Pełny tekst orzeczenia

16/1/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 22 kwietnia 2013 r.
Sygn. akt Ts 20/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej „Cezary Bartłomiej Paluchniak” Sp. z o.o. we Wrocławiu w sprawie zgodności:
§ 12 ust. 1, § 13 oraz § 14 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 sierpnia 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (Dz. U. Nr 195, poz. 2010, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 26 stycznia 2012 r. (data wniesienia skargi) „Cezary Bartłomiej Paluchniak” Sp. z o.o. we Wrocławiu (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność z Konstytucją przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 sierpnia 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (Dz. U. Nr 195, poz. 2010, ze zm.; dalej: rozporządzenie). W szczególności skarżąca zarzuciła, że § 12 ust. 1, § 13 oraz § 14 rozporządzenia, w brzmieniu nadanym przez rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 20 lipca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (Dz. U. Nr 141, poz. 1006), są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżąca skierowała do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (dalej: PARP) dwa wnioski o dofinansowanie projektu inwestycyjnego. W związku z odrzuceniem wniosków przez PARP skarżąca wystąpiła przeciwko niej z powództwem o zapłatę odszkodowania wynikającego z niedochowania należytej staranności w przeprowadzeniu oceny złożonych wniosków. Wyrokiem z 16 sierpnia 2010 r. (sygn. akt XXV C 1675/09) Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo skarżącej. Oddalona została także – wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 lipca 2011 r. (sygn. akt VIA Ca 1283/10) – apelacja skarżącej od wskazanego wyżej orzeczenia.
Uzasadniając zarzuty skargi konstytucyjnej, skarżąca szczegółowo przedstawiła przebieg postępowania sądowego wywołanego jej powództwem o odszkodowanie od PARP. Następnie wskazała na wadliwość przepisów rozporządzenia związaną z brakiem doprecyzowania w jego treści zasad obliczania terminów. Zdaniem skarżącej brak ten powoduje szereg trudności technicznych związanych z interpretacją unormowań rozporządzenia. Skarżąca wskazała również na „niefortunną” – w jej ocenie – treść § 13 ust. 3 w zw. § 12 ust. 1 rozporządzenia, skutkującą wprowadzeniem zróżnicowania statusu wnioskodawców. Zaistniałe wady rozporządzenia skarżąca oceniła jako naruszające zasadę zaufania do demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji), zasadę równego traktowania stron przez organy władzy publicznej (art. 32 ust. 2 Konstytucji). Podniosła również brak rozstrzygnięcia prawodawcy odnośnie do właściwej procedury kontroli sądowej działań podejmowanych w postępowaniu konkursowym. Wada ta oznacza zaś – zdaniem skarżącej – bezpośrednią niezgodność przepisów rozporządzenia z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Skarżąca podkreśliła ponadto (jak to ujęła w skardze – „ad vocem nielicznie jeszcze występującego poglądu”), że za poglądem dopuszczającym uznanie art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji za samoistne podstawy praw podmiotowych Trybunał Konstytucyjny opowiedział się w licznych orzeczeniach. W przekonaniu skarżącej, analiza tych judykatów nakazuje uznać za niesłuszne stanowisko odmawiające takiego waloru powołanym wyżej przepisom Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji korzystanie ze skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw i wolności jest dopuszczalne na zasadach określonych w ustawie. Precyzując je, przede wszystkim w postanowieniach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), ustawodawca nałożył na skarżącego m.in. obowiązek wskazania konkretnych praw lub wolności o randze konstytucyjnej, które zostały naruszone przez przepisy będące przedmiotem skargi konstytucyjnej. W wyrażającym tę powinność art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK prawodawca zobowiązał także skarżącego do wyjaśnienia sposobu takiego naruszenia. Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że warunkiem wniesienia skargi konstytucyjnej jest uzyskanie w indywidualnej sprawie orzeczenia, którego podstawą prawną były unormowania zakwestionowane przez skarżącego. Przepisy te powinny być też normatywnym źródłem zaistniałego w sprawie skarżącego naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności.
W przypadku analizowanej skargi konstytucyjnej wskazane przesłanki nie zostały przez skarżącą zrealizowane.
Orzeczenie, z wydaniem którego skarżąca połączyła zarzut niezgodności z Konstytucją (tzn. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 16 sierpnia 2010 r.), nie może być uznane za wydane na podstawie zakwestionowanych w skardze przepisów rozporządzenia. Trzeba podkreślić, że przedmiotem postępowania sądowego w sprawie skarżącej nie była materia regulowana zaskarżonymi unormowaniami rozporządzenia, lecz problem roszczeń odszkodowawczych skarżącej. Sama okoliczność powołania przepisów rozporządzenia w uzasadnieniu orzeczeń sądowych wydanych w związku z powództwem skarżącej nie uprawniała jeszcze do stwierdzenia, że przepisy te były podstawą prawną – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – podjętych rozstrzygnięć. Tylko taka zaś kwalifikacja umożliwiłaby ich kontrolę w postępowaniu przed Trybunałem inicjowanym analizowaną skargą konstytucyjną.
Zdaniem Trybunału skarżąca nie wykonała ponadto poprawnie obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Określając podstawę skargi konstytucyjnej, odwołała się do treści art. 2, art. 32 ust. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji. Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem Trybunału, powołanie się w skardze na naruszenie zasad statuowanych w dwóch pierwszych ze wskazanych wyżej przepisów Konstytucji, a więc zasady państwa prawnego oraz zasady równości, jest dopuszczalne jedynie warunkowo. Skarżący powinien doprecyzować, w zakresie jakich praw podmiotowych, znajdujących podstawę w konkretnych przepisach Konstytucji, zasady te doznały niedozwolonego ograniczenia lub uszczerbku (zob. zwłaszcza postanowienia pełnego składu TK z: 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60; 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). Zasada proporcjonalności wyrażona w art. 31 ust. 3 Konstytucji również wymaga każdorazowego wskazania, jakie konkretne prawo lub wolność o randze konstytucyjnej zostały przez prawodawcę ograniczone w sposób niezgodny z przesłankami określonymi w tym przepisie ustawy zasadniczej. Analizowana skarga konstytucyjna tego rodzaju niezbędnego doprecyzowania – w odniesieniu do wymienionych wyżej zasad – nie zawierała.
Nie zasługiwały również na uwzględnienie zastrzeżenia skarżącej dotyczące opisanego wyżej stanowiska. Na poparcie swojej tezy skarżąca przytoczyła liczne przykłady orzeczeń Trybunału, które – jej zdaniem – przemawiają na rzecz odmiennego poglądu. W ocenie Trybunału odwołanie się do tych orzeczeń w przeważającej większości musi być uznane za nieadekwatne lub nietrafne. Skarżąca przywołuje bowiem sprawy, w których wskazane wyżej zasady były wzorcem kontroli wraz z innymi przepisami Konstytucji, statuującymi konkretne prawa lub wolności (por. np. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z: 23 maja 2005 r., SK 44/04, OTK ZU nr 5/A/2005, poz. 52; 25 maja 2009 r., SK 54/08, OTK ZU nr 5/A/2009, poz. 69; 24 listopada 2009 r., SK 36/07, OTK ZU nr 10/A/2009, poz. 151; 27 stycznia 2010 r., SK 41/07, OTK ZU nr 1/A/2010, poz. 5), bądź też odwołuje się do orzeczeń podjętych jeszcze przed wyrażeniem przez pełny skład Trybunału poglądu o ograniczonej dopuszczalności traktowania tych zasad za dozwolony układ odniesienia takiej kontroli (por. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 19 lutego 2001 r., SK 14/00, OTK ZU nr 2/2001, poz. 51). Do innej kategorii należałoby natomiast zaliczyć przypadki orzeczeń, w których Trybunał poddał ocenie – podjętą przez skarżącego w danej sprawie – próbę dekodowania z powyższych zasad konkretnego prawa podmiotowego (por. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2001 r., SK 26/01, OTK ZU nr 8/2001, poz. 258).
Jak to już Trybunał podkreślił wcześniej, w przypadku analizowanej skargi konstytucyjnej odwołaniu się przez skarżącą do zasad wyrażonych w art. 2, art. 32 ust. 1, czy też art. 31 ust. 3 Konstytucji nie towarzyszyło ani powiązanie ich z innymi przepisami dającymi podstawę do dekodowania konkretnych praw podmiotowych, ani też wyinterpretowanie takich praw bezpośrednio z treści tych zasad.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 oraz art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.