Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2015r. w O.

sprawy z odwołania J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 10.02.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. L. prawo do emerytury począwszy od dnia 10.01.2015r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 128/15

UZASADNIENIE

W dniu 12.01.2015r. J. L. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektorat w O., wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 10.02.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. L. prawa do tego świadczenia uznając, iż nie udowodnił wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

J. L. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w szczególnych warunkach pracował w (...) Zakład (...) w W. i Zakładzie (...) w O..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. L. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie udokumentował wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie J. L. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on 10.01.1955 roku. Zgodnie z tymi przepisami, prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

ZUS do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił odwołującemu okresu zatrudnienia od 01.09.1980r. do 31.12.1988r. w (...) Zakład (...) w W. Oddział w O., ponieważ w przedłożonym przez odwołującego świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 31.01.2002r. wskazane stanowisko pracy nie jest zgodne ze stanowiskiem wymienionym w zarządzeniu resortowym. ZUS nie uwzględnił też okresu od 01.01.1989r. do 10.10.1997r. w (...) w O. z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Wobec powyższego zasadniczą kwestią wymagająca przesądzenia w przedmiotowej sprawie było rozstrzygnięcie, czy odwołujący w spornych okresach wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W celu ustalenia rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz odwołującego w charakterze strony, przeprowadził też dowód z dokumentów z akt osobowych.

Z zeznań świadków S. K. i J. N. wynika, że w Przedsiębiorstwie (...) w W. Oddział w O., a następnie po reorganizacji w Zakładzie (...) w O. odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Jeździł J., S., przewoził przetwory mięsne. Świadkowie dodali, że również oni w pewnym okresie czasu mieli angaż kierowca-konwojent. Wyjaśnili, że wiązało się to jedynie z odpowiedzialnością za przewożony towar, który był zaplombowany. Były to z reguły tzw. przerzuty międzyzakładowe. Świadkowie nie pamiętali by odwołujący przez jakiś czas pracował jako mechanik. Obaj świadkowie podkreślili, że oni pracowali w takim samym charakterze jak odwołujący i uzyskali prawo do wcześniejszej emerytury.

Zeznania świadków w pełni korespondują z zeznaniami odwołującego J. L., który zeznał, że przyjął się do pracy w 1980r. Zakład nosił wtedy nazwę - Przedsiębiorstwo (...)w W.Oddział w O.. Został przyjęty na stanowisko kierowcy samochodów ciężarowych o ładowności pow. 3,5 tony. Dostał wtedy S.. Na początku woził żywiec. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołujący podał, że charakter jego zatrudnienia nie zmieniał się. Cały czas aż do końca zatrudnienia w 1997r. pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Podobnie jak przesłuchani świadkowie również on podał, że angaż kierowcy konwojenta wiązał się jedynie z odpowiedzialnością za przewożony towar. Dodał, że nazwy zakładu pracy zmieniały się. Potem podlegali pod O.. Odwołujący zaprzeczył, by przez okres kilku miesięcy pracował jako mechanik.

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie są osobami obcymi dla odwołującego. Nie mają żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadkowie pracowali razem z odwołującym w spornych okresach, zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy. Sąd odmówił jedynie wiarygodności zeznaniom odwołującego w części, w której kwestionował on, by kiedykolwiek pracował w charakterze mechanika. Zeznaniom odwołującego w tym zakresie przeczą dowody z dokumentów. Ze świadectwa pracy z dnia 31.03.1989r. wynika, że odwołujący przez 5 miesięcy w okresie od 01.09.1986r. do 01.02.1987r. pracował jako mechanik samochodowy. Powyższy zapis w świadectwie pracy potwierdza też dokumentacja z list płac, gdzie stanowisko pracy odwołującego określane było w całym spornym okresie jako „kierowca”, jednakże na karcie płac za 1987r. widnieje adnotacja „od 2 II 87 przen. na kierowcę”. Powyższy zapis koresponduje więc z zapisem w świadectwie pracy. Świadectwo pracy z dnia 31.01.2002r. w pkt. 8 potwierdza z kolei, że w okresie od 01.01.1989r. do 10.10.1997r. odwołujący wykonywał prace w szczególnych warunkach jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony.

Podkreślić w tym miejscu należy, że zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem i doktryną, to nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj powierzonej pracy, ma najistotniejsze znaczenie dla oceny czy pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach bądź szczególnym charakterze. Z przeprowadzonych dowodów osobowych wynika, że w okresie od 01.09.1980r. do 30.08.1986r. i od 02.02.1987r. do 10.10.1997r. ( tj. z wyłączeniem okresu od 01.09.1986r. do 01.02.1987r., kiedy był zatrudniony jako mechanik samochodowy) odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony.

Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powyższy okres w łącznym wymiarze 16 lat, 8 miesięcy i 6 dni należy odwołującemu zaliczyć jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach. W tym okresie J. L. pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Prace te są wyszczególnione w wykazie A dziale VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

J. L.spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat tj. łącznie zgromadził 25 lat i 7 dni, osiągnął wiek 60 lat w dniu (...) oraz nie jest członkiem OFE (vide: dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia (...) i przyznał J. L.prawo do emerytury począwszy od dnia 10.01.2015r. tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 60 lat, gdyż dopiero na tę datę odwołujący spełnił wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie mu prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. Przedłożone przez odwołującego, na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach dokumenty, mogły budzić wątpliwości co do zasadności uznania pracy odwołującego w spornych okresach jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.