Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 23 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Błażej Łój

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2014 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S. (1)

przeciwko (...) SA z siedzibą w Ł.

o zapłatę

I. zasądza od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w Ł. na rzecz powódki M. S. (1) 55 723,20 zł. (pięćdziesiąt pięć tysięcy siedemset dwadzieścia trzy zł. 20/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III. nakazuje stronie pozwanej (...) SA z siedzibą w Ł., aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego we Wrocławiu) 3 474,37 zł. tytułem wydatków sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa,

IV. nie obciąża powódki kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną.

Sygn. akt: I C 229/10

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 19.02.2010 r. powódka M. S. (1)domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A.w Ł.kwoty 200 000 zł z tytułu zadośćuczynienia, 49.284 zł z tytułu odszkodowania oraz renty w celu zaspokajania zwiększonych potrzeb w kwocie 3930 zł miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 11.02.2009 r. uległa wypadkowi drogowemu, w wyniku którego doznała szeregu poważnych obrażeń ciała, m.in. urazu klatki piersiowej z następczym złamaniem żeber V - X prawych i żebra VIII lewego, odmy płucnej prawostronnej, krwotoku do jamy opłucnowej, złamania obu kości łonowych, ostrej niewydolności oddechowej oraz następczego zapalenia płuc. Sprawca wypadku - kierowca samochodu marki C. (...) nr rej. (...), w którym podróżowała powódka, został uznany za winnego popełnienia czynu zabronionego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków II Wydziału Karnego z dnia 27.08.2009 r. Powódka wskazała, że po wypadku została przewieziona do (...) (...) Szpitala (...)we W.i umieszczono ją Oddziale (...) (...). W dniu 25.02.2009 r. przeniesiona została na Oddział (...)z powodu pogarszającego się stanu zdrowia i postępującej niewydolności, a w dniu 27.02.2009 r. w stanie ciężkim została przewieziona na Oddział (...), gdzie podłączono ją do respiratora i wprowadzono w stan śpiączki farmakologicznej. Założono wtedy także drenaż opłucnowy, który był utrzymywany do 12.03.2009 r. Respirator odłączono dopiero w dniu 31.03.2009 r. a następnego dnia usunięto rurkę tracheostomijną. Wobec stabilnego stanu zdrowia, przeniesiono ją po tym ponownie na Oddział (...), gdzie przebywała do 14.04.2009 r., kiedy to została wypisana „w stanie optymalnej poprawy z zaleceniem systematycznego stosowania leczenia". Powódka podkreśliła, że po wypadku, z uwagi na procesy leczenia, została pozbawiona mowy. Okres ten, trwający nieprzerwanie do 01.04.2009 r. był dla niej szczególnie bolesny. Dodała, że cierpienia fizyczne i psychiczne w okresie pobytu w szpitalu były wyjątkowo duże i utrzymują się do chwili obecnej. Powódka cały czas przebywa w pozycji leżącej i niekiedy tylko ma wystarczająco dużo siły, aby przy pomocy opiekunki lub córek przejść krótki odcinek do toalety. Od czasu wypadku regularnie przyjmuje także silne leki. Z tego powodu od dnia 15.04.2009 r. powódka jest nadal pod stałą opieką opiekunki od godz. 9.00 do 17.00, a po godzinie 19.00 do 23.00 jednej z córek. Wcześniej powódkę co drugi dzień odwiedzała pielęgniarka, której zadaniem było mycie, nacieranie i specyficzna pielęgnacja ciała oraz rehabilitant i masażystka. Jej stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie opieki nad niedowidzącym mężem Z. S.. Powódka opisała dalej, że w sierpniu 2009 r. jako skutek wypadku, powstała przepuklina brzuszna, która wymagała natychmiastowej operacji. Ponieważ czas oczekiwania na operację w ramach NFZ wynosił około 6 miesięcy, operacja została przeprowadzona w szpitalu prywatnym, a jej łączny koszt wraz z konsultacjami lekarskimi i potrzebnymi badaniami wyniósł 2.920 zł. Skutki wypadku okazały się dla powódki wyjątkowo dotkliwe zarówno w zakresie zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Przed wypadkiem powódka była w stanie samodzielnie opiekować się mężem i prowadzić gospodarstwo domowe. Natomiast od momentu opuszczenia szpitala stale wymaga specjalistycznych zabiegów i całodziennej opieki i rehabilitacji, których koszty wahają się od 70 do 50 zł za godzinę. Powódka wskazała, że strona pozwana częściowo zlikwidowała szkodę i w dniu 05.08.2009 r. wypłaciła kwotę 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia, którą następnie, po ponownym przeanalizowaniu przedstawionej dokumentacji, uzupełniła dodatkowym świadczeniem w wysokości 5.000 zł. Wypłacone zadośćuczynienie było jednak, zdaniem powódki, rażąco zaniżone, gdyż nie uwzględniało niewątpliwie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu i nie równoważyło rzeczywistej szkody w postaci m.in. znacznego bólu i cierpienia doznanego przez nią w wskutek wypadku. Zdaniem powódki odpowiednim świadczeniem byłaby kwota 250.000 zł a nie kwota dotąd wypłacona w wysokości 50.000 zł. W konsekwencji powódka domagała się dodatkowo zapłaty z tytułu zadośćuczynienia kwoty 200.000 zł. Pełnomocnik powódki w piśmie z dnia 02.12.2009 r. wezwał stronę pozwaną do zapłaty pozostałej części zadośćuczynienia, jednak pismo to pozostało bezskuteczne. W dalszej części powódka, powołując się na treść przepisu art. 444 § 1 k.c. wskazała, że domaga się zapłaty kwoty 49.284 zł z tytułu odszkodowania wyjaśniając, że składają się na nią następujące należności: 4.719 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia, 27.840 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki (26.880 zł - koszty opieki całodobowej przez okres 112 dni oraz 6.000 zł - koszty opieki E. W.w okresie od 01.08. – 30.11.2009r.), 3000 zł z tytułu kosztów specjalnego odżywiania za okres od 15.04. – 30.11.2009 r. oraz kwoty 13.725 zł z tytułu kosztów poniesionych na masaże, rehabilitację oraz opiekę pielęgniarki w okresie od 15.04 - 30.11.2009 r. W wyjaśnieniu roszczenia rentowego w kwocie 3930 zł miesięcznie związanego z trwałym zwiększeniem się jej potrzeb i zmniejszeniem widoków na przyszłość powódka wskazała, że masażystka i rehabilitant przychodzą do powódki średnio 10 razy w miesiącu, a pielęgniarka 2 razy w tygodniu. Koszt usług masażystki i rehabilitanta wynosi 70 zł za 1 godzinę tj. 70 zł x 10 godzin miesięcznie x 2 = 1400 zł. Z kolei wynagrodzenie pielęgniarki wynosi 50 zł za 1 godzinę tj. 8 godzin miesięcznie x 50 zł = 400 zł. Wynagrodzenie opiekunki M. W.wynosi 1500 zł miesięcznie. Łączny koszt leków oraz specjalnej diety wynosi 630 zł miesięcznie. Wskazane wyżej wartości dają kwotę 3.930 zł i stanowiącą odpowiedniej wysokości rentę dochodzona niniejszym pozwem. W wyjaśnieniu roszczenia odsetkowego powódka wskazała, że opiera się ono na treści art.481 § l i 2 k.c. w z art.450 § 1 k.c.

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 14.05.2010 r. strona pozwana (...) S.A. w Ł. domagała się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania. Wskazała, że w dniu 09.07.2009 r. otrzymała zgłoszenie szkody powstałej na skutek wypadku drogowego z dnia 11.02.2009 r. oraz uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za skutki tego wypadku powołując się na zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzonej polisą (...). Wskazała dalej, że na podstawie przedstawionej dokumentacji medycznej, rachunków oraz orzeczenia lekarskiego z dnia 23.07.2009 r. stwierdzającego uszczerbek na zdrowiu w wysokości 37 %, przyznała powódce następujące świadczenia: kwotę 45.000 zł z tytułu zadośćuczynienia, kwotę 40.680 zł z tytułu renty na zwiększone potrzeby za okres od stycznia 2007 r. do grudnia 2009 r., kwotę 988,67 zł z tytułu zwrotu kosztów zakupu leków związanych z leczeniem powypadkowym oraz kwotę 38 zł z tytułu zwrotu kosztów zakupu poduszki ortopedycznej. Po rozpoznaniu odwołania powódki, strona pozwana, na podstawie przedstawionych przez nią rachunków, przyznała powódce kwotę 5000 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz 5040 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki. Po zasięgnięciu kolejnej opinii lekarskiej, strona pozwana przyznała powódce dodatkową kwotę 665,15 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia. W dalszej kolejności strona powodowa zarzucała, że żądana kwota zadośćuczynienia jest nieuzasadniona. Podkreślała, że decyzja o wypłacie z tego tytułu kwoty 50.000 zł została oparta na orzeczeniu lekarskim w przedmiocie stanu zdrowia powódki oszacowanym uszczerbku na zdrowiu w wysokości 37 %. Zdaniem pozwanego przyznana dotychczas kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do poniesionego trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki i rozmiaru szkody. Strona pozwana podkreślała, że z dokumentacji medycznej wynikało, że powódka doznawała cierpień także wskutek schorzeń nie związanych z wypadkiem (np. wskutek przepukliny brzusznej powstałej w sierpniu 2009 r., jak również zapalenia płuc). W odniesieniu do żądania zasądzenia kwoty 49 284 zł z tytułu odszkodowania, strona powodowa twierdziła, że powódka nie udowodniła dochodzonego roszczenia. Zarzucała, że kwota 4719 zł nie dotyczy leczenia schorzeń i chorób związanych z wypadkiem, natomiast kwota 27 840 zł jest nieuzasadniona, ponieważ z opinii lekarskiej wydanej w toku postępowania likwidacyjnego wynikało, że powódka z uwagi na swój wiek (83 lata) może wymagać pomocy osób trzecich, natomiast w związku z urazami doznanymi wskutek wypadku 11.02.2009 r. opieka powinna być wykonywana w sposób następujący: w pierwszym miesiącu średnio 10 – 12 h dziennie, przez kolejne 3 - 4 miesiące średnio 6 h dziennie. W oparciu o tą opinię strona pozwana przyznała już powódce odszkodowanie z tytułu kosztów opieki w wysokości 5.040 zł. Zdaniem strony pozwanej, powódka znacznie zawyżyła ich wartość przyjmując, że opieka powinna być sprawowana przez 24 godziny dziennie zamiast maksymalnie 16. Strona powodowa zarzuciła także, że powódka nie wymaga specjalnej diety, stąd też jej roszczenie w zakresie kwoty 3000 tytułem zwrotu kosztów specjalnego odżywiania nie jest zasadne. Odnosząc się do kwoty 13.725 zł z tytułu zwrotów kosztów masażysty, rehabilitanta i pielęgniarki strona pozwana wskazała, że treść dokumentacji medycznej nie wskazywała by powódka doznała urazów uzasadniających korzystanie z ich usług. Ponadto powódka do pozwu dołączyła jedynie dowody na korzystanie z usług masażysty i opiekuna nie przedstawiając dokumentów świadczących o kosztach rehabilitanta i pielęgniarki. Powódka nie wskazała również w jakim zakresie koszty masażów, rehabilitacji oraz opieki pielęgniarki mogłyby ewentualnie dotyczyć schorzeń powstałych wskutek wypadku, a także nie przedstawiła dowodów, jak długo w przyszłości będzie je ponosić. Zdaniem strony pozwanej, powódka nie udowodniła roszczenia rentowego ponieważ nie wykazała związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi kosztami masażysty, rehabilitacji, pielęgniarki i opiekuna oraz kosztami diety a szkodą powstałą wskutek wypadku. Pozwana wskazała na koniec, że nie kwestionuje kosztów związanym z leczeniem przepukliny brzusznej oraz wydatków związanych z leczeniem innych schorzeń, jednak stała na stanowisku, że nie ponosi za nie odpowiedzialności.

W piśmie z dnia 04.06.2010 r. powódka podtrzymała stanowisko wyrażone w pozwie. Przedłożyła także szereg faktur VAT oraz rachunków związanych z zakupem leków twierdząc, że związane to było z konsekwencjami wypadku z dnia 11.02.2009 r. Powódka podkreśliła, że musi stosować specjalną dietę bogatą w wapno, stąd pojawiły się dodatkowe koszty w wysokości 200 zł miesięcznie. Jej zadaniem konieczna jest także opieka opiekunki od poniedziałku do soboty w godzinach 9.00 – 17.00. Powódka dodała, że przed wypadkiem była osobą w pełni sprawną fizycznie i opiekowała się ciężko chorym i niedowidzącym mężem. Pomagała też córce w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zarzuciła, że twierdzenia pozwanej są nieuprawnione, tym bardziej, że opinia lekarza orzecznika, na którą się powołuje, sporządzona została tylko na podstawie dokumentów, bez fizykalnego badania powódki, stąd też jest ona w całości nieprawidłowa. Powódka zakończyła oświadczając, że nadal korzysta z usług rehabilitanta, masażysty i pielęgniarki, na które comiesięcznie przeznacza kwotę ok. 1800 zł.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11.02.2009 r. powódka M. S. (1) podróżowała jako pasażerka samochodem osobowym marki C. (...) o nr rej (...), który prowadził K. J.. Na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) nie zastosował się do sygnalizacji świetlnej dla swojego kierunku ruchu i zderzył się z samochodem osobowym marki T. (...) o nr rej. (...). W wyniku opisanego zdarzenia komunikacyjnego powódka doznała poważnych obrażeń ciała: obrażeń wielonarządowych, w tym urazu klatki piersiowej ze złamaniem żeber V - X po stronie prawej z odmą opłucnową i krwiakiem, złamania żebra VIII po stronie lewej i złamania kości łonowej.

Dowód:

- okoliczności bezsporne,

- notatka urzędowa wraz z aneksem w aktach szkody nr (...),

- zeznania powódki M. S. (1) – k. 513 - 515,

- zeznania świadka K. S. – k. 119 - 120,

- zeznania świadka M. S. (2) – k. 120 – 121,

- zeznania świadka E. W. – k. 121 – 122,

Z miejsca wypadku powódka została przewieziona do (...) (...) Szpitala (...)przy ul. (...)we W.. Do dnia 25.02.2009 r. leczona była na Oddziale (...) (...). Następnie, z powodu zapalenia płuc oraz wystąpienia ostrej niewydolności oddechowej powódka w okresie od 25.02. – 02.04.2009 r. przebywała na Oddziale (...). Stan powódki był bardzo ciężki, utrzymywano ja w stanie śpiączki farmakologicznej oraz podłączono do respiratora wykonując podskórną tracheotomię. W dniu 31.03.2009 r. powódkę odłączono od respiratora a następnego dnia wyciągnięto rurkę tracheotomijną. W dniu 02.04.2009 r. powódka została przewieziona na Oddział (...) z rozpoznaniem niewydolności oddechowej. Zdiagnozowano u niej także stan po zapaleniu płuc, chorobę niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, stan po urazie klatki piersiowej i pourazową odmą płucną i krwotokiem od jamy opłucnowej, stan po złamaniu żeber, stan po złamaniu obu gałęzi kości łonowej, stan po cholecystectomii oraz stan po usunięciu żylaków podudzi. Szpital powódka opuściła w dniu 14.04.2009 r.

Dowód:

- karty informacyjne leczenia szpitalnego – k. 17 - 19,

- zeznania powódki M. S. (1) – k. 513 - 515,

- zeznania świadka K. S. – k. 119 - 120,

- zeznania świadka M. S. (2) – k. 120 – 121,

- zeznania świadka E. W. – k. 121 – 122,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, 449, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 22:11 – 21:18,

- opinia biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii i foniatrii lek. med. M. Ł. – k. 328 - 330,

Po wyjściu ze szpitala powódką w godzinach 9.00 – 17.00 opiekowała się E. W.. Do jej zadań należy przygotowanie posiłków oraz podanie ich powódce, dbanie o regularne przyjmowanie leków i pomoc w poruszaniu się. E. W. w tych godzinach opiekuje się także niedowidzącym mężem powódki Z. S.. E. W. otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1500 zł miesięcznie. W czasie jej nieobecności opiekę nad powódką sprawują córki powódki M. D. oraz K. S.. M. S. (1) korzystała z pomocy pielęgniarki, która przychodziła wykonać czynności higieniczne, podać zastrzyki bądź kroplówkę oraz rehabilitanta, który pomagał jej wykonywać różnego rodzaju ćwiczenia ruchowe kończyn dolnych i górnych. W okresie od 15.05. – 17.11.2009 r. powódka korzystała także z masaży leczniczych kończyn dolnych i górnych z uwzględnieniem odcinków kręgosłupa.

Dowód:

- oświadczenie z dnia 29.11.2009 r. – k. 28,

- zeznania powódki M. S. (1) – k. 513 - 515,

- zeznania świadka K. S. – k. 119 - 120,

- zeznania świadka M. S. (2) – k. 120 – 121,

- zeznania świadka E. W. – k. 121 – 122,

- rachunki – k. 25 - 26,

- potwierdzenie zapłaty – k. 27, 29,

W lipcu 2009 r. powódka zaczęła odczuwać ból w okolicy lewej pachwiny a rehabilitant zauważył w tej okoliczny nieprawidłowy opór. Powódka była konsultowana u lekarzy specjalistów z placówki leczniczej (...) Instytut Medyczny S.A. Po rozpoznaniu u niej przepukliny pachwinowej, w okresie od 30.07. – 02.08.2009 r. przeprowadzono operację z użyciem wszczepu siatki prolenowej. Z tytułu przeprowadzonego zabiegu powódka poniosła koszty w wysokości 2400 zł.

Dowód:

- karta informacyjna – k. 20 - 21,

- potwierdzenie zapłaty – k. 31, 27, 29 - 30, 32 - 33,

- zeznania powódki M. S. (1) – k. 513 - 515,

- zeznania świadka K. S. – k. 119 - 120,

- zeznania świadka M. S. (2) – k. 120 – 121,

- zeznania świadka E. W. – k. 121 – 122,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, 449, e protokół z dnia 29.08.2013r. 22:11 – 21:18,

- opinia biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii i foniatrii lek. med. M. Ł. – k. 328 - 330,

W dniu 09.07.2009 r. córka powódki K. S.dokonała zgłoszenia szkody komunikacyjnej przedkładając jednocześnie dokumentację medyczną, notatkę urzędową o wypadku oraz faktury VAT i rachunki za zakup produktów leczniczych dla powódki w okresie luty – marzec 2009.

W piśmie z dnia 05.08.2009 r. strona pozwana poinformowała powódkę o zakończeniu postępowania likwidacyjnego oraz że ustaliła wysokość odszkodowania na łączną kwotę 46 026,67 zł, na która składały się następujące należności: 45 000 zł z tytułu zadośćuczynienia, 988,67 zł z tytułu zwrotu kosztów zakupu leków związanych z leczeniem powypadkowym oraz 38 zł z tytułu zwrotu kosztów zakupu poduszki ortopedycznej.

W dniu 19.08.2009 r. K. S. przesłała stronie pozwanej kolejne faktury VAT dotyczące zakupu leków i produktów medycznych za okres od lipca do sierpnia 2009 r. W piśmie przewodnim K. S. wyraziła jednocześnie żądanie zmiany decyzji oraz wypłatę odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie 182 548,51 zł, na która składały się: 150 000 zł z tytułu zadośćuczynienia, 32 548,51 zł z tytułu odszkodowania za poniesione wydatki na leczenie (5 528,51 zł) oraz z tytułu kosztów opieki (27 020 zł). K. S. domagała się także przyznania renty na zwiększone potrzeby w kwocie 3500 zł od września 2009 r. Pismo to strona pozwana otrzymała w dniu 24.08.2009 r.

W piśmie z dnia 30.09.2009 r. strona pozwana poinformowała powódkę, że po ponownym przeanalizowaniu przedstawionej dokumentacji, ustalono wysokość dodatkowego świadczenia w kwocie 10 040 zł. Na kwotę ta składały się: 5000 zł z tytułu zadośćuczynienia (łącznie 50 000 zł) oraz 5040 zł z tytułu kosztów opieki, którą wyliczono zgodnie z sugestiami dr n. med. J. C. w następujący sposób: po opuszczeniu szpitala, tj. po 14.04.2009 r. przez pierwsze 30 dni po 10 godzin dziennie (stawka 6 zł za godzinę) oraz przez kolejne 90 dni po 6 godzin dzienne (stawka 6 zł za godzinę). Strona pozwana poinformowała jednocześnie, że roszczenie dotyczące renty na zwiększone potrzeby zostaną rozpatrzone po ich stosownym udokumentowaniu. Pozwana zwróciła się także o specyfikację kosztów leczenia i rehabilitacji związanych z wypadkiem zgodnie z zaleceniami lekarskimi. dodała, że roszczenie dotyczące zwrotu kosztów zakupu leków zostaną rozpatrzone po dostarczeniu oryginalnych rachunków. Do akt sprawy złożono następnie oryginały rachunków i faktur VAT dotyczących leczenia powódki w okresie czerwiec – listopad 2009 r.

W dniu 03.12.2009 r. strona pozwana zawiadomiła powódkę o przyznaniu jej dodatkowego ubezpieczenia w wysokości 665,15 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia związanych z leczeniem powypadkowym.

W piśmie z dnia 02.12.2009 r. (otrzymanym przez stronę pozwaną w dniu 28.12.2009 r.) pełnomocnik powódki zwrócił się o zapłatę na jej rzecz kwoty 200 000 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz 49 284 zł z tytułu odszkodowania za poniesione koszty leczenia (4 719zł), sprawowania opieki (27 840 zł), specjalnego odżywiania (3000 zł) oraz usług masażystki, rehabilitanta i pielęgniarki (13 725 zł). W odpowiedzi, w piśmie z dnia 23.02.2009r. strona pozwana odmówiła zapłaty żądanych kwot. Wskazała, że przyznana kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru szkody i brak jest podstaw do jej podwyższenia. Zwróciła uwagę, że dokonała zwrotu kosztów leczenia oraz opieki, które miały związek z leczeniem powypadkowym. Powołując się na opinię lekarza podkreśliła, że powódka nie wymagała specjalnej diety oraz że przepuklina pachwinowa nie miała związku z wypadkiem. Zakończyła, że roszczenie rentowe nie było uzasadnione ponieważ dolegliwości powódki nie miały związku z obrażeniami doznanymi w wypadku.

Dowód:

- okoliczności bezsporne, nadto:

- zgłoszenie szkody wraz z dokumentacja medyczną oraz fakturami VAT i rachunkami w aktach szkody nr (...),

- pismo z dnia 30.09.2009 r. – k. 23,

- pismo z dnia 05.08.2009 r. – k. 24,

W styczniu 2010 r. przeprowadzono u powódki zabieg (...) z usunięciem węzłów chłonnych. W okresie 17.02 – 25.02.2010 r. była także leczona w Oddziale (...), Klinicznym Oddziale G. (...) (...) Szpitala (...)z rozpoznaniem nadżerkowego zapalenia błony śluzowej żołądka.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013 r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, 449, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 22:11 – 21:18,

- opinia biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii i foniatrii lek. med. M. Ł. – k. 328 - 330,

W okresie od marca do kwietnia 2010 r. powódka dokonała szeregu zakupów produktów leczniczych na łączną kwotę 1107,51 zł.

W zaświadczeniu wydanym w dniu 01.06.2010r. lek. med. G. Z. wskazała, że M. S. (1) nadal wymaga stałej opieki osób drugich i rehabilitacji.

Od 05.01. – 15.02.2010 r. oraz od 01.03. – 22.04.2010 r. powódka korzystała usług rehabilitacyjnych i masaży V. S., która obciążyła ją z tego tytułu rachunkami nr (...) na łączna kwotę 2160 zł.

Dowód:

- faktury VAT – k. 88 - 104,

- zaświadczenie – k. 105,

- rachunki – k. 117 - 118,

- zeznania powódki M. S. (1) – k. 513 - 515,

- zeznania świadka K. S. – k. 119 - 120,

- zeznania świadka M. S. (2) – k. 120 – 121,

- zeznania świadka E. W. – k. 121 – 122,

Wskutek wypadku komunikacyjnego z dnia 11.02.2009 r. powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu, który na podstawie Załącznika do Rozporządzenia Ministra Pacy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. i według tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynosi od 20 do 60 %.

Ocena ta została dokonana na podstawie następujących składowych: 10 % - uszkodzenie przynajmniej dwóch żeber ze zniekształceniami klatki piersiowej i bez zmniejszenia pojemności życiowej płuc (pkt. F 58A), 10 % - uszkodzenie płuc i opłucnej bez niewydolności oddechowej (F 61A). Oszacowano także 30 % uszczerbek z tytułu urazowej odmy płucnej z krwotokiem do jamy opłucnowej wtórnym zapaleniu płuc i ostrą niewydolnością oddechową (pkt. 61 B), 20 % z tytułu złamania żeber V-X po stronie prawej oraz żebra VIII po stronie lewej (pkt. 58 B) oraz od 5 – 10 % z tytułu załamaniu obu kości łonowych: 5 - 10 % (pkt. 96 A).

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013 r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, 449, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 22:11 – 21:18,

Doznane na skutek wypadku złamania żeber, złamanie kości miednicy wygoiły się w stopniu zadowalającym i nie ma obecnie późnych powikłań z powodu tych obrażeń. Obecny stan powódki i dolegliwości na jakie się uskarża jest związany z wiekiem i schorzeniami somatycznymi.

Powódka nie ma obecnie ograniczonej funkcji wentylacyjnej płuc, które byłyby charakterystyczne dla doznanych obrażeń. Zarówno bezpośrednie jak i pośrednie ich następstwa nie mają wpływu na jego funkcjonowanie, mają one charakter stabilny i nie będą pogarszać jego funkcji w przyszłości.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013 r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 22:11 – 21:18,

Powódka wymagała stałej opieki osoby trzeciej od dnia 14.04.2009 r. tj. od daty wypisania jej ze szpitala przez trzy miesiące tj. do dnia 13.07.2009 r., który to czas był niezbędny na kontynuacje leczenia poszpitalnego, rehabilitację. Po tej dacie nie było konieczności, w zawiązku z doznanymi w wypadku urazami, zatrudniania opiekunki, pielęgniarki czy też rehabilitanta.

Obecnie powódka przebywa w pozycji siedzącej bądź leżącej. Wstaje przy pomocy osób trzecich. Po mieszkaniu porusza się przy pomocy „balkonika” w asekuracji osób trzecich. Stan powódki spowodowany jest schorzeniami istniejącymi bez związku z przebytym wypadkiem. Wystąpienie w lipcu 2009r. przepukliny pachwinowej nie miało związku przyczynowo skutkowego z wypadkiem.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej lek. med. J. B. – k. 181 - 182, opinia uzupełniająca – k. 205,

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej dr n. med. L. M. – k. 214 - 218, e protokół z dnia 03.10.2013 r. 00:55 – 12:00,

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chorób płuc i chorób wewnętrznych lek. med. M. M. wraz z opinią uzupełniającą – k. 291 - 299, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 03:17 – 10:46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej J. S. wraz z opinią uzupełniającą – k. 428 - 429, e protokół z dnia 29.08.2013 r. 22:11 – 21:18,

Powódka była konsultowana przez neurologa, który wypisywał leki poprawiające przepływ krwi w naczyniach mózgowych. Leczenie tego typu było celowe ponieważ u powódki stwierdzono znaczne zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych, w tym w naczyniach ośrodkowego układu nerwowego. Dolegliwości te nie mają jednak związku z wypadkiem, jakiemu powódka uległa w dniu 11.02.2009 r.

Z punktu widzenia neurologicznego powódka nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, gdyż nie doznała obrażeń ani obwodowego ani ośrodkowego układu nerwowego.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. M. N. – k. 254 - 260,

Wskutek wypadku z dnia 11.02.2009r. M. S. (1) nie doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zakresie otolaryngologicznym.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortorlaryngologii i foniatrii lek. med. M. Ł. – k. 328 - 330,

W okresie od 03.04. – 23.07.2012 r. powódka dokonał zakupu szeregu leków oraz innych produktów medycznych za łączna kwotę 1440,77 zł.

Dowód:

- faktury VAT – k. 349 – 378,

Opisany wyżej stan faktyczny Sądu ustalił na podstawie dołączonych przez strony dokumentów, w szczególności: notatki urzędowej, dokumentacji medycznej, z których wynikał zakres doznanych przez powódkę obrażeń w wypadku zaistniałym w dniu 11.02.2009 r., okres hospitalizacji, rodzaj przeprowadzonych zabiegów i stan fizyczny powódki. Faktury VAT, rachunki a także przedprocesowa korespondencja stron stanowiły dowód na okoliczność wysokości poniesionych przez powódkę kosztów leczenia i rehabilitacji, przebiegu likwidacji szkody, wysokości wypłaconego świadczenia przez pozwanego ubezpieczyciela oraz stanowisk stron w sporze.

W ustaleniu stanu faktycznego istotne były sporządzone opinie biegłych: lek. med. J. B. z zakresu chirurgii ogólnej, dr n. med. L. M. z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej, dr n. med. M. N. z zakresu neurologii, lek. med. M. M. z zakresu chorób płuc, lek. med. J. S. z zakresu chirurgii urazowo ortopedycznej oraz lek. med. M. Ł. z zakresu otolaryngologii.

Sąd uznał, że zostały sporządzone zgodnie z zleceniem Sądu w sposób rzetelny i pełny. Biegli przeprowadzili badania oraz dokonali całościowej analizy dokumentacji medycznej a także szczegółowych badań powódki i zgodnie ze swoimi specjalizacjami wyciągnęli niebudzące wątpliwości Sądu wnioski a w opiniach uzupełniających udzieli odpowiedzi na zarzuty i pytania stron. Sąd miał na uwadze, że biegli różnie oceniali stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, jednak miało to miejsce w ramach widełek opisanych w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. oraz w Tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu a także w ramach przyznanej biegłym możliwości swobodnej oceny stanu zdrowia według posiadanej przez niech wiedzy i nabytego doświadczenia. Istotne w tej kwestii jest także i to, że biegli J. B. oraz L. M. badali powódkę dużo wcześniej niż J. S., co miało duży wpływ na ocenę stanu zdrowia powódki oraz oszacowanie procentowego uszczerbku na zdrowiu.

Sąd oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii instytutu tj. (...) we W. lub Zakładu Medycyny Sądowej zgłoszony w piśmie z dnia 30.04.2013 r. bowiem wnioski opinii biegłych z zakresu ortopedii, pulmonologii i chirurgii były jednoznaczne w kwestii doznanego przez powódkę uszczerbku na zdrowiu a także braku związku wystąpienia u powódki przepukliny pachwinowej z doznanymi w wypadku obrażeniami. Biegli niezależnie od siebie wyrazili również stanowisko, że obecny stan powódki jest spowodowany schorzeniami istniejącymi bez związku z wypadkiem (stan po leczeniu nowotworu piersi, niedożywienie, zapalenie błony śluzowej żołądka, osteoporoza powikłaniami) oraz jej wiekiem. W tej sytuacji zlecanie sporządzenia kolejnej opinii instytutu byłoby sprzeczne z zasadami ekonomii procesowej a także prowadziłoby do znacznego wydłużenia postępowania.

W ustaleniu stanu faktycznego ważne były również zeznania powódki M. S. (1) oraz świadków M. D. oraz K. S.. Sąd uwzględnił je w całości ponieważ były spójne i logiczne, wzajemnie się uzupełniały i potwierdzały, były także zbieżne z treścią dokumentów dołączonych do sprawy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione częściowo.

Powódka domagała się zapłaty od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń kwoty 249 284 zł z odsetkami od 12.12.2009 r. na która składały się następujące należności: 200 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za doznane w wyniku wypadku z dnia 11.02.2009r. krzywdy oraz 49 284 zł z tytułu odszkodowania. Kwota odszkodowania obejmowała poniesione koszty leczenia (4719 zł), opieki (27 840 zł, w tym 26 880 zł z tytułu opieki całodobowej oraz 6000 zł z tytułu opieki sprawowanej przez E. W.), wdrożenia specjalnej diety (3000 zł) oraz masaży, rehabilitacji oraz opieki pielęgniarskiej (13 725 zł).

Pozwany ubezpieczyciel wskazywał na konieczność oddalenia powództwa wskazując, że w wypłaconym już świadczeniu z tytułu zadośćuczynienia (50 000 zł) i odszkodowania (łącznie 6731,82 zł) uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy mające wpływ na jego wysokość. W zakresie pozostałych roszczeń powódki pozwany był zdania, że nie udowodniła ona ich zasadności ani także ich wartości.

Treść podniesionych zarzutów spowodowała, że dla rozstrzygnięcia sporu konieczne było dokonanie poszczególnych dochodzonych żądań, w tym wykazania ich wartości i celowości z uwzględnieniem wypłaconego wcześniej odszkodowania.

Zgodnie z normą art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W sprawie niniejszej strony nie pozostawały w sporze co do faktu, iż właściciel samochodu, którym podróżowała powódka C. (...) nr rej. (...), ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Nie było zatem wątpliwości o możliwości zastosowania powołanej normy prawnej do rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń jest odpowiedzialnością za ubezpieczającego, ten zaś odpowiada na zasadzie statuowanej w art. 436 k.c. Odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek, ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wypadkiem oznacza zatem obowiązek naprawienia szkody majątkowej wynikłej z wypadku, jak i obowiązek zadośćuczynienia doznanej krzywdy (szkody na osobie).

Podstawą materialną dochodzonego przez powódkę roszczenia były przepisy art. 444 § 1 i 2 k.c. i art. 445 § 1 k.c.

W art. 445 § 1 k.c. dotyczącym zadośćuczynienia pieniężnego, ustawodawca posługuje się pojęciem niedookreślonym „suma odpowiednia". W bogatym w tej kwestii orzecznictwie ugruntował się aprobowany także i w piśmiennictwie pogląd opowiadający się za kompensacyjnym charakterem przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia. (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 8.12.1973 r., III CZP 37/73). Dla przykładu tylko Sąd wskazuje na pogląd Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wyrażony wyroku z dnia 13.09.2012 r. ( I ACa 349/12) zgodnie z którym zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową (krzywdę), a zatem powinno ono wynagrodzić doznane przez pokrzywdzonego cierpienia, utratę radości życia oraz ułatwić mu przezwyciężenie ujemnych przeżyć psychicznych. Celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych dlatego ustalając kwotę zadośćuczynienia należy mieć na uwadze rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku, jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia. Wśród innych okoliczności wpływających na wysokość zadośćuczynienia jest między innymi wymóg ustalenia go w rozsądnych granicach adekwatnych do aktualnych stosunków majątkowych, bo jak wspomniano jego celem jest pokrycie szkody majątkowej, a nie wzbogacenie poszkodowanego. Kwota zadośćuczynienia winna przy tym odpowiadać aktualnym warunkom życiowym i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Przy ustalaniu zadośćuczynienia trzeba również uwzględniać: rodzaj naruszonego dobra, rozmiar krzywdy, stopień winy sprawcy, przyczynienia się pokrzywdzonego do szkody, wiek pokrzywdzonego. (por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.06.1968 r, I PR 175/68, uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8.12.1973 r, III CZP 37/73 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 03.11.1994 r, sygn. akt: APr 43/94).

Przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia nie można również pomijać czasokresu leczenia się poszkodowanego i odczuwania dolegliwości fizycznych i uczucia krzywdy spowodowanej ułomnością. Zgodnie z nowszym orzecznictwem Sądu Najwyższego (por: wyrok z 30.01.2004 r. I CK 131/03) powołanie się przez Sąd przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia; podobnie uwzględnianie stopy życiowej społeczeństwa przy określaniu wysokości zadośćuczynienia nie może podważać jego kompensacyjnej funkcji (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 10.03.2006 r. IV CSK 80/05).

W związku z powyższym, w ocenie Sądu, żądanie zapłaty kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną wskutek wypadku krzywdę, zasługuje na uwzględnienie co do zasady, jednak jego wysokość wymaga ograniczenia. Powódka z tytułu zadośćuczynienia domagała się zapłaty kwoty 200 000 zł, jednak przy całokształcie okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że jest to kwota zbyt wysoka. Przy uwzględnieniu zakresu doznanych obrażeń, długiego okresu leczenia i jego przebiegu, w tym powikłań w postaci kilkukrotnego zapalenia płuc oraz ostrej niewydolności oddechowej a także ilości zabiegów operacyjnych oraz oszacowany przez biegłych stopień uszczerbku na zdrowiu, adekwatną kwotą zadośćuczynienia jest kwota 100 000 zł. Sąd miał przede wszystkim na uwadze, że powódka, w skutek leczenia operacyjnego (wszczepienia rurki tracheotomijnej), została wprowadzono w stan śpiączki farmakologicznej a później straciła możliwość porozumiewania się. Długotrwały pobyt w szpitalu oraz bolesne zabiegi medyczne przysporzyły powódce wielu cierpień. Sąd podkreśla jednak, że doznane przez powódkę obrażenia nie wykazują obecnie żadnych powikłań a układ oddechowy powódki funkcjonuje sprawnie. Pomyślne są także rokowania na przyszłość w związku z następstwami wypadku. Biegli byli także zdania, że obecny stan zdrowia powódki jest związany z wiekiem i schorzeniami somatycznymi i jednogłośnie twierdzili także, że przepuklina pachwinowa, którą operacyjnie usuwano kilka miesięcy po zaistnieniu wypadku (lipiec 2009r.), nie miała związku z doznanymi wtedy obrażeniami. Sąd, w związku z tym, zasądzając kwotę zadośćuczynienia, mając na uwadze stanowisko biegłych sądowych oraz powołane wyżej okoliczności, przy uwzględnieniu wypłaconej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 50 000 zł zasądził na rzecz powódki z tego tytułu dodatkową kwotę 50 000 zł. Datę początkową żądania odsetkowego Sąd wskazał, zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 12.12.2009 r. ponieważ była ona zgodna z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Pozostałe roszczenia dochodzone przez powódkę miały podstawę w art. 444 § 1 k.c. Sąd podkreśla w tej kwestii, że odszkodowanie przewidziane w tym przepisie obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne (niezbędne) i celowe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.01.2008 r., II CSK 425/07). W orzecznictwie ukształtował się pogląd, który podziela też i Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę, że celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.01.2011 r., IV CSK 308/10). Zawsze jednak obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i nie wystarczy wykazanie, że były one obiektywnie potrzebne Odszkodowanie przysługuje bowiem w związku z poniesionym uszczerbkiem majątkowym, nie zaś w związku z uszczerbkiem na zdrowiu. (tak też w: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 08.02.2006 r., I ACa 1131/05 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30.07.1997 r., I ACr 450/96). W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty leczenia (pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń (np. protez, kul, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego). Do grupy tej zalicza się również wydatki związane z transportem chorego na zabiegi i do szpitala, koszty związane z odwiedzinami chorego w szpitalu czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, wreszcie koszty przygotowania do innego zawodu.

Mając na uwadze powyższe rozważania oraz po dokonaniu analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd doszedł do przekonania, że co do zasady roszczenie powódki w zakresie zwrotu kosztów opieki było uzasadnione. Powódka domagała się zasądzenia z tego tytułu kwoty 27 840 zł, w tym 26 880 zł z tytułu kosztów opieki całodobowej od dnia 15.04. – 31.07.2009 r. oraz 6000 zł z tytułu kosztów opieki sprawowanej przez opiekunkę E. W. od dnia 01.08. – 30.11.2009 r. Pomniejszono żądanie o kwotę 5040 zł wypłaconą przez stronę pozwana w toku likwidacji szkody. Żądanie to nie mogło jednak być uwzględnione w całości. Podkreślić należy bowiem, że z opinii biegłych sądowych, przede wszystkim z opinii lek. med. J. B. wynikało, że powódka, w związku z doznanymi w wypadku obrażeniami wymagała opieki osoby trzeciej od chwili opuszczenia szpitala, tj. od dnia 15.04.2009r. do dnia 13.07.2009 r. Wskazany przez biegłego czasookres wyznaczył ramy dla oceny żądania powódki w tym zakresie. Sąd wziął w tej kwestii pod uwagę zeznania E. W., która bezpośrednio po wypadku oraz obecnie sprawuje nad powódką opiekę. Zeznała ona że opiekowała się nią od początku maja 2009 r. w godz. 9.00 – 17.00. Ze złożonego oświadczenia (k. 28) wynikało jednak, że sprawowała opiekę już od dnia 15.04.2009 r., tj. od dnia opuszczenia przez powódkę szpitala. Z jej relacji wynikało także, że w tych godzinach sprawuje opiekę także nad mężem powódki Z. S.. E. W. przygotowuje dla nich posiłki, dba o terminowe przyjmowanie leków oraz pomaga im poruszaniu się oraz w wykonaniu bieżących czynności dnia codziennego. Z tego powodu Sąd nie miał możliwości oszacowania, jaką ilość czasu E. W. poświęca opiece nad powódką. Mając na uwadze powstałe rozbieżności, a także brak wystarczających środków dowodowych w tym zakresie, w szczególności zakresu czasowego dziennej opieki, Sąd uznał, że dla wyliczenia należnych powódce kosztów opieki należy zastosować okres wskazywany w opinii lek. med. J. B. (14.04. – 13.07.2009 r.) oraz dzienny zakres opieki zastosowany przez pozwaną tj. przez pierwsze 30 dni - 10 godzin dziennie, przez kolejne 90 dni - 6 godzin dziennie. Pozwany ubezpieczyciel przyjmował, że stawka godzinowa za opiekę powinna wynosić 6 zł / godz. Sąd uznał, że stawka ta powinna wynosić 11,48 zł / godz. tj. odpowiadać stawce stosowanej w 2009 roku przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie art. 8 ust. ustawy z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej oraz Uchwały nr XXV/2092/04 Rady Miejskiej W. z dnia 08.07.2004r. Wartości dochodów powódki i jej męża znacznie przekraczała widełki określone w § 3 ust. 2 powołanej uchwały, dlatego zachodziła konieczność zastosowania zasady pełnej odpłatności za godzinę usługi opiekuńczej opisanej w § 3 ust. 3. Biorąc pod uwagę, iż wartość najniższej emerytury obowiązującej w 2009 roku wynosiła 675 zł, po przemnożeniu przez podany w uchwale współczynnik 1,7 %, stawka za godzinę opieki wynosiła 11,48 zł. Uwzględniając powyższe Sąd wyliczył, że z tytułu sprawowania opieki powódce należałaby się kwota 9643,20 zł. Ponieważ jednak strona pozwana, w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła powódce z tego tytułu 5040 zł, należna powódce kwota wynosi 4603,20 zł. Niezależnie od powyższego, zdaniem Sądu, zastosowana stawka godzinowa, w porównaniu ze stawkami obowiązującymi w tamtym czasie na rynku, nie jest stawką wygórowaną, dlatego też, również z tego powodu, zasądzona kwota wyliczona w powyższy sposób jest uzasadniona. Datę początkową naliczania odsetek Sąd ustalił, podobnie jak w przypadku roszczenia z tytułu zadośćuczynienia, podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Dokonując analizy roszczenia odszkodowawczego powódki Sąd uznał także, że częściowo uzasadnione jest także żądanie z tytułu zwrotu poniesionych przez nią kosztów rehabilitacji. Podkreślić należy w tej kwestii, za stanowiskiem biegłego sądowego dr n. med. J. S. oraz lek. med. J. B., że powódka wymagała korzystania z pomocy rehabilitanta masażysty i pielęgniarki przez okres około 4 – 5 miesięcy od wypadku, który to kończył się w połowie lipca 2009 r. Jak wynika z dokumentów zaproponowanych przez powódkę, w szczególności z rachunku nr (...) (k. 25) w tym okresie skorzystała ona z 16 masaży rehabilitacyjnych, za które poniosła koszty w wysokości 1120 zł. Kwotę tą Sąd uwzględnił i zasądził ja na rzecz powódki wraz odsetkami od dnia 12.12.2009 r. zgodnie z żądaniem pozwu. Powódka nie przedłożyła natomiast żądnych dokumentów związanych z usługami pielęgniarskimi oraz rehabilitacyjnymi ani także zakresu wykonywanych w ich ramach czynności. Sąd, nie dysponując w związku z tym wystarczającym materiałem dowodowym, nie mógł ani ocenić ani oszacować należnego powódce świadczenia odszkodowawczego w tym zakresie. Nie były przy tym wystarczające zeznania świadków E. W. oraz K. S. oraz M. D., ponieważ były zbyt ogólne i lakoniczne. Żądanie w tym zakresie, na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. podlegało zatem oddaleniu.

Pozostałe roszczenia odszkodowawcze i rentowe powódki nie były uzasadnione. Sąd nie znalazł w szczególności podstaw, by zasądzić dochodzoną przez nią kwotę 4719 zł z tytułu poniesionych kosztów leczenia oraz 3000 zł z tytułu kosztów specjalnej diety. Pełnomocnik powódki na rozprawie z dnia 09.01.2014 r. cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, co przy zakwestionowaniu przez stronę pozwaną zasadności ich zakupu, uniemożliwiało dokonanie oceny zasadności ich dochodzenia. Faktem jest, że powódka w toku sprawy przedłożyła szereg rachunków i faktur VAT, podobna dokumentacja znajdowała się także w aktach szkody pozwanego ubezpieczyciela. Jednak Sąd, z uwagi na brak wiadomości specjalnych, nie mógł zweryfikować, w jakim zakresie zakupy leków i innych materiałów medycznych były uzasadniony z uwagi na powiązanie z obrażeniami doznanymi w wypadku i koniecznością ich leczenia. Podobnie Sąd ocenił roszczenie powódki związane z konicznością stosowania diety. Żądanie to należy uznać za nieudowodnione, ponieważ z żadnego dokumentu nie wynikała konieczność stosowania specjalnego odzywania. Nadto jedynie z lakonicznych w tym zakresie zeznań świadków K. S. oraz M. D. wynikało, że ponoszą większe koszty z tytułu zakupu owoców i mięsa.

Sąd nie znalazł także podstaw do przyznania powódce renty z tytułu zwiększonych potrzeb. W tej kwestii szczegółowo wypowiedzieli się biegi sądowi lek. med. J. B., dr n. med. J. S., lek. med. M. M. oraz dr n. med. L. M.. Biegli byli zdania, że obrażenia ciała doznane przez powódkę w związku ze zdarzeniem z dnia 11.02.2009 r. zostały wyleczone oraz że nie wystąpiły u niej żadne późne powikłania. Biegli twierdzili także, że rokowania w związku z tymi obrażeniami są pomyślne a także, że obecny stan powódki związany jest z jej wiekiem oraz schorzeniami somatycznymi. W związku z powyższym należy uznać, że roszczenie rentowe z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest uzasadnione i podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł, jak w pkt. II wyroku.

W pkt. III wyroku Sąd nakazał stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3474,37 zł z tytułu wydatków sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa zgodnie z regułą wynikającą z powołanego art. 100 k.p.c. w związku z art. 113 ustawy z dnia 28.07.2005 r o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, Sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wyliczona powyżej kwota obejmowała opłatę sądową w wysokości 14 823 zł, od której powódka była zwolniona oraz koszty sporządzenia opinii przez biegłych sądowych w łącznej kwocie 3657 zł, które tymczasowe poniesione zostały ze środków Skarbu Państwa. Ponieważ strona pozwana zobowiązana była do zapłaty 18,8 % tych kosztów, Sąd wyliczył, że jest to kwota 3474,37 zł.

W pkt. IV wyroku Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył powódki kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną. Sąd uznał bowiem, że sytuacja finansowa i rodzinna powódki uzasadnia kwalifikację sprawy jako sprawy wyjątkowej. Podkreślenia wymaga, że charakter żądania dochodzonego przez powódkę (zadośćuczynienie, odszkodowanie i renta), jego ogromne znaczenie dla powódki a także przekonanie powódki co do słuszności dochodzonych kwot, w tym uzyskanie dopiero w toku postępowania wiedzy dotyczącej wpływu obrażeń na stan jej zdrowia, uzasadniają zastosowanie reguły z art. 102 k.p.c. tym bardziej, że sytuacja życiowa i zdrowotna powódki nie jest stabilna.