Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku - Beaty Kwiećkowskiej – delegowanej do Prokuratury Apelacyjnej

po rozpoznaniu w sprawie L. N.

zażalenia wniesionego przez skazanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 20 grudnia 2013r. sygn. akt III K 182/13

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na podstawie art. 437 § 2 k.p.k.

postanawia

1.  uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania

2.  zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. K. kwotę 147,60 w tym 27,60 złotych należnego podatku od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

3.  zwolnić skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20.12.2013r. Sąd Okręgowy w Białymstoku umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego co do kar orzeczonych wyrokami wymienionymi w sentencji postanowienia, wydanymi wobec L. N.. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. za obronę z urzędu kwotę 147,60 zł, w tym 27,60 zł z tytułu 23% podatku od towarów i usług. Kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Rozstrzygnięcie to zaskarżył skazany zarzucając, że zostało ono wydane w oparciu o błędne ustalenia faktyczne i wnosząc o jego uchylenie oraz wydanie nowego wyroku łącznego. Skarżący wskazał, że wprowadzono mu do wykonania karę pozbawienia wolności za czyny z 1997 r. i 1998 r., objęte wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie VII K (...). Kara ta orzeczona była pierwotnie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, co stało na przeszkodzie jej połączeniu z innymi karami, ale obecnie zarządzono jej wykonanie i karę tę można połączyć z innymi wyrokami.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest pozbawione słuszności.

Kwestia dopuszczalności połączenia wyroków wydanych wobec L. N. była badana dwukrotnie.

Wyrokiem z dnia 14.02.2008 r. sygn. akt III K (...) Sąd Okręgowy w Białymstoku, spośród wszystkich wymienionych w części wstępnej wyroków skazujących, wyodrębnił dwie grupy przestępstw pozostających w zbiegu realnym i wymierzył dwie kary łączne. Pierwsza z nich obejmowała swoim węzłem kary jednostkowe orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Augustowie w sprawie II K (...) i Sądu Rejonowego w Gliwicach w sprawie III K (...), zaś druga kary jednostkowe wymierzone wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach XIII K (...) i XIII K (...) oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie III K (...). W stosunku do pozostałych wyroków postępowanie zostało umorzone na postawie art. 572 k.p.k.

Kolejne postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego zostało rozszerzone o dwa nowe wyroki Sądu Rejonowego w Białymstoku, tj. w sprawie XIII K (...) oraz w sprawie VII K (...), a zakończyło się wydaniem w dniu 08.03.2012 r. przez Sąd Okręgowy w Białymstoku wyroku umarzającego postępowanie na mocy art. 572 k.p.k. (sygn. akt III K (...)). Wprawdzie brak jest w aktach sprawy pisemnego uzasadnienia tego rozstrzygnięcia, ale analiza materiału dowodowego pozwala domyślać się przyczyn takiej decyzji. Przestępstwo przypisane skazanemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XIII K (...) nie pozostaje w realnym zbiegu z żadnym innym popełnionym przez niego czynem, zatem nie zachodziły warunki do orzeczenia nowej kary łącznej. Natomiast co do kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie VII K (...), to konfiguracja czasowa popełnionych przez skazanego przestępstw i wydanych w tych sprawach wyroków wskazuje na możliwość objęcia tej kary węzłem kary łącznej. Przyczyną umorzenia postępowania – pomimo zaistnienia realnego zbiegu przestępstw - było zastosowanie, względniejszych wówczas dla skazanego L. N., przepisów obowiązujących przez wejściem w życie ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589), które nie stwarzały możliwości połączenia kary pozbawienia wolności orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania z karą bezwzględną, bez warunkowego zawieszenia wymierzonej kary łącznej. Z tego powodu Sąd Okręgowy nie połączył kary pozbawienia wolności orzeczonej w wyroku Sądu Rejonowego Białymstoku z dnia 14.04.2010r. w sprawie VII K (...) z innymi karami jednostkowymi, orzeczonymi za przestępstwa pozostające w zbiegu realnym. Kara 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego Białymstoku w sprawie VII K (...), orzeczona była bowiem pierwotnie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Rozpoznając kolejny wniosek L. N. z dnia 06.11.2013 r. o wydanie nowego wyroku łącznego, Sąd Okręgowy poczynił właściwe założenia wstępne, trafnie przyjmując, że postępowaniem tym powinny być objęte wszystkie zapadłe wobec L. N. wyroki. Prawidłowo też zwrócił uwagę na fakt, że poprzednie postępowania toczące się w przedmiocie wydania wyroku łącznego, zarówno w sprawie III K (...), jak i w sprawie III K (...), nie objęły dwóch najwcześniejszych skazań, tj. wyroków Sądu Rejonowego w Augustowie w sprawie II K (...) i wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XI Ks (...), a także, iż wobec skazanego zapadł kolejny nowy wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie VII K (...).

Jednocześnie jednak dalsze ustalenia faktyczne i wyciągnięte w oparciu o nie wnioski Sądu I instancji, nie są trafne. W szczególności Sąd ten błędnie uznał, że od czasu wydania wyroku łącznego w sprawie III K (...) nie zaistniała sytuacja , o jakiej mowa w art. 575 § 1 k.p.k., zatem nie zachodzi potrzeba wydania nowego wyroku łącznego. Tymczasem okoliczność taką wskazał L. N. w swoim wniosku i powtórnie w zażaleniu, a mianowicie to, iż postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 20.05.2013 r. w sprawie VII Ko (...) zarządzono wobec skazanego wykonanie kary 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem tego Sądu w sprawie VII K (...), orzeczonej pierwotnie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że zarządzenie wykonania kary w wyroku jednostkowym może stanowić samoistną - w rozumieniu przepisu art. 575 § 1 k.p.k. - przyczynę, powodującą potrzebę wydania nowego wyroku łącznego o ile w wyniku tego zarządzenia powstają warunki formalne określone w art. 85 k.k., do wydania takiego wyroku. Pogląd ten zgodny jest ze stanowiskiem wyrażonym wcześniej przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 05.11.2010r., sygn. akt III KK 323/10 (LEX nr 653514) i przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w postanowieniu z dnia 6 listopada 2013 r., sygn. akt II AKz 325/13- nie publ.).

Odnosząc to do aktualnej sytuacji prawnej skazanego L. N. i mając jednocześnie na względzie dyrektywę zawartą w art. 85 k.k., z której wynika brak swobody w doborze skazań podlegających łączeniu i niemożność pominięcia części z nich, stwierdzić należy, że czyn przypisany skazanemu wyrokiem Sądu Rejonowego Białymstoku w sprawie VII K (...), popełniony w okresie od 01.10.1997 r. do 03.02.1998 r., pozostaje w zbiegu realnym nie tylko – jak to przyjął Sąd Okręgowy - z czynem przypisanym w wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XI Ks (...) z dnia 09.10.2000 r., który jest „chronologicznie pierwszy” i w oparciu o który ustala się zbieg, ale także z czynami przypisanymi w wyrokach Sądu Rejonowego w Augustowie w sprawie II K (...) i Sądu Rejonowego w Gliwicach w sprawie III K (...), co uzasadnia wydane nowego wyroku łącznego, obejmującego tę grupę przestępstw. Należy też zwrócić uwagę fakt, że choć w sprawie XI Ks (...) orzeczono karę grzywny, która nie podlega łączeniu z karami pozbawienia wolności, to nie stoi to na przeszkodzie połączeniu – w ramach tego zbiegu - wszystkich kar pozbawienia wolności. Żaden bowiem przepis prawa karnego materialnego nie zabrania połączenia węzłem kary łącznej tylko niektórych z pozostających w zbiegu kar jednostkowych, gdy połączenie wszystkich nie jest możliwe. Taki dobór nie ma nic wspólnego z dowolnością konfiguracyjną, zanegowaną uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2005 r., sygn. akt I KZP 36/04 (OSNKW 2005, z. 2, poz. 13), gdyż ustalony zbieg opiera się w dalszym ciągu o „pierwszy chronologicznie wyrok” (sygn. XI Ks (...)).

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny zaskarżone postanowienie uchylił i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania, w toku którego Sąd ten, kierując się powyższymi wskazaniami, w oparciu o przepisy art. 85 k.k. i zmienioną sytuację prawną L. N., winien na nowo, prawidłowo ustalić istnienie warunków do orzeczenia kary łącznej, z uwzględnieniem wszystkich wyroków podlegających łączeniu.

Dlatego też orzeczono, jak wyżej.

D.