Tw 30/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
97/2/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 25 marca 2014 r.
Sygn. akt Tw 30/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Polskiego Związku Hodowców i Producentów Gęsi o zbadanie zgodności:
art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
1) odrzucić wniosek o przedłużenie ustawowego terminu do usunięcia braków formalnych wniosku,
2) odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.
UZASADNIENIE
W dniu 21 listopada 2013 r. Polski Związek Hodowców i Producentów Gęsi (dalej także: Związek) skierował wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) w zakresie, „w jakim różnicuje (…) sytuację producentów rolnych prowadzących tzw. działy specjalne”, z art. 32 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Jednym ze sposobów wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, wymienionych w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), są wnioski podmiotów o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji. W toku wstępnego rozpoznania, prowadzonego w myśl art. 36 ustawy o TK, Trybunał weryfikuje, czy wnioskodawca spełnia kryteria pozwalające na zakwalifikowanie go do podmiotów wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji. Ponadto bada, czy wniosek spełnia wymagania stawiane pismom procesowym, czy przedmiot zaskarżenia mieści się w zakresie spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust. 2 Konstytucji), a zwłaszcza czy wnioskodawca ma zdolność procesową. Zapobiega to nadaniu biegu wnioskowi w sytuacji, gdy postępowanie wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym podlegałoby umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
2. Wykonując obowiązki ustawowe, Trybunał Konstytucyjny uznał za zasadne wezwać Związek do usunięcia braków formalnych wniosku. Zarządzeniem z 16 grudnia 2013 r. Związek został wezwany m.in. do wykazania, że: (1) Polski Związek Hodowców i Producentów Gęsi jest związkiem ogólnokrajowym w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji; (2) Związek jest organizacją zawodową; (3) Związek występuje do Trybunału w obronie uprawnień zawodowych swoich członków; (4) pomiędzy sferą wykonywania zawodu przez członków wnioskodawcy a kwestią ubezpieczenia zdrowotnego istnieje takie powiązanie, które przemawia za zakwalifikowaniem tego zagadnienia do kręgu spraw należących do zakresu działania organizacji zawodowej w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji, z uwzględnieniem okoliczności, że istnieją podmioty, które pomimo nieposiadania statusu pracownika ani osoby wykonującej określoną profesję podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi wnioskodawcy 23 grudnia 2013 r. Pismem procesowym z 30 grudnia 2013 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o „prolongowanie terminu 7 dni do usunięcia braków formalnych wniosku o dalsze 14 dni (…) z ważnej przyczyny”. Wniosek ten, zdaniem pełnomocnika, był uzasadniony tym, „że bieg terminu 7 dni (…) przypadł na czas bezpośrednio poprzedzający Święta Bożego Narodzenia i okres świąteczny, zwyczajowo wykorzystywany na urlopy”. Pełnomocnik podniósł też, że „w okresie świątecznym (…) biuro Polskiego Związku Hodowców i Producentów Gęsi z siedzibą w Lublinie, z uwagi na okres urlopowy jego pracowników, nie funkcjonuje, co uniemożliwia skompletowanie żądanych dokumentów”.
Pismo, w którym pełnomocnik Związku ustosunkował się do zarządzenia sędziego TK z 16 grudnia 2013 r., zostało nadane 13 stycznia 2014 r.
3. W myśl art. 36 ust. 2 ustawy o TK, w przypadku gdy wniosek nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia jego braków w terminie 7 dni od daty zawiadomienia. Konsekwencją niewykonania zarządzenia w ustawowo określonym terminie jest wydanie postanowienia o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że termin do uzupełnienia braków formalnych wniosku ma charakter terminu ustawowego, a co za tym idzie – nie jest prawnie dopuszczalne jego przedłużanie bądź też skracanie. Instytucja przedłużenia terminu do dokonania czynności procesowej, określona w art. 166 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014, poz. 101; dalej: k.p.c.), dotyczy wyłącznie terminów sądowych, nie znajduje zatem zastosowania w niniejszej sprawie (zob. postanowienie TK z 9 lutego 1999 r., Ts 148/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 55; a także: J. Bodio, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, wyd. 3, Warszawa 2008, s. 241; M. Jędrzejewska, K. Weitz, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, wyd. 3, Warszawa 2009, s. 465; J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, wyd. 6, Warszawa 2009, s. 296; M. Uliasz, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2008, s. 238; A. Zieliński, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, wyd. 4, Warszawa 2010, s. 308).
Jedynym sposobem uzupełnienia braków formalnych wniosku po upływie terminu wskazanego w art. 36 ust. 2 ustawy o TK jest przywrócenie tego terminu na zasadach określonych w art. 168 k.p.c. W związku z tym, że pełnomocnik wnioskodawcy nie wystąpił do Trybunału z wnioskiem w tej sprawie, Trybunał zobligowany był uznać, że braki formalne nie zostały uzupełnione w terminie przewidzianym dla tej czynności procesowej, i na tej podstawie odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.
4. Niezależnie od powyższego trzeba podkreślić, że z uwagi na charakter prawny terminu, o którym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy o TK, jak również wynikający z art. 20 tej ustawy nakaz odpowiedniego stosowania w postępowaniu przed Trybunałem przepisów k.p.c., wniosek pełnomocnika Związku o przedłużenie terminu wyznaczonego do uzupełnienia braków formalnych wniosku podlegał odrzuceniu (por. mutatis mutandis postanowienie TK z 10 marca 1999 r., Ts 95/99, OTK ZU nr 4/1999, poz. 85 oraz postanowienia z 14 września 2010 r.: Ts 46/10, OTK ZU nr 6/B/2010, poz. 470; Ts 78/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 96; Ts 80/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 98; Ts 87/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 100, jak również postanowienia z 10 listopada 2010 r., Ts 30/10, OTK ZU nr 5/B/2011, poz. 360 oraz 15 marca 2012 r., Ts 118/10, OTK ZU nr 2/B/2013, poz. 135.
Należy też zauważyć, że dokonane po terminie uzupełnienie braków formalnych wniosku nie może spowodować uchylenia rygoru, o którym mowa w art. 36 ust. 3 ustawy o TK (por. mutatis mutandis postanowienie TK z 4 kwietnia 2001 r., Ts 137/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 69), zwłaszcza że pełnomocnik Związku nie załączył do pisma procesowego z 13 stycznia 2014 r. wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej na zasadzie art. 168 § 1 k.p.c. w zw. z art. 20 ustawy o TK.
5. Ze względu na powyższe Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 25 marca 2014 r.
Sygn. akt Tw 30/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Polskiego Związku Hodowców i Producentów Gęsi o zbadanie zgodności:
art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
1) odrzucić wniosek o przedłużenie ustawowego terminu do usunięcia braków formalnych wniosku,
2) odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.
UZASADNIENIE
W dniu 21 listopada 2013 r. Polski Związek Hodowców i Producentów Gęsi (dalej także: Związek) skierował wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) w zakresie, „w jakim różnicuje (…) sytuację producentów rolnych prowadzących tzw. działy specjalne”, z art. 32 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Jednym ze sposobów wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, wymienionych w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), są wnioski podmiotów o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji. W toku wstępnego rozpoznania, prowadzonego w myśl art. 36 ustawy o TK, Trybunał weryfikuje, czy wnioskodawca spełnia kryteria pozwalające na zakwalifikowanie go do podmiotów wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji. Ponadto bada, czy wniosek spełnia wymagania stawiane pismom procesowym, czy przedmiot zaskarżenia mieści się w zakresie spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust. 2 Konstytucji), a zwłaszcza czy wnioskodawca ma zdolność procesową. Zapobiega to nadaniu biegu wnioskowi w sytuacji, gdy postępowanie wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym podlegałoby umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
2. Wykonując obowiązki ustawowe, Trybunał Konstytucyjny uznał za zasadne wezwać Związek do usunięcia braków formalnych wniosku. Zarządzeniem z 16 grudnia 2013 r. Związek został wezwany m.in. do wykazania, że: (1) Polski Związek Hodowców i Producentów Gęsi jest związkiem ogólnokrajowym w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji; (2) Związek jest organizacją zawodową; (3) Związek występuje do Trybunału w obronie uprawnień zawodowych swoich członków; (4) pomiędzy sferą wykonywania zawodu przez członków wnioskodawcy a kwestią ubezpieczenia zdrowotnego istnieje takie powiązanie, które przemawia za zakwalifikowaniem tego zagadnienia do kręgu spraw należących do zakresu działania organizacji zawodowej w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji, z uwzględnieniem okoliczności, że istnieją podmioty, które pomimo nieposiadania statusu pracownika ani osoby wykonującej określoną profesję podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi wnioskodawcy 23 grudnia 2013 r. Pismem procesowym z 30 grudnia 2013 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o „prolongowanie terminu 7 dni do usunięcia braków formalnych wniosku o dalsze 14 dni (…) z ważnej przyczyny”. Wniosek ten, zdaniem pełnomocnika, był uzasadniony tym, „że bieg terminu 7 dni (…) przypadł na czas bezpośrednio poprzedzający Święta Bożego Narodzenia i okres świąteczny, zwyczajowo wykorzystywany na urlopy”. Pełnomocnik podniósł też, że „w okresie świątecznym (…) biuro Polskiego Związku Hodowców i Producentów Gęsi z siedzibą w Lublinie, z uwagi na okres urlopowy jego pracowników, nie funkcjonuje, co uniemożliwia skompletowanie żądanych dokumentów”.
Pismo, w którym pełnomocnik Związku ustosunkował się do zarządzenia sędziego TK z 16 grudnia 2013 r., zostało nadane 13 stycznia 2014 r.
3. W myśl art. 36 ust. 2 ustawy o TK, w przypadku gdy wniosek nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia jego braków w terminie 7 dni od daty zawiadomienia. Konsekwencją niewykonania zarządzenia w ustawowo określonym terminie jest wydanie postanowienia o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że termin do uzupełnienia braków formalnych wniosku ma charakter terminu ustawowego, a co za tym idzie – nie jest prawnie dopuszczalne jego przedłużanie bądź też skracanie. Instytucja przedłużenia terminu do dokonania czynności procesowej, określona w art. 166 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014, poz. 101; dalej: k.p.c.), dotyczy wyłącznie terminów sądowych, nie znajduje zatem zastosowania w niniejszej sprawie (zob. postanowienie TK z 9 lutego 1999 r., Ts 148/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 55; a także: J. Bodio, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, wyd. 3, Warszawa 2008, s. 241; M. Jędrzejewska, K. Weitz, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, wyd. 3, Warszawa 2009, s. 465; J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, wyd. 6, Warszawa 2009, s. 296; M. Uliasz, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2008, s. 238; A. Zieliński, Komentarz do art. 166 k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, wyd. 4, Warszawa 2010, s. 308).
Jedynym sposobem uzupełnienia braków formalnych wniosku po upływie terminu wskazanego w art. 36 ust. 2 ustawy o TK jest przywrócenie tego terminu na zasadach określonych w art. 168 k.p.c. W związku z tym, że pełnomocnik wnioskodawcy nie wystąpił do Trybunału z wnioskiem w tej sprawie, Trybunał zobligowany był uznać, że braki formalne nie zostały uzupełnione w terminie przewidzianym dla tej czynności procesowej, i na tej podstawie odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.
4. Niezależnie od powyższego trzeba podkreślić, że z uwagi na charakter prawny terminu, o którym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy o TK, jak również wynikający z art. 20 tej ustawy nakaz odpowiedniego stosowania w postępowaniu przed Trybunałem przepisów k.p.c., wniosek pełnomocnika Związku o przedłużenie terminu wyznaczonego do uzupełnienia braków formalnych wniosku podlegał odrzuceniu (por. mutatis mutandis postanowienie TK z 10 marca 1999 r., Ts 95/99, OTK ZU nr 4/1999, poz. 85 oraz postanowienia z 14 września 2010 r.: Ts 46/10, OTK ZU nr 6/B/2010, poz. 470; Ts 78/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 96; Ts 80/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 98; Ts 87/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 100, jak również postanowienia z 10 listopada 2010 r., Ts 30/10, OTK ZU nr 5/B/2011, poz. 360 oraz 15 marca 2012 r., Ts 118/10, OTK ZU nr 2/B/2013, poz. 135.
Należy też zauważyć, że dokonane po terminie uzupełnienie braków formalnych wniosku nie może spowodować uchylenia rygoru, o którym mowa w art. 36 ust. 3 ustawy o TK (por. mutatis mutandis postanowienie TK z 4 kwietnia 2001 r., Ts 137/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 69), zwłaszcza że pełnomocnik Związku nie załączył do pisma procesowego z 13 stycznia 2014 r. wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej na zasadzie art. 168 § 1 k.p.c. w zw. z art. 20 ustawy o TK.
5. Ze względu na powyższe Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.