Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Roman Stachowiak

Sędziowie: SA Jan Futro (spr.), SA Małgorzata Gulczyńska

po rozpoznaniu dnia 22 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko K. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2014 r.

sygn. akt I C 712/14

oddala zażalenie.

Małgorzata Gulczyńska Roman Stachowiak Jan Futro

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił pozew na podstawie art. przepisu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 366 k.p.c.

W uzasadnieniu wskazał, że dnia 24 maja 2012 r. powód wniósł przeciwko pozwanej K. K. pozew o zapłatę kwoty 78 419,79 zł wraz z odsetkami maksymalnymi od kwoty 76 500,89 zł od dnia 17 maja 2012 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dnia 5 marca 2012 r. zawarł z pozwaną umowę kredytu gotówkowego nr (...). Zgodnie z treścią umowy powód przekazał pozwanej kwotę 154 860,10zł. Pozwana w dniu 6 marca 2012 r. zgodnie z uprawnieniem przysługującym jej na podstawie przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, złożyła skuteczne oświadczenie o odstąpieniu od umowy kredytu. Wskutek tego umowa straciła moc wiążącą, a pozwana, zgodnie z art. 54 ust. 2 ww. ustawy zobowiązana była do niezwłocznego zwrotu kwoty udostępnionego kredytu wraz z odsetkami wskazanymi w umowie kredytu, nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Do pozwu powód dołączył, poza pełnomocnictwem i odpisem z KRS, jedynie wyciąg z jej ksiąg bankowych.

W sprawie tej o sygn.. akt I C 245/13 Sąd Okręgowy w Poznaniu dnia 25 czerwca 2013 r. powództwo z uwagi na brak udowodnienia roszczenia oddalił. Wyrok uprawomocnił się z dniem 17 lipca 2013 r.

Pozwem z dnia 26 lutego 2014 r. powód wniósł ponowny pozew o zapłatę przeciwko K. K., w którym domagał się zasądzenia na swoją rzecz od niej kwoty 76 500,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł co do zasady te same okoliczności co w pierwszym pozwie, wniesionym dnia 24 maja 2012 r. W szczególności powód wskazał, że dnia 5 marca 2012 r. strony zawarły umowę kredytu gotówkowego nr (...). W wykonaniu tej umowy na rachunek bankowy pozwanej powód dokonał przelewu na kwotę 76 500,89 zł. W dniu 17 marca 2012 r. pozwana odstąpiła od powyższej umowy, zobowiązując się jednocześnie do zwrotu powyższej kwoty do dnia 17 kwietnia 2012 r. Mimo to, pozwana do dnia dzisiejszego nie zwróciła kwoty kredytu. Jako podstawę prawną swojego żądania powód wskazał przepisy art. 410 § 1 w zw. z art. 405 K.c.

Powód przyznał również, że wcześniej przed Sądem Okręgowym w Poznaniu dochodził już od pozwanej tożsamego roszczenia. W jego ocenie jednak nie może być mowy o powadze rzeczy osądzonej, bowiem roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie oparte jest na innej podstawie faktycznej i prawnej.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że obie sprawy toczące się pomiędzy stronami oparte zostały na tej samej podstawie faktycznej. Pod pojęciem podstawa sporu rozumie się przy tym zespół okoliczności faktycznych, które charakteryzują stosunek prawny pomiędzy stronami i z których powód wywodzi swe roszczenie w stosunku do pozwanego. Samo wskazanie odmiennych podstaw prawych (ustawa o kredycie konsumenckim i nienależne świadczenia), w sytuacji, gdy w przypadku obu norm te same okoliczności kształtują zobowiązanie, jest bez znaczenia dla oceny tożsamości roszczeń.

Na postanowienie to zażalenie wniósł powód zarzucając mu naruszenie naruszeniem art. 366 k.p.c. w związku z art. 199 § 1 pkt. 2 k.p.c.

W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu I instancji o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że o wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga nie tylko sama tożsamość stron, występujących w poprzednim postępowaniu w tożsamych rolach procesowych, ale równocześnie tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Dopiero kumulacja obu tych przesłanek przesądza o wystąpieniu powagi rzeczy osądzonej. Nie zachodzi więc sytuacja tożsamości roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., gdy wprawdzie w obydwu sprawach występują te same strony, lecz przedmiotem żądania w pierwszej sprawie było dokonanie ustalenia, że pozwany zawarł z powodem umowę kredytu konsumenckiego, od którego następnie odstąpił i w konsekwencji był zobowiązany do zwrotu kwoty udostępnionego kredytu wraz z odsetkami umownymi od dnia wypłaty kredytu, a w drugiej sprawie przedmiotem żądania, jest ustalenie, że pozwany uzyskał korzyść majątkową bez podstawy prawnej - ustalenie, że majątku powoda wyszły środki pieniężne, które weszły do majątku pozwanego bowiem podstawa prawna świadczenia odpadła.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie jest niezasadne.

W myśl art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., odrzucenie pozwu nastąpi m.in., jeżeli sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami została już prawomocnie osądzona. Prawomocnie osądzona sprawa, stosownie do art. 366 k.p.c., korzysta bowiem z powagi

rzeczy osądzonej co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia sądu, a ponadto między tymi samymi stronami.

Zgodnie z przyjętą w piśmiennictwie i utrwaloną w orzecznictwie wykładnią tożsamość roszczenia zachodzi wówczas, kiedy jednakowy jest nie tylko przedmiot, ale także podstawa roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1971 r., II CZ 59/71, OSNCP 1971/12/226). Inaczej mówiąc, tożsamość roszczeń zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej. O tym zaś, czy chodzi o tę samą lub inną podstawę faktyczną, a więc o ten sam lub odmienny stan faktyczny sprawy, nie rozstrzygają konkretne twierdzenia strony powodowej lub brak takich twierdzeń, lecz istnienie lub nieistnienie przed zamknięciem rozprawy okoliczności faktycznych, tj. zdarzeń lub stanów składających się na stan faktyczny, z którym norma prawna rozstrzygająca o słuszności żądania wiąże dochodzone skutki prawne.

W skład pierwotnie żądanej kwoty 78 419,79 zł wchodziła dochodzona obecnie kwota 76 500,89 zł (i odsetki umowne i karne od 6 marca 2012 r. do 16.05.2012 r.). Niewątpliwie zatem powód dochodzi dokładnie tej samej kwoty a roszczenie wywodzi z faktu udzielenia powódce kredytu i skutecznego odstąpienia przez powódkę od niego. Według twierdzeń powoda z jego majątku wyszły więc środki pieniężne w kwocie 76 500,89 zł, które weszły do majątku pozwanej. Obecnie nie wskazuje żadnego innego faktu kształtującego podstawę odpowiedzialności pozwanej.

Obowiązkiem sądu w każdej sprawie cywilnej jest po ustaleniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia dokonanie subsumcji tj. przyporządkowanie stanu faktycznego ustalonego w procesie stosowania prawa do sformułowanej w wyniku wykładni normy prawnej. Sąd miał zatem już w poprzedniej sprawie ocenić czy pozwana winna zapłacić powodowi dochodzoną kwotę na skutek stosunku obligacyjnego, bezpodstawnego wzbogacenia czy ewentualnie deliktu. Powództwo zostało oddalone, gdyż powód nie udowodnił tych faktów, które chce obecnie z naruszeniem art. 365 1 k.p.c. udowadniać.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Małgorzata Gulczyńska Roman Stachowiak Jan Futro