Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

wstępne

Dnia 23 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Przasnyszu Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Rafał Chrzczonowski

Protokolant: Sekr. sąd. Klaudia Milewska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015 r. w Przasnyszu na rozprawie

sprawy z wniosku U. K., R. K. i A. K.

z udziałem K. B., A. A. (1), A. A. (2), M. A., G. D.

o dział spadku i zniesienie współwłasności

Stwierdza, że w skład spadku po A. B. (1), zmarłym 7 maja 1998r. w P. wchodzi uprawnienie do złożenia oświadczenia woli o wyrażeniu zgody na przeniesienie, zgodnie z prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce z dnia 18 marca 1997r. w sprawie IC 620/96 :

1.  udziału wynoszącego ½ (jedna druga) części w prawie własności nieruchomości położonej w O. oznaczonej jako działka numer (...) o powierzchni 1,2000 ha,

2.  udziału wynoszącego 10/12 (dziesięć dwunastych) części w prawie własności nieruchomości położonej w O., oznaczonej jako działki o numerach:(...) o łącznej powierzchni 15,91 ha.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce Wydział I Cywilny postanowieniem z dnia 5 listopada 2015r w sprawie I Ca 321/15 na skutek apelacji uczestnika postępowania K. B. os postanowienia Sadu Rejonowego w Przasnyszu z dnia 23 kwietnia2015r., sygn. akt I Ns 508/10

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie pozostawiając Sądowi Rejonowemu w Przasnyszu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ns 508/10

UZASADNIENIE

U. K., A. K. i R. K. wnosili o dokonanie działu spadku - gospodarstwa rolnego o powierzchni 15,91 ha, położonego w O., pozostałego po A. B. (1), po którym prawa do spadku nabyli K. B. i A. A. (1) po 1/3 części oraz A. K. i R. K. po 1/6 części oraz zniesienia współwłasności tego gospodarstwa, w którym wnioskodawczyni ma udział 6/36 części – w sposób wskazany na rozprawie. Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawców domagał się fizycznego podziału gospodarstwa.

Uczestnik K. B. przyłączył się do wniosku, potwierdzając, że w skład spadku po A. B. (1) wchodzą nieruchomości wskazane we wniosku, a nadto szereg innych składników majątkowych wyliczonych przez uczestnika. Uczestnik wnosił, by jemu w całości przyznać przedmiotowe gospodarstwo ze spłatami na rzecz pozostałych uprawnionych.

Uczestniczka A. A. (1) przyłączyła się do wniosku, wnosząc o przydzielenie jej działki nr (...) o powierzchni 5,7000 ha na wyłączną własność. Następnie jednak swój udział w nieruchomościach objętych wnioskiem darowała synowi – A. A. (2), ten zaś z kolei sprzedał ją swojej narzeczonej M. Ł..

W piśmie z 2 kwietnia 2013r. pełnomocnik wnioskodawców wnosił o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej (...), prowadzonej dla nieruchomości obejmującej działki (...), prowadzonej dla nieruchomości obejmującej działkę (...), z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wpisanie w Dziale II U. K. jako właściciela nieruchomości w miejsce K. B., A. K., R. K., M. Ł. i U. K.. W uzasadnieniu tego wniosku podnosił, że po wyroku Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce nigdy nie nastąpił skutek rzeczowy przeniesienia własności nieruchomości, bowiem A. B. (1) nigdy nie udał się z wyrokiem do notariusza i nigdy nie zawarł stosownego aktu notarialnego, który dawałby podstawę do dokonania wpisu na jego rzecz prawa własności przedmiotowych nieruchomości. Z tego pełnomocnik wywodził, że nie ma składników mogących wchodzić w skład spadku po A. B. (1). Co do ruchomości wskazanych przez uczestnika K. B., to pełnomocnik wywodził, że stanowiły one składnik przekazanego wnioskodawczyni gospodarstwa rolnego i zgodnie z przepisem art. 55 ³ kc wchodziły w jego skład, stanowiąc własność U. K.. Skoro zatem w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości stanowiących przedmiot postępowania istnieje niezgodność z rzeczywistym stanem prawnym, co niewątpliwie jest sporem o własność, zasadnym jest, by sąd dokonał usunięcia tej niezgodności, co jest możliwe w postępowaniu o zniesienie współwłasności pomiędzy uczestnikami takiego postępowania. Skoro zaś nie ma składników majątkowych wchodzących w skład po A. B. (1), to postępowanie należy umorzyć.

W odpowiedzi na to pismo uczestnik postępowania K. B. w piśmie z dnia 16 kwietnia 2013r. podnosił, że wnioskodawczyni nigdy nie kwestionowała jego uprawnień do współwłasności gospodarstwa, również w postępowaniach sądowych. Wskazywał, że z ostrożności udał się do notariusza, gdzie złożył stosowne oświadczenie o wyrażeniu zgody na przejęcie prawa własności nieruchomości.

Umową w formie aktu notarialnego z dnia 17 stycznia 2014r. M. Ł. sprzedała G. D. udział w nieruchomościach stanowiących przedmiot postępowania, nabytych przez nią od A. A. (2). Uczestnik ten również kwestionował stanowisko wyrażone ostatecznie przez wnioskodawców, domagając się jednocześnie przyznania jemu przedmiotowego gospodarstwa w całości ze spłatami na rzecz pozostałych uprawnionych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Umową darowizny sporządzoną w formie aktu notarialnego dnia 31 stycznia 1992r. małżonkowie M. i A. B. (2), w trybie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, darowali swojej córce U. B. gospodarstwo rolne opisane w § 1 aktu, a obdarowana darowiznę tę przyjęła.

Zgodnie z treścią § 1 aktu, M. i A. B. (2) byli właścicielami, na prawach wspólności ustawowej, nieruchomości rolnej położonej we wsi O., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o obszarze 1,20 ha, a nadto udziału wynoszącego 4/12 części we własności zabudowanej nieruchomości rolnej, położonej w O., oznaczonej numerami geodezyjnymi (...) o obszarze 15,91 ha. Udział 8/12 w prawie własności nieruchomości obejmującej działki (...) stanowił odrębny majątek M. B..

Jak wynika z § 4 aktu, wydanie przedmiotowego gospodarstwa obdarowanemu już nastąpiło w dniu sporządzenia aktu.

Pozwem z dnia 11 maja 1992r. skierowanym przeciwko U. K. A. B. (1) domagał się rozwiązania umowy darowizny z dnia 31 stycznia 1992r. Wyrokiem z dnia 18 marca 1997r. Sąd Wojewódzki w Ostrołęce w sprawie IC 620/96 zobowiązał U. K. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na rzecz A. B. (1) udziału wynoszącego ½ (jedna druga) części w prawie własności nieruchomości położonej w O. oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) o powierzchni 1,2000 ha oraz udziału wynoszącego 10/12 (dziesięć dwunastych) części w prawie własności nieruchomości położonej w O., obejmującej działki o numerach: (...) o łącznej powierzchni 15,91 ha. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił.

A. B. (1) zmarł 7 maja 1998r. Do końca życia nie złożył oświadczenia woli o wyrażeniu zgody na przeniesienie na jego rzecz udziałów w nieruchomościach objętych wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce z dnia 18 marca 1997r.

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2000r. w sprawie INs 155/99 Sąd Rejonowy w Przasnyszu stwierdził, że spadek po A. B. (1), na podstawie ustawy nabyli syn K. B. w 1/3 części, córka A. A. (1) w 1/3 części oraz wnuki A. K. i R. K. – po 1/6 części każdy z nich.

Na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce z dnia 18 marca 1997r. oraz postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 21 lutego 2000r. w księdze wieczystej numer (...), prowadzonej dla nieruchomości położonej w O., obejmującej działki (...), ujawniono jako współwłaścicieli tej nieruchomości K. B. w 10/36 części, A. A. (1) w 10/36 części, R. K. w 5/36 części oraz A. K. w 5/36 części, zaś w księdze wieczystej numer (...), prowadzonej dla nieruchomości obejmującej działkę (...), ujawniono jako współwłaścicieli K. B. w 2/12 części, A. A. (1) w 2/12 części, R. K. w 1/12 części i A. K. w 1/12 części.

Umową darowizny sporządzoną w formie aktu notarialnego dnia 12 grudnia 2011r. A. A. (1) darowała swojemu synowi A. A. (2) wynoszący 10/36 udział w prawie własności nieruchomości położonej w miejscowości O., stanowiącej działki oznaczone numerami ewidencyjnymi (...), a także wynoszący 2/12 części udział w prawie własności nieruchomości położonej w miejscowości O., stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...), zaś obdarowany darowiznę tę przyjął. Następnie, 13 lutego 2011r., A. A. (2) sprzedał darowane mu przez matkę udziały swojej narzeczonej, M. Ł..

Umową z dnia 17 stycznia 2014r., w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 8 stycznia 2014r., M. Ł. przeniosła na rzecz G. D. udziały w prawie własności: wynoszący 10/36 części udział w prawie własności nieruchomości położonej w miejscowości O., stanowiącej działki oznaczone numerami ewidencyjnymi (...), a także wynoszący 2/12 części udział w prawie własności nieruchomości położonej w miejscowości O., stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...). W momencie zawierania tej umowy M. Ł. figurowała jako współwłaścicielka nieruchomości uprawniona do udziałów objętych umową. G. D. jest synem T. D., który przez wiele lat dzierżawił od K. B. część gruntów po A. B. (1) (okoliczność bezsporna).

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o twierdzenia uczestników w zakresie, w jakim nie były kwestionowane przez pozostałych uczestników oraz następujące dowody: umowa darowizny z 31.01.1992r. (k. 7 – 8), umowa darowizny z 12.12.2011r. (k. 43 – 60), umowa sprzedaży z 13 lutego 2012r. (k. 114 - 117), umowa przeniesienia własności z dnia 17 stycznia 2014r. (k. 209 – 213).

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Inicjując niniejsze postępowanie, wnioskodawcy wnosili o dokonanie działu spadku i zniesienie współwłasności opisanych bliżej we wniosku nieruchomości rolnych położonych w O., podnosząc przy tym, że spadek pozostawiony przez A. B. (1) obejmuje udziały w prawie własności tych nieruchomości. Do stanowiska tego, jak i do wniosku co do zasady, przyłączyli się również pozostali uczestnicy postępowania. Za przynależnością udziałów w przedmiotowych nieruchomościach do spadku przemawiała też treść ksiąg wieczystych, gdzie jako podstawy wpisu wskazano między innymi postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po A. B. (1) i wyrok Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce z dnia 18 marca 1997r. W toku postępowania jednak wnioskodawcy swoje pierwotne stanowisko diametralnie zmienili podnosząc, że przedmiotowe nieruchomości nadal stanowią wyłączną własność wnioskodawczyni U. K., zaś w skład spadku wchodzi co najwyżej uprawnienie do złożenia odpowiedniego oświadczenia woli. Z kolei to stanowisko spotkało się ze zdecydowanym sprzeciwem uczestników postępowania. W ten sposób zarysował się w sprawie spór o własność konkretnych składników majątku spadkowego, który stosownie do art. 685 kpc może, a w niniejszej sprawie wręcz powinien, zostać rozstrzygnięty postanowieniem wstępnym.

Wyjaśniając motywy rozstrzygnięcia tego sporu, należy w pierwszej kolejności wskazać, że w sprawie o dział spadku, zgodnie z dyspozycją art. 684 kpc, Sąd z urzędu ustala skład i wartość spadku. Oznacza to w szczególności, że sąd nie jest związany twierdzeniami uczestników co do składu i wartości spadku, nie ogranicza się też do przedstawionego przez samych uczestników materiału dowodowego. W przeciwieństwie do podstawowej zasady rządzącej procesem cywilnym, w postępowaniu nieprocesowym dotyczącym działu spadku sąd powinien, niezależnie od inicjatywy stron, dążyć do ustalenia prawdy materialnej i zgodnie ze stanem faktycznym rozstrzygnąć, co spadek obejmuje i jaką ma wartość.

Wniosek w niniejszej sprawie, określając krąg uprawnionych, odwoływał się między innymi do treści ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości objętych wnioskiem. Z ujawnieniem danego prawa w księdze wieczystej art. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. 2013. 707 j.t. ze zm.) wiąże domniemanie zgodności z rzeczywistym stanem prawnym wpisanego prawa. Domniemanie to jest domniemaniem wzruszalnym i zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem, może być obalone albo w procesie o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, albo w każdym innym postępowaniu, w którym ocena prawidłowości wpisu ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Mając na względzie wskazaną wyżej normę art. 684 kpc, można sformułować tezę, że w postępowaniu o dział spadku domniemanie z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece może być obalone niezależnie od inicjatywy stron w tym zakresie – o ile ocena prawna ustalonego w sprawie stanu faktycznego na to pozwala, sąd działu może nie uwzględnić płynącego z treści księgi wieczystej domniemania. W niniejszej sprawie jednak sami wnioskodawcy ostatecznie podnieśli zarzut niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, domagając się jego ustalenia w postanowieniu wstępnym. Wnioskodawcy zarzut swój opierali na treści wyroku Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce w sprawie IC 620/96 i jego ocenie prawnej, jak widać odmiennej od tej, jaką przyjął sąd wieczystoksięgowy dokonując na podstawie tego wyroku oraz postanowienia spadkowego wpisu spadkobierców A. B. (1) jako współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości. Odnosząc się do argumentacji wnioskodawców w tym zakresie, stwierdzić należy, że aby wyrok Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce w sprawie C 620/96 mógł stanowić podstawę wpisu kogokolwiek jako współwłaściciela nieruchomości wskazanej w tym wyroku, musiałby on wywoływać również skutek rzeczowy. Tymczasem skutku takiego przedmiotowemu wyrokowi przypisać nie sposób.

Od dawna utrwalony jest w orzecznictwie, w tym Sądu Najwyższego, pogląd, zgodnie z którym prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek strony do złożenia oznaczonego oświadczenia woli zastępuje to oświadczenie (art. 64 k.c. oraz art. 1047 k.p.c.). Jeżeli więc oświadczenie to ma stanowić składnik umowy, jaka ma być zawarta pomiędzy stronami, do zawarcia tej umowy konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia woli przez drugą stronę z zachowaniem wymaganej formy. Nie dotyczy to jedynie zawarcia umowy przyrzeczonej w umowie przedwstępnej (art. 390 § 2 k.c.) oraz wypadków, gdy sąd uwzględnia powództwo o stwierdzenie obowiązku zawarcia umowy całkowicie zgodnie z żądaniem powoda; w takich wypadkach orzeczenie sądu stwierdza zawarcie umowy i zastępuje tę umowę. Wobec tego prawomocny wyrok Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce w sprawie C 620/96 zastąpił jedynie oświadczenie woli pozwanej w tej sprawie, a wnioskodawczyni w sprawie niniejszej. Zobowiązanie wnioskodawczyni nie wynikało przy tym z umowy przedwstępnej. Z pewnością też sąd nie uwzględnił w całości zgodnie z żądaniem powództwa A. B. (1). Porównując żądanie zgłoszone w pozwie z treścią wyroku, można wręcz odnieść wrażenie, że orzeczenie rozstrzyga zupełnie inną kwestię, niż poddana pod osąd przez powoda. Pisemne uzasadnienie tego wyroku nie było sporządzone, niemożliwym jest więc poznanie motywów rozstrzygnięcia. W każdym razie nie było ono całkowicie zgodne z żądaniem powoda, zaś bez wątpienia przeniesienie własności wymaga zgodnych oświadczeń woli zbywcy i nabywcy. Zatem dla wywołania skutku rzeczowego i powrotu udziałów w przedmiotowych nieruchomościach do majątku spadkodawcy niezbędne jeszcze było złożenie przez samego spadkodawcę odpowiedniego oświadczenia woli w formie aktu notarialnego, czego jednak do końca życia nie uczynił.

Uprawnienie A. B. (1) do złożenia oświadczenia woli odpowiadającego treścią oświadczeniu woli U. K., zastąpionemu przez przedmiotowy wyrok, nie wygasło wraz z jego śmiercią, lecz jako prawo majątkowe nie związane ściśle z jego osobą, weszło w skład spadku. W orzecznictwie sądów oraz doktrynie prawa spadkowego wyrażono pogląd, że dziedziczeniu podlegają takie uprawnienia i obowiązki, jak: uprawnienie do potwierdzenia czynności prawnej przez osobę, w której imieniu dokonał jej rzekomy pełnomocnik (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r. w sprawie II CSK 394/07), obowiązek złożenia oświadczenia woli, jeżeli oświadczenie takie ma dotyczyć stosunków majątkowych podlegających dziedziczeniu, prawa i obowiązki oferenta wynikające ze złożonej oferty (art. 66 i n.), chyba że co innego wynika z treści oferty albo charakteru stosunku, prawo uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu lub groźby czy prawa i obowiązki wynikające z odwołania darowizny (tak, z powołaniem się na stosowne orzecznictwo Sądu Najwyższego, E. Skowrońska – Bocian w: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, 2011).

W ocenie Sądu argumenty, które przemawiają za uznaniem za podlegające dziedziczeniu wskazanych wyżej uprawnień czy obowiązków, pozwalają też uznać , że wynikające z prawomocnego wyroku sądu, wydanego na podstawie art. 64 kc uprawnienie powoda do złożenia oświadczenia woli, zgodnego z zastąpionym takim wyrokiem oświadczeniem woli pozwanego, nie wygasa wraz ze śmiercią powoda, lecz jako prawo majątkowe nie związane ściśle z jego osobą, wchodzi w skład spadku. Tym samym, w skład spadku po A. B. (1) nie wchodzą udziały w nieruchomościach, gdyż ich nabyć spadkodawca nie zdążył, lecz prawo do złożenia oświadczenia woli, na podstawie którego dopiero miałby nastąpić skutek rzeczowy w postaci przeniesienia w części własności U. K.. Tym samym nieruchomość opisana we wniosku wszczynającym postępowanie nie wchodzi w skład spadku, jak to podnosili uczestnicy postępowania, lecz nadal stanowi własność U. K., jak to ostatecznie utrzymywali wnioskodawcy poprzez swojego pełnomocnika. Rozstrzygnięcie tej kwestii ma zaś decydujące znaczenie dla oceny wniosków poszczególnych uczestników postępowania co do sposobu podziału. Mając bowiem na względzie, że treść wyroku w sprawie IC 620/96 dotyczy konkretnych udziałów w nieruchomości, a do wywołania skutku rzeczowego jest niezbędne złożenie oświadczenia woli ściśle odpowiadającego oświadczeniu zastąpionemu przedmiotowym wyrokiem, wchodzące w skład spadku uprawnienie do złożenia stosownego oświadczenia woli nie podlega podziałowi i zasadniczo może być przyznane jednej tylko osobie.

Nie można przy tym było podzielić zarzutu pełnomocnika wnioskodawców co do przedawnienia roszczenia uwzględnionego wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Ostrołęce w sprawie IC 620/96. Przede wszystkim, jak już wyżej wskazano, trudno w ogóle uznać, że A. B. (1) występował z roszczeniem, stwierdzonym przedmiotowym wyrokiem, gdyż domagał się on rozwiązania umowy darowizny przez Sąd, a nie zobowiązania córki do złożenia jakiegokolwiek oświadczenia woli. Po drugie, nie negując tego, że roszczenie z art. 64 kc ma charakter majątkowy i podlega ogólnym zasadom przedawnienia, to jednak nie można uznać, że do wyroku zobowiązującego do złożenia oświadczenia woli wydanego na podstawie tego przepisu znajduje zastosowanie art. 125 kc. Jak bowiem trafnie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 20 kwietnia 2006r. w sprawie III CSK 37/2006 (opubl. w : OSNC 2007/2/29), roszczenie o zobowiązanie do złożenia oznaczonego oświadczenia woli wygasa z nastąpieniem skutku konstytutywnego orzeczenia zobowiązującego do złożenia takiego oświadczenia, w związku z czym art. 125 kc nie ma już zastosowania. Innymi słowy, uzyskując prawomocny wyrok zobowiązujący do złożenia oświadczenia woli powód uzyskuje zaspokojenie swojego roszczenia wobec pozwanego – wszak wyrok taki zastępuje oświadczenie pozwanego, zasadniczo bez konieczności podejmowania jakichkolwiek dalszych kroków (zob. art. 1047 kpc).

Sąd nie mógł również wydać postanowienia wstępnego o treści postulowanej przez pełnomocnika wnioskodawców. Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym co do zasady następuje w procesie. Jeśli nawet o żądaniu takim sąd może rozstrzygnąć postanowieniem wstępnym w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności, to także na zasadach obowiązujących w procesie, a tym samym – przy związaniu sądu zgłoszonym żądaniem. Wnioskodawcy domagali się zaś, by wnioskodawczynię wpisać do księgi wieczystej dla przedmiotowych nieruchomości jako właściciela w miejsce wszystkich osób tam aktualnie figurujących. W ocenie Sądu taki wniosek jest bezpodstawny co do uczestnika G. D., a to z uwagi na treść art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, który stanowi, że w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych). Z przepisu tego wynika, że jeśli nawet osoba, która sprzedała uczestnikowi G. D. udział w nieruchomościach ich współwłaścicielem nie była, to przez to, że wpisana była do księgi wieczystej jako uprawniona do tego udziału, nabywca skutecznie ten udział nabył. Sprzedaż cudzej rzeczy nie jest bowiem nieważna, lecz bezskuteczna, a w tym przypadku bezskuteczność jest wyeliminowana właśnie ze względu na treść art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. W ocenie Sądu zatem, jakkolwiek by to stanu prawnego nieruchomości nie komplikowało, uczestnik G. D. skutecznie nabył udział w przedmiotowych nieruchomościach i jest ich współwłaścicielem, dlatego żądania pełnomocnika wnioskodawców o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym uwzględnić nie było można.

Wydane postanowienie wstępne odnosi się zatem jedynie do sporu pomiędzy spadkobiercami o to, czy konkretny przedmiot wchodzi do spadku, nie rozstrzyga jeszcze w pełni składu spadku, ani sposobu jego podziału, ani tym bardziej sporu o zniesienie współwłasności.

Dodatkowo należało jeszcze odnieść się do twierdzeń K. B. co do prowadzenia przez niego osobiście gospodarstwa rolnego na przedmiotowych gruntach. Ustalenie takiego faktu mogłoby bowiem mieć wpływ na ocenę ważności umów zawartych przez A. A. (2) z M. Ł., a następnie przez M. Ł. z G. D., a to z uwagi na treść art. 166 § 1 kodeksu cywilnego. W ocenie Sądu jednak twierdzenia uczestnika w tym zakresie są zupełnie niewiarygodne. Nikt poza samym uczestnikiem i przedstawionym przez niego świadkiem R. D., ewidentnie zainteresowanym w sprawie, nie potwierdził, by K. B. prowadził gospodarstwo. Uczestnik, jak sam stwierdził, codziennie jeździ „na TIIR-ach”, nie ma swojego sprzętu i inwentarza, zaś płody rolne zebrane przez R. D. z przedmiotowych gruntów trafiały bezpośrednio do niego – mając na względzie te okoliczności, znacznie bardziej przekonywające są twierdzenia uczestnika G. D., że K. B. jedynie wydzierżawiał przedmiotowe grunty. Już samo to, że również T. D. dzierżawił od K. B. część gruntów, na to wskazuje. Gdyby K. B. był zainteresowany osobistym prowadzeniem gospodarstwa rolnego, to trudno byłoby wytłumaczyć, dlaczego znaczną część ziemi oddał T. D.. Dlatego nie sposób uznać, by w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy spełniona została hipoteza art. 166 kc co do zbycia udziałów w przedmiotowych nieruchomościach na rzecz G. D., co skutkowałoby nieważnością dokonanej czynności prawnej i wyłączałoby rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych.

/-/ R. Chrzczonowski