Pełny tekst orzeczenia

3/1/A/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 13 stycznia 2015 r.
Sygn. akt K 11/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Andrzej Rzepliński – przewodniczący


Stanisław Biernat – sprawozdawca


Zbigniew Cieślak


Maria Gintowt-Jankowicz


Mirosław Granat


Wojciech Hermeliński


Leon Kieres


Marek Kotlinowski


Teresa Liszcz


Małgorzata Pyziak-Szafnicka


Stanisław Rymar


Piotr Tuleja


Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz


Andrzej Wróbel


Marek Zubik,


po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 stycznia 2015 r.:
1) wniosku grupy posłów o zbadanie zgodności ustawy z dnia 20 lutego 2013 r. o ratyfikacji Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej pomiędzy Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Estońską, Irlandią, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Republiką Włoską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Węgrami, Maltą, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Portugalską, Rumunią, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką, Republiką Finlandii i Królestwem Szwecji, sporządzonego w Brukseli dnia 2 marca 2012 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 283) z art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) wniosku grupy senatorów o zbadanie zgodności ustawy powołanej w punkcie 1 z art. 2, art. 7, art. 108 w związku z art. 104 ust. 1 zdanie pierwsze, art. 121 ust. 2 zdanie pierwsze oraz art. 124 w związku z art. 112 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie w zakresie dotyczącym wniosku grupy senatorów o zbadanie zgodności ustawy z dnia 20 lutego 2013 r. o ratyfikacji Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej pomiędzy Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Estońską, Irlandią, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Republiką Włoską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Węgrami, Maltą, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Portugalską, Rumunią, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką, Republiką Finlandii i Królestwem Szwecji, sporządzonego w Brukseli dnia 2 marca 2012 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 283), z art. 2, art. 7, art. 108 w związku z art. 104 ust. 1 zdanie pierwsze, art. 121 ust. 2 zdanie pierwsze oraz art. 124 w związku z art. 112 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

UZASADNIENIE

I

1. Grupa posłów na Sejm VII kadencji (dalej: grupa posłów) wystąpiła 21 marca 2013 r. z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z dnia 20 lutego 2013 r. o ratyfikacji Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej pomiędzy Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Estońską, Irlandią, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Republiką Włoską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Węgrami, Maltą, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Portugalską, Rumunią, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką, Republiką Finlandii i Królestwem Szwecji, sporządzonego w Brukseli dnia 2 marca 2012 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 283; dalej: ustawa o ratyfikacji) z art. 90 Konstytucji.

2. Grupa senatorów Senatu VIII kadencji (dalej: grupa senatorów lub wnioskodawca) wystąpiła 28 marca 2013 r. z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy o ratyfikacji z art. 2, art. 7, art. 108 w związku z art. 104 ust. 1 zdanie pierwsze, art. 121 ust. 2 zdanie pierwsze oraz art. 124 w związku z art. 112 Konstytucji.

3. Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządził 4 kwietnia 2013 r. łączne rozpoznanie wniosku grupy posłów i wniosku grupy senatorów pod wspólną sygnaturą akt K 11/13, z uwagi na tożsamość przedmiotu zaskarżenia.

4. Do wniosku grupy senatorów została załączona lista zawierająca podpisy 30 senatorów popierających wniosek. W wyniku wygaśnięcia mandatu senatora Władysława Ortyla, który w dniu 27 maja 2013 r. został powołany na stanowisko marszałka województwa podkarpackiego, poparcie dla wniosku wyrazili w oświadczeniach dwaj dodatkowi senatorzy. Ostatecznie wniosek popierany był przez 31 senatorów. Wśród nich byli senatorzy: Henryk Górski, którego mandat z powodu śmierci wygasł 19 maja 2014 r. oraz Beata Gosiewska i Bolesław Piecha, których mandaty wygasły, zgodnie z art. 279 § 1 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zm.), z dniem ich wyboru na posłów do Parlamentu Europejskiego. Wybór ten został potwierdzony w Obwieszczeniu Państwowej Komisji Wyborczej z 26 maja 2014 r. o wynikach wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 25 maja 2014 r., ogłoszonym w Dzienniku Ustaw RP z 27 maja 2014 r. pod poz. 692.
Na skutek wygaśnięcia mandatów trzech senatorów podpisanych pod wnioskiem do TK liczba senatorów popierających wniosek uległa zmniejszeniu do 28.

5. Zarządzeniem z 16 czerwca 2014 r., doręczonym przedstawicielowi wnioskodawcy 16 czerwca 2014 r., Prezes Trybunału Konstytucyjnego wezwał do uzupełnienia braków formalnych przez uzupełnienie listy podpisów senatorów popierających wniosek do liczby podpisów pozwalającej na spełnienie warunku, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji, w terminie 14 dni od otrzymania zarządzenia pod rygorem umorzenia postępowania. Grupa senatorów nie uzupełniła braków formalnych wniosku w wyznaczonym przez Trybunał terminie.

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji, może wystąpić grupa 30 senatorów. Liczebność grupy senatorów popierających wniosek może być większa, nie może jednak spaść poniżej konstytucyjnie wymaganego progu 30 podpisów.
Przyczyny wygaśnięcia mandatu senatora zostały określone w art. 279 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zm.; dalej: kodeks wyborczy). Wśród nich znajdują się między innymi: śmierć senatora (art. 279 § 1 pkt 1 kodeksu wyborczego), powołanie w toku kadencji na stanowisko, którego, stosownie do przepisów Konstytucji albo ustaw, nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu senatora (art. 279 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego) oraz wybór w toku kadencji na posła do Parlamentu Europejskiego (art. 279 § 1 pkt 7 kodeksu wyborczego).
Wnioskodawca w niniejszej sprawie został wezwany do uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni pod rygorem umorzenia postępowania. Nie uzupełnił jednak listy podpisów senatorów popierających wniosek, tak aby uzyskać liczbę podpisów pozwalającą na spełnienie warunku, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji. Tym samym podmiot inicjujący postępowanie (grupa senatorów) utracił z upływem wyznaczonego terminu legitymację do występowania przed Trybunałem. Ze względu na brak uprawnionego podmiotu wydanie wyroku w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne.
Takie stanowisko zostało przyjęte w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku wydanym w pełnym składzie z 8 czerwca 2011 r., sygn. K 3/09 (OTK ZU nr 5/A/2011, poz. 39) oraz w postanowieniu z 15 października 2014 r., sygn. U 11/13 (OTK ZU nr 9/A/2014, poz. 108) Trybunał stwierdził, że wystąpienie do Trybunału polega nie tylko na złożeniu wniosku, ale też na popieraniu go do momentu wydania przez Trybunał orzeczenia w sprawie. Trybunał w niniejszym składzie podziela pogląd wyrażony w przywołanych orzeczeniach, że nie można różnicować skutków wygaśnięcia mandatu posła czy senatora na takie, które będą miały wpływ na skuteczność wniosku grupy posłów czy grupy senatorów do Trybunału Konstytucyjnego oraz na takie, które nie będą wywierały wpływu na złożony wniosek.
Jeżeli na skutek wygaśnięcia mandatu jednego lub kilku sygnatariuszy wniosku lub wskutek wycofania podpisu liczba podmiotów popierających wniosek spadnie poniżej wymaganego konstytucyjnie minimum, wniosek przestaje być dopuszczalny (por. postanowienie TK z 12 listopada 1997 r., sygn. K 20/97, OTK ZU nr 3-4/1997, poz. 57). Uzasadnia to umorzenie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.).

Z tego względu Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.