Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 09-06-2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Angelika Lewandowska

Protokolant: st. sekr. sąd Małgorzata Urban

po rozpoznaniu w dniu 28-05-2014 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. S., małoletniego O. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. S. kwotę 187 565,00 (sto osiemdziesiąt siedem tysięcy pięćset sześćdziesiąt pięć) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 26.03.2013r do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz małoletniego powoda O. S. kwotę 87 500,00 (osiemdziesiąt siedem tysięcy pięćset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 26.03.2013r do dnia zapłaty, płatną do rąk przedstawicielki ustawowej- E. S..

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz małoletniego powoda O. S. rentę w kwocie po 100 (sto) złotych miesięcznie, płatną do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia w terminie płatności, do rąk przedstawicielki ustawowej -E. S. począwszy od czerwca 2014 roku.

4.  W pozostałym zakresie oddala powództwo.

5.  Zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 3473,60-zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

6.  Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Koninie) kwotę 12 223,80-zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

7.  Odstępuje od obciążania powodów kosztami sądowymi.

SSO Angelika Lewandowska

Sygn. akt I C 5/13

UZASADNIENIE

Powodowie E. S. oraz małoletni O. S. reprezentowany przez matkę E. S. wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) S.A w W. :

- na rzecz powódki E. S. kwoty 313.565,00 zł z ustawowymi odsetkami o dnia wniesienia pozwu;

- na rzecz powoda O. S. kwoty 157.500,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu płatnej do rąk jego przedstawiciela ustawowego – matki E. S.;

- na rzecz małoletniego O. S. renty w kwocie po 300 zł miesięcznie płatnej do dnia 15 każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki płatności każdej raty do rąk przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda – matki E. S.;

- na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu (w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych).

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 20.10.2011 r. w S. Księżnym doszło do wypadku w wyniku, którego pasażer samochodu osobowego marki A. (...) o nr rej. (...) A. S. doznał obrażeń ciała skutkujących jego zgonem. Sprawca wypadku kierująca K. P. została skazana prawomocnym wyrokiem S. R. w. T. z dnia 27.04.2012 r. za przestępstwo z art. (...)2 kk w zw. z art. (...) kk. Zaznaczono, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał na rzecz powodów zadośćuczynienie w kwocie po 25.000 zł dla każdego z nich, jednocześnie ustalając, że zmarły A. S. przyczynił się do zaistniałego wypadku w 30 %, co spowodowało wypłatę na rzecz powodów zadośćuczynienia w łącznej kwocie 35.000 złotych. Z kolei tytułem odszkodowania pozwany wypłacił powodom kwotę łącznie 21.000 zł, przyjmując 30 % przyczynienie się. Dodatkowo zaznaczono, że pozwany uznał roszczenie małoletniego O. S. z tytułu świadczenia rentowego w wysokości 100 zł miesięcznie do 25 roku życia. Powodowie wskazali, że przyjmują dla określenia wysokości żądań ustalony przez pozwaną 30 % wskaźnik przyczynienia. Zaznaczono, że zmarły A. S. zawarł związek małżeński z powódką E. S. w 2005 r. a w dniu (...) urodził się ich syn O. S.. Jego nagła i niespodziewana śmierć spowodowała znaczną krzywdę powodom i wskutek jego śmierci pozbawieni zostali normalnego życia rodzinnego i poczucia bezpieczeństwa. Wskazano, że A. S. przed śmiercią prowadził dwie działalności gospodarcze i jego dochody stanowiły główne źródło utrzymania rodziny, a powódki nie stać obecne na regulowanie zadłużeń, w tym przede wszystkim zaciągniętego z mężem kredytu w wysokości 500.000 złotych. Zaznaczono przy tym, że powódka z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej dochodzi odszkodowania w kwocie 164.500 złotych. Powyższa kwota została określona, przy przyjęciu, że odszkodowanie należne powódce wynosi 250.000 złotych pomniejszone o 30 % przyczynienie się (tj. 75.000 zł) oraz o kwotę wypłaconą przez pozwanego z tego tytułu (tj. o 10.500 złotych). Tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powódka dochodziła kwoty 143.500 złotych, przyjmując, że należne jej zadośćuczynienie winno wynosić 230.000 złotych minus 69.000 zł tytułem przyczynienia się A. S. do zdarzenia, pomniejszone o kwotę 17.500 zł, którą powódka otrzymała od pozwanego. Tytułem zadośćuczynienia dla małoletniego powoda, wskazano, że dochodzona kwota 157.500 złotych została obliczona przy przyjęciu, iż należy się ono małoletniemu powodowi w wysokości 250.000 złotych minus 75.000 zł tytułem przyczynienia się A. S., pomniejszone o kwotę 17.500 złotych którą małoletni powód otrzymał od pozwanego w toku likwidacji szkody. Żądanie renty na rzecz małoletniego powoda w kwocie 300 złotych zostało uzasadnione wiekiem dziecka, rozpoczęciem przez niego edukacji szkolnej oraz potrzebami małoletniego powoda. Powódka E. S. dochodziła także zasądzenia kwoty 5.565,00 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów na budowę nagrobka dla A. S. (k.2-9).

Pozwany (...) S.A w W. wniósł o oddalenie obu powództw w całości; na podstawie art. 84 § 1 kpc wezwał do udziału w sprawie K. P. oraz wniósł o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej w wysokości 17 złotych.

Pozwany przyznał, że bezsporny jest między stronami stopień przyczynienia się zmarłego do powstania szkody (30 %) oraz sumy wypłacone przez pozwanego na etapie postępowania likwidacyjnego. Odnosząc się do żądania zadośćuczynienia pozwany wskazał, że jest ono zbyt wygórowane, określone dowolnie i nie wpisuje się w wytyczne judykatury i doktryny w przedmiocie kryteriów decydujących o jej wysokości. Pozwany wniósł również o oddalenie roszczenia odsetkowego od żądanej kwoty zadośćuczynienia, twierdząc, że staje się ono wymagalne dopiero w momencie wydania wyroku. W zakresie żądania odszkodowania z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej pozwany wskazał, że powódka wprawdzie utraciła finansowe wsparcie męża i obecnie wyłącznie na niej spoczywa obowiązek utrzymania rodziny, lecz może ona liczyć na pomoc i wsparcie ze strony rodziców z którymi mieszka, ponadto w dalszym ciągu pozostaje ona osobą pracującą. Odnośnie zobowiązań kredytowych obciążających obecnie powódkę, pozwany podał, że zobowiązanie do ich spłaty istniałoby bez względu na tragiczny wypadek, a nieruchomość dla której zakupu i zabudowania został zaciągnięty kredyt, stała się własnością powódki w ¾ a ogólna wartość nieruchomości na dzień 29.08.2012 r. wynosiła 363.200 złotych. Pozwany wskazał także, że zaprezentowane w pozwie twierdzenia odnośnie perspektyw zarobkowych i zawodowych zmarłego nie są wystarczające do określenia szkody majątkowej wynikającej z jego śmierci, a sama deklaracja PIT A. S. za rok 2010 nie pozwala na ustalenie rzeczywistego pułapu dochodów zmarłego. Co do renty na rzecz małoletniego powoda to pozwany przyznał, że określając wysokość wypłacanego świadczenia miał na uwadze wysokość renty rodzinnej wypłacanej powodowi (673 zł/ miesiąc) oraz stopień przyczynienia się zmarłego do powstania szkody (30 %) i w ocenie pozwanego żądanie renty w wysokości 300 zł jest wygórowane i nie znajduje uzasadnienia w okolicznościach przedmiotowej sprawy (k.109-115).

W piśmie procesowym z dnia 17.04.2014 r. powodowie rozszerzyli żądanie pozwu
w pkt. 1,2,3 w zakresie zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów odsetek za zwłokę
w zapłacie należności główniej i wnieśli o zasądzenie żądanych kwot z ustawowymi odsetkami od dnia 6.03.2012 r., wskazując, że pozwany po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w dniu 6.03.2012 r. wydał decyzję o częściowym przyznaniu na rzecz powodów świadczeń opisanych w wymienionej decyzji, odmawiając wypłaty pozostałej części świadczeń i w związku z tym od tego dnia pozostaje w zwłoce z zapłatą należności określonych w pozwie (k.239-240).

Pozwany w odpowiedzi na powyższe rozszerzenie żądania podtrzymał żądanie oddalenia powództwa, a w przypadku jego zasądzenia o orzeczenie odsetek od dnia wyrokowania. Powodowie wnieśli jak dotychczas, a w sytuacji oddalenia powództwa w jakiejkolwiek części o nieobciążanie powódki kosztami procesu (k.255).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 20 października 2011 r. A. S. uczestniczył w spotkaniu
u koleżanki E. P. w T., w związku z uroczystością urodzin dziecka swojego pracownika. Na przyjęciu obecna była również m.in. K. P., która tego dnia przyjechała samochodem marki A. (...) cabro o nr rej. (...). W trakcie spotkania K. P. oraz A. S. spożywali wspólnie alkohol. Gdy K. P. wychodziła do domu, A. S. poprosił ją o zawiezie do kolegi mieszkającego w K.. Jadąc w kierunku Kola, na wysokości miejscowości S. kierująca pojazdem A. (...) K. P. doprowadziła do wypadku komunikacyjnego, w efekcie którego pasażer pojazdu A. S. doznał urazu klatki piersiowej z masywnym wielomiejscowym rozerwaniem serca skutkujących jego zgonem.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 27.04.2012 r. S. R. w. T. w sprawie o sygn. akt II K (...) uznał K. P. za winną tego, że w dniu 20 października 2011 r. w S. (...) w woj. (...), umyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwości – 1,22 mg/dm ^{( 3 )}alkoholu w wydychanym powietrzu kierowała samochodem osobowym marki A. (...) cabrio o nr rej. (...) nie zachowując szczególnej ostrożności, przekroczyła dozwoloną prędkość, nie dostosowała się do oznakowania drogi a także nieprawidłowo obserwowała przedpole jazdy i jadąc z prędkością przekraczającą bezpośrednio przed wypadkiem 93 km/h realizowała manewr wyprzedzania w miejscu zabronionym ze względu na skrzyżowanie i oznakowanie osi jezdni podwójną linią ciągłą przed i za tym skrzyżowaniem, a także w terenie niezabudowanym oznakowanym znakami pionowymi ograniczającymi prędkość do 70,60,40 km/h, zakazem wyprzedzania, znakami : „roboty na drodze”, „zwężeniem jezdni – prawostronnym, włączonym sygnalizatorem drogowym z uwagi na ruch wahadłowy na prawym pasie ruchu sterowanym sygnalizacją świetlną i kończąc manewr wyprzedzania prawidłowo jadącego ciągnika siodłowego marki S. o nr rej. (...) z naczepą (...) 1150 uderzyła w tył samochodu dostawczego marki D. (...) o nr rej. (...) kierowanego przez D. J. stojącego prawidłowo na prawym pasie ruchu przed włączonym sygnalizatorem drogowym z czerwonym światłem wskutek czego pasażer samochodu osobowego marki A. (...) A. S. doznał urazu klatki piersiowej z masywnym wielomiejscowym rozerwaniem serca skutkującym zgon tj. popełnienia przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk.

Przedmiotowy pojazd był objęty obowiązkową ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

A. S. był od 13.08.2005 r. mężem powódki E. S. oraz ojcem małoletniego O. S. urodzonego w dniu (...). Powódkę E. S. oraz A. S. przed ślubem łączyła ok. 8-letnia znajomość.

Od 15.08.2002 r. A. S. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...). Początkowo zajmował się on działalnością
w zakresie branży telekomunikacyjnej oraz komputerowej, a w późniejszym okresie z uwagi na dużą konkurencję w tych dziedzinach, zajął się przede wszystkim sprzedażą samochodów oraz części samochodowych. Miejscem prowadzania działalności były miasta K. oraz T.. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą A. S. zaciągnął dwa kredyty na kwoty po 150.000 złotych. W 2010 r. A. S. osiągnął po odliczeniach dochód wynoszący 40.425,37 zł, w 2009 r. – 34.417,83 zł, w 2008 r. – 16.108,19 zł, w 2007 r. – 47.820,64 zł, w 2006 r. –32.490,69 zł, w 2005 r. – 18.214,28 zł.

Powódka E. S. od 25.02.2005 r. prowadziła na terenie T. działalność gospodarczą pod nazwą (...) polegającą na hurtowej sprzedaży odzieży i obuwia. W 2010 r. powódka osiągnęła dochód wynoszący 28.363,87 złotych, a w 2011 r. 30.654 złotych, przy czym w 2011 r. zawiesiła prowadzenie działalności gospodarczej. W chwili wypadku pracowała w Przedsiębiorstwie (...) w T. jako specjalista ds. marketingu z wynagrodzeniem miesięcznym wynoszącym 2.107,59 zł netto.

Po zawarciu związku małżeńskiego strony rozpoczęły budowę domu położonego w miejscowości M. w gminie W.. Na ten cel został zaciągnięty przez A. i E. S. w dniu 30.07.2008 r. kredyt hipoteczny nr (...) w banku (...), którego spłata ma nastąpić w dniu 28.02.2039 r. Na dzień 9.01.2012 r. saldo kredytu wynosiło 539.534,92 złotych.

Powódka razem z mężem tworzyli zgodne małżeństwo. Zmarły A. S. pomagał powódce w prowadzeniu domu, a z uwagi na dyspozycyjność mógł dużą część czasu poświęcić opiece nad synem. A. S. starał się, aby rodzina mogła corocznie spędzać wakacje za granicą m.in. byli w Chorwacji oraz w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Sytuacja finansowa rodziny była zadowalająca również z tego powodu, iż strony posiadały środki finansowe z kredytów uzyskanych w S. Bank, a A. S. posiadał przyznany w Banku (...) S.A limit debetowy.

Po śmierci A. S. toczyło się po nim postępowanie spadkowe i na mocy postanowienia S. R. w. K. z dnia 20.12.2011 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns (...) spadek po A. S. nabyli powódka E. S. oraz małoletni syn powód O. S. po ½ części każdy z nich. W trakcie tego postępowania dokonano wyceny wartości nieruchomości położonej w M. na kwotę 363.200 złotych.

Wraz ze śmiercią męża to na powódce E. S. spoczął ciężar regulowania zadłużeń powstałych w trakcie trwania małżeństwa. Obciążają ją opłaty z tytułu spłaty rat kredytu hipotecznego w G. (...) Bank w wysokości ok. 1100 zł miesięcznie. Dodatkowo opłaciła zadłużenie w S. Bank w wysokości 14.266,26 zł i nadal reguluje miesięczne zobowiązanie w tym banku w kwocie 900 zł miesięcznie. Ciążył na niej również obowiązek zwrotu pieniędzy w wysokości 15.000 złotych pożyczonych od K. B. za piec do centralnego ogrzewania. Na potrzeby związane z toczącym się postępowaniem spadkowym po śmierci A. S. powódka na konto komornika sądowego J. F. wpłaciła kwotę 2.500 złotych oraz 636,76 zł za czynności związane ze spisem inwentarza. Ponadto powodowie byli zobowiązani przez U. S. w. K. do zapłaty zaległości podatkowych zmarłego A. S. i z tego tytułu powódka uiściła kwotę 7.365,80 złotych. Dodatkowym obciążeniem dla budżetu powódki było wystąpienie przez (...) N. S. F. I. Z. z. s. w W. przeciwko jej oraz małoletniemu synowi o zasądzenie od nich kwoty 150.230 złotych w związku z zawartą przez A. S. umową z bankiem (...) S.A na zaciągnięcie limitu debetowego i niewywiązanie się z płatności przez A. S., która to wierzytelność została następnie w drodze cesji przeniesiona na (...) N. S. F. I. Z. Wyrokiem z dnia 25.04.2013 r. S. O. w. K. w sprawie o sygn. akt I C (...) zasądził od E. S. i małoletniego O. S. solidarnie na rzecz w/w podmiotu kwotę 150.229,61 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 13.10.2012 r. do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanych do wartości stanu czynnego spadku.

Powódka poniosła także koszt związany z budową nagrobka dla zmarłego męża w wysokości 7.949.99 złotych.

Powyższe okoliczności spowodowały, że powódce brakuje środków na utrzymanie domu, przez co razem z małoletnim synem przeniosła się mieszkania będącego własnością jej rodziców. Partycypuje ona w wydatkach na jego utrzymanie w miesięcznej kwocie 350 złotych. Dodatkowo z uzyskiwanego wynagrodzenia kupuje żywność oraz środki chemiczne dla siebie i rodziców. Wspomaga ich także miesięczną kwotą ok. 100-200 zł. Powódka nie może liczyć na pomoc materialną ze strony rodziców, gdyż większość przysługujących im świadczeń emerytalnych przeznaczana jest na zakup przez nich lekarstw oraz opłacenie wizyt lekarskich. Aktualnie nie stać powódkę na rzeczy, na które mogła pozwolić sobie będąc razem z mężem, który zapewniał im zaspokojenie potrzeb. Małoletni powód O. S. aktualnie rozpoczął naukę w szkole, nie uczęszcza jednakże na zajęcia dodatkowe, gdyż nie stać na to powódki.

Małoletni O. S. od 1.12.2011 r. otrzymuje po zmarłym ojcu rentę rodzinną w wysokości za okres od 1.12.2011 r. do 1.03.2012 r. – 673,49 zł, od 01.03.2012 r. – 01.03.2013 r. – 731,49 zł, od 01.03.2013 r. do 1.04.2013 r. – 803,91 zł, od 1.04.2013 r. do 1.03.2014 r.- 758,91 zł a od 1.03.2014 r. w wysokości 769,81 złotych, a od pozwanego rentę miesięczną w wysokości 100 złotych.

Wskutek śmierci męża powódka utraciła chęć do kontynuowania życia towarzyskiego, z osoby energicznej oraz komunikatywnej stała się osobą wyciszoną. Utrata męża była dla niej tym bardziej bolesna, gdyż razem z nim tworzyli zgodne i udane małżeństwo. Dwa tygodnie po śmierci męża, powódka skorzystała z pomocy psychiatry oraz psychologa. Psycholog zalecał jej kontynuowanie terapii, jednakże z powodu braku środków finansowych powódka nie zdecydowała się na dalsze leczenie. Skutki przedmiotowego wypadku miały wpływ na funkcjonowanie zawodowe powódki. Przez okres miesiąca po śmierci męża przebywała na zwolnieniu lekarskim. Wróciła później do pracy, jednakże powracające wspomnienia i złe samopoczucie uniemożliwiały jej efektywne wykonywanie obowiązków. Przeżywała okres załamania, frustracji rezygnacji oraz złości, a swoje negatywne emocje przenosiła także na syna. Czuła się osamotniona, odczuwała brak codziennego wsparcia ze strony męża. Występująca u powódki reakcja adaptacyjna w postaci depresji i naturalna reakcja żałoby nie wykraczają jednak poza szeroko pojętą normę. Powódka E. S. dzięki mocnej i dojrzałej osobowości w miarę sprawnie i bez fachowej pomocy radzi sobie ze stresem. A w powrocie do normalnego funkcjonowania wspomagają ją członkowie rodziny oraz przyjaciele. U powódki nie wystąpił trwały uszczerbek na zdrowiu z przyczyn psychiatrycznych w myśl treści załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. (Dz.U. nr 234, poz. 1974). Jednakże w dalszym ciągu wracają do niej przeżycia wypadku, ma wahania nastrojów, zaburzenia koncentracji oraz uwagi, przez co od stycznia 2014 r. zdecydowała się psychoterapię w (...) Ośrodku (...) w K..

Dla małoletniego powoda O. S. zmarły ojciec był wzorem do naśladowania, spędzali ze sobą dużo czasu. Razem uczęszczali na spacery, kilkakrotnie w trakcie weekendu wyjeżdżali poza miasto. Ojciec zaspokajał praktycznie każdą potrzebę materialną małoletniego syna. Konieczność istnienia u małoletniego powoda męskiego wzorca w postaci ojca oraz jego niespodziewana utrata spowodowała u niego zaburzenia w dojrzewaniu, lęk separacyjny oraz niepewność przyszłości, a zakres tych zaburzeń w dużej mierze zależy od powódki i jej relacji z synem oraz zbudowania u niego poczucia bezpieczeństwa. Wprawdzie u małoletniego powoda O. S. powstały uszczerbek na zdrowiu nie jest trwały i jest szansa na prawidłowy rozwój, niemniej pozytywne rokowania na przyszłość nie są pewne i w dużej mierze zależą od tego co go spotka w przyszłości.

Pismem z dnia 21.12.2011 r. powodowie zgłosili pozwanemu istnienie szkody i wnieśli o wypłatę kwoty 80.000 złotych jako zaliczkę na poczet roszczeń z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia za doznane krzywdy moralne i psychiczne oraz przyznania na ich rzecz stosownych rent w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym obciążającym zmarłego A. S..

W piśmie z dnia 6.03.2012 r. pozwany uznał roszczenie zadośćuczynienia w wysokości 35.000 złotych, przy czym wskazał, że uznana kwota zadośćuczynienia wynosi 50.000 złotych (po 25.000 zł dla powódki E. S. oraz małoletniego powoda O. S.) pomniejszona o 30 % przyczynienie się A. S. do powstałej szkody.

Z tytułu odszkodowania będącego następstwem pogorszenia się sytuacji życiowej powodów, pozwany decyzją z dnia 2.07.2012 r. wypłacił na rzecz powódki E. S. kwotę 10.500 złotych, a na rzecz powoda O. S. kwotę 10.990 złotych. Pozwany wskazał, że należne powodom odszkodowanie powinno wynosić po 15.000 złotych, jednakże przyjęta do wypłaty kwota uwzględnia stopień przyczynienia się A. S.. W tej samej decyzji pozwany przyznał na rzecz małoletniego powoda O. S. świadczenie rentowe i za okres od 1.01.2012 r. do 1.07.2012 r. wypłacono mu z tego tytułu kwotę 700 złotych, a od 1.08.2012 r. pozwany zobowiązał się do wypłacania na rzecz małoletniego powoda miesięcznej kwotę 100 złotych aż do 25 roku życia małoletniego powoda.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów :

- częściowo zeznań powódki E. S. (nagranie 00:08:32 – 00:36:44 – k.132-133, 00:03:54 – 00:51:30 – k.208v-209v) zeznań świadków : J. K. (00:41:28 – 01:07:32 – k.133-134), Z. W. (01:07:32 – 01:43:03 – k.134-135), K. Z. (00:03:11 – 00:23:02 – k.169-170), częściowo zeznań świadka K. P. (00:12:53 – 00:25:23 – k.177-178), zeznań świadka M. R. (00:25:23 – 00:49:49 – k.178-179),

- opinii sądowo – psychiatrycznej biegłej M. R. (k.184-186, 187-188) wraz z ustnymi zeznaniami (k.229)

- dokumentów w postaci : kserokopii odpisów USC (k.13, 20), wyroku S. R. w. T., sygn. akt II K (...) (k.14), wyroku S. O. w. K., sygn. akt II Ka (...) ((...)), dokumentacji z postępowania likwidacyjnego (k.16-19), zaświadczenia o zadłużeniu (k.21), aneksu nr (...) do umowy kredytu hipotecznego nr (...) z 30.07.2008 r. (k.22-23), zaświadczenia o wpisie do działalności gospodarczej (k.24, 28), zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON (k.25, 27, 30), wniosku o potwierdzenie nadania NIP (k.26), wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej (k.29), zeznań podatkowych (k.31-42) wydruków z rachunku bankowego (k.43-46, 65-81, 90-96, 99-100, 125-130), operatu szacunkowego (k.47-53), decyzji z Z. U. S. (k.54), zaświadczenia z (...) w T. (k.57), faktury VAT nr (...) (k.58), postanowienia N. U. S. w K. (k.82-83), postanowienia S. R. w. K. z 20.12.2011 r., sygn. akt I Ns (...) (k.84), wydruku z poczty elektronicznej (k.97), oświadczenia (k.101), wydruki zeznań podatkowych za okres 2005-2010 r. (k.146-155), zaświadczenie (k.161,167,168,227), historii choroby (k.202-203), informacji z (...) Ośrodka (...) (k.238), informacja z ZUS (k.250), akt szkody pozwanego 377038, akt S. O. w. K. o sygn. I C(...).

Zeznania powódki E. S. Sąd w przeważającej części ocenił jako wiarygodne, gdyż okoliczności przez nią podawane znalazły odzwierciedlenie w zeznaniach świadków J. K., Z. W., K. Z., M. R., a także w opinii sądowo- psychiatrycznej M. R.. Ponadto podawane przez nią okoliczności związane z jej sytuacją majątkową zarówno przed jak i po śmierci A. S. były zgodne z przedłożonymi przez nią dokumentami. Sąd jednak nie uwzględnił jej zeznań w części odnoszącej się do uzyskiwanych przez A. S. dochodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, albowiem było to sprzeczne z ich wysokościami jakie były ujawniane przez A. S. w zeznaniach podatkowych, a powódka nie przedstawiła za wyjątkiem swoich twierdzeń oraz zeznań świadków, innych dowodów pozwalających przyjąć, że dochody zmarłego męża kształtowały się na poziomie 10.000-15.000 zł miesięcznie. Pozostaje to również w sprzeczności z faktem, że A. S. nie wywiązywał się z płatności wobec banku (...) S.A z tytułu zaciągniętego debetu limitowego, co skutkowało koniecznością jego uregulowania przez powodów już po śmierci A. S., jak również nie regulował zaległości podatkowych.

Zeznania świadków J. K. oraz Z. W., K. Z. oraz M. R., Sąd uznał za przekonujące, szczere oraz logiczne, albowiem zeznania w/w świadków korespondowały ze sobą, a nadto były zbieżne z zeznaniami powódki E. S..

W przypadku zeznań K. P. Sąd uznał, że zasługują one na danie im wiary jedynie częściowo. Sąd nie uwzględnił jej zeznań co do okoliczności, iż A. S. oświadczał jej, iż relacje z jego żoną są „nie ciekawe”, gdyż w tym zakresie jako przekonujące Sąd uznał zeznania powódki oraz świadków J. K., Z. W., K. Z. oraz M. R., którzy jednoznacznie podawali, że powódka oraz A. S. tworzyli zgodne i szanujące się małżeństwo. Jako przydatną dla ustaleń niniejszej sprawy Sąd uznał opinię biegłej M. R.. Biegła sporządziła opinię, która w pełni odpowiada na pytania stawiane przed biegłą. Jest ona czytelna i jasna w swoich wnioskach. Swoją opinię podtrzymała także na rozprawie, a dodatkowo odniosła się do zarzutu strony pozwanej, iż okoliczność, że powódka skorzystała z konsultacji psychiatrycznej po śmierci męża w jej poradni, może wywoływać wątpliwości co do bezstronności biegłej przy sporządzaniu opinii o stanie zdrowia powodów.

Z zeznań biegłej oraz przedłożonej dokumentacji wynika, iż wizyta powódki miała charakter jednorazowy, a nadto miała ona miejsce w 2011 r. Z tego względu Sąd oddalił wniosek pozwanego o wyłączenie biegłej, nie dopatrując się istnienia okoliczności, które mogłyby rzutować na bezstronną ocenę biegłej co do stanu zdrowia psychicznego powodów.
Po złożeniu przez biegłą wyjaśnień na rozprawie, żadna ze stron nie domagała się powołania dowodu z opinii innego biegłego.

Wartość dowodowa dokumentów zgromadzonych w sprawie nie budziła wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, nie była również kwestionowana przez strony.

Sąd zważył, co następuje :

Roszczenia powodów dotyczyły zasądzenia na rzecz E. S. kwoty 313.565 złotych, która obejmowała : 164.500 złotych tytułem istotnego pogorszenia się sytuacji życiowej powódki po śmierci męża, 143.500 złotych tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz 5.565.00 zł za zwrot kosztów postawienia nagrobka; na rzecz małoletniego powoda O. S. żądano zasądzenia kwoty 157.500 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz comiesięcznej renty w kwocie po 300 złotych płatnej do dnia 15-go każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki płatności każdej raty do rąk przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda – matki E. S..

Odpowiedzialność pozwanego (...).U. S.A w W. z tytułu powyższych roszczeń wynika z treści art. 822 § 1 kc, przy czym z mocy § 4 tegoż artykułu uprawniony do odszkodowania, w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, może przy tym dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu odpowiedzialności cywilnej została doprecyzowana ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.).

W przedmiotowej sprawie pozwany nie negował, co do zasady swojej odpowiedzialności za skutki zaistniałego wypadku, a sporna była jedynie wysokość żądanych świadczeń. Bezspornym był również 30 % stopień przyczynienia się A. S.
do skutków zaistniałego wypadku.

Roszczenia związane z zasądzeniem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikają z treści art. 446 § 4 k.c. zgodnie z którym, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (szkodę niemajątkową). Przepis ten posługuje się wyrażeniem „odpowiedniej sumy” zadośćuczynienia. Sformułowanie to zawiera już w sobie niemożność dokładnego ustalenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, dlatego też ocenianie jej rozmiaru zależne jest od okoliczności konkretnej sprawy. W orzecznictwie przyjmuje się, że na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią tej osoby, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23.04.2013 r., V ACa 30/13, Lex nr 1313281). Niemożliwym jest więc ścisłe ustalenie kwoty zadośćuczynienia i to ze względu na charakter szkody jaką jest cierpienie wywołane śmiercią bliskiej osoby, albowiem żadna suma zadośćuczynienia nie jest w stanie zrekompensować powodom straty wywołanej śmiercią A. S.. Nie kwestionując i nie bagatelizując cierpień powodów związanych z tym zdarzeniem, należy stwierdzić, że dochodzona przez nich kwota z tytułu zadośćuczynienia jest nieznacznie wygórowana. Nie ulega wątpliwości, że relacje jakie łączyły zmarłego z żoną oraz synem były nacechowane silną więzią emocjonalną, a jej zerwanie na skutek śmierci spowodowało zmianę w ich codziennym funkcjonowaniu. Powódka E. S. po śmierci męża miała trudności z przystosowaniem się, wymagała pomocy psychologicznej i psychiatrycznej, wspierała się również leczeniem farmakologicznym. Śmierć męża utrudniła jej funkcjonowanie w pracy, przez miesiąc przebywała na zwolnieniu lekarskim, a po powrocie do pracy nadal nie potrafiła się na niej skupić. Nagła strata męża spowodowała, że utraciła chęć do spotkań ze znajomymi i kontaktu z innym osobami. Powódka nadal odczuwa utratę męża i z powodu przewlekającej się żałoby podjęła się ponownie psychoterapii. Sąd jednakże nie mógł pominąć okoliczności, że powyższe zachowania świadczące o dalszym występowaniu u powódki żałoby nie odbiegają znacząco od normy. Powódka stara sobie radzić z trudną dla niej sytuacją i aktualnie skupia się przede wszystkim na potrzebach syna i pracy zarobkowej. Istotnym jest także i to, że powódka nie odniosła trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W przypadku małoletniego powoda O. S. nie sposób nie zauważyć, że ma on trudniejsze niż powódka zdolności do pogodzenia się z utratą ojca i w przeważającej mierze to na powódce spoczywa ciężar zapewnienia małoletniemu poczucia stabilizacji. Po śmierci ojca ujawniły się u niego objawy lękowe związane z utratą rodzica, lęk separacyjny oraz niepewność przyszłości i co naturalne także obawa o możliwość utraty matki. Strata ojca jest dla niego tym bardziej dotkliwa, gdyż spotkała go na takim etapie rozwoju, kiedy coraz częściej obowiązki wychowawcze przejmuje ojciec. Materiał dowodowy wskazuje, że relacje jakie łączyły syna z ojcem były silne, na co wskazuje okoliczność, iż małoletni powód wciąż wypytuje się o ojca i poszukuje z nim kontaktu. Wobec śmierci ojca doszło do zerwania naturalnej więzi rodzinnej łączącej zmarłego z synem. Małoletni powód bezpowrotnie utracił prawo do życia w pełnej rodzinie razem z ojcem. Został pozbawiony możliwości opieki, starań, troski i wychowania przez ojca i to poczucie krzywdy będzie towarzyszyć mu przez najbliższe lata, albowiem nie będzie mógł on liczyć na pomoc ojca w sytuacjach, w których należałoby jej oczekiwać. To poczucie krzywdy nie może być w pełni zrekompensowane, albowiem nikt i nic nie jest w stanie zastąpić dziecku ojca.

W świetle doktryny i judykatury wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadającym aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.09.2001 r., III CKN 427/00, Lex nr 52766). Z drugiej strony zadośćuczynienie orzekane na podstawie art. 446 § 4 k.c. powinno mieć charakter kompensacyjny, a więc nie może stanowić zapłaty symbolicznej, ale musi przedstawiać ekonomiczną wartość.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i rozważania Sąd uznał, że kwoty, które będą w stanie zrekompensować powodom powstałą krzywdę powinny wynosić po 150.000 złotych. Z uwagi na 30 % stopień przyczynienia się A. S. do skutków wypadku oraz wypłaconą z tego tytułu przez pozwanego kwotę, powodom E. S. oraz małoletniemu O. S. przyznać należało ostatecznie kwoty po 87.500 złotych (150.000 zł x 70 % - 17.500 zł). Świadczenia w tych wysokościach będą dla nich finansowo odczuwalne, a jednocześnie odpowiednie z uwagi na stopę życiową społeczeństwa. Ponadto przyznane powodom w/w kwoty mieszczą się w granicach świadczeń przyznawanych w podobnych sprawach, związanych z roszczeniami rodzin osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych.

Powódka E. S. zgłosiła również żądanie przyznania na jej rzecz kwoty 164.500 złotych tytułem znacznego pogorszenia się jej sytuacji życiowej opartego o przepis art. 446 § 3 kc. Polega ono nie tylko na pogorszeniu się obecnej sytuacji materialnej, lecz także na utracie realnej możliwości polepszenia warunków życia. Obejmuje więc także przyszłe szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do obliczenia, niemniej prowadzące do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej osoby najbliższej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 02.12.2009 r., I CSK 149/09, LEX nr 607232). Może przejawiać się to w utracie przyszłego wsparcia i pomocy w różnych sytuacjach życiowych, a zwłaszcza w utracie szansy na pomoc w przyszłości. Określając wysokość odszkodowania przyznanego najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej z powodu wypadku zawinionego przez inną osobę, jeżeli wskutek śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej, Sąd jest obowiązany wziąć pod uwagę różnicę między stanem, w jakim znaleźli się członkowie rodziny zmarłego po jego śmierci, a przewidywanym stanem materialnym, gdyby zmarły żył. Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, ale także na utracie rzeczywistej możliwości uzyskania stabilnych warunków życiowych oraz ich realnego polepszenia (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 27.06.2013 r., I ACa 183/13, Lex nr 1349956).

Szkoda w takim rozumieniu niewątpliwie wystąpiła w niniejszej sprawie po stronie E. S.. Zauważyć bowiem należy, że zmarły A. S. razem z żoną oraz synem tworzyli zgodną i prawidłowo funkcjonującą rodzinę a dochody uzyskiwane z działalności prowadzonej przez męża stanowiły część finansowego utrzymania rodziny. Wraz ze śmiercią A. S. powódka utraciła część majątku rodziny, co w jej przypadku jest o tyle istotne, gdyż aktualnie tylko ją obciążają zadłużenia finansowe zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa. Na tym tle wyróżnia się konieczność długotrwałej spłaty przez powódkę zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego. Powódka nie może liczyć na wsparcie ze strony innych osób, pozostając na częściowym utrzymaniu rodziców z którymi mieszka. Wprawdzie słusznie podnosi pozwany, iż spłata zadłużenia istniałaby także gdyby do przedmiotowego wypadku nie doszło, tym niemniej nie sposób pominąć tego, że gdyby nie śmierć męża, to powódce łatwiej byłoby sobie poradzić ze spłatą zadłużeń. Z drugiej strony nie jest również uprawnionym twierdzeniem, aby dochody A. S. kształtowały się na tak dobrym poziomie jak starała się to wskazywać powódka. Jakkolwiek powódka razem z mężem rzeczywiście dysponowali kwotami pozwalającymi im na ponadprzeciętny standard życia, tym niemniej stan taki wynikał również z tego, iż A. S. dysponował środkami pieniężnymi z kredytów, które nie były przez niego bieżąco regulowane. Znamiennym dla oceny jego sytuacji finansowej jest fakt, że po śmierci męża powodowie jako spadkobiercy zmarłego, zostali zobowiązani do zapłaty zadłużenia wynikającego z zaciągniętego przez A. S. limitu debetowego na kwotę 150.229,61 złotych, a nadto zmuszeni byli do uregulowania zaległości podatkowych ciążących na A. S..

Rozważając wysokość należnego powódce odszkodowania z tego tytułu Sąd miał na uwadze także i to, że art. 446 § 3 k.c. ma związek nie tylko z ubytkiem w dobrach materialnych (dochodach zmarłego oraz szans polepszenia w przyszłości warunków bytowych), na co wskazuje chociażby odniesienie się przez ustawodawcę do sytuacji „życiowej”, a nie „majątkowej” i nie powinno być kształtowane przez rachunkowe wyliczenie części nieotrzymanych zarobków zmarłego ale chodzi w tym przypadku również o utratę świadczeń o charakterze niepoliczalnym takich jak np. współudział w wykonywaniu obowiązków domowych i wychowawczych. Powódka wraz z mężem byli postrzegani jako wzorowe i kochające się małżeństwo, a zmarły A. S. uważany był za także za dobrego ojca. Aktywnie i chętnie uczestniczył w życiu rodzinnym, był inicjatorem wspólnych wycieczek i wyjazdów. Spędzał dużo czasu z synem, interesował się jego wychowaniem i wspomagał powódkę w opiece nad nim.

W konsekwencji porównując sytuację życiową powódki, sprzed jak i po zdarzeniu, nie sposób stwierdzić, że w jej przypadku nie doszło do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Nie ulega wątpliwości, że wskutek śmierci męża, bezpowrotnie utraciła ona wsparcie w radzeniu sobie z trudnościami życiowymi, z którymi łatwiej byłoby sobie poradzić, gdyby małżonkowie byli ze sobą.

W tym stanie rzeczy Sąd przyjął że znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej powódki wyraża się kwotą 150.000 złotych. Ustalając wysokość tej kwoty Sąd wziął pod uwagę także wiek powódki i zmarłego, a co za tym idzie czas w jakim powódka mogłaby liczyć na pomoc ze strony męża. Sąd kierował się również tym, że stosowne odszkodowanie, o jakim mowa w art. 446 § 3 k.c. powinno wyrażać się kwotą odczuwaną realne i stanowić adekwatne przysporzenie zarówno przez uprawnionego, jak i z obiektywnego punktu widzenia.

Także i w tym przypadku Sąd uwzględnił stopień przyczynienia się zmarłego A. S. do skutków powstałej szkody oraz wypłaconą przez pozwanego kwotę i w związku z tym zasądził na rzecz powódki E. S. odszkodowanie wynoszące 94.500 złotych (150.000 zł x 70 % - 10.500 zł).

Powódka E. S. zgłosiła również żądanie przyznania na jej rzecz zwrotu kosztów budowy nagrobka w wysokości 5.565.00 złotych. Zgodnie z art. 446 § 1 kc jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Powódka udokumentowała poniesione przez nią wydatki na wykonanie nagrobka przedkładając fakturę VAT z dnia 28.06.2012 r. na kwotę 7.949,99 złotych. Pozwany nie podnosił zarzutu, aby poniesione koszty były niezasadne czy wygórowane. Sąd uwzględnił to roszczenie i zmniejszając żądaną kwotę o stopień przyczynienia się A. S. do skutków wypadku zasądzono na rzecz powódki E. S. kwotę 5.565,00 złotych.

O odsetkach od powyższych kwot Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 i 2 kc, nie podzielając stanowiska strony powodowej aby należały się one od dnia 6.03.2012 r., ani strony pozwanej aby zasądzić je od dnia wyrokowania. Co do zasady żądanie powodów winno być spełnione przez pozwanego dobrowolnie i wymagalność tego roszczenia powinna być zgodnie z art. 455 kc oznaczona. Jeżeli wierzyciel żąda spełnienia świadczenia bez określenia terminu to należą się one „niezwłocznie” po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. Naruszenie terminów spełnienia świadczenia zarówno tego wyznaczonego przez wierzyciela jak i ustalonego według cechy „niezwłoczności” upoważnia wierzyciela do domagania się odsetek ustawowych za opóźnienie, co reguluje art. 481 § 1 kc. Na gruncie przedmiotowej sprawy Sąd uznał, że skonkretyzowanie wysokości dochodzonych przez powodów roszczeń nastąpiło dopiero w pozwie. Nie oznacza to jednak, aby odsetki za opóźnienie należały się powodom od dnia wniesienia pozwu, gdyż pozwany winien mieć czas na ustosunkowanie się do zgłoszonego żądania. W ocenie Sądu bieg terminu do spełnienia przez pozwanego świadczenia należy liczyć od dnia doręczenia mu odpisu tj. od 18.03.2013 r. (k.107) i przyjmując, że pozwany winien je spełnić w terminie 7 dni to odsetki za opóźnienie należą się powodom od dnia 26.03.2013 r.

Ostatnim żądaniem było zasądzenie na rzecz małoletniego powoda O. S. comiesięcznej renty w wysokości 300 złotych opartej o treść art. 446 § 2 kc.

Zgodnie z tym przepisem osoba względem, której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Przepis art. 446 § 2 kc uzależnia skuteczne domaganie się zasądzenia renty od istnienia obowiązku alimentacyjnego po stronie osób zmarłych (art. 128, art. 133 kro), ich możliwości zarobkowych i majątkowych oraz zakresu potrzeb uprawnionego (art. 135 § 1 kro). Renta ma charakter odszkodowawczy, stanowi wynagrodzenie straty, jakiej doznała osoba uprawniona do alimentacji przez niemożność uzyskania świadczenia zezwalającego na zaspokojenie jej wszystkich potrzeb. W odróżnieniu od art. 135 kro chodzi w tym przypadku o wszystkie, a nie tylko o „usprawiedliwione” potrzeby małoletniego, ale rzeczywiście zaspokajane przez jego ojca. W przypadku małoletniego powoda jego potrzeby są dość typowe dla innych dzieci w podobnym wieku i oprócz oczywistych wydatków związanych z wyżywieniem, zakupem odzieży czy środków czystości w ich w skład wchodzą także wydatki związane z realizacją obowiązku szkolnego czy też zapewnieniem małoletniemu odpowiednich do wieku rozrywek. Powódka nie wskazywała, aby utrzymanie syna i jego potrzeby wiązałyby się z nadzwyczajnymi wydatkami. Syn powódki rozwija się prawidłowo stosownie do wieku, jest dzieckiem zdrowym.

W świetle art. 446 § 2 kc wysokość renty alimentacyjnej determinowana jest „możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zmarłego”, a więc jednocześnie determinują zakres potrzeb uprawnionego, które mogą być zaspokojone przez zasądzenie takiej renty (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10.05.2012 r., IV CSK 416/11, Lex nr 121823). Przy ustalaniu zakresu zobowiązania zmarłego, który był obciążony obowiązkiem alimentacyjnym, Sąd dokonał oceny nie tylko rzeczywiście uzyskiwanych przez niego dochodów, ale także możliwości zarobkowych A. S.. W świetle przedmiotowej sprawy Sąd nie miał wątpliwości, iż uzyskiwanie przez A. S. służyły zaspokojeniu potrzeb rodziny. Prowadząc działalność gospodarczą zmarły A. S. osiągał dochody wynoszące w w 2010 r. - 40.425,37 zł, w 2009 r. – 34.417,83 zł, w 2008 r. – 16.108,19 zł, w 2007 r. – 47.820,64 zł, w 2006 r. –32.490,69 zł, w 2005 r. – 18.214,28 zł. Z uwagi na dość znaczną różnicę w dochodach uzyskiwanych przez A. S. na przestrzeni kilku lat (np. w 2009 r. wynosił on 34.417,83 zł a w 2008 r. 16.108,19 zł) trudno jest określić stały zakres możliwości finansowych A. S.. Jedynie tytułem przykładu można wskazać, że dochód jaki uzyskał zmarły A. S. w roku bezpośrednio poprzedzającym wypadek tj. 40.425,37 złotych oznacza, iż tuż przed śmiercią partycypował on w utrzymaniu rodziny w kwocie wynoszącej ok. 3.368 złotych miesięcznie co daje w przeliczeniu na jedną osobę kwotę ok. 1122 złotych, wymaga jednakże podkreślenia, że uzyskany w tymże roku dochód był jednym z najwyższych w świetle przedłożonych dokumentów. Przy określeniu wysokości należnego uprawnionemu świadczenia, Sąd uwzględnił także otrzymywaną od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych rentę rodzinną, która aktualnie wypłacana jest na rzecz małoletniego powoda w kwocie 769,81 złotych jak również przyznaną przez pozwanego rentę miesięczną w kwocie 100 złotych. Zdaniem Sądu gdyby A. S. żył to przeznaczałby on na utrzymanie syna kwotę, która aktualnie odpowiada wysokości uzyskiwanej przez małoletniego renty rodzinnej po zmarłym ojcu oraz kwoty uzyskiwanej już od pozwanego. Już suma wysokości tych świadczeń tj. 869,81 zł nie jest symboliczna i pozwala powódce na zaspokojenie części potrzeb małoletniego syna. Pozostałe potrzeby małoletniego powinny być natomiast zaspokajane z dochodów uzyskiwanych przez powódkę, na której także ciąży obowiązek alimentacyjny wobec syna. Aby umożliwić małoletniemu powodowi ewentualną egzekucję przyznanej przez pozwanego renty alimentacyjnej, Sąd w wyroku zasądził od pozwanego na jego rzecz dotychczas wypłacaną wysokość renty tj. kwotę 100 złotych. Powodowie nie wskazali, od jakiej daty domagają się zasądzenia renty alimentacyjnej, wobec czego Sąd przyjął, że należy się ona od czerwca 2014 r. tj. od dnia wyrokowania.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo uznając roszczenia powodów jako zbyt wygórowane.

O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 100 kpc. Powodowie dochodzili łącznie kwoty 474.665 złotych, a ostatecznie otrzymali kwotę 276.265 złotych, a zatem wygrali niniejszy proces w ok. 60 %.

Na poniesione przez powodów koszty procesu składała się : kwota 3.500 złotych tytułem częściowej opłaty sądowej od pozwu, wynagrodzenie dla pełnomocnika w kwocie 7.200 złotych (§ 6 ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz opłata skarbowa w wysokości 34 zł od pełnomocnictwa tj. łącznie kwota 10.734 złotych. Poniesione przez stronę pozwaną koszty procesu obejmowały : wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 7.200 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz uiszczoną zaliczkę w wysokości 200 zł na poczet opinii biegłej tj. łącznie 7.417 złotych. Stosownie do wyniku procesu powodom należałby się zwrot kosztów w wysokości 6.440,40 złotych, a pozwanemu w kwocie 2.966,80 złotych. W tej sytuacji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 3.473,60 złotych tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa : część opłaty sądowej od pozwu od uiszczenia której powodowie zostali zwolnieni tj. kwotę 20.234 złotych, część wydatków związanych z opinią biegłej tj. 109 złotych oraz 30 zł tytułem stawiennictwa biegłej na rozprawie. Stosownie do wyniku procesu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Koninie kwotę 12.223,80 złotych.

O kosztach sądowych należnych od powodów, Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 113 ust. 4 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.). Powódka znajduje się w trudniej sytuacji materialnej, gdyż spoczywa na niej ciężar utrzymania małoletniego syna i jest zobligowana do regulowania zadłużeń finansowych. Uzasadnia to odstąpienie od obciążania powodów należnymi od nich pozostałymi kosztami sądowymi poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa.

SSO Angelika Lewandowska