Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Marzena Studzińska

Protokolant Karina Kostyra

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 roku w Kłodzku

na rozprawie sprawy

z powództwa K. K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w Ł.

o zapłatę 1 107 złotych

I. zasądza od strony pozwanej (...) S.A z siedzibą w Ł. na rzecz powoda K. K. kwotę 1 107 zł (jeden tysiąc sto siedem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2014 roku do dnia zapłaty,

II. zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 253 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

(...)

UZASADNIENIE

Powód K. K. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1107 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2014 roku oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł. W uzasadnieniu pozwu podał, że w dniu 11 czerwca 2014 roku w kolizji drogowej uszkodzony został samochód osobowy marki P. model (...) o nr rej. (...), należący do J. J. (1) i J. J. (2) wykorzystywany przez nich w życiu codziennym do zaspakajania potrzeb konsumpcyjnych i życiowych, a strona pozwana była ubezpieczycielem sprawcy kolizji w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powód wskazał, że w dniu 18 czerwca 2014 roku pojazd poszkodowanych został przyjęty do warsztatu powoda. Jednocześnie powód wskazał, że jego warsztat nie wykonuje czynności naprawczych w soboty 21.06.2014 r.), niedziele (22.06.2014 r.) i dni ustawowo wolne od pracy (19.06.2014 r.) i w związku z tym likwidacja szkody i naprawa uszkodzonego pojazdu trwała do dnia 23 czerwca 2014 roku, tj. 6 dni. W związku z likwidacją szkody w swoim pojeździe poszkodowany na okres od dnia 18 czerwca 2014 roku do dnia 23 czerwca 2014 roku wynajął od powoda samochód zastępczy marki S. (...) nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową na kwotę 150 zł netto/ 184,50 zł brutto i tytułem wynajmu na okres naprawy pojazdu powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT na kwotę 1107 zł brutto (900 zł netto). Powód wskazał także, iż decyzją z dnia 30 czerwca 2014 roku strona pozwana odnosząc się do zgłoszonego roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego odmówiła wypłaty odszkodowania, a ponadto pomimo wezwania do zapłaty nie zmieniła swojego stanowiska. Powód podał, że w dniu 27 czerwca 2014 roku poszkodowani J. J. (1) i J. J. (2) przelali na powoda wierzytelność – prawo do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego przysługującą im wobec strony pozwanej.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 listopada 2014 roku wydanym w sprawie sygn. akt (...) Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kłodzku nakazał stronie pozwanej, aby zapłaciła powodowi kwotę 1107 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2014 roku oraz kosztami procesu w kwocie 211 zł.

Strona pozwana złożyła sprzeciw od opisanego powyżej nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazała, że roszczenie powoda jest bezzasadne. Przyznała jednak, że jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji z dnia 18 czerwca 2014 roku poniosła co do zasady odpowiedzialność za jej skutki, czego wyrazem było przyznanie poszkodowanym J. J. (1) i J. J. (2) należnego odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu. Jednocześnie pozwana podniosła, że zarówno powód, jak i poszkodowani nie wykazali konieczności korzystania z pojazdu zastępczego. Strona pozwana zarzuciła również, iż zgodnie, ze sporządzonym kosztorysem naprawy, czas niezbędny do naprawy uszkodzonego samochodu poszkodowanych wyniósł 15, 5 roboczogodziny, a więc niecałe dwa dni. Zdaniem strony pozwanej zasadny czas wynajmu pojazdu zastępczego, przy uwzględnieniu żądania pozwu powinien wynieść zaledwie dwa dni. Ponadto stawka dziennego wynajmu samochodu zastępczego w kwocie 150 zł jest znacząco wygórowana, gdyż opłata za wynajem pojazdu zastępczego w segmencie pojazdu zastępczego pozwanych na terenie D. wynosi zaledwie od 95 zł do 120 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 czerwca 2014 roku powód przyjął do naprawy, w swoim warsztacie, samochód osobowy marki P. model (...) o nr rej. (...), należący do J. J. (1) i J. J. (2), który został uszkodzony w kolizji drogowej dnia 18 czerwca 2014 roku.

Strona pozwana co do zasady ponosiła odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki kolizji drogowej z dnia 18 czerwca 2014 roku.

/ bezsporne/

W okresie od 18 czerwca 2014 roku do 23 czerwca 2014 roku, tj. przez 6 dni samochód J. J. (1) i J. J. (2) był naprawiany w warsztacie powoda K. K. (przy czym 19.06.2014 roku był dniem ustawowo wolnym od pracy, 21.06.2014 r. – sobotą, a 22.06.2014 r. – niedzielą). Był to rzeczywisty czas pozostawania bez pojazdu przez J. J. (1) i J. J. (2).

W okresie naprawy J. J. (1) i J. J. (2) wynajęli od powoda samochód zastępczy marki samochodu zastępczego marki S. (...) o nr rej. (...).

Samochód był niezbędny J. J. (1) i J. J. (2) do zaspokajania codziennych potrzeb życiowych i konsumpcyjnych (dojazd do pracy przez J. K., zakupy)

J. J. (1) i J. J. (2) nie posiadają innego pojazdu i nie mają możliwości skorzystania ze środków komunikacji publicznej.

/ dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego, k. 16; ogólne warunki usługi wynajmu samochodu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego pojazdu, k. 18-19, protokół przekazania pojazdu zastępczego, k.20, zeznania świadka J. J. (1), k. 78v, zeznania świadka J. J. (2), k. 78v/

W dniu 27 czerwca 2014 roku powód K. K. wystawił J. J. (1) i J. J. (2) fakturę VAT na kwotę 1107 zł brutto za wynajem samochodu zastępczego marki S. (...) o nr rej. (...) w okresie od 18 czerwca 2014 roku do 23 czerwca 2014 roku tj. za 6 dni x stawka 184 zł brutto za dobę.

/ dowód: faktura VAT z 27 czerwca 2014 roku, k. 21/

W dniu 23 czerwca 2014 roku powód zawarł z J. J. (1) i J. J. (2) umowy cesji wierzytelności prawa do odszkodowania obejmujące zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego z tytułu OC sprawcy szkody jaka miała miejsce w dniu 18 czerwca 2014 roku od strony pozwanej. Na podstawie tej umowy J. J. (1) i J. J. (2) przelali na powoda wierzytelność przysługującą im wobec strony pozwanej w kwocie 1107 zł, wynikającą z faktury VAT z dnia 27 czerwca 2014 roku

/ dowód: umowy cesji wierzytelności z dnia 27 czerwca 2015 roku, k. 26,27/

Pismem z 30 czerwca 2014 roku strona pozwana odmówiła powodowi wypłaty kwoty 1107 złotych. Wobec tego pismem z 21 lipca 2014 roku powód ostatecznie wezwał stronę pozwaną do zapłaty ww. kwoty.

/dowód: pismo strony pozwanej z 30 czerwca 2014 roku, k. 23; wezwanie do zapłaty z dnia 21 lipca 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania go listem poleconym stronie pozwanej 21 lipca 2014 roku, k. 24/

Strona pozwana nie zaproponowała J. J. (1) i J. J. (2) pojazdu zastępczego.

/bezsporne/

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 822 § 1 i 2 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

W myśl art. 361 § 1 i 2 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 § 2 kc odszkodowanie winno zrekompensować w całości poniesioną przez poszkodowanego szkodę.

Poza sporem było to, że w dniu 18 czerwca 2014 roku w kolizji drogowej uszkodzony został samochód osobowy marki P. model (...) o nr rej. (...), należący do J. J. (1) i J. J. (2). Bezsporne jest także to, iż strona pozwana była ubezpieczycielem sprawcy kolizji w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Nie budzi także wątpliwości fakt, że strona pozwana nie zaproponowała J. J. (1) i J. J. (2) pojazdu zastępczego.

Między stronami sporne było wystąpienie szkody w postaci kosztów korzystania przez J. J. (1) i J. J. (2) z samochodu zastępczego w okresie od 18 czerwca 2014 roku do 23 czerwca 2014 roku.

Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (vide: uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (vide: uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.). Dodać należy, iż podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (vide: uzasadnienia wyroku z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl. czy wyroku z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl.).

W tak ukształtowanej odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego przesłanki stanowią powstanie szkody w mieniu lub na osobie, spowodowanie szkody przez ruch mechanicznego środka komunikacji, oraz związek przyczynowy między szkodą a ruchem pojazdu. Szkoda wywołująca odpowiedzialność z tytułu ryzyka musi być wyrządzona przez ruch mechanicznego środka komunikacji. Ponadto pomiędzy działaniem sprawcy szkody a skutkiem tego działania musi zachodzić związek przyczynowy (opisany w art. 361 kc). W świetle tego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego działania.

Podkreślić należy, że zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 września 2004r., w sprawie IV CK 672/03 za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Wypada przypomnieć, że Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. stwierdził, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. W przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej (vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc powódka poniosła w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Kierując się wskazanymi wyżej poglądami judykatury należało uznać roszczenie powoda za usprawiedliwione, bowiem wykazał on zaistnienie wszystkich niezbędnych przesłanek odpowiedzialności strony pozwanej. W konsekwencji Sąd uznał, że wynajem pojazdu zastępczego przez J. J. (2) i J. J. (1), wbrew stanowisku pozwanego był uzasadniony w całym wskazanym przez powoda okresie, tj. 6 dni, a zatem pozwany winien wypłacić odszkodowanie z tytułu wynajmu auta zastępczego. Wskazany przez powoda okres najmu pojazdu zastępczego przez J. J. (1) i J. J. (2) nie wykracza poza okres likwidacji szkody przez stronę pozwaną.

Zasada pełnej kompensacji szkody wyrażona w art. 361 § 2 k.c. musi prowadzić do uwzględnienia roszczeń powoda, który nabył wierzytelność od J. J. (2) i J. J. (1).

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, przyjęta przez powoda dzienna stawka za wynajem pojazdu zastępczego nie jest wygórowana. Dodać przy tym należy, iż na terenie K. nie ma wypożyczali samochodów. Podkreślić należy także, iż poszkodowani korzystali z kompleksowych usług powoda. Powód w ramach prowadzonej działalności wykonał naprawę uszkodzonego pojazdu należącego do poszkodowanych. Powód jednocześnie zapewnił poszkodowanym, od chwili przyjęcia ich uszkodzonego pojazdu, samochód zastępczy, oferując stawkę, która mieści się w ogólnie przyjętych stawkach wypożyczalni samochodowych działających we W. i okolicach. Przedstawione przykładowe wydruki ofert internetowych wypożyczalni samochodowych przez stronę pozwaną obejmują oferty wynajęcia samochodów tej samej klasy, co użytkowany przez poszkodowanych, są nieco niższe niż przyjęte przez powoda. Podkreślić należy jednak, że poszkodowani zamieszkiwali w K., w pobliżu warsztatu prowadzonego przez powoda i z tego względu uznać należało, że mieli oni prawo skorzystać z dogodnej dla siebie, dostępnej w miejscu zamieszkania i kompleksowej oferty powoda, zwłaszcza że oferowany przez powoda koszt usługi mieścił się w granicy cen usług tego rodzaju świadczonych przez inne wypożyczalnie działające głównie na terenie W.. Nie bez znaczenia jest, że skorzystanie z usług innej wypożyczalni byłoby dla poszkodowanych nie tylko uciążliwe, ale też powodowałoby dalsze koszty, gdyż wymagałoby konieczności dojazdów do wypożyczalni w celu zawarcia umowy, ewentualnego jej przedłużania oraz zwrotu pojazdu. Niewątpliwie zaś obowiązkiem poszkodowanego, zgodnie z art. 826 k.c., było minimalizowanie rozmiaru szkody. Wybór kompleksowej oferty powoda, który we współpracy z ubezpieczycielem miał wykonać usługę naprawy i jednocześnie zapewnił poszkodowanemu pojazd zastępczy na czas naprawy, należało uznać jako racjonalne działanie poszkodowanego. Nadto strona pozwana nie zaproponowała żadnego pojazdu zastępczego poszkodowanym, a toku procesu Sąd ustalił, że J. J. (1) i J. J. (2) nie posiadają innego pojazdu, a samochód zastępczy był im potrzebny do zaspokajania codziennych potrzeb życiowych i konsumpcyjnych (dojazd do pracy przez J. K., zakupy)

Mając na uwadze te wszystkie okoliczności Sąd uwzględnił powództwo w całości (pkt I wyroku).

Odsetki od kwoty 1107 zł zasądzono, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 31 lipca 2014 roku. Poza sporem było, że pismem z dnia 30 czerwca 2014 roku strona pozwana odnosząc się do zgłoszonego przez powoda roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego odmówiła wypłaty odszkodowania, a ponadto pomimo ostatecznego wezwania do zapłaty(pismem z 21 lipca 2014 roku) nie zmieniła swojego stanowiska. Zgodnie z art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust 1 u.u.o, w myśl którego ubezpieczyciel zobowiązany jest wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Zatem żądanie zasądzenia odsetek za opóźnienie od dnia 31 lipca 2014 roku, zasługiwało na uwzględnienie. Orzeczenie w tym zakresie oparto na przepisach art. 481 § 1 i 2 kc.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 98 kpc (pkt II wyroku). Dodać należy, iż poniósł koszty procesu w kwocie 253 zł (w tym opłata od pozwu w kwocie 56 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 197 zł – stosownie do § 2 ust. 1 i § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)