Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt I C 436/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł (sześćset złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Leszek Dąbek SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powód Ł. S. domagał się zasadzenia od pozwanego (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. kwoty 4.644 zł z jednoczesnym zasądzeniem na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, tytułem różnicy pomiędzy wartością kosztów naprawy wyliczonych przez biegłych rzeczoznawców, a dotychczas wypłaconym odszkodowaniem.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podnosząc, że wypłacone odszkodowanie w pełni zaspokaja wszystkie uzasadnione roszczenia powoda do czasu gdy ten udokumentuje wyższe koszty naprawy pojazdu, kwestionując równocześnie wartość dowodową sporządzonej na zlecenie powoda opinii przez biegłych z zakresu ruchu drogowego.

W piśmie z dnia 25.11.2013r powód rozszerzył powództwo o kwotę 2.000 zł , a na rozprawie w dniu 30 grudnia 2013r zażądał zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 6.444 zł od dnia 30 grudnia 2013r.

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 30 grudnia 2013r. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda Ł. S. kwotę 6.644 zł z każdoczesnymi odsetkami ustawowymi od dnia 30 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.460,70 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że w dniu 4 maja 2012r miał miejsce wypadek drogowy w wyniku którego samochód będący własnością powoda Ł. S. marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uległ uszkodzeniu. Kolizje spowodował uczestnik ruchu ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Po zgłoszeniu szkody, w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę wynikłą z tego zdarzenia i wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 2.906,94 zł

W wyniku wypadku drogowego w samochodzie stanowiącym własność powoda zostały uszkodzone drzwi przednie lewe, osłona lusterka lewego, zderzak tylny. Do naprawy zakwalifikowano drzwi tylne prawe, ścianę boczną prawą, felgę AL. przednią prawą, mechanizm lewego lusterka.

Koszt naprawy samochodu marki V. (...) przy stawce 130 zł za roboczogodzinę z użyciem części fabrycznych i zgodnie z technologią naprawy producenta wyliczony przez biegłego wyniósł 9.583,75 zł brutto.

W dniu 24 września 2012r powód pisemnie wezwała pozwanego do zakończenia likwidacji zgłoszonej przez niego szkody komunikacyjnej poprzez wypłatę należnego odszkodowania w kwocie 4.643,92 zł, oraz kwotę 349,86 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzonej na zlecenie powoda opinii zespołu rzeczoznawców zgodnie przedstawiona fakturą w terminie do dnia 19.10.2012r pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sadowego.

W piśmie z dnia 26.10.2012r stanowiącym odpowiedź na wezwanie powoda pozwany stwierdził, że zaproponowana dotychczas kwota odszkodowania umożliwia skuteczną naprawę pojazdu zaś realizacja roszczeń powoda doprowadziłaby do jego bezpodstawnego wzbogacenia. Do momentu zamknięcia przewodu sądowego pozwany nie zapłacił powodowi żadnej kwoty z dochodzonego pozwem roszczenia.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał, iż odpowiedzialność pozwanej za pokrycie szkody w pojeździe powoda, wynikała z art. 822 § 1 k.c. w związku z art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i art. 436 k.c.

Ustalając wysokość odszkodowania Sad uwzględnił przesłanki z art. 361 k.c. oraz art. art. 363 § 1 k.c., uznając, że sposób naprawienia szkody (czy nastąpi to poprzez fizyczne naprawienie pojazdy, czy też poprzez wypłatę kwoty potrzebnej do takiej naprawy) zależy od powoda. Wskazał także, że na wysokość szkody żadnego wpływu nie ma to, czy powód naprawy w ogóle dokona, jeśli zdecyduje się na ekwiwalent pieniężny. Sąd uznała nadto, że ekwiwalentność odszkodowania niesie także konsekwencje w postaci konieczności zastosowania nowych oryginalnych części do naprawy samochodu oraz naprawienia go u odpowiedniego specjalisty. Sąd wskazał, że pozwany nie wykazał by części uszkodzone i podlegające wymianie lub naprawie nie były częściami oryginalnymi lecz wymienionymi w toku eksploatacji pojazdu na zamienniki części oryginalnych, a jedynie w takim przypadku zasadne byłoby stanowisko pozwanego, że przy wyliczeniu szkody uwzględnić należałoby części zamienne typu Q w miejsce oryginalnych.

Mając na względzie powyższe, Sąd uznał, że koszt naprawy samochodu marki V. (...) wynikający z wypadku komunikacyjnego z dnia 04.05.2012r przy zastosowaniu części nowych zamiennych oraz stawek za roboczogodzinę stosowanych w autoryzowanych stacjach obsługi w kwocie 130 zł wynosi 9.583,75 zł. Wobec tego, że pozwana dotychczas zapłaciła powodowi kwotę 2.906,94 zł, wartość należnego powodowi dodatkowego odszkodowania z tytułu zniszczenia jego pojazdu wynosi 6.676,81 zł. Z tych też względów uwzględnił w całości żądanie pozwu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 482 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, liczonych od dnia wydania wyroku zgodnie wnioskiem powoda.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. obciążając nimi w całości stronę przegrywającą czyli pozwanego.

Apelację od tego orzeczenia wniósł pozwany zarzucając przyznanie kosztów naprawy według maksymalnych cen części i robocizny a tym samym nie uwzględnienie ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody jak również bezzasadne pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego pomimo oczywistych błędów zawartych w opinii biegłego T. jak i braku jego obiektywizmu.

Na tych podstawach wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego ds. motoryzacji oraz obciążenie powoda kosztami postępowania apelacyjnego przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów w postępowaniu odwoławczym według właściwych norm.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Sąd Okręgowy przyjmuje te ustalenia za własne.

Analizując zarzuty podniesione w apelacji należy zwrócić uwagę, że głównym celem odszkodowania jest wyrównanie uszczerbku majątkowego będącego następstwem zdarzenia wyrządzającego szkodę. Bez znaczenia jest jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy, jak również czy naprawy tej dokonał czy też dopiero zamierza uczynić (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001r., III CZP 68/01).

Poszkodowanemu należy się od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c. w związku z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01). W wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego, do których należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1970r., II CR 425/72). Poprawna zatem realizacja tego roszczenia, w zakresie odszkodowania z tytułu szkody komunikacyjnej, występuje jedynie wówczas, gdy stan samochodu po naprawie pod każdym istotnym względem (technicznym, użytkowym, estetycznym, trwałości, części składowych itp.) odpowiada stanowi tegoż samochodu sprzed wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1971r., III CRN 450/70).

Z uwzględnieniem wskazanych powyżej kryteriów należało ustalić wysokość należnego odszkodowania.

W dopuszczonej i sporządzonej dla celów tego postępowania opinii biegłego, koszty naprawy pojazdu zostały ustalone zarówno przy zastosowaniu stawki roboczogodziny ustalonej na kwotę 85 zł, jak również z uwzględnieniem stawki roboczogodziny stosowanej w autoryzowanych serwisach w kwocie 130 zł/rbg za roboty mechaniczne i blacharskie oraz 140 zł/rbg za roboty lakiernicze.

Przyjęcie i ustalenie przez Sąd Rejonowy kosztów naprawy w oparciu o stawki roboczogodziny stosowanej w autoryzowanych serwisach, nie stanowiło jednak błędu. Zwrócić należy uwagę, iż wskazane kryteria zostały poczynione na podstawie opinii biegłego, której ocena została dokonana na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, z uwzględnieniem wymagań prawa procesowego oraz reguł logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważył materiał dowodowy jako całość, a następnie dokonał wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność – odniósł je do pozostałego materiału dowodowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2008 r., I UK 37/08).

O dopuszczalności stosowania części zamiennych o symbolu Q (części zamiennych niepochodzących od producenta pojazdu) do ustalenia wysokości odszkodowania i poprawnego zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 363 § 2 k.c. w związku z art. 361 § 2 k.c., wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2012r. (III CZP 85/11). Wskazując przy tym, że oryginalność części wykorzystywanych do naprawy pojazdu stanowi istotny czynnik decydujący o tym, czy naprawa jest wystarczająca do przywrócenia pojazdu do jego stanu poprzedniego, podniósł, że nieprawidłowy dobór takich części może prowadzić do pogorszenia położenia poszkodowanego. Pogorszenie takie miałoby miejsce zarówno wtedy, gdyby użyta część była pod istotnymi względami częścią gorszą od tej, która uległa uszkodzeniu, jak i wtedy, gdyby równowartość "restytucyjna" części zastępczej była niepewna. Przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego poprzez wykonanie naprawy poprzez zastosowanie części „nieoryginalnej” wymaga zatem wykazania pełnej zdolności „restytucyjnej” takiej części. Oznacza to konieczność wykazania, że części te są produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi ustalonymi przez producenta pojazdu, a różnią się tylko oznakowaniem. Wymaga to zatem wykazania, że producent tych części zaświadczył, iż zostały wyprodukowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi ustalonymi przez producenta pojazdów.

Wskazane powyżej okoliczności nie zostały wykazane przez pozwanego a do czego był zobowiązany zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 6 k.c. Brak wykazania takich okoliczności czyni zasadnym ustalenie wysokości należnego odszkodowania w oparciu o części oryginalne (O), gdyż w świetle zgromadzonego materiału, tylko zastosowanie części wyprodukowanych przez producenta pojazdu daje pewność poprawnego przywrócenia pojazdu do jego stanu poprzedniego.

Również sam fakt „wiekowości pojazdu” nie daje podstaw do zastosowania części zamiennych innych niż oryginalne jak również wykonania naprawy w nieautoryzowanym serwisie samochodowym. Zwrócić bowiem należy uwagę, że zastosowanie części zamiennych (nowych i oryginalnych) jak również przeprowadzenie naprawy w autoryzowanym serwisie nie prowadzi do wzrostu wartości pojazdu po wykonaniu naprawy o ile nie wykonano napraw takich uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, albo ulepszeń w stosunku do stanu przed wypadkiem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1980r., III CRN 223/80). Sytuacja rysuje się zgoła odmiennie. Przeprowadzenie naprawy pojazdu w celu usunięcia uszkodzeń powstałych wskutek wypadku komunikacyjnego (i tylko takich), powoduje co do zasady spadek wartości takiego pojazdu. Oczywiście możliwe są przypadki odmienne. Niemniej jednak, obniżenie wysokości odszkodowania, możliwe jest dopiero po wykazaniu przez ubezpieczyciela (pozwanego), że zastosowanie nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu prowadzi do wzrostu wartości pojazdu, albo też wykonanie naprawy uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, albo ulepszeń w stosunku do stanu przed wypadkiem. Obniżenie odszkodowania następuje o kwotę odpowiadającą wzrostowi wartości takiego pojazdu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r.; III CZP 80/11). Okoliczności takich pozwany nie wykazał, ograniczając się jedynie do zasadności obniżenia wysokości odszkodowania ze względu na stopień „wyeksploatowania pojazdu”.

Wobec zatem braku podstaw do uznania za identyczne części oznaczonych symbolem O i Q, należało zakwalifikować koszty naprawy w oparciu o ceny wyłącznie nowych części zamiennych o symbolach O. Pozwany również nie wykazał, aby zachodziła zasadność przeprowadzenia naprawy w nieautoryzowanym serwisie, w szczególności, że zostanie w nim dochowany proces techniczno logiczny, który pozwoli na pełne przywrócenie stanu technicznego pojazdu.

Z tych też względów, za ekonomicznie uzasadnione i celowe należało uznać koszty naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 9.583,75 zł. Uwzględniając przy tym wypłacone przez pozwaną odszkodowanie, roszczenie powoda zasługiwało na ochronę do kwoty 6.676,81 zł. Wobec zgłoszenia przez powoda żądania w mniejszym zakresie, zasadne było uwzględnienie w całości roszczenia powoda.

Z przyczyn wskazanych powyżej, orzeczono jak w sentencji po myśli art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego, wobec zakwalifikowania powoda jako strony przegrywającej w całości i braku podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c., orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty składają się koszty zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 6 pkt 4 w związku z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2014r. poz. 461).

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Leszek Dąbek SSO Andrzej Dyrda