sygn. akt III Nsm 108/13

postanawia:

oddalić apelację.

Sygn. akt I Ca 210/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Zamościu rozstrzygając o istotnej sprawie małoletnich M. B. urodzonego (...) w T. i K. B. urodzonej (...) w Z. zezwolił na wystąpienie do właściwego organu z wnioskiem o wydanie paszportów dla małoletnich oraz upoważnił ich matkę D. B. do reprezentowania dzieci w tej sprawie.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy podał, że małoletnie dzieci M. B. i K. B. są dziećmi pochodzącymi ze związku małżeńskiego D. B. i T. B.. Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód, a władza rodzicielska powierzona obojgu rodzicom.

Małoletnie dzieci stron mieszkają razem z matka, uczęszczają do szkoły: M. jest uczniem III klasy gimnazjum, zaś K. uczennicą II klasy gimnazjum. Matka małoletnich planuje wyjechać z dziećmi na wycieczkę do Anglii, gdzie też ma znajomych, u których może zatrzymać się podczas pobytu w Anglii.

Z ustaleń Sądu wynika również, że uczestnik postępowania T. B. przebywa w Zakładzie Karnym w Z..

W świetle takich ustaleń Sąd uznał wniosek matki małoletnich dzieci za zasadny i mający swoje oparcie w treści art. 97 § 2 kro w związku z art. 97 § 1 kro.

Powołane przepisy mówią, że o istotnych sprawach małoletnich dzieci rozstrzygają ich rodzice wspólnie, a w braku porozumienia między rodzicami o istotnych sprawach małoletnich rozstrzyga Sąd opiekuńczy. Sąd wskazał, że przesłanką konieczną do rozstrzygania przez Sąd w trybie art. 97 § 2 kro jest brak porozumienia między rodzicami, a z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Powołując się na treść art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2006r., Nr 143, poz. 1027 z późn. zm.) w imieniu małoletnich dzieci wniosek o wydanie paszportu składają rodzice wspólnie, a w przypadku braku takiej zgody, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie Sądu rodzinnego.

Sąd wskazując także na treść art. 3 ustawy z 13 lipca 2006r. cyt. w pełnym brzmieniu wyżej podniósł, że każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu chyba, że istnieją okoliczności wyłączające to uprawnienie przewidziane w ustawie.

Sąd nie dopatrzył się by w niniejszej sprawie zachodziły okoliczności skutkujące pozbawieniem bądź ograniczeniem prawa do otrzymania przez małoletnie dzieci stron paszportów. W ocenie Sądu Rejonowego odebranie małoletnim szans wypoczynku poza granicami kraju byłoby sprzeczne z dobrem małoletnich dzieci.

Mając więc na uwadze niemożność złożenia wspólnego wniosku o wydanie paszportów dla małoletnich dzieci przez ich rodziców Sąd rozstrzygnął zastępczo zezwalając matce D. B. do samodzielnego reprezentowania dzieci w tej sprawie.

Sąd podniósł również, że zaskarżone rozstrzygnięcie nie ogranicza w żaden sposób władzy rodzicielskiej T. B. wobec małoletnich dzieci M. B. oraz K. B..

Apelację od powyższego postanowienia wniósł do Sądu Okręgowego w Zamościu uczestnik postępowania T. B. .

Zaskarżając postanowienie w całości, apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zamościu.

Zarzucił apelujący błąd Sądu pierwszej instancji w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia.

Przede wszystkim zarzucił, że Sąd nie wysłuchał małoletnich i nie uzyskał ich zgody na temat woli małoletnich na wyjazd zagraniczny. Nie doprowadził apelującego na rozprawę i nie wysłuchał go mimo, iż skarżący taki wniosek składał.

Wyjazd za granicę małoletnich dzieci apelujący uważa za niepotrzebny, gdyż dzieci są małoletnie i uczęszczają do szkoły, a ich nauka poza granicami Polski jest niemożliwa, gdyż dzieci nie znają języka angielskiego.

Zarzucił skarżący, ze decyzja Sądu jest dla niego wysoce krzywdząca i ogranicza jego prawa jako pełnoprawnego opiekuna do dzieci.

Sąd Okręgowy w Zamościu zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, a zarzuty zgłoszone w apelacji uznać należy za bezzasadne.

Ustaleniu w niniejszej sprawie podlegały jedynie kwestie związane z uzyskaniem przez małoletnie dzieci stron paszportów – dokumentów upoważniających do przekroczenia granicy Polski.

Sąd Rejonowy w Zamościu badał więc czy rodzicom małoletnich M. B. i K. B. – przysługuje władza rodzicielska, czy też doszło do jej ograniczenia, pozbawienia bądź zawieszenia, czy małoletnie posiadają już paszporty, czy rodzice są zgodni i współdziałają w sprawach dotyczących małoletnich czy też jeden z rodziców sprzeciwia się wystąpieniu na drogę administracyjną by w imieniu i na rzecz dzieci podjąć czynności administracyjne w celu uzyskania paszportów.

Wbrew zarzutom apelującego ustaleń w tym zakresie Sąd pierwszej instancji dokonał i ustalenia te są poprawne. Sąd ustalił – co wynika tak z treści wniosku, odpowiedzi na wniosek oraz z zeznań wnioskodawczyni złożonych w trybie art. 299 kpc, że strony mają dwoje wspólnych dzieci pochodzących ze związku małżeńskiego. Dokumentami potwierdzającymi te okoliczności są też odpisy skrócone aktów urodzeń małoletnich: M. B. urodzonego (...) – Nr (...) i K. B. urodzonej (...) – Nr (...) (vide: k. 2 i 3).

Dokumenty urzędowe potwierdzają też, że wnioskodawczyni D. B. jest matką małoletnich, a więc jako opiekun prawny uprawniona do występowania w imieniu i na rzecz małoletnich z żądaniem dokonania w ich imieniu określonej czynności prawnej.

Odpisy aktów skróconych urodzenia małoletnich potwierdzają też, że apelujący jest ojcem córki K. i syna M..

Nadto dokumenty powyższe są dowodem również tego, że dzieci stron są małoletnie i nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych w rozumieniu art. 11 i 10 kc. K. B. ma lat 14, zaś M. B. lat 15. Nie ma więc konieczności przeprowadzania innego dowodu poza dowodem z dokumentu urzędowego – aktów stanów cywilnego – dla ustalenia powyższych okoliczności.

W myśl art. 244 kpc dokument urzędowy sporządzony w przypisanej procesem formie jest dowodem tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone.

Nie wymagała też dowodzenia okoliczność dotycząca pobytu uczestnika w Zakładzie Karnym, bowiem okoliczność tę apelujący przyznał w odpowiedzi na wniosek, nadto na adres Zakładu Karnego w Z. zostało apelującemu doręczone tak zawiadomienie o rozprawie jak i odpis wniosku. Okoliczność przyznana w myśl art. 229 kpc nie wymaga więc dalszego dowodzenia. Bezspornym w sprawie jest też brak współdziałania stron przy rozstrzyganiu wszystkich spraw dotyczących małoletnich.

Jak dowodzą zeznania wnioskodawczyni złożone w trybie art. 299 kpc, dane zawarte przez apelującego w odpowiedzi na wniosek jak też dowód z wyroku rozwodowego stron (vide: k. 41) D. B. i T. B. są po rozwodzie. Rozwód orzeczony został przez Sąd Okręgowy w Zamościu w dniu (...) w sprawie (...).

Sąd Okręgowy w Zamościu rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron bez orzekania o winie. Tak więc od 2005r. małoletnie dzieci pozostają pod wyłączną pieczą matki i z nią zamieszkują.

Uczestnik postępowania sprzeciwia się temu by dzieci posiadały paszporty upatrując w tym zamiar matki wywiezienia dzieci z kraju na stałe do innego państwa.

Takich dowodów w sprawie brak. Matka małoletnich składając przed Sądem zeznania pod rygorem odpowiedzialności karnej, jak i we wniosku wskazywała, że paszporty są niezbędne dzieciom by mogła razem z nimi wyjechać w czasie wakacji na wycieczkę zagraniczną. D. B. zeznała, że chce zabrać dzieci na wycieczkę do Anglii i tam zatrzymać się u znajomych (vide: k. 10 verte i k. 1).

Brak podstaw prawnych by nie dać wiary zeznaniom wnioskodawczyni co do jej planów wakacyjnych. Sąd Rejonowy w Zamościu właściwie ocenił zeznania i prawidłowe z własnych ustaleń wyprowadził wnioski.

Nie dopatrzył się Sąd Okręgowy w Zamościu błędu w ustaleniach faktycznych mających wpływ na podjęte rozstrzygnięcie o czym traktuje ustawodawca w art. 233 kpc.

Nie mają znaczenia prawnego w niniejszej sprawie relacje między stronami jak i apelującego z małoletnimi dziećmi jakie istniały w okresie poprzedzającym pozbawienie wolności T. B..

Sąd w niniejszej sprawie nie zajmuje się ustalaniem zakresu władzy rodzicielskiej każdego z rodziców w stosunku do niepełnoletnich dzieci ani też uregulowaniem kontaktów rodzic – dziecko.

Postępowanie w niniejszej sprawie ma na celu rozstrzygnięcie o istotnej sprawie małoletnich, której zgodnie rodzice jako ich opiekunowi prawni sami nie są w stanie podjąć, bowiem mają odmienne stanowiska co do celowości posiadania przez dzieci dokumentów tożsamości jakimi są paszporty.

W myśl art. 3 i 4 ustawy z dnia 13 lipca 2006r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1027 z 2006r. z późn. zm.) każdy obywatel ma prawo otrzymać paszport, bowiem paszport jest dokumentem uprawniającym do przekroczenia granicy oraz pobytu za granicą. Nadto jest to dokument, który poświadcza obywatelstwo polskie, tożsamość osoby w nim wskazanej.

Stosownie zaś do treści art. 13 ust. 1 pkt. 1 cytowanej ustawy – na który to przepis właściwie wskazał Sąd pierwszej instancji – wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowiony opiekun albo jedno z rodziców wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców poświadczoną przez notariusza lub organ paszportowy.

W niniejszej sprawie skuteczne złożenie wniosku przez matkę małoletnich było niemożliwe bowiem apelujący takiej zgody nie udzielił, a nadto sprzeciwił się jej udzieleniu.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 lutego 2012r. w sprawie I CZ 153/11 wyraził pogląd, że w sytuacji gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom złożenie wniosku o wydanie paszportu małoletniemu dziecku wymaga ich wspólnego, zgodnego działania. Podjęcie decyzji w tej kwestii należy do istotnych spraw dziecka w rozumieniu art. 97 § 2 kro.

Tak więc w braku porozumienia między rodzicami w tej sprawie rozstrzyga Sąd.

Tutejszy Sąd w pełni identyfikuje się z przywołanym poglądem prawnym.

Słusznie więc ocenił Sąd Rejonowy w Zamościu wniosek D. B. jako żądanie rozstrzygnięcia o istotnej sprawie małoletnich dzieci jaką jest ubieganie się o wydanie dla dzieci paszportu.

Sprzeciw uczestnika postępowania na wyrażenie zgody złożenia wspólnie z byłą żoną wniosku o wydanie paszportu należy ocenić jako brak współdziałania w istotnych sprawach małoletnich, stanowi nadużycie władzy rodzicielskiej i sprzeciwia się dobru małoletnich dzieci.

Dzieci mają prawo do godnego życia na poziomie jaki są w stanie zapewnić im rodzice, do wypoczynku po rocznym okresie nauki. Temu służą między innymi wakacje letnie i ferie zimowe. Wypoczynek może być realizowany tak w kraju jak i poza jego granicami.

Trudno podzielić argumentację apelanta, że ze względu na wiek dzieci winny wakacje spędzać w kraju. Takiego rozumowania wykonywania władzy rodzicielskiej tut. Sąd nie akceptuje upatrując w postawie apelanta nadużycie uprawnień opiekuna prawnego jakim jest uczestnik z racji ojcostwa.

Należy w tym miejscu zauważyć, że skarżący nie łoży na utrzymanie małoletnich mimo, że ciąży na nim obowiązek alimentacyjny z mocy art. 135 kro określony wyrokiem rozwodowym na poziomie po (...) zł miesięcznie, nie uczestniczy w procesie wychowawczym i bieżącej pieczy nad dziećmi czym nie wywiązuje się z obowiązków rodzicielskich w znacznej części.

Tym bardziej negatywnie należy ocenić postawę apelującego, który sprzeciwiając się posiadaniu przez dzieci paszportów chciałby pozbawić małoletnie dodatkowych radości, przyjemności życia, a także możliwości poznawania świata, jego kultury, przyrody, zabytków.

Z powyższych przyczyn apelację T. B. uznać należy za całkowicie bezzasadną, a rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Zamościu zawarte w zaskarżonym postanowieniu jako odpowiadające prawu i podjęte z zachowaniem reguł postępowania dowodowego.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 kpc w związku z art. 13 kpc Sąd Okręgowy w Zamościu postanowił jak na wstępie.