Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar - Jarocka

Sędziowie: SO del. Bohdan Bieniek (spr.)

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu

na skutek apelacji wnioskodawcy A. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 listopada 2012 r. sygn. akt IV U 2686/12

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od A. W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt III AUa 1293/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, że A. W. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od dnia 01.03.2012r. do dnia 30.04.2012r. i od dnia 01.06.2012r. do dnia 30.06.2012r.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł A. W.. Nie zgodził się ze stanowiskiem ZUS i wskazał, że dokonał wpłat na ubezpieczenie za miesiąc marzec w dniu 10 kwietnia 2012r., za kwiecień w dniu 10 maja 2012r., za maj w dniu 11 czerwca 2012r. W ocenie skarżącego składki opłacił w terminie.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, albowiem w jego ocenie składki zostały wpłacone po terminie.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 5 listopada 2012r. w sprawie sygn. IV U 2686/12 oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Jednocześnie Sąd I instancji ustalił, że prowadzący działalność gospodarczą A. W.składki na ubezpieczenie chorobowe za miesiące marzec i kwiecień 2012r. opłacił po terminie. Wpłynęły one na rachunek organu rentowego w dniach 12 kwietnia i 12 maja. Za czerwiec 2012r. wnioskodawca nie opłacił składki wcale.

Sąd Okręgowy zauważył, że w dniu 22.06.2012r. A. W. złożył wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na ubezpieczenie dobrowolne za miesiące marzec i kwiecień 2012r. po terminie. Decyzją z dnia 05.07.2012r. organ rentowy odmówił wyrażenia zgody w tym zakresie. Ubezpieczony nie zaskarżył tej decyzji, a w dniu 06.07.2012r. wniósł pismo o ponowne rozpatrzenie sprawy, w którym twierdził, że dokonał wpłaty w terminie. Wskazywał, że decydujące znaczenie ma data wpłaty składek, a nie ich wpływ na rachunek bankowy ZUS. Do pisma wnioskodawca dołączył kserokopie wpłat na ubezpieczenie zdrowotne.

Rozstrzygając sprawę Sąd I instancji uznał, że ustalony stan faktyczny nie jest sporny. Zauważył, że wnioskodawca początkowo nie kwestionował spóźnienia w opłacie składek za marzec i kwiecień 2012r., a nawet wystąpił z wnioskiem o przywrócenie terminu do ich opłacenia. Mimo wydania negatywnej decyzji nie wniósł odwołania ani nie przedłożył dowodu opłacenia składki za miesiąc czerwiec. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy dokonał analizy sprawy pod kątem przepisów art. 31 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 60 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja Podatkowa oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W sprawie nie było wątpliwości, że wnioskodawca dokonywał wpłat w formie gotówkowej na rachunek bankowy ZUS. Sąd Okręgowy uznał jednak, że składkę na ubezpieczenie chorobowe uważa się za wpłaconą dopiero w dniu, w którym wpłynie na rachunek organu rentowego. Z uwagi na to ocenił, iż A. W. nie ma racji, że dokonał wpłaty składki w dniu, w którym uczynił dyspozycję przelewu na rachunek ZUS w swoim banku. Uznał, że składki wnioskodawcy na ubezpieczenie chorobowe za miesiące marzec i kwiecień 2012r. nie wpłynęły na rachunek ZUS do 10 dnia następnego miesiąca za okres, za który należało je uiścić, a za czerwiec składka nie została zapłacona. Zatem w ocenie Sądu I instancji organ rentowy prawidłowo zastosował przepis art. 14 ust 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł A. W.. Orzeczeniu temu zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym polegających na błędnym przyjęciu, że wpłata gotówkowa w oddziale banku na rachunek ZUS została dokonana po terminie w sytuacji, gdy terminem regulowania należności z tytułu składek pobieranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest dzień zapłacenia gotówki na rachunek tego organu w banku.

Z uwagi na powyższe wniósł o uchylenie wskazanego powyżej orzeczenia w całości i przyznanie skarżącemu prawa do zasiłku chorobowego od dnia 01.06.2012r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zakres postępowania wyznacza treść zaskarżonej decyzji. Przytoczone uregulowanie oznacza, że skoro przedmiotowa sprawa dotyczyła wyjaśnienia, czy ubezpieczony podlega ubezpieczeniu społecznemu[chorobowemu], to z istoty rzeczy nie ma możliwości uwzględnienia żądania zawartego w apelacji sprowadzającego się do przyznania prawa do zasiłku chorobowego od dnia 1 czerwca 2012r. Sprawy o zasiłek chorobowy mieszczą się we właściwości rzeczowej Sądu Rejonowego, a niniejsza sprawa nie dotyczyła kwestii przyznania prawa do świadczenia.

Po wtóre z prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu I instancji wynika, że wnioskodawca złożył wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na ubezpieczenie dobrowolne po terminie. Taki wniosek składa się w razie uchybienia w płatności należności. W uzasadnieniu swego wniosku ubezpieczony wskazał, iż uchybił płatności, bowiem dzień 10 kwietnia przypadał po dwóch dniach świątecznych, nadto nie miał świadomości skutków wynikających z uiszczenia wpłaty po terminie. Pozwany poinformował odwołującego, że nie wyraża zgody na opłacenie składek po terminie.

Odwołujący nie zaskarżył tego stanowiska, jak też decyzji odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego[ vide decyzja z dnia 19.06.2012r.], co wywiera bezpośredni wpływ na ocenę podlegania temu rodzajowi ubezpieczenia społecznego w przedmiotowej sprawie.

Skarżący pismem z dnia 6 lipca 2012r. zwrócił się do pozwanego o wydanie decyzji o okresach podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Do wniosku dołączył kopie potwierdzające uiszczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne, z których wynika że dokonywał płatności na to ubezpieczenie w dniu 10 kwietnia i 10 maja 2012r.

W związku z tym nasuwa się spostrzeżenie, iż skarżący nie rozróżnia dwóch różnych ubezpieczeń, a mianowicie ubezpieczenia zdrowotnego od ubezpieczenia chorobowego. Pierwsze z nich wynika z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ten rodzaj ubezpieczenia zapewnia prawo do bezpłatnej opieki medycznej. Natomiast prawo do ubezpieczenia chorobowego reguluje ustawa z dnia 13 października 1998r o systemie ubezpieczeń społecznych. Ten rodzaj ubezpieczenia wobec osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest dobrowolny [vide art. 6 ust.1 pkt. 5 w zw. z art. 11 ust 2). Nie ulega też wątpliwości, iż skarżący prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą [transport osób- usługi (...)].

Stąd też nie można podzielić stanowiska wyrażonego w apelacji, iż należności zostały uiszczone w terminie. Po pierwsze, powołując się na dowody dotyczące płatności składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można dowodzić o zachowaniu terminu do płatności składek na ubezpieczenie społeczne. Wspomniane już kopie dowodów wpłat dotyczą ubezpieczenia zdrowotnego, na co wskazuje umieszczony na blankiecie numer kodu 78. Stąd też rozważania, czy wpłata została dokonana w terminie jest w tej sprawie przedwczesne. Z ustaleń organu rentowego wynika, że wpłaty na ubezpieczenie chorobowe zostały uiszczone po terminie [ za marzec i kwiecień 2012r.] lub nie zostały uiszczone [czerwiec 2012r.] O poprawności tej tezy świadczy również zachowanie ubezpieczonego [złożył wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie].

Warto powtórzyć, że przedmiotowa sprawa dotyczy kwestii związanej z podleganiem ubezpieczeniu chorobowemu. Zgodnie z art. 14 ust.2 pkt. 2 ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie należnej składki na to ubezpieczenie. W tym stanie rzeczy zasadnie pozwany wykluczył skarżącego z tego rodzaju ubezpieczenia, a następnie Sąd I instancji zasadnie oddalił odwołanie ubezpieczonego.

W przedmiotowej sprawie nie zachodzi konieczność ponownej oceny, czy organ rentowy zasadnie odmówił wyrażenia zgody na opłacenie składek po terminie. Natomiast takie badanie ma miejsce w razie złożenia odwołania od decyzji odmawiającej wypłaty zasiłku chorobowego. W tym miejscu trzeba przytoczyć uchwałę SN z dnia 8 stycznia 2007r. I UZP 6/06, zgodnie z którą Sąd rozpoznający odwołanie w przedmiocie odmowy wypłaty zasiłku chorobowego bada zachowanie terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz zasadność odmowy wyrażenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgody na opłacenie składki po terminie.

Zgodnie z przepisem art. 47 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) płatnik składek opłaca składki za dany miesiąc nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca. Jak zasadnie zauważył Sąd I instancji przepis art. 31 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie należności z tytułu składek odsyła do art. 60 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu za termin dokonania zapłaty podatku (w przedmiotowej sprawie składek) uważa się, przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, biurze usług płatniczych lub w instytucji płatniczej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta.

W sprawie nie można podzielić stanowiska, że wnioskodawca dokonywał wpłat składek na ubezpieczenie społeczne za miesiące marzec i kwiecień 2012r. w terminie. Wręcz przeciwnie z raportu płatności płatnika składek wynika, że należności zostały opłacone po terminie. Na poparcie swego stanowiska skarżący nie przedstawił żadnych dowodów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i na mocy art. 385 kpc orzekł jak w wyroku.