Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Natalia Lipińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania A. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 28 sierpnia 2012 roku nr (...)

w sprawie A. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się A. O. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2012 roku na okres jednego roku.

Sygn. akt IV U 1146/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 8 maja 2013 r.

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2012 r., nr (...)- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił A. O. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska ZUS
w orzeczeniu z dnia 21 sierpnia 2012 r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Odwołanie od tej decyzji wniósł A. O., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca. Jak wskazał, od 15 lat pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a obecnie stan jego zdrowia systematycznie się pogarsza. Postępujące schorzenie urologiczne (przepuklina moszny, jej ropień, przetoka mosznowo- skórna), rozwijająca się choroba niedokrwienna serca, która doprowadziła do ostrego zawału serca w 2001 r. oraz zakrzepica żył głębokich podudzia prawego
z nawracającymi owrzodzeniami, uniemożliwiają mu wykonywanie pracy fizycznej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wskazał, że odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący A. O., urodzony (...), ma wykształcenie podstawowe i zdobył przyuczenie do zawodu montera instalacji sanitarnych. W przeszłości był ślusarzem, pracownikiem drogowym, ostatnio zaś pracował jako portier.

Od 27 października 1997 r. do 30 czerwca 2012 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 16 lipca 2012 r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o ponowne przyznanie mu prawa do tego świadczenia.

Zaskarżoną decyzją z dnia 28 sierpnia 2012 r. (...) Oddział w T. odmówił A. O. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 21 sierpnia 2012 r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Nadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Lekarz Orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 27 lipca 2012 r. stwierdził u wnioskodawcy:

-

stabilną wysiłkową dławicę piersiową II CCS,

-

przebyty zawał serca NSTEMI w 2011 r. bez zmian naczyniowych,

-

nadciśnienie tętnicze II stopnia,

-

żylaki kończyn dolnych, dolnej prawej CVI CEAP.

W konsekwencji, Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy.

Na skutek sprzeciwu, sprawa skierowana została do Komisji Lekarskiej ZUS, która
w opinii lekarskiej z dnia 21 sierpnia 2012 r. rozpoznała u wnioskodawcy:

-

chorobę niedokrwienną serca- dusznicę bolesną wysiłkową stabilną,

-

stan po przebytym zawale serca NSTEMI w marcu 2011 r., bez zwężenia naczyń nasierdziowych, w okresie wydolności krążenia NYHA I/II,

-

żylaki kończyn dolnych,

-

zespół pozakrzepowy kończyny dolnej prawej ze zmianami troficznymi, aktualnie bez czynnego owrzodzenia.

W konsekwencji, Komisja Lekarska ZUS podtrzymała stanowisko wyrażone przez Lekarza Orzecznika, uznając, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy.

Orzeczenie to legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

dowód:

-

orzeczenie Lekarza Orzecznika z dnia 27.07.2012 r.- k. 280 cz. I akt ZUS,

-

orzeczenia Komisji Lekarskiej z dnia 21.08.2012 r.- k. 283-284 cz. I akt ZUS,

W celu stwierdzenia czy i w jakim stopniu odwołujący jest niezdolny do pracy, czy istniejąca poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała oraz czy nastąpiła poprawa jego stanu zdrowia i na czym polega, jak również kiedy powstała niezdolność do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: lek. med. P. M.- specjalisty kardiologa, lek. med. J. S. - specjalisty neurologa, lek. med.
E. W.- Z.- specjalisty chorób wewnętrznych i lek. med. J. S.- specjalisty chirurga ortopedy- traumatologa.

W pisemnej opinii z dnia 4 grudnia 2012 r. biegli sądowi kardiolog, neurolog, specjalista chorób wewnętrznych i chirurg ortopeda- traumatolog zdiagnozowali u odwołującego:

-

przebyty zawał serca,

-

nadciśnienie tętnicze pierwotne,

-

stabilną chorobę niedokrwienną serca,

-

zespół pozakrzepowy kończyny dolnej prawej,

-

żylaki kończyn dolnych ze zmianami troficznymi,

-

czynne owrzodzenie podudzia prawego.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych uznali, że odwołujący jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 1 lipca 2012 r. na okres jednego roku.

W uzasadnieniu opinii podali, że choroba niedokrwienna serca przebiega u badanego bez istotnych zwężeń miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Wnioskodawca jest krążeniowo wydolny, a nadciśnienie tętnicze jest leczone i nie powoduje znacznego stopnia dysfunkcji organizmu. Zmiany w układzie krążenia ze względu na poprawę wydolności nie uzasadniają orzeczenia niezdolności do pracy. W badaniu fizykalnym stwierdzono
u odwołującego owrzodzenia czynne w okolicy stawu skokowego prawego po stronie przyśrodkowej o wymiarach 3 x 6 centymetrów, a w ½ podudzia sączącą się treść krwistą
z rany o średnicy około 0,5 centymetra do ewentualnej diagnostyki różnicowej (przetoka czy owrzodzenie). Wynik konsultacji z poradni chirurgii naczyń (k. 281 akt ZUS) wskazuje na dużego stopnia niewydolność żylną powierzchownych naczyń aparatu zastawkowego żył głębokich z refluksem SFV i PV. Z powodu zespołu pozakrzepowego kończyny dolnej prawej odwołujący leczony jest od kilkunastu lat z nawracającymi, niegojącymi się owrzodzeniami podudzia prawego. Zdiagnozowane schorzenie naczyniowe nie jest schorzeniem nowym,
o czym świadczy zalegająca w aktach sprawy dokumentacja medyczna (od 2000 r.). Schorzenie to trwało cały czas, a owrzodzenie nigdy nie było zagojone. Stwierdzone przez Lekarza Orzecznika gojenie w fazie końcowej to nic innego jak końcowe stadium przejściowe w nadal czynnym owrzodzeniu. Z uwagi na czynne owrzodzenia wokół stawu skokowego, wyciek czynny z podudzia (podejrzenie przetoki), dużą ortostatyczną niewydolność żylną powodującą znaczne powikłania przy dłuższym siedzeniu lub staniu (obrzęki, bóle), odwołujący jest osobą częściowo niezdolną do pracy na okres jednego roku (możliwe wygojenie owrzodzenia i przetoki).

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 04.12.2012 r.- k. 7-9,

-

opinia uzupełniająca z dnia 18.03.2013 r.- k. 28,

Sąd w całości podzielił opinię biegłych sądowych kardiologa, neurologa, specjalisty chorób wewnętrznych i chirurga ortopedy- traumatologa uznając, że zawiera ona kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującego, a nadto uwzględnia wpływ rozpoznanych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinię. Dlatego też, Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych odnośnie częściowej okresowej niezdolności badanego do pracy. Zauważyć przy tym trzeba, że opinia wydana została przez biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń zdiagnozowanych
u wnioskodawcy. Nadto podkreślić należy, iż opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia
i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz badaniu odwołującego.

W piśmie procesowym z dnia 20 lutego 2013 r., zawierającym zarzuty do opinii, organ rentowy wskazał, że zawał serca u badanego nie pozostawił po sobie trwałych następstw
w postaci upośledzenia funkcji skurczowej serca, a wnioskodawca powrócił do pracy portiera już po 2 tygodniach. Zauważył, że zarówno Lekarz Orzecznik, jak i Komisja Lekarska nie stwierdzili u wnioskodawcy czynnego owrzodzenia w przebiegu zespołu pozakrzepowego, co świadczy o pogorszeniu stanu zdrowia w dacie badania przez biegłych sądowych. To zaś oznacza nową okoliczność dotyczącą niezdolności do pracy i nową datę powstania
u wnioskodawcy tej niezdolności. W powyższym piśmie organ rentowy wniósł także
o dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii biegłego sądowego chirurga naczyniowego celem ustalenia czy stopień zaawansowania zespołu pozakrzepowego kończyny dolnej prawej, żylaki kończyn dolnych ze zmianami troficznymi oraz czynne owrzodzenie podudzia prawego powodują u badanego znacznego stopnia utratę zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji oraz czy u w/w doszło do pogorszenia stanu zdrowia w przebiegu tych schorzeń.

Mając to na uwadze, Sąd zwrócił się do biegłych sądowych o wydanie opinii uzupełniającej poprzez ustosunkowanie się do zarzutów organu rentowego, w szczególności w zakresie daty przyjętej częściowej niezdolności do pracy oraz wyjaśnienie, czy
w przypadku rozpoznanych schorzeń mających charakter przewlekły, stwierdzone w dniu badania czynne owrzodzenie podudzia prawego, które nie było rozpoznane w dacie orzekania przez Komisję Lekarską, jest pogorszeniem się stanu zdrowia w zakresie istniejącego już schorzenia czy też nowym schorzeniem oraz czy zachodzi konieczność wydania opinii przez biegłego specjalistę z zakresu chirurgii naczyniowej.

W opinii uzupełniającej z dnia 18 marca 2013 r. biegli sądowi zaakcentowali, że
z powodu zespołu pozakrzepowego kończyny dolnej prawej odwołujący leczony jest od kilkunastu lat z nawracającymi, niegojącymi się owrzodzeniami podudzia prawego. Zdiagnozowane schorzenie naczyniowe nie jest schorzeniem nowym, o czym świadczy zalegająca w aktach sprawy dokumentacja medyczna. Trwało ono cały czas, a owrzodzenie nigdy nie było zagojone. Stwierdzone przez Lekarza Orzecznika gojenie w fazie końcowej to nic innego jak końcowe stadium przejściowe w nadal czynnym owrzodzeniu. Podtrzymując wnioski opinii zasadniczej dotyczące daty powstania u wnioskodawcy częściowej niezdolności do pracy, biegli zauważyli, że w aktach sprawy znajduje się opinia lek. med.
M. P., specjalisty chirurgii naczyniowej, która jest jednoznaczna i wyczerpująca, a zatem nie ma potrzeby powoływania dowodu z opinii biegłego specjalisty z zakresu chirurgii naczyniowej.

W istocie, na karcie 277 akt rentowych zalega opinia specjalisty chirurgii ogólnej
i naczyniowej z dnia 13 lipca 2012 r., który zdiagnozował u pacjenta zespół pozakrzepowy kończyny dolnej prawej CEAP VI st.- po przebytej zakrzepicy żył głębokich kończyny dolnej prawej z trwałym uszkodzeniem aparatu zastawkowego w układzie żył głębokich
z masywnym patologicznym refluksem żylnym oraz zmianami skórnymi okolicy podudzia
o typie hypersyderozy i lipodermatosklerozy z nawracającymi trudno gojącymi się owrzodzeniami okolicy kostki przyśrodkowej. W zaleceniach specjalista ten wskazał, poza bandażowaniem stopy i podudzia bandażem elastycznym oraz aplikacją leków flebotropowych, unikanie długotrwałej pozycji stojącej, która nasila objawy niewydolności żylnej i zwiększa ryzyko nawrotu owrzodzenia. Jednocześnie zauważył, że zdiagnozowana choroba ma charakter przewlekły, postępujący i nie rokuje wyleczenia.

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że przed datą badania przez Komisję Lekarską wnioskodawca przedłożył ponadto organowi rentowemu zaświadczenie z dnia
1 sierpnia 2012 r. (k. 281) tego samego specjalisty chirurgii ogólnej i naczyniowej
z identycznym jak uprzednio rozpoznaniem. W zaświadczeniu tym wskazano, że z uwagi na dużego stopnia ortostatyczną niewydolność żylną, chory ma bardzo dużą skłonność do stanów zakrzepowo- zatorowych i nawracającego owrzodzenia podudzia prawego z lokalizacją
i charakterem owrzodzenia o bardzo trudnym gojeniu. Zaznaczono też, że w jego przypadku przeciwwskazana jest długotrwała pozycja stojąca oraz siedząca z opuszczonymi nogami, która nasila ortostatyczny charakter niewydolności żylnej i zwiększa ryzyko ponownego owrzodzenia. Choroba ma charakter przewlekły, postępujący, źle rokujący.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że wydana w sprawie opinia sądowo- lekarska jest pełna i wyczerpująca. W sposób przejrzysty obrazuje stan zdrowia ubezpieczonego. Odpowiada też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną
w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie osobistego badania wnioskodawcy, które przeprowadzone zostało dokładnie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami oraz dogłębnej analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela. Biegli sądowi ocenili stan zdrowia z punktu widzenia kryteriów określonych dyspozycją art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS, wyraźnie wskazując, że obecny stan zdrowia ubezpieczonego powoduje u niego częściową okresową niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji
i wniosek ten w sposób przekonywujący uargumentowali.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tej właśnie opinii, ocenionej pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze, że okoliczności sporne zostały w sprawie dostatecznie wyjaśnione, na rozprawie w dniu 8 maja 2013 r. Sąd oddalił wniosek dowodowy organu rentowego
o dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii biegłego chirurga naczyniowego- podtrzymany przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 24 kwietnia 2013 r.- uznając, że nie wniosłoby to niczego nowego do sprawy, zmierzając jedynie do przewłoki postępowania.
W tym względzie Sąd miał też na uwadze, że w aktach organu rentowego znajdują się stosowne wyniki badań oraz wzmiankowane wyżej opinia z dnia 13 lipca 2012 r.
i zaświadczenie z dnia 1 sierpnia 2012 r. lek. med. M. P., specjalisty chirurgii ogólnej i naczyniowej, zaś w opinii z dnia 18 marca 2013 r. biegli sądowi wyraźnie zaznaczyli, że nie ma potrzeby powoływania w sprawie dowodu z opinii biegłego specjalisty z zakresu chirurgii naczyniowej. W tym miejscu należy jedynie zauważyć, iż w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonywująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii
(por. wyrok SN z dnia 6 maja 2009 r., II CSK 642/08, Legalis , postanowienie SN z dnia
6 czerwca 2012 r., I UK 113/12, Legalis ).

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie zostały uznane przez Sąd za wiarygodne.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy i w jakim stopniu odwołujący A. O. jest niezdolny do pracy, czy istniejąca poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała oraz czy nastąpiła poprawa jego stanu zdrowia i na czym polega, jak również kiedy powstała niezdolność do pracy.

Zgodnie z brzmieniem art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub
z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Stosownie zaś do treści art. 57 tej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl dyspozycji ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie w myśl art. 13 ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłych sądowych kardiologa, neurologa, specjalisty chorób wewnętrznych i chirurga ortopedy- traumatologa, odwołujący,
z uwagi na występujące u niego schorzenia w postaci: zespołu pozakrzepowego kończyny dolnej prawej, żylaków kończyn dolnych ze zmianami troficznymi oraz czynnego owrzodzenia podudzia prawego, jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 1 lipca 2012 r. na okres jednego roku.

Skoro więc zaskarżona przez A. O. decyzja (...) Oddział w T.
z dnia 28 sierpnia 2012 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jego odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia art. 57 ust. 1 i art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Tym samym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 lipca 2012 r. na okres jednego roku.