KIO 2349/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Rafał Komoń
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CZP 52/021
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 2349/14
WYROK
z dnia 18 listopada 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk
Izabela Niedziałek-Bujak
Andrzej Niwicki
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 listopada 2014 r. przez
wykonawcę Spółdzielnia Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul. Żabiniec 46, 31-215
Kraków w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM Uniwersytetu Medycznego –
Centralny Szpital Weteranów, ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź,
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Spółdzielnia Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul.
Żabiniec 46, 31-215 Kraków i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez
Spółdzielnię Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul. Żabiniec 46, 31-215 Kraków tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Łodzi.
Przewodniczący: …………………………
…………………………
…………………………
Sygn. akt: KIO 2349/14
Uzasadnienie
Postępowanie prowadzone jest przez Zamawiającego – Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - Centralny Szpital Weteranów na podstawie ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.)
[ustawa Pzp), w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest usługa
„Sprzątanie terenów wewnętrznych i zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego
WAM - CSW w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie". To zamówienie obejmuje
dwa pakiety. Pierwszy dotyczy – sprzątania wewnątrz obiektów oraz czynności
pomocniczych [Pakiet 1] oraz Drugi - sprzątanie terenów zewnętrznych [Pakiet 2].
Wykonawca - Spółdzielnia Inwalidów Naprzód z Krakowa [Odwołujący] wniósł odwołanie
wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(dalej: SIWZ), zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu: (1) art. 91 ust.2 i 2a ustawy
Pzp z uwagi na wprowadzenie, jako kryterium oceny ofert obok ceny - terminu płatności tj.
kryterium, które nie jest związane z przedmiotem zamówienia; (2) art. 22 ust. 4 ustawy Pzp z
uwagi na wprowadzenie przez Zamawiającego opisu sposobu dokonania oceny spełnienia
warunku wiedzy i doświadczenia niezwiązanego z przedmiotem zamówienia; (3) art. 46 ust.
4a Pzp z uwagi na opisanie warunków zatrzymania wadium niezgodnie z treścią tego
przepisu; oraz (4) art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust 1 ustawy Pzp z uwagi na opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz w sposób utrudniający
uczciwą konkurencję; i (5) art. 140 ust 1 ustawy Pzp z uwagi na opisanie świadczenia
wykonawcy wynikającego z projektu umowy w sposób odmienny od świadczenia, które
wynikać będzie z treści oferty. Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu zmiany:
I. rozdziału XIII SIWZ oraz sekcji IV.2.1) i wykreślenie terminu płatności, jako kryterium oceny
ofert oraz wprowadzenie zamiast tego kryterium innego odnoszącego się do przedmiotu
zamówienia oraz wprowadzenie odpowiedniej wagi dla kryterium poza cenowego np.
Koncepcja Wykonania Usługi - 30 %, a cenie przypisanie wagi – 70%. Wykonawca wskazał
także na sposób oceny ofert, opisując również przykładowo podkryteria w proponowanym
nowym kryterium w miejsce dotychczasowego kryterium – termin płatności;
II. sekcji IV „Warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny spełnienia tych
warunków” pkt 2 SIWZ oraz Sekcji III.2.1 pkt 2 ogłoszenia w brzmieniu: „Wykonawca
ubiegający się o udzielnie zamówienia w zakresie pakietu 1 na potwierdzenie warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, powinien wykazać, że wykonał
/lub wykonuje/ należycie, co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych wraz z
czynnościami pomocniczymi przy pacjencie o wartości nie mniejszej niż: 1 000 000,00 PLN
każda”.;
III. rozdziału XVI pkt. 12 SIWZ i zastąpienie tego punktu postanowieniem o następującej treści:
„Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na
wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3, z przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył
dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1, pełnomocnictw, listy
podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5,
lub informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej, lub nie wyraził zgody na
poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3, co powodowało brak możliwości
wybrania oferty złożonej przez wykonawcę, jako najkorzystniejszej”;
IV. załącznika nr 1 do SIWZ dla pakietu 1 i wykreślenie postanowienia „Zamawiający przewiduje
możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu powierzchni przeznaczonej do sprzątania o
ok. 30% zgodnie z ceną oferty przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy”,
zmianę wielkości realizowanej usługi poprzez zmniejszenia/zwiększenia metrażu sprzątanej
powierzchni w zakresie 30%.
W odniesieniu do Pakietu 1 wniósł również o opisanie przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący przy uwzględnieniu wszystkich wymagań i okoliczności
mogący mieć wpływ na sporządzenie oferty tj. zgodny z art. 29 ust 1 i 2 ustawy Pzp i art. 7
ust. 1 ustawy Pzp i wprowadzenie wymogu załączenia do oferty dokumentów, o których
mowa w rozdziale VI pkt 3 SIW: Wykazu sprzętu z określeniem ilości i rodzaju sprzętu oraz
urządzeń niezbędnych do wykonywania usług; Dezynfektariusz, [który powinien zawierać
wykaz preparatów dezynfekcyjnych, preparatów myjących i innych środków czyszczących i
konserwujących niezbędnych do zapewnienia prawidłowej realizacji usługi wraz z podaniem:
nazwy preparatu, przeznaczenia, spektrum działania, stężenia procentowego, czasu
działania, sposobu sporządzania jednego litra roztworu roboczego, sposobu używania
preparatu] oraz wykreślenie wymogu dołączenia Zamawiającemu wyżej wymienionych
dokumentów w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod rygorem rozwiązania umowy
z winy wykonawcy.
W uzasadnieniu odwołania w zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp
podał, że Zamawiający w rozdziale XIII pkt 3 SIWZ oraz sekcji IV.2.1) ogłoszenia o
zamówieniu, jako kryterium udzielenia zamówienia określił cenę - 99% oraz termin płatności
- 1%. Zgodnie z art. 91 ust. 2 kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria
odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Jego zdaniem kryterium oceny „termin płatności”
nie odnosi się do przedmiotu zamówienia, w związku z tym nie mieści się w katalogu innych,
poza cenowych kryteriów oceny ofert, których zastosowanie dopuszcza ustawa Pzp zgodnie
z art. 91 ust. 2 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego (…) Przez kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia należy rozumieć takie kryteria, które dotyczą obowiązków
wykonawców, przedmiotu jego zobowiązania. Natomiast termin płatności odnosi się do
zobowiązania Zamawiającego. Ponadto Zamawiający określił wagę poza cenowego
kryterium oceny ofert na poziomie 1% i stosując się do wskazanego wzoru, wykonawca,
który zaoferuje najdłuższy termin płatności otrzyma tylko 1 pkt, więc rzeczywistym kryterium
oceny ofert nadal pozostaje tylko cena. Podkreślił, (…) Taki stan rzeczy narusza dyspozycję
art. 91 ust 2a Pzp, zgodnie, z którym kryterium ceny nie może być zastosowane, jako jedyne
kryterium oceny ofert chyba, że przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma
ustalone standardy, co nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Celem wprowadzenia ust. 2a
Pzp było zapewnienie wyboru takiego wykonawcy, który nie będzie oferował towarów, czy
usług o obniżonej jakości”. Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący zaproponował, aby
wprowadzić kryteria oceny ofert: Cena - 70 % B. Koncepcja Wykonania Usługi - 30 %.
Zaproponował także sposób oceny ofert, także w sugerowanym kryterium.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 22 ust.4 ustawy Pzp podał, że (…) Zamawiający w
treści SIWZ (sekcja IV „Warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny
spełnienia tych warunków” pkt 2) oraz treści Sekcji III.2.1 2 ogłoszenia opisał sposób
dokonania oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia w pakiecie 1 poprzez określenie, że Wykonawca spełnia niniejszy warunek,
jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, Wykonawca wykonał /lub wykonuje/
należycie co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych lub biurowych lub biurowo
- dydaktycznych lub dydaktycznych, o łącznej wartości nie mniejszej niż: 1 000 000,00 PLN”.
Zdaniem wykonawcy (…) Powyższy, opis sposobu oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia jest niezwiązany z przedmiotem
zamówienia, a tym samym jest niezgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp opis sposobu dokonywania oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 powinien być związany z
przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Przedmiotem
niniejszego postępowania jest wykonywanie usługi sprzątania wewnątrz obiektów oraz
czynności pomocnicze przy pacjencie- pakiet 1 oraz usługi sprzątania terenów zewnętrznych
- pakiet 2. Ukształtowanie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia powinno być zatem - zgodnie z dyspozycja w/w przepisu - określone w ten
sposób, że Wykonawca winien legitymować się wiedzą i doświadczeniem w wykonaniu
usługi sprzątania obiektu szpitalnego oraz świadczenia usług przy pacjencie w obiektach
szpitalnych. Natomiast Zamawiający w treści SIWZ oraz ogłoszeniu o zamówieniu warunek
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia określił w taki sposób, że
wykonawca spełnia ten warunek, jeżeli wykonał (wykonuje) usługi sprzątania obiektów
biurowych lub biurowo - dydaktycznych lub dydaktycznych. Powyższych usług - nie można
uznać za usługi związane z przedmiotem zamówienia (a więc adekwatne do przedmiotu
zamówienia, odpowiadające temu przedmiotowi). Biorąc pod uwagę rodzaj, zakres i wielkość
zamówienia będącego przedmiotem prowadzonego postępowania przetargowego,
Wykonawca ubiegający się o udzielnie zamówienia w zakresie pakietu 1 na potwierdzenie
warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, powinien wykazać, że
wykonał /lub wykonuje/ należycie co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych
wraz z czynnościami pomocniczymi przy pacjencie o wartości nie mniejszej niż: 1 000
000,00 PLN każda”.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 46 ust.4a ustawy Pzp podał, że postanowienie rozdziału
XVI pkt 12 SIWZ [ „Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli Wykonawca w
odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 PZP, nie złożył dokumentów lub
oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 lub pełnomocnictw, chyba, że udowodni, że
wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie”] jest niezgodne z obecnie obowiązującymi
art. 46 ust. 4a ustawy Pzp. W myśl tego przepisu: „Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z
odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3, z
przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa
w art. 25 ust. 1, pełnomocnictw, listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, o
której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5, lub informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej,
lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3, co
powodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez wykonawcę jako
najkorzystniejszej”.
Zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp wykonawca skierował do postanowień
specyfikacji odnoszących się do pakietu 1 i stwierdził, co następuje:
1) (…) W sekcji II. 1.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w Rozdz. III pkt 4 SIWZ Zamawiający
zawarł informacje, iż wśród obiektów szpitalnych, na których będzie świadczona usługa
stanowiąca przedmiot zamówienia pakietu nr 1, są obiekty położone przy ul. Pieniny,
natomiast w formularzu asortymentowo-cenowym - załącznik nr 1 do SIWZ dla pakietu 1, w
kolumnie „Obiekt USK -WAM w Łodzi” obiekty szpitalne przy ul. Pieniny nie zostały
wymienione. Niejednoznaczne zapisy dotyczące lokalizacji obiektów, w których ma być
świadczona usługa sprzątania mają istotny wpływ na przygotowanie ofert przez
wykonawców np. uwzględnienie odpowiedniej obsady osobowej personelu sprzątającego na
poszczególnych obiektach szpitalnych, a więc utrudniają zachowanie uczciwej konkurencji;
2) skutkiem zapisu w formularzu asortymentowo-cenowym - załącznik nr 1 do SIWZ dla
pakietu 1: [Uwaga 2. „Zamawiający przewiduje możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu
powierzchni przeznaczonej do sprzątania o ok. 30% zgodnie z ceną oferty
przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy”] – następuje zmiana wielkości
realizowanej usługi - zmniejszenie/zwiększenie metrażu sprzątanej powierzchni w zakresie
30% - co uniemożliwia wykonawcom prawidłowe skalkulowanie ceny oferty, bez narażania
ich na ewentualne straty, utrudniając w ten sposób zachowanie zasad uczciwej konkurencji,
naruszając tym samym zapisy art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust 1 ustawy Pzp. Stosownie
do postanowienia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty, przy czym przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję;
3) zgodnie z rozdziałem VI pkt 3 SIWZ w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod
rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy, zamawiający wymaga przedstawienia
wykazu sprzętu niezbędnego do wykonywania usługi, który to wykaz powinien być
przedłożony w ofercie, co pozwoliłoby Zamawiającemu na weryfikację, czy dany wykonawca
będzie używał do wykonania usługi odpowiedniego sprzętu, w odpowiedniej ilości i o
odpowiedniej jakości, zapewniając bezpieczeństwo swoim pracownikom, jak i innym osobom
przebywającym w placówce. Daje to także Zamawiającemu możliwość egzekwowania od
wykonawcy, aby stosował sprzęt, w odpowiedniej ilości zadeklarowanej przez w ofercie
przetargowej, utrzymując wysoką jakość świadczonej usługi oraz ciągłość pracy;
4) zgodnie z rozdziałem VI pkt 3.5 SIWZ także w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy
pod rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy, zamawiający wymaga przedstawienia
wykazu ilościowego pracowników przeznaczonych do realizacji poszczególnych zadań i ich
przyporządkowanie do poszczególnych komórek organizacyjnych Zamawiającego. Zgodnie z
brzmieniem załącznika nr 9 do SIWZ wskazał na minimalną liczbę osobo etatów, ale
pracującą w poszczególnych obiektach tylko w godz. 22-6. Brak jest natomiast w SIWZ
wymogów, co do minimalnej ilości pracowników niezbędnej do realizacji poszczególnych
zadań w poszczególnych komórkach zamawiającego, co pozwala wykonawcom na
dowolność w tym zakresie, co może spowodować, iż wykonawca w celu uzyskania
zamówienia w celu zminimalizowania kosztów ograniczy liczbę pracowników
przeznaczonych do realizacji usługi, nie zapewniając tym samym należytego wykonania
usługi. Odwołujący wniósł o wprowadzenie w SIWZ zapisów określających minimalną ilości
pracowników przeznaczonych do realizacji poszczególnych zadań i ich przyporządkowanie
do poszczególnych komórek organizacyjnych Zamawiającego, oraz wykreślenie wymogu
dołączenia w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod rygorem rozwiązania umowy z
winy wykonawcy tego wykazu ilościowego pracowników przeznaczonych do realizacji
poszczególnych zadań i ich przyporządkowanie do poszczególnych komórek
organizacyjnych Zamawiającego, który to wykaz powinien być przedłożony w ofercie, co
pozwoliłoby Zamawiającemu na weryfikację, czy dany wykonawca do realizacji usług
będących przedmiotem zamówienia, będzie dysponował odpowiednią ilością personelu. Daje
to także Zamawiającemu możliwość egzekwowania od wykonawcy, aby do realizacji
zamówienia zapewnił odpowiednią obsadę osobową, w ilości zadeklarowanej przez w ofercie
przetargowej, utrzymując wysoką jakość świadczonej usługi oraz ciągłość pracy;
5) w rozdziale VI pkt 3 SIWZ również w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod
rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy Zamawiający żąda przedstawienia
dezynfektariusza zatwierdzonego przez Zespół Zakażeń Szpitalnych, który powinien
zawierać m.in. po jednym preparacie z grupy preparatów dezynfekcyjnych i grupy
preparatów myjących oraz: nazwę preparatu, przeznaczenie, spektrum działania, stężenie
procentowe, czas działania, sposób sporządzania jednego litra roztworu roboczego, sposób
używania preparatu, to dokument powinien być przedłożony w ofercie, co pozwoliłoby
Zamawiającemu na weryfikację stosowanych środków zgodnie z wymaganiami zapewniając
tym samym należyte wykonanie usługi.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie odwołania, oraz
obciążenie Spółdzielni Inwalidów Naprzód w Krakowie kosztami postępowania. W
uzasadnieniu podniósł, że to odwołanie powinno być oddalone z uwagi na brak legitymacji
czynnej po stronie Odwołującego, albowiem wykonawca ma co prawda interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, jednakże, zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie wykazał,
iż poniósł lub może ponieść szkodę wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy. Odwołujący nie wykazał również związku przyczynowego pomiędzy tą szkodą a
naruszeniem przepisów ustawy Pzp, co jest elementem niezbędnym. W ocenie
Zamawiającego, treść wniesionego odwołania wskazuje, że celem Odwołującego jest
dokonanie zmian postanowień SIWZ w taki sposób, by de facto ograniczyły
konkurencyjność. Zwrócił również uwagę, że postanowienia SIWZ i Ogłoszenia dotyczące
przedmiotowego postępowania są w zasadzie, (za wyjątkiem dodatkowego kryterium oceny
ofert), tożsame z postanowieniami SIWZ i Ogłoszenia dotyczącymi postępowania
prowadzonego w 2013 r. przez Zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego; na
usługę sprzątania terenów wewnętrznych I zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala
Klinicznego Im, WAM - C5W w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie
(postępowanie numer 393/PN/ZP/U/2013), w którym to postępowaniu Odwołujący
uczestniczył w ramach Konsorcjum. Oferta Odwołującego została wówczas uznana za
najkorzystniejszą, a udzielone zamówienie jest nadal realizowane. Dlatego też, w treści
niniejszego odwołania nie tylko brak wykazania szkody, jaką Odwołujący poniósł lub może
ponieść szkodę wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, ale również nie
został wykazany brak możności złożenia przez Odwołującego oferty.
Odnosząc się do poszczególnych, zdaniem zamawiającego, bezpodstawnych zarzutów,
stwierdził, co następuje:
1. katalog kryteriów oceny ofert określony w art. 91 ust. 2 ustawy Pzp jest katalogiem
otwartym, i ta ustawa nie zakazuje stosowania kryterium terminu płatności, który bezspornie
należy do sposobu realizacji zamówienia, nie narzuca także Zamawiającemu jaką wagę ma
przypisać poszczególnym kryteriom. Możliwość zastosowania terminu płatności jako
kryterium oceny ofert potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z 18 września 2002 r., sygn. akt:
III CZP 52/021, który stwierdził. że: „Termin płatności ceny może być przyjęty przez podmiot
udzielający zamówienia publicznego jako jedno z kryteriów oceny ofert {..)" Podkreślił, że
(…) Choć uchwała Sądu Najwyższego została wydana, gdy obowiązywała ustawa z dnia 10
czerwca 1994r, o zamówieniach publicznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664) pozostaje w
pełni aktualna także na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień
publicznych. Dalej podał, że maksymalny termin płatności określony przez Zamawiającego
(60 dni) jest także zgodny z przepisami ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w
transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 403). Odnosząc się do propozycji
Odwołującego, co do zastosowania kryterium oceny ofert w postaci: „Koncepcja wykonania
usługi', Zamawiający podniósł, że postępowanie obejmuje dwa zadania; sprzątanie wewnątrz
obiektów oraz czynności pomocnicze przy pacjencie [pakiet 1] i sprzątanie terenów
zewnętrznych [pakiet 2]. Proponowane kryterium jest pozbawione jakiegokolwiek związku z
przedmiotem zamówienia określonym w zadaniu drugim. Proponowane zasady
zastosowania tego kryterium zawierają nieostre określenia, oparte na subiektywnej ocenie,
co jest sprzeczne z ustawą Pzp i przyjęcie przez Zamawiającego kryterium ocen
proponowanego przez tylko jednego z potencjalnych wykonawców byłoby naruszeniem
podstawowej zasady zamówień publicznych - zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców.
2. opisując warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadanej przez wykonawców
wiedzy i doświadczenia Zamawiający uwzględnił zarówno zasady wynikające z art. 7 ustawy
Pzp - dopuścił w tym zakresie większą konkurencję w postępowaniu, jak i wymagania
przepisu art. 22 ust 4 ustawy Pzp. Podał również, że (…) Przedmiotem zamówienia w
prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu bezspornie jest usługa sprzątania.
Usługa sprzątania wewnątrz obiektów (Pakiet 1), co jest istotne, a co pominął Odwołujący,
obejmuje jak wynika z treści SIWZ zarówno część medyczną, jak i część niemedyczną
przedmiotowych obiektów. W zakres powierzchni części niemedycznej, jak wynika t
załącznika do SIWZ wchodzą m. in. biura - 1 pomieszczenia dydaktyczne, które z uwagi na
status Zamawiającego - Szpital Uniwersytecki, są niezbędne do prowadzenia Jego
statutowej działalności”. Wskazując na orzecznictwo KIO podał, że opis warunku udziału w
postępowaniu w oparciu o art. 22 ust. 4 ustawy Pzp jest odrębną Instytucją od opisu
przedmiotu zamówienia dokonywanego w oparciu o art. 29 ustawy Pzp. Opis warunku
powinien być związany z przedmiotem zamówienia, jednak nie musi, a nawet nie powinien z
nim być tożsamy, Zamawiający może opisać warunek w taki sposób, aby dopuścić większą
konkurencję I dostęp do danego zamówienia. Za naruszenie w tym zakresie przepisów
ustawy Pzp można uznać jedynie opis warunku ograniczający dostęp do zamówienia
określonym wykonawcom. Według jego oceny - wykonawcy, którzy wykażą spełnienie
opisanego przez Zamawiającego warunku w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia,
określonego proporcjonalnie do specyfiki zamówienia i uzasadnionych potrzeb
Zamawiającego - będą zdolni należycie wykonać zamówienie. Reasumując stwierdził, że w
przypadku części medycznej szpitala, wykonawca musi uwzględnić m.in. odpowiedni dobór
metod, sprzętu i środków utrzymania czystości gwarantujących utrzymanie reżimu
sanitarnego 1, zapobieżenie zakażeniom wewnątrzszpitalnym. Podkreślił, że Zamawiający
w treści SIWZ precyzyjnie I szczegółowo określił wszystkie wymagania dotyczące: (1)
stosowania przez Wykonawcę właściwych środków czyszczących i dezynfekujących,
wykazanych w ofercie. Każda zmiana wykazanego środka wymaga zgody
Zamawiającego. (2) rodzajów czynności (i ich częstotliwość), jakich wymaga od wykonawcy
w zależności od części powierzchni, której dotyczą (z podziałem na część niemedyczną,
medyczną i medyczną podwyższonego ryzyka), (3) kwalifikacji personelu Wykonawcy, który
będzie te czynności wykonywał, (4) obowiązku wykonawcy odbywania bieżącego szkolenia
pracowników przez cały okres trwania umowy w zakresie; zasad sprzątania w szpitalu,
technologii sprzątania, obsługi specjalistycznego sprzętu, używanych środków chemicznych,
przeszkolenia osób faktycznie wykonujących usługę w oparciu o dokumenty przekazane
przez Zespół Zakażeń Szpitalnych Zamawiającego w zakresie obowiązujących w szpitalu
procedur, (5) postępowania z odpadami, w tym odpadami medycznymi zgodnie z
obowiązującymi przepisami. Zamawiający dodatkowo wskazał w SIWZ jakie worki należy
stosować odpowiednio do rodzaju odpadu. W odniesieniu do czynności pomocniczych przy
pacjencie stwierdził, że z treści SIWZ ewidentnie wynika, że są one (…) czynnościami
polegającymi na: przynoszeniu i wynoszeniu do pacjenta sprzętu sanitarnego (bez kontaktu
z chorym) np. miski do mycia chorych, podkładki pod baseny, podkładki od kaczki, miski
nerkowe (zał. nr 5.1 do SIWZ poz. 47, zał. nr 5,3 do SIWZ poz. 54). Podkreślił, że czynności
pomocnicze przy pacjencie odbywać się mogą tylko w obecności pielęgniarki, która jest
uprawniona do wykonania „czynności zasadniczej" przy pacjencie. Wykonawcy
wyspecjalizowani w zakresie usług sprzątania bez trudu są zdolni wykonać zamówienie
zgodnie z wymogami Zamawiającego. Reasumując stwierdził, że uwzględnienie propozycji
Odwołującego w zakresie zmiany tego wymogu SIWZ, skutkowałoby bezzasadnym
ograniczeniem konkurencyjności i naruszało podstawowe zasady ustawy Pzp w tym z art. 7
ust.1 ustawy Pzp oraz art. 22 ust.4 ustawy Pzp. Powołując się na orzecznictwo KIO
stwierdził również, że (…) celem postępowania odwoławczego przed Izbą jest sanowanie
naruszeń ustawy Pzp negatywnie wpływających na interes danego wykonawcy w uzyskaniu
zamówienia oraz poniesienie, względnie możliwość poniesienia szkody. Postępowanie
odwoławcze zmierza zatem do zniwelowania takich naruszeń ustawy Pzp, w wyniku których
dany wykonawca nie ma możliwości uzyskania zamówienia objętego postępowaniem lub też
możliwość ta została ograniczona/utrudniona, co skutkuje powstaniem u niego szkody (także
potencjalnej). Co do zasady zatem w wyniku postępowania odwoławczego winno nastąpić
rozszerzenie możliwości pozyskania zamówienia, a nie jego zawężenie poprzez
ograniczenie kręgu wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. (...)." Podniósł
również, że Odwołujący nie wykazał, aby zaskarżone postanowienie SIWZ dotyczące
powyższego warunku udziału w jakikolwiek sposób ograniczało wykonawcę w złożeniu
oferty. Odwołujący od wielu lat świadczy usługi sprzątania, w tym także usługę sprzątania
dla Zamawiającego, a zatem może wykazać się spełnieniem kwestionowanego w odwołaniu
warunku udziału.
3. postanowienie rozdziału. XVI pkt.12 SIWZ zostało zmodyfikowane. Jednocześnie
podniósł, że przedmiotowe postanowienie SIWZ nawet o treści nieodpowiadającej
aktualnemu brzmieniu art. 46 ust. 4a ustawy Pzp w żadnej mierze na tym etapie
postępowania nie uniemożliwiało wykonawcy udziału w postępowaniu. Dopiero w przypadku,
gdyby Zamawiający dokonał czynności niezgodnej z art. 46 ust. 4a ustawy Pzp lub zaniechał
czynności objętej wymienionym przepisem ustawy - wykonawca mógłby skorzystać ze
środków ochrony, o których mowa w art. 179 ust. 1 w zw. z art. 180 ust.1 ustawy Pzp.
Dodatkowo wskazał, że w przypadku sprzeczności postanowienia SiWZ z obowiązującymi
przepisami ustawy Prawo zmówień publicznych Zamawiający miałby obowiązek stosować
przepisy ustawy Pzp.
4. kwestionowane postanowienia SIWZ, [w tym umowa jako załącznik do SIWZ] jest
zgodne z ustawą Pzp i w żadnym stopniu, wbrew twierdzeniom Odwołującego, nie narusza
art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust.1 ustawy Pzp. Ponadto Odwołujący nie wykazał w Jaki
sposób przedmiotowy zapis SIWZ uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie zamówienia w
przedmiotowym postępowaniu oraz skutkuje szkodą, którą Odwołujący poniósł lub może
ponieść. Dalej podał, że: 1) informacje zawarte w Sekcji 11.1.2 dotyczą obu zadań objętych
tym postępowaniem przetargowym. Informacje te są całkowicie zgodne z postanowieniem
rozdziału III pkt 4 SIWZ zarówno w zakresie zadania 1 jak I zadania 2. Rozdział III pkt. 4
SIWZ zawiera także szczegółowy wykaz metrów powierzchni objętych usługą i jest on
zgodny z powierzchniami określonymi w Formularzu asortymentowo-cenowym dot. Pakietu
1. Pominięcie w Formularzu lokalizacji „Pieniny" Jest oczywistą omyłką, która już została
zmodyfikowana przez Zamawiającego. Tę „niejednoznaczność" jak określa Odwołujący
można było bez żadnych trudności wyjaśnić w trybie art. 38 ust.1 ustawy Pzp; 2) po 39
latach budowy zostało w b.r. uruchomione i włączone w struktury organizacyjne
Zamawiającego Centrum Kliniczno- Dydaktyczne, które będzie jednym z największych
szpitali w kraju, z liczbą ponad 900 łóżek. W wyniku decyzji organów założycielskich Szpitali,
w 2014 r. doszło do połączenia Zamawiającego ze Szpitalem Miejskim Im, Dr E.
Sonnenberga w Łodzi oraz z Wojewódzkim Centrum Ortopedii I Rehabilitacji Narządu Ruchu
im. Dr Z, Radlińskiego w Łodzi. Kliniki i Oddziały wchodzące w skład wymienionych szpitali,
jak również szpitala przyłączonego do Zmawiającego w 2010 r. - Szpitala im. Sterlinga, są
systematycznie przenoszone do Centrum Kliniczno - Dydaktycznego, położonego w Łodzi,
przy ul, Pomorskiej 251. Ponadto, z uwagi na specyfikę prowadzonej przez Zamawiającego
działalności – udzielanie świadczeń zdrowotnych, której zakres jest zależny od stanu zdrowia
i Ilości pacjentów, jak również od polityki finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia,
Zamawiający w postanowieniach SIWZ przewidział możliwość zmiany o 30% metrażu
powierzchni. Tym samym, każdy z wykonawców na równych zasadach ma możliwość
uwzględnienia takiej zmiany przy kalkulowaniu ceny za 1 m2 powierzchni, której będzie
dotyczyła świadczona usługa; 3) Zamawiający nie widzi żadnych podstaw do dokonywania
zmian postanowień zawartych w Rozdziale VI pkt. 3 i 3.5 SIWZ w sposób wskazany przez
Odwołującego. Zmiana proponowana przez Odwołującego prowadziłaby w efekcie do
ograniczenia konkurencyjności wykonawców, do czego prowadziłaby. Zamawiający w SIWZ
zawarł niezbędne dane, by profesjonalny wykonawca potrafił zapewnić odpowiednią liczbę
osób I sprzętu niezbędnego do prawidłowej realizacji zamówienia tj. zgodnego ze złożoną
przez danego Wykonawcę ofertą. Prawidłowe wykonywanie umowy przez Wykonawcę
będzie podlegało stałej kontroli ze strony Zamawiającego przez cały okres świadczenia
usługi, w tym zwłaszcza zgodność używanych preparatów sprawdzanymi przez Zespół
Zakażeń Szpitalnych, a rygorem rozwiązania umowy z winy Wykonawcy objęte jest tylko
zaniechanie Wykonawcy wykonania obowiązku przedłożenia w ciągu pięciu dni od daty
podpisania umowy wymaganych przez Zamawiającego dokumentów.
Rozpoznając odwołanie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Wnoszący odwołanie wykonawca - Spółdzielnia Inwalidów Naprzód z Krakowa [Odwołujący],
wbrew twierdzeniom Zamawiającego, miał legitymację procesową w rozumieniu art. 179
ust.1 ustawy Pzp do wniesienia odwołania. Przedmiotem tego zamówienia jest usługa
„Sprzątanie terenów wewnętrznych i zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego
WAM - CSW w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie" i to zamówienie obejmuje
dwa pakiety: pierwszy dotyczy – sprzątania wewnątrz obiektów oraz czynności
pomocniczych przy pacjencie [Pakiet 1], a drugi - sprzątania terenów zewnętrznych [Pakiet
2]. Tak jak ustaliła Izba zarzuty w odwołaniu skierowane zostały do kryterium oceny ofert –
terminu jakości [rozdział XIII pkt 1 i 3] oraz wymagań dotyczących wadium [rozdział XVI pkt
12] ustalonych jednolicie dla obu pakietów. Ponadto zarzuty w zakresie pakietu 1 dotyczyły
podmiotowego warunku udziału w postępowaniu określonego w rozdziale IV pkt 1.4.
istotnych warunków zamówienia [siwz] i warunków przedmiotowych wynikających z rozdziału
III pkt 4 tej specyfikacji oraz jej rozdziału VI pkt 3.2, 3.3. i 3.5, a także uwagi z pkt 2
zamieszczonej w załączniku nr 1 do specyfikacji, a dotyczącej możliwości
[zmniejszania/zwiększania powierzchni sprzątanej. Zdaniem Izby podnoszone w odwołaniu
zarzuty dotyczące kryterium oceny ofert [terminu płatności], które zdaniem wykonawcy
ustalone zostało z naruszeniem art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp oraz warunków zatrzymania
wadium niezgodnych z treścią art. 46 ust.4a ustawy Pzp w przypadku ich zasadności, a
jednocześnie ich ujawnienia po upływie terminu do złożenia ofert nie pozwoliłyby
zamawiającemu zawrzeć ważnej umowy. Po złożeniu ofert nie byłaby bowiem możliwa
zmiana kryterium, czy też udzielenie zamówienia wykonawcy, którego oferta nie byłaby
prawidłowo zabezpieczona wadium. W tym przypadku – wbrew twierdzeniom
Zamawiającego – zastosowanie podstaw zatrzymania wadium z art. 46 ust. 4a ustawy Pzp w
miejsce niezgodnych [nie w pełnym zakresie wymienionych] z obowiązującym przepisem
ustawy Pzp kwestionowanym postanowieniem specyfikacji – nie byłoby dopuszczalne.
Odwołujący zatem miał możliwość powoływania się nie tylko na interes w rozumieniu
powołanego przepisu art. 179 ust.1 ustawy Pzp do wnoszenia odwołania, jak również na
hipotetyczną szkodę, którą w konsekwencji mógłby ponieść wykonawca, składając ofertę w
postępowaniu obarczonym niemożliwą do usunięcia wadą, uniemożliwiającą zawarcie
ważnej umowy, co w konsekwencji skutkowałoby obowiązkiem unieważnienie tego
postępowania i tym samym uniemożliwiałoby temu wykonawcy uzyskanie przedmiotowego
zamówienia.
Wykonawca cofnął zarzut z art. 46 ust.4a ustawy Pzp, z uwagi na wprowadzoną przez
Zamawiającego modyfikację w siwz w dostosowaniu do treści tego przepisu.
Zarzuty podniesione w odwołaniu w zakresie podtrzymanym na rozprawie podlegają one
oddaleniu.
Pierwszy z zarzutów dotyczący kryterium oceny ofert wykonawca oparł na twierdzeniu, że
termin płatności nie jest związany z przedmiotem zamówienia, co narusza wymagania
określone przepisem art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp.
Rozpoznając ten zarzut Izba miała na uwadze postanowienia preambuły do dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień
publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE jak również uchwałę Sądu Najwyższego z
dnia 18 września 2002 r., sygn. akt: III CZP 52/021.
W powołanej dyrektywie w jej punkcie 93 - w spornym zakresie – wskazano, że w zależności
od danej usługi lub danego produktu kryteria oceny ofert mogą m.in. obejmować także
warunki płatności. Także Sąd Najwyższy we wskazanej uchwale bezspornie stwierdził, że
„Termin płatności ceny może być przyjęty przez podmiot udzielający zamówienia
publicznego jako jedno z kryteriów oceny ofert (..)". Sąd m.in. również podał, że termin
płatności nie stanowi kryterium niedozwolonego, a ponadto nie dotyczy nawet pośrednio
właściwości dostawcy, jego wiarygodności finansowej oraz nie powoduje dyskryminacji
mniejszych firm. Zauważył jednocześnie, że podanie sztywnego wymogu terminu płatności
należności na rzecz wykonawcy (…) uniemożliwia uczynienie omawianego kryterium
przedmiotem korzystnej dla zamawiającego gry konkurencyjnej” Zdaniem Sądu
Najwyższego kryterium terminu płatności może mieć istotne znaczenie, jako wyznacznik
atrakcyjności oferty, przede wszystkim wówczas, (…) gdy – jak to często w polskich
warunkach bywa, zwłaszcza w zakresie służby zdrowia – zamawiający mają problemy z
płynnością finansową”. Izba w tym przypadku podzieliła pogląd Zamawiającego, że
aczkolwiek uchwała ta została wydana, gdy obowiązywała ustawa z dnia 10 czerwca 1994r.
o zamówieniach publicznych (Dz. U, z 2002 r. Nr 72, poz. 664), jednakże pozostaje ona w
pełni aktualna także na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych, albowiem zmiany legislacyjne nie dotyczyły bezpośrednio kryterium
terminu płatności, oraz nie nastąpiła radykalna poprawa sytuacji finansowej w jednostkach
służby zdrowia. Izba zauważa jednocześnie, że takie kryterium, jak termin płatności nie
powinno, co do zasady mieć znaczenia decydującego. Podobne stanowisko w powołanej
uchwale prezentował Sąd Najwyższy. Takie stanowisko wynika również z powołanej
dyrektywy, gdzie w jej punkcie 90 zaznaczono, że (…) Zamówienia powinny być udzielane
na podstawie obiektywnych kryteriów zapewniających przestrzeganie zasad przejrzystości,
niedyskryminacji i równego traktowania, z myślą o zagwarantowaniu obiektywnego
porównania relatywnej wartości ofert, tak aby ustalić – w warunkach efektywnej konkurencji –
która z ofert jest najkorzystniejsza ekonomicznie.” Wykonawca, wskazując na niską wagę
procentową dla kryterium – termin płatności - 1 % nie wykazywał w tym przypadku
nieobiektywności tego kryterium, a wyłącznie jego niezgodność z przepisami ustawy Pzp.
Izba zwraca również uwagę, że proponowana przez wykonawcę zmiana mogłaby dotyczyć
tylko pakietu 1, albowiem podane - w sugerowanym kryterium „Koncepcja Wykonania Usługi”
z wagą 30 % - podkryteria nie są adekwatne do pakietu 2, który obejmuje wyłącznie
sprzątanie terenów zewnętrznych, co z obiektywnych względów nie wymaga stosowania
szczególnego reżimu procedur i środków, które dotyczą sprzątania wewnątrz obiektu, w tym
części medycznej szpitalnej oraz usług pomocniczych na rzecz pacjenta.
W odniesieniu do zarzutu związanego z postanowieniem rozdziału IV pkt 1.4. Izba
stwierdza, że ustawa Pzp wymaga, aby opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków
m.in. dotyczącego wiedzy i doświadczenia był związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia [art. 22 ust. 4]. Z ustawy Pzp wynika również, że
ustalone warunki, oraz opis sposobu dokonania oceny ich spełniania mają na celu
zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia
[art. 22 ust. 5]. Przedmiotem tego zamówienia – jak już wskazano - jest usługa obejmująca
sprzątanie wewnątrz obiektów oraz czynności pomocnicze przy pacjencie [Pakiet 1], a drugi -
sprzątania terenów zewnętrznych [Pakiet 2]. Zamawiający w specyfikacji ustalił jednolicie
warunek dla obu pakietów, różnicując tylko wymaganą wartość usługi [dla pakietu 1 – 1 mln
zł, a dla drugiego – 150 tys. zł]
Zdaniem Izby, opisując kwestionowany warunek udziału w postępowaniu Zamawiający nie
naruszył zasad wynikających z art. 7 ustawy Pzp - dopuścił w tym zakresie większą
konkurencję w postępowaniu. Podobnie nie naruszył wymagań przepisu art. 22 ust 4 ustawy
Pzp, albowiem sporny warunek związany jest z przedmiotem zamówienia [zamówienia
obejmuje nie tylko część medyczna, ale i niemedyczna oraz sprzątanie zewnętrzne
obiektów]. Tym samym ten warunek nie mógł być tożsamy z tym przedmiotem zamówienia,
czego w istocie domaga się Odwołujący. Także zdaniem Izby możliwe jest opisanie warunku
w taki sposób, aby dopuszczona została większa konkurencję i szerszy dostęp do danego
zamówienia, a za naruszenie w tym zakresie przepisów ustawy Pzp można uznać jedynie –
tak jak podkreśla się w orzecznictwie - opis warunku ograniczający w sposób
nieuzasadniony dostęp do zamówienia określonym wykonawcom, niewynikający z
uzasadnionych potrzeb zamawiającego. Tak jak wyjaśnił w odpowiedzi Zamawiający, w
treści specyfikacji szczegółowo zostały określone wymagania dotyczące wykonania usługi
wewnątrz obiektu szpitala, m.in. zarówno co do rodzajów czynności i ich częstotliwość, jakie
są wymagane od wykonawcy w zależności od części powierzchni, której dotyczą (z
podziałem na część niemedyczną, medyczną i medyczną podwyższonego ryzyka),
stosowanych właściwych środków czyszczących i dezynfekujących, wykazanych w ofercie i
zasady ich zmiany, kwalifikacji personelu, który będzie wykonywał czynności, z obowiązkiem
odbywania bieżącego szkolenia pracowników przez cały okres trwania umowy [w zakresie;
zasad sprzątania w szpitalu, technologii sprzątania, obsługi specjalistycznego sprzętu,
używanych środków chemicznych, przeszkolenia osób faktycznie wykonujących usługę w
oparciu o dokumenty przekazane przez Zespół Zakażeń Szpitalnych Zamawiającego w
zakresie obowiązujących w szpitalu procedur] oraz określono wymagania postępowania z
odpadami, w tym odpadami medycznymi zgodnie z obowiązującymi przepisami. Izba
podzieliła także stanowisko Zamawiającego, że zgodnie ze specyfikacją czynności przy
pacjencie są czynnościami pomocniczymi i mogą dotyczyć tylko czynności polegających na
(…) przynoszeniu i wynoszeniu do pacjenta sprzętu sanitarnego (bez kontaktu z chorym) np.
miski do mycia chorych, podkładki pod baseny, podkładki od kaczki, miski nerkowe (zał. nr
5.1 do siwz poz. 47, zał. nr 5,3 do SIWZ poz. 54). Reasumując Izba zauważa także, że
celem postępowania odwoławczego przed Izbą jest sanowanie naruszeń ustawy Pzp
negatywnie wpływających na interes danego wykonawcy w uzyskaniu zamówienia oraz
poniesienie, względnie możliwość poniesienia szkody. W tym przypadku Odwołujący nie
wykazał, aby zaskarżone postanowienie specyfikacji, co do tego warunku udziału w
jakikolwiek sposób ograniczało wykonawcę w złożeniu oferty, tym bardziej – jak podał
zamawiający - świadczy on usługi sprzątania od wielu lat, w tym także usługę sprzątania
dla Zamawiającego.
Wnoszący odwołanie wykonawca nie wykazał również, zdaniem Izby, w jaki sposób
kwestionowane postanowienia specyfikacji dotyczące warunków przedmiotowych
zamówienia z rozdziału III pkt 4 oraz jej rozdziału VI pkt 3.2, 3.3. i 3.5, a także postanowienie
z pkt 2 do uwagi zamieszczonej w załączniku nr 1 do siwz, uniemożliwiają wykonawcy
złożenie oferty w przedmiotowym postępowaniu.
Izba ustaliła, że w Ogłoszeniu o zamówieniu w sekcji II.1.2 zawarto taki opis przedmiotu
zamówienia jak w rozdziale II specyfikacji. Miejsca wykonania usługi zarówno dla Pakietu 1
jak i Pakietu 2 zostały określone w rozdziale III specyfikacji. W obu pakietach wskazano na
obiekt USK - WAM w Łodzi przy ulicy Pieniny, a przypadku Pakietu 1 wskazano także na
powierzchnie USK im. WAM - CSW. Łączna powierzchnia dla Pakietu 1 określona została
na 71.023,13 m2 [USK - WAM w Łodzi – 64.301,73 m2 i USK im. WAM -CSW - 6.721,40
m2]. Taka łączna powierzchnia została także podana w załączniku nr 1 – Formularzu
asortymentowo-cenowym. Zatem pominięcie w tym Formularzu lokalizacji „Pieniny" jest
niewątpliwie oczywistą omyłką, która została zmodyfikowana przez Zamawiającego.
Niewątpliwie także, ta „niejednoznaczność" jak określił Odwołujący mogła być w pierwszej
kolejności bez żadnych trudności wyjaśniona w trybie art. 38 ust.1 ustawy Pzp. Izba zauważa
także, że dla lokalizacji tego obiektu w rozdziale III podano całkowitą powierzchnię do
sprzątania [podobnie jak dla innych lokalizacji] i tym samym omyłkowe nie ujęcie w
załączniku do specyfikacji tego obiektu nie uniemożliwiałoby wykonawcy złożenie oferty w
przedmiotowym postępowaniu.
W przypadku zarzutów skierowanych do postanowień rozdziału VI pkt. 3.2, 3.3. i 3.5
specyfikacji, a dotyczących wymaganego wykazu personelu oraz sprzętu i dezynfektariusza
dostarczanych przez wykonawcę po zawarciu umowy Izba stwierdza, że to wymagania także
nie uniemożliwia wykonawcy złożenie oferty w przedmiotowym postępowaniu. Zdaniem Izby
w specyfikacji Zamawiający zawarł niezbędne dane, pozwalające profesjonalnemu
wykonawcy zapewnienie odpowiedniej liczby osób i sprzętu oraz środków niezbędnych do
prawidłowej realizacji zamówienia zgodnych z wymaganiami z załącznika nr 8 specyfikacji a
sprawdzanymi przez Zespół Zakażeń Szpitalnych, Jak zauważył Zamawiający rygorem
rozwiązania umowy z winy wykonawcy objęte jest tylko zaniechanie wykonawcy wykonania
obowiązku przedłożenia w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy wymaganych przez
Zamawiającego dokumentów.
W kwestionowanym punkcie 2 w uwadze zamieszczonej na formularzu
asortymentowo - cenowym – załącznik nr 1 do siwz Zamawiający podał, że przewiduje
możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu powierzchni przeznaczonej do sprzątania o
ok. 30% zgodnie z ceną oferty przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy. Z
kolei w pkt 1 tej uwagi zaznaczono, że wyłączenie powierzchni z użytkowania może być
spowodowane modernizacją, remontem oraz inną okoliczności]ą. Tym samym wskazywany
przez wykonawcę na rozprawie § 5 wzoru umowy dotyczy tylko sytuacji przewidzianej w
punkcie 1 uwagi. W tym punkcie [podobnie w § 5 umowy] zaznaczono również, że w tym
przypadku nastąpi proporcjonalne zmniejszenie wartości w danym miesiącu - płatność
dotyczyć będzie dni faktycznie świadczonej usługi. Izba ustaliła także, że wykonawca jest
zobowiązany w formularzu asortymentowo - cenowym wskazać cenę jednostkową za
sprzątanie 1 m2 powierzchni i na podstawie tej ceny zgodnie z § 6 wzoru umowy ma być
ustalane wynagrodzenie wykonawcy. To oznacza, że płatność będzie dotyczyła faktycznie
sprzątanej powierzchni, a wykonawca mając świadomość np. zwiększenia powierzchni
sprzątanej o 30 % zobowiązany jest składając ofertę, i następnie po zawarciu umowy, mieć
na uwadze konieczność zapewnienia warunków organizacyjnych dla realizacji usługi na
nowej powierzchni. Izba w tym przypadku uwzględniała również argumentację
Zamawiającego, że specyfika organizacyjna przedsięwzięcia związana z wieloletnią budową
obiektów oraz sukcesywnym ich uruchomianiem i włączaniem w struktury organizacyjne
Zamawiającego, a także specyfika prowadzonej przez Zamawiającego działalności –
udzielanie świadczeń zdrowotnych, której zakres jest zależny od stanu zdrowia i Ilości
pacjentów, jak również od polityki finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia - uzasadniała
prognozowanie w postanowieniach specyfikacji możliwości zmiany o 30% metrażu
powierzchni sprzątanej. Także zdaniem Izby każdy z wykonawców na równych zasadach ma
możliwość uwzględnienia takiej zmiany przy kalkulowaniu opłacalności ceny za 1 m2
powierzchni, której będzie dotyczyła świadczona usługa, w szczególności gdyby nastąpiło jej
zmniejszenie. Tym samym sporny punkt nie uniemożliwia złożenia oferty w tym
postępowaniu, jak również nie narusza ograniczeń wynikających z przepisu art. 140 ust.1
ustawy Pzp, albowiem wzór umowy przewiduje także w § 13 pkt 2.3 możliwość zmiany
umowy w razie np. konieczności dodatkowego świadczenia usługi w innej lokalizacji lub
ograniczenia świadczenia usługi.
W konkluzji Izba stwierdza, że odwołanie podlega oddaleniu, albowiem wskazywane
w odwołaniu przez wykonawcę naruszenia art. 92 ust.2 i 2a ustawy Pzp, art. 29 ust. 1 i ust. 2
oraz art. 7 ust.1 ustawy Pzp, a także art. 140 ust.1 ustawy Pzp nie podlegają uwzględnieniu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sprawy na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp, uwzględniając przepisy rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
WYROK
z dnia 18 listopada 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk
Izabela Niedziałek-Bujak
Andrzej Niwicki
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 listopada 2014 r. przez
wykonawcę Spółdzielnia Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul. Żabiniec 46, 31-215
Kraków w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM Uniwersytetu Medycznego –
Centralny Szpital Weteranów, ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź,
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Spółdzielnia Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul.
Żabiniec 46, 31-215 Kraków i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez
Spółdzielnię Inwalidów Naprzód w Krakowie, ul. Żabiniec 46, 31-215 Kraków tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Łodzi.
Przewodniczący: …………………………
…………………………
…………………………
Sygn. akt: KIO 2349/14
Uzasadnienie
Postępowanie prowadzone jest przez Zamawiającego – Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - Centralny Szpital Weteranów na podstawie ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.)
[ustawa Pzp), w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest usługa
„Sprzątanie terenów wewnętrznych i zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego
WAM - CSW w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie". To zamówienie obejmuje
dwa pakiety. Pierwszy dotyczy – sprzątania wewnątrz obiektów oraz czynności
pomocniczych [Pakiet 1] oraz Drugi - sprzątanie terenów zewnętrznych [Pakiet 2].
Wykonawca - Spółdzielnia Inwalidów Naprzód z Krakowa [Odwołujący] wniósł odwołanie
wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(dalej: SIWZ), zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu: (1) art. 91 ust.2 i 2a ustawy
Pzp z uwagi na wprowadzenie, jako kryterium oceny ofert obok ceny - terminu płatności tj.
kryterium, które nie jest związane z przedmiotem zamówienia; (2) art. 22 ust. 4 ustawy Pzp z
uwagi na wprowadzenie przez Zamawiającego opisu sposobu dokonania oceny spełnienia
warunku wiedzy i doświadczenia niezwiązanego z przedmiotem zamówienia; (3) art. 46 ust.
4a Pzp z uwagi na opisanie warunków zatrzymania wadium niezgodnie z treścią tego
przepisu; oraz (4) art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust 1 ustawy Pzp z uwagi na opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz w sposób utrudniający
uczciwą konkurencję; i (5) art. 140 ust 1 ustawy Pzp z uwagi na opisanie świadczenia
wykonawcy wynikającego z projektu umowy w sposób odmienny od świadczenia, które
wynikać będzie z treści oferty. Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu zmiany:
I. rozdziału XIII SIWZ oraz sekcji IV.2.1) i wykreślenie terminu płatności, jako kryterium oceny
ofert oraz wprowadzenie zamiast tego kryterium innego odnoszącego się do przedmiotu
zamówienia oraz wprowadzenie odpowiedniej wagi dla kryterium poza cenowego np.
Koncepcja Wykonania Usługi - 30 %, a cenie przypisanie wagi – 70%. Wykonawca wskazał
także na sposób oceny ofert, opisując również przykładowo podkryteria w proponowanym
nowym kryterium w miejsce dotychczasowego kryterium – termin płatności;
II. sekcji IV „Warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny spełnienia tych
warunków” pkt 2 SIWZ oraz Sekcji III.2.1 pkt 2 ogłoszenia w brzmieniu: „Wykonawca
ubiegający się o udzielnie zamówienia w zakresie pakietu 1 na potwierdzenie warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, powinien wykazać, że wykonał
/lub wykonuje/ należycie, co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych wraz z
czynnościami pomocniczymi przy pacjencie o wartości nie mniejszej niż: 1 000 000,00 PLN
każda”.;
III. rozdziału XVI pkt. 12 SIWZ i zastąpienie tego punktu postanowieniem o następującej treści:
„Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na
wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3, z przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył
dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1, pełnomocnictw, listy
podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5,
lub informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej, lub nie wyraził zgody na
poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3, co powodowało brak możliwości
wybrania oferty złożonej przez wykonawcę, jako najkorzystniejszej”;
IV. załącznika nr 1 do SIWZ dla pakietu 1 i wykreślenie postanowienia „Zamawiający przewiduje
możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu powierzchni przeznaczonej do sprzątania o
ok. 30% zgodnie z ceną oferty przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy”,
zmianę wielkości realizowanej usługi poprzez zmniejszenia/zwiększenia metrażu sprzątanej
powierzchni w zakresie 30%.
W odniesieniu do Pakietu 1 wniósł również o opisanie przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący przy uwzględnieniu wszystkich wymagań i okoliczności
mogący mieć wpływ na sporządzenie oferty tj. zgodny z art. 29 ust 1 i 2 ustawy Pzp i art. 7
ust. 1 ustawy Pzp i wprowadzenie wymogu załączenia do oferty dokumentów, o których
mowa w rozdziale VI pkt 3 SIW: Wykazu sprzętu z określeniem ilości i rodzaju sprzętu oraz
urządzeń niezbędnych do wykonywania usług; Dezynfektariusz, [który powinien zawierać
wykaz preparatów dezynfekcyjnych, preparatów myjących i innych środków czyszczących i
konserwujących niezbędnych do zapewnienia prawidłowej realizacji usługi wraz z podaniem:
nazwy preparatu, przeznaczenia, spektrum działania, stężenia procentowego, czasu
działania, sposobu sporządzania jednego litra roztworu roboczego, sposobu używania
preparatu] oraz wykreślenie wymogu dołączenia Zamawiającemu wyżej wymienionych
dokumentów w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod rygorem rozwiązania umowy
z winy wykonawcy.
W uzasadnieniu odwołania w zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp
podał, że Zamawiający w rozdziale XIII pkt 3 SIWZ oraz sekcji IV.2.1) ogłoszenia o
zamówieniu, jako kryterium udzielenia zamówienia określił cenę - 99% oraz termin płatności
- 1%. Zgodnie z art. 91 ust. 2 kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria
odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Jego zdaniem kryterium oceny „termin płatności”
nie odnosi się do przedmiotu zamówienia, w związku z tym nie mieści się w katalogu innych,
poza cenowych kryteriów oceny ofert, których zastosowanie dopuszcza ustawa Pzp zgodnie
z art. 91 ust. 2 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego (…) Przez kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia należy rozumieć takie kryteria, które dotyczą obowiązków
wykonawców, przedmiotu jego zobowiązania. Natomiast termin płatności odnosi się do
zobowiązania Zamawiającego. Ponadto Zamawiający określił wagę poza cenowego
kryterium oceny ofert na poziomie 1% i stosując się do wskazanego wzoru, wykonawca,
który zaoferuje najdłuższy termin płatności otrzyma tylko 1 pkt, więc rzeczywistym kryterium
oceny ofert nadal pozostaje tylko cena. Podkreślił, (…) Taki stan rzeczy narusza dyspozycję
art. 91 ust 2a Pzp, zgodnie, z którym kryterium ceny nie może być zastosowane, jako jedyne
kryterium oceny ofert chyba, że przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma
ustalone standardy, co nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Celem wprowadzenia ust. 2a
Pzp było zapewnienie wyboru takiego wykonawcy, który nie będzie oferował towarów, czy
usług o obniżonej jakości”. Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący zaproponował, aby
wprowadzić kryteria oceny ofert: Cena - 70 % B. Koncepcja Wykonania Usługi - 30 %.
Zaproponował także sposób oceny ofert, także w sugerowanym kryterium.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 22 ust.4 ustawy Pzp podał, że (…) Zamawiający w
treści SIWZ (sekcja IV „Warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny
spełnienia tych warunków” pkt 2) oraz treści Sekcji III.2.1 2 ogłoszenia opisał sposób
dokonania oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia w pakiecie 1 poprzez określenie, że Wykonawca spełnia niniejszy warunek,
jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, Wykonawca wykonał /lub wykonuje/
należycie co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych lub biurowych lub biurowo
- dydaktycznych lub dydaktycznych, o łącznej wartości nie mniejszej niż: 1 000 000,00 PLN”.
Zdaniem wykonawcy (…) Powyższy, opis sposobu oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia jest niezwiązany z przedmiotem
zamówienia, a tym samym jest niezgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp opis sposobu dokonywania oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 powinien być związany z
przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Przedmiotem
niniejszego postępowania jest wykonywanie usługi sprzątania wewnątrz obiektów oraz
czynności pomocnicze przy pacjencie- pakiet 1 oraz usługi sprzątania terenów zewnętrznych
- pakiet 2. Ukształtowanie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia powinno być zatem - zgodnie z dyspozycja w/w przepisu - określone w ten
sposób, że Wykonawca winien legitymować się wiedzą i doświadczeniem w wykonaniu
usługi sprzątania obiektu szpitalnego oraz świadczenia usług przy pacjencie w obiektach
szpitalnych. Natomiast Zamawiający w treści SIWZ oraz ogłoszeniu o zamówieniu warunek
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia określił w taki sposób, że
wykonawca spełnia ten warunek, jeżeli wykonał (wykonuje) usługi sprzątania obiektów
biurowych lub biurowo - dydaktycznych lub dydaktycznych. Powyższych usług - nie można
uznać za usługi związane z przedmiotem zamówienia (a więc adekwatne do przedmiotu
zamówienia, odpowiadające temu przedmiotowi). Biorąc pod uwagę rodzaj, zakres i wielkość
zamówienia będącego przedmiotem prowadzonego postępowania przetargowego,
Wykonawca ubiegający się o udzielnie zamówienia w zakresie pakietu 1 na potwierdzenie
warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, powinien wykazać, że
wykonał /lub wykonuje/ należycie co najmniej dwie usługi sprzątania obiektów szpitalnych
wraz z czynnościami pomocniczymi przy pacjencie o wartości nie mniejszej niż: 1 000
000,00 PLN każda”.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 46 ust.4a ustawy Pzp podał, że postanowienie rozdziału
XVI pkt 12 SIWZ [ „Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli Wykonawca w
odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 PZP, nie złożył dokumentów lub
oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 lub pełnomocnictw, chyba, że udowodni, że
wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie”] jest niezgodne z obecnie obowiązującymi
art. 46 ust. 4a ustawy Pzp. W myśl tego przepisu: „Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z
odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3, z
przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa
w art. 25 ust. 1, pełnomocnictw, listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, o
której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5, lub informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej,
lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3, co
powodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez wykonawcę jako
najkorzystniejszej”.
Zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp wykonawca skierował do postanowień
specyfikacji odnoszących się do pakietu 1 i stwierdził, co następuje:
1) (…) W sekcji II. 1.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w Rozdz. III pkt 4 SIWZ Zamawiający
zawarł informacje, iż wśród obiektów szpitalnych, na których będzie świadczona usługa
stanowiąca przedmiot zamówienia pakietu nr 1, są obiekty położone przy ul. Pieniny,
natomiast w formularzu asortymentowo-cenowym - załącznik nr 1 do SIWZ dla pakietu 1, w
kolumnie „Obiekt USK -WAM w Łodzi” obiekty szpitalne przy ul. Pieniny nie zostały
wymienione. Niejednoznaczne zapisy dotyczące lokalizacji obiektów, w których ma być
świadczona usługa sprzątania mają istotny wpływ na przygotowanie ofert przez
wykonawców np. uwzględnienie odpowiedniej obsady osobowej personelu sprzątającego na
poszczególnych obiektach szpitalnych, a więc utrudniają zachowanie uczciwej konkurencji;
2) skutkiem zapisu w formularzu asortymentowo-cenowym - załącznik nr 1 do SIWZ dla
pakietu 1: [Uwaga 2. „Zamawiający przewiduje możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu
powierzchni przeznaczonej do sprzątania o ok. 30% zgodnie z ceną oferty
przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy”] – następuje zmiana wielkości
realizowanej usługi - zmniejszenie/zwiększenie metrażu sprzątanej powierzchni w zakresie
30% - co uniemożliwia wykonawcom prawidłowe skalkulowanie ceny oferty, bez narażania
ich na ewentualne straty, utrudniając w ten sposób zachowanie zasad uczciwej konkurencji,
naruszając tym samym zapisy art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust 1 ustawy Pzp. Stosownie
do postanowienia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty, przy czym przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję;
3) zgodnie z rozdziałem VI pkt 3 SIWZ w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod
rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy, zamawiający wymaga przedstawienia
wykazu sprzętu niezbędnego do wykonywania usługi, który to wykaz powinien być
przedłożony w ofercie, co pozwoliłoby Zamawiającemu na weryfikację, czy dany wykonawca
będzie używał do wykonania usługi odpowiedniego sprzętu, w odpowiedniej ilości i o
odpowiedniej jakości, zapewniając bezpieczeństwo swoim pracownikom, jak i innym osobom
przebywającym w placówce. Daje to także Zamawiającemu możliwość egzekwowania od
wykonawcy, aby stosował sprzęt, w odpowiedniej ilości zadeklarowanej przez w ofercie
przetargowej, utrzymując wysoką jakość świadczonej usługi oraz ciągłość pracy;
4) zgodnie z rozdziałem VI pkt 3.5 SIWZ także w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy
pod rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy, zamawiający wymaga przedstawienia
wykazu ilościowego pracowników przeznaczonych do realizacji poszczególnych zadań i ich
przyporządkowanie do poszczególnych komórek organizacyjnych Zamawiającego. Zgodnie z
brzmieniem załącznika nr 9 do SIWZ wskazał na minimalną liczbę osobo etatów, ale
pracującą w poszczególnych obiektach tylko w godz. 22-6. Brak jest natomiast w SIWZ
wymogów, co do minimalnej ilości pracowników niezbędnej do realizacji poszczególnych
zadań w poszczególnych komórkach zamawiającego, co pozwala wykonawcom na
dowolność w tym zakresie, co może spowodować, iż wykonawca w celu uzyskania
zamówienia w celu zminimalizowania kosztów ograniczy liczbę pracowników
przeznaczonych do realizacji usługi, nie zapewniając tym samym należytego wykonania
usługi. Odwołujący wniósł o wprowadzenie w SIWZ zapisów określających minimalną ilości
pracowników przeznaczonych do realizacji poszczególnych zadań i ich przyporządkowanie
do poszczególnych komórek organizacyjnych Zamawiającego, oraz wykreślenie wymogu
dołączenia w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod rygorem rozwiązania umowy z
winy wykonawcy tego wykazu ilościowego pracowników przeznaczonych do realizacji
poszczególnych zadań i ich przyporządkowanie do poszczególnych komórek
organizacyjnych Zamawiającego, który to wykaz powinien być przedłożony w ofercie, co
pozwoliłoby Zamawiającemu na weryfikację, czy dany wykonawca do realizacji usług
będących przedmiotem zamówienia, będzie dysponował odpowiednią ilością personelu. Daje
to także Zamawiającemu możliwość egzekwowania od wykonawcy, aby do realizacji
zamówienia zapewnił odpowiednią obsadę osobową, w ilości zadeklarowanej przez w ofercie
przetargowej, utrzymując wysoką jakość świadczonej usługi oraz ciągłość pracy;
5) w rozdziale VI pkt 3 SIWZ również w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy pod
rygorem rozwiązania umowy z winy wykonawcy Zamawiający żąda przedstawienia
dezynfektariusza zatwierdzonego przez Zespół Zakażeń Szpitalnych, który powinien
zawierać m.in. po jednym preparacie z grupy preparatów dezynfekcyjnych i grupy
preparatów myjących oraz: nazwę preparatu, przeznaczenie, spektrum działania, stężenie
procentowe, czas działania, sposób sporządzania jednego litra roztworu roboczego, sposób
używania preparatu, to dokument powinien być przedłożony w ofercie, co pozwoliłoby
Zamawiającemu na weryfikację stosowanych środków zgodnie z wymaganiami zapewniając
tym samym należyte wykonanie usługi.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie odwołania, oraz
obciążenie Spółdzielni Inwalidów Naprzód w Krakowie kosztami postępowania. W
uzasadnieniu podniósł, że to odwołanie powinno być oddalone z uwagi na brak legitymacji
czynnej po stronie Odwołującego, albowiem wykonawca ma co prawda interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, jednakże, zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie wykazał,
iż poniósł lub może ponieść szkodę wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy. Odwołujący nie wykazał również związku przyczynowego pomiędzy tą szkodą a
naruszeniem przepisów ustawy Pzp, co jest elementem niezbędnym. W ocenie
Zamawiającego, treść wniesionego odwołania wskazuje, że celem Odwołującego jest
dokonanie zmian postanowień SIWZ w taki sposób, by de facto ograniczyły
konkurencyjność. Zwrócił również uwagę, że postanowienia SIWZ i Ogłoszenia dotyczące
przedmiotowego postępowania są w zasadzie, (za wyjątkiem dodatkowego kryterium oceny
ofert), tożsame z postanowieniami SIWZ i Ogłoszenia dotyczącymi postępowania
prowadzonego w 2013 r. przez Zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego; na
usługę sprzątania terenów wewnętrznych I zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala
Klinicznego Im, WAM - C5W w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie
(postępowanie numer 393/PN/ZP/U/2013), w którym to postępowaniu Odwołujący
uczestniczył w ramach Konsorcjum. Oferta Odwołującego została wówczas uznana za
najkorzystniejszą, a udzielone zamówienie jest nadal realizowane. Dlatego też, w treści
niniejszego odwołania nie tylko brak wykazania szkody, jaką Odwołujący poniósł lub może
ponieść szkodę wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, ale również nie
został wykazany brak możności złożenia przez Odwołującego oferty.
Odnosząc się do poszczególnych, zdaniem zamawiającego, bezpodstawnych zarzutów,
stwierdził, co następuje:
1. katalog kryteriów oceny ofert określony w art. 91 ust. 2 ustawy Pzp jest katalogiem
otwartym, i ta ustawa nie zakazuje stosowania kryterium terminu płatności, który bezspornie
należy do sposobu realizacji zamówienia, nie narzuca także Zamawiającemu jaką wagę ma
przypisać poszczególnym kryteriom. Możliwość zastosowania terminu płatności jako
kryterium oceny ofert potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z 18 września 2002 r., sygn. akt:
III CZP 52/021, który stwierdził. że: „Termin płatności ceny może być przyjęty przez podmiot
udzielający zamówienia publicznego jako jedno z kryteriów oceny ofert {..)" Podkreślił, że
(…) Choć uchwała Sądu Najwyższego została wydana, gdy obowiązywała ustawa z dnia 10
czerwca 1994r, o zamówieniach publicznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664) pozostaje w
pełni aktualna także na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień
publicznych. Dalej podał, że maksymalny termin płatności określony przez Zamawiającego
(60 dni) jest także zgodny z przepisami ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w
transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 403). Odnosząc się do propozycji
Odwołującego, co do zastosowania kryterium oceny ofert w postaci: „Koncepcja wykonania
usługi', Zamawiający podniósł, że postępowanie obejmuje dwa zadania; sprzątanie wewnątrz
obiektów oraz czynności pomocnicze przy pacjencie [pakiet 1] i sprzątanie terenów
zewnętrznych [pakiet 2]. Proponowane kryterium jest pozbawione jakiegokolwiek związku z
przedmiotem zamówienia określonym w zadaniu drugim. Proponowane zasady
zastosowania tego kryterium zawierają nieostre określenia, oparte na subiektywnej ocenie,
co jest sprzeczne z ustawą Pzp i przyjęcie przez Zamawiającego kryterium ocen
proponowanego przez tylko jednego z potencjalnych wykonawców byłoby naruszeniem
podstawowej zasady zamówień publicznych - zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców.
2. opisując warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadanej przez wykonawców
wiedzy i doświadczenia Zamawiający uwzględnił zarówno zasady wynikające z art. 7 ustawy
Pzp - dopuścił w tym zakresie większą konkurencję w postępowaniu, jak i wymagania
przepisu art. 22 ust 4 ustawy Pzp. Podał również, że (…) Przedmiotem zamówienia w
prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu bezspornie jest usługa sprzątania.
Usługa sprzątania wewnątrz obiektów (Pakiet 1), co jest istotne, a co pominął Odwołujący,
obejmuje jak wynika z treści SIWZ zarówno część medyczną, jak i część niemedyczną
przedmiotowych obiektów. W zakres powierzchni części niemedycznej, jak wynika t
załącznika do SIWZ wchodzą m. in. biura - 1 pomieszczenia dydaktyczne, które z uwagi na
status Zamawiającego - Szpital Uniwersytecki, są niezbędne do prowadzenia Jego
statutowej działalności”. Wskazując na orzecznictwo KIO podał, że opis warunku udziału w
postępowaniu w oparciu o art. 22 ust. 4 ustawy Pzp jest odrębną Instytucją od opisu
przedmiotu zamówienia dokonywanego w oparciu o art. 29 ustawy Pzp. Opis warunku
powinien być związany z przedmiotem zamówienia, jednak nie musi, a nawet nie powinien z
nim być tożsamy, Zamawiający może opisać warunek w taki sposób, aby dopuścić większą
konkurencję I dostęp do danego zamówienia. Za naruszenie w tym zakresie przepisów
ustawy Pzp można uznać jedynie opis warunku ograniczający dostęp do zamówienia
określonym wykonawcom. Według jego oceny - wykonawcy, którzy wykażą spełnienie
opisanego przez Zamawiającego warunku w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia,
określonego proporcjonalnie do specyfiki zamówienia i uzasadnionych potrzeb
Zamawiającego - będą zdolni należycie wykonać zamówienie. Reasumując stwierdził, że w
przypadku części medycznej szpitala, wykonawca musi uwzględnić m.in. odpowiedni dobór
metod, sprzętu i środków utrzymania czystości gwarantujących utrzymanie reżimu
sanitarnego 1, zapobieżenie zakażeniom wewnątrzszpitalnym. Podkreślił, że Zamawiający
w treści SIWZ precyzyjnie I szczegółowo określił wszystkie wymagania dotyczące: (1)
stosowania przez Wykonawcę właściwych środków czyszczących i dezynfekujących,
wykazanych w ofercie. Każda zmiana wykazanego środka wymaga zgody
Zamawiającego. (2) rodzajów czynności (i ich częstotliwość), jakich wymaga od wykonawcy
w zależności od części powierzchni, której dotyczą (z podziałem na część niemedyczną,
medyczną i medyczną podwyższonego ryzyka), (3) kwalifikacji personelu Wykonawcy, który
będzie te czynności wykonywał, (4) obowiązku wykonawcy odbywania bieżącego szkolenia
pracowników przez cały okres trwania umowy w zakresie; zasad sprzątania w szpitalu,
technologii sprzątania, obsługi specjalistycznego sprzętu, używanych środków chemicznych,
przeszkolenia osób faktycznie wykonujących usługę w oparciu o dokumenty przekazane
przez Zespół Zakażeń Szpitalnych Zamawiającego w zakresie obowiązujących w szpitalu
procedur, (5) postępowania z odpadami, w tym odpadami medycznymi zgodnie z
obowiązującymi przepisami. Zamawiający dodatkowo wskazał w SIWZ jakie worki należy
stosować odpowiednio do rodzaju odpadu. W odniesieniu do czynności pomocniczych przy
pacjencie stwierdził, że z treści SIWZ ewidentnie wynika, że są one (…) czynnościami
polegającymi na: przynoszeniu i wynoszeniu do pacjenta sprzętu sanitarnego (bez kontaktu
z chorym) np. miski do mycia chorych, podkładki pod baseny, podkładki od kaczki, miski
nerkowe (zał. nr 5.1 do SIWZ poz. 47, zał. nr 5,3 do SIWZ poz. 54). Podkreślił, że czynności
pomocnicze przy pacjencie odbywać się mogą tylko w obecności pielęgniarki, która jest
uprawniona do wykonania „czynności zasadniczej" przy pacjencie. Wykonawcy
wyspecjalizowani w zakresie usług sprzątania bez trudu są zdolni wykonać zamówienie
zgodnie z wymogami Zamawiającego. Reasumując stwierdził, że uwzględnienie propozycji
Odwołującego w zakresie zmiany tego wymogu SIWZ, skutkowałoby bezzasadnym
ograniczeniem konkurencyjności i naruszało podstawowe zasady ustawy Pzp w tym z art. 7
ust.1 ustawy Pzp oraz art. 22 ust.4 ustawy Pzp. Powołując się na orzecznictwo KIO
stwierdził również, że (…) celem postępowania odwoławczego przed Izbą jest sanowanie
naruszeń ustawy Pzp negatywnie wpływających na interes danego wykonawcy w uzyskaniu
zamówienia oraz poniesienie, względnie możliwość poniesienia szkody. Postępowanie
odwoławcze zmierza zatem do zniwelowania takich naruszeń ustawy Pzp, w wyniku których
dany wykonawca nie ma możliwości uzyskania zamówienia objętego postępowaniem lub też
możliwość ta została ograniczona/utrudniona, co skutkuje powstaniem u niego szkody (także
potencjalnej). Co do zasady zatem w wyniku postępowania odwoławczego winno nastąpić
rozszerzenie możliwości pozyskania zamówienia, a nie jego zawężenie poprzez
ograniczenie kręgu wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. (...)." Podniósł
również, że Odwołujący nie wykazał, aby zaskarżone postanowienie SIWZ dotyczące
powyższego warunku udziału w jakikolwiek sposób ograniczało wykonawcę w złożeniu
oferty. Odwołujący od wielu lat świadczy usługi sprzątania, w tym także usługę sprzątania
dla Zamawiającego, a zatem może wykazać się spełnieniem kwestionowanego w odwołaniu
warunku udziału.
3. postanowienie rozdziału. XVI pkt.12 SIWZ zostało zmodyfikowane. Jednocześnie
podniósł, że przedmiotowe postanowienie SIWZ nawet o treści nieodpowiadającej
aktualnemu brzmieniu art. 46 ust. 4a ustawy Pzp w żadnej mierze na tym etapie
postępowania nie uniemożliwiało wykonawcy udziału w postępowaniu. Dopiero w przypadku,
gdyby Zamawiający dokonał czynności niezgodnej z art. 46 ust. 4a ustawy Pzp lub zaniechał
czynności objętej wymienionym przepisem ustawy - wykonawca mógłby skorzystać ze
środków ochrony, o których mowa w art. 179 ust. 1 w zw. z art. 180 ust.1 ustawy Pzp.
Dodatkowo wskazał, że w przypadku sprzeczności postanowienia SiWZ z obowiązującymi
przepisami ustawy Prawo zmówień publicznych Zamawiający miałby obowiązek stosować
przepisy ustawy Pzp.
4. kwestionowane postanowienia SIWZ, [w tym umowa jako załącznik do SIWZ] jest
zgodne z ustawą Pzp i w żadnym stopniu, wbrew twierdzeniom Odwołującego, nie narusza
art. 29 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust.1 ustawy Pzp. Ponadto Odwołujący nie wykazał w Jaki
sposób przedmiotowy zapis SIWZ uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie zamówienia w
przedmiotowym postępowaniu oraz skutkuje szkodą, którą Odwołujący poniósł lub może
ponieść. Dalej podał, że: 1) informacje zawarte w Sekcji 11.1.2 dotyczą obu zadań objętych
tym postępowaniem przetargowym. Informacje te są całkowicie zgodne z postanowieniem
rozdziału III pkt 4 SIWZ zarówno w zakresie zadania 1 jak I zadania 2. Rozdział III pkt. 4
SIWZ zawiera także szczegółowy wykaz metrów powierzchni objętych usługą i jest on
zgodny z powierzchniami określonymi w Formularzu asortymentowo-cenowym dot. Pakietu
1. Pominięcie w Formularzu lokalizacji „Pieniny" Jest oczywistą omyłką, która już została
zmodyfikowana przez Zamawiającego. Tę „niejednoznaczność" jak określa Odwołujący
można było bez żadnych trudności wyjaśnić w trybie art. 38 ust.1 ustawy Pzp; 2) po 39
latach budowy zostało w b.r. uruchomione i włączone w struktury organizacyjne
Zamawiającego Centrum Kliniczno- Dydaktyczne, które będzie jednym z największych
szpitali w kraju, z liczbą ponad 900 łóżek. W wyniku decyzji organów założycielskich Szpitali,
w 2014 r. doszło do połączenia Zamawiającego ze Szpitalem Miejskim Im, Dr E.
Sonnenberga w Łodzi oraz z Wojewódzkim Centrum Ortopedii I Rehabilitacji Narządu Ruchu
im. Dr Z, Radlińskiego w Łodzi. Kliniki i Oddziały wchodzące w skład wymienionych szpitali,
jak również szpitala przyłączonego do Zmawiającego w 2010 r. - Szpitala im. Sterlinga, są
systematycznie przenoszone do Centrum Kliniczno - Dydaktycznego, położonego w Łodzi,
przy ul, Pomorskiej 251. Ponadto, z uwagi na specyfikę prowadzonej przez Zamawiającego
działalności – udzielanie świadczeń zdrowotnych, której zakres jest zależny od stanu zdrowia
i Ilości pacjentów, jak również od polityki finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia,
Zamawiający w postanowieniach SIWZ przewidział możliwość zmiany o 30% metrażu
powierzchni. Tym samym, każdy z wykonawców na równych zasadach ma możliwość
uwzględnienia takiej zmiany przy kalkulowaniu ceny za 1 m2 powierzchni, której będzie
dotyczyła świadczona usługa; 3) Zamawiający nie widzi żadnych podstaw do dokonywania
zmian postanowień zawartych w Rozdziale VI pkt. 3 i 3.5 SIWZ w sposób wskazany przez
Odwołującego. Zmiana proponowana przez Odwołującego prowadziłaby w efekcie do
ograniczenia konkurencyjności wykonawców, do czego prowadziłaby. Zamawiający w SIWZ
zawarł niezbędne dane, by profesjonalny wykonawca potrafił zapewnić odpowiednią liczbę
osób I sprzętu niezbędnego do prawidłowej realizacji zamówienia tj. zgodnego ze złożoną
przez danego Wykonawcę ofertą. Prawidłowe wykonywanie umowy przez Wykonawcę
będzie podlegało stałej kontroli ze strony Zamawiającego przez cały okres świadczenia
usługi, w tym zwłaszcza zgodność używanych preparatów sprawdzanymi przez Zespół
Zakażeń Szpitalnych, a rygorem rozwiązania umowy z winy Wykonawcy objęte jest tylko
zaniechanie Wykonawcy wykonania obowiązku przedłożenia w ciągu pięciu dni od daty
podpisania umowy wymaganych przez Zamawiającego dokumentów.
Rozpoznając odwołanie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Wnoszący odwołanie wykonawca - Spółdzielnia Inwalidów Naprzód z Krakowa [Odwołujący],
wbrew twierdzeniom Zamawiającego, miał legitymację procesową w rozumieniu art. 179
ust.1 ustawy Pzp do wniesienia odwołania. Przedmiotem tego zamówienia jest usługa
„Sprzątanie terenów wewnętrznych i zewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego
WAM - CSW w Łodzi oraz czynności pomocnicze przy pacjencie" i to zamówienie obejmuje
dwa pakiety: pierwszy dotyczy – sprzątania wewnątrz obiektów oraz czynności
pomocniczych przy pacjencie [Pakiet 1], a drugi - sprzątania terenów zewnętrznych [Pakiet
2]. Tak jak ustaliła Izba zarzuty w odwołaniu skierowane zostały do kryterium oceny ofert –
terminu jakości [rozdział XIII pkt 1 i 3] oraz wymagań dotyczących wadium [rozdział XVI pkt
12] ustalonych jednolicie dla obu pakietów. Ponadto zarzuty w zakresie pakietu 1 dotyczyły
podmiotowego warunku udziału w postępowaniu określonego w rozdziale IV pkt 1.4.
istotnych warunków zamówienia [siwz] i warunków przedmiotowych wynikających z rozdziału
III pkt 4 tej specyfikacji oraz jej rozdziału VI pkt 3.2, 3.3. i 3.5, a także uwagi z pkt 2
zamieszczonej w załączniku nr 1 do specyfikacji, a dotyczącej możliwości
[zmniejszania/zwiększania powierzchni sprzątanej. Zdaniem Izby podnoszone w odwołaniu
zarzuty dotyczące kryterium oceny ofert [terminu płatności], które zdaniem wykonawcy
ustalone zostało z naruszeniem art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp oraz warunków zatrzymania
wadium niezgodnych z treścią art. 46 ust.4a ustawy Pzp w przypadku ich zasadności, a
jednocześnie ich ujawnienia po upływie terminu do złożenia ofert nie pozwoliłyby
zamawiającemu zawrzeć ważnej umowy. Po złożeniu ofert nie byłaby bowiem możliwa
zmiana kryterium, czy też udzielenie zamówienia wykonawcy, którego oferta nie byłaby
prawidłowo zabezpieczona wadium. W tym przypadku – wbrew twierdzeniom
Zamawiającego – zastosowanie podstaw zatrzymania wadium z art. 46 ust. 4a ustawy Pzp w
miejsce niezgodnych [nie w pełnym zakresie wymienionych] z obowiązującym przepisem
ustawy Pzp kwestionowanym postanowieniem specyfikacji – nie byłoby dopuszczalne.
Odwołujący zatem miał możliwość powoływania się nie tylko na interes w rozumieniu
powołanego przepisu art. 179 ust.1 ustawy Pzp do wnoszenia odwołania, jak również na
hipotetyczną szkodę, którą w konsekwencji mógłby ponieść wykonawca, składając ofertę w
postępowaniu obarczonym niemożliwą do usunięcia wadą, uniemożliwiającą zawarcie
ważnej umowy, co w konsekwencji skutkowałoby obowiązkiem unieważnienie tego
postępowania i tym samym uniemożliwiałoby temu wykonawcy uzyskanie przedmiotowego
zamówienia.
Wykonawca cofnął zarzut z art. 46 ust.4a ustawy Pzp, z uwagi na wprowadzoną przez
Zamawiającego modyfikację w siwz w dostosowaniu do treści tego przepisu.
Zarzuty podniesione w odwołaniu w zakresie podtrzymanym na rozprawie podlegają one
oddaleniu.
Pierwszy z zarzutów dotyczący kryterium oceny ofert wykonawca oparł na twierdzeniu, że
termin płatności nie jest związany z przedmiotem zamówienia, co narusza wymagania
określone przepisem art. 91 ust.2 i 2a ustawy Pzp.
Rozpoznając ten zarzut Izba miała na uwadze postanowienia preambuły do dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień
publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE jak również uchwałę Sądu Najwyższego z
dnia 18 września 2002 r., sygn. akt: III CZP 52/021.
W powołanej dyrektywie w jej punkcie 93 - w spornym zakresie – wskazano, że w zależności
od danej usługi lub danego produktu kryteria oceny ofert mogą m.in. obejmować także
warunki płatności. Także Sąd Najwyższy we wskazanej uchwale bezspornie stwierdził, że
„Termin płatności ceny może być przyjęty przez podmiot udzielający zamówienia
publicznego jako jedno z kryteriów oceny ofert (..)". Sąd m.in. również podał, że termin
płatności nie stanowi kryterium niedozwolonego, a ponadto nie dotyczy nawet pośrednio
właściwości dostawcy, jego wiarygodności finansowej oraz nie powoduje dyskryminacji
mniejszych firm. Zauważył jednocześnie, że podanie sztywnego wymogu terminu płatności
należności na rzecz wykonawcy (…) uniemożliwia uczynienie omawianego kryterium
przedmiotem korzystnej dla zamawiającego gry konkurencyjnej” Zdaniem Sądu
Najwyższego kryterium terminu płatności może mieć istotne znaczenie, jako wyznacznik
atrakcyjności oferty, przede wszystkim wówczas, (…) gdy – jak to często w polskich
warunkach bywa, zwłaszcza w zakresie służby zdrowia – zamawiający mają problemy z
płynnością finansową”. Izba w tym przypadku podzieliła pogląd Zamawiającego, że
aczkolwiek uchwała ta została wydana, gdy obowiązywała ustawa z dnia 10 czerwca 1994r.
o zamówieniach publicznych (Dz. U, z 2002 r. Nr 72, poz. 664), jednakże pozostaje ona w
pełni aktualna także na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych, albowiem zmiany legislacyjne nie dotyczyły bezpośrednio kryterium
terminu płatności, oraz nie nastąpiła radykalna poprawa sytuacji finansowej w jednostkach
służby zdrowia. Izba zauważa jednocześnie, że takie kryterium, jak termin płatności nie
powinno, co do zasady mieć znaczenia decydującego. Podobne stanowisko w powołanej
uchwale prezentował Sąd Najwyższy. Takie stanowisko wynika również z powołanej
dyrektywy, gdzie w jej punkcie 90 zaznaczono, że (…) Zamówienia powinny być udzielane
na podstawie obiektywnych kryteriów zapewniających przestrzeganie zasad przejrzystości,
niedyskryminacji i równego traktowania, z myślą o zagwarantowaniu obiektywnego
porównania relatywnej wartości ofert, tak aby ustalić – w warunkach efektywnej konkurencji –
która z ofert jest najkorzystniejsza ekonomicznie.” Wykonawca, wskazując na niską wagę
procentową dla kryterium – termin płatności - 1 % nie wykazywał w tym przypadku
nieobiektywności tego kryterium, a wyłącznie jego niezgodność z przepisami ustawy Pzp.
Izba zwraca również uwagę, że proponowana przez wykonawcę zmiana mogłaby dotyczyć
tylko pakietu 1, albowiem podane - w sugerowanym kryterium „Koncepcja Wykonania Usługi”
z wagą 30 % - podkryteria nie są adekwatne do pakietu 2, który obejmuje wyłącznie
sprzątanie terenów zewnętrznych, co z obiektywnych względów nie wymaga stosowania
szczególnego reżimu procedur i środków, które dotyczą sprzątania wewnątrz obiektu, w tym
części medycznej szpitalnej oraz usług pomocniczych na rzecz pacjenta.
W odniesieniu do zarzutu związanego z postanowieniem rozdziału IV pkt 1.4. Izba
stwierdza, że ustawa Pzp wymaga, aby opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków
m.in. dotyczącego wiedzy i doświadczenia był związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia [art. 22 ust. 4]. Z ustawy Pzp wynika również, że
ustalone warunki, oraz opis sposobu dokonania oceny ich spełniania mają na celu
zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia
[art. 22 ust. 5]. Przedmiotem tego zamówienia – jak już wskazano - jest usługa obejmująca
sprzątanie wewnątrz obiektów oraz czynności pomocnicze przy pacjencie [Pakiet 1], a drugi -
sprzątania terenów zewnętrznych [Pakiet 2]. Zamawiający w specyfikacji ustalił jednolicie
warunek dla obu pakietów, różnicując tylko wymaganą wartość usługi [dla pakietu 1 – 1 mln
zł, a dla drugiego – 150 tys. zł]
Zdaniem Izby, opisując kwestionowany warunek udziału w postępowaniu Zamawiający nie
naruszył zasad wynikających z art. 7 ustawy Pzp - dopuścił w tym zakresie większą
konkurencję w postępowaniu. Podobnie nie naruszył wymagań przepisu art. 22 ust 4 ustawy
Pzp, albowiem sporny warunek związany jest z przedmiotem zamówienia [zamówienia
obejmuje nie tylko część medyczna, ale i niemedyczna oraz sprzątanie zewnętrzne
obiektów]. Tym samym ten warunek nie mógł być tożsamy z tym przedmiotem zamówienia,
czego w istocie domaga się Odwołujący. Także zdaniem Izby możliwe jest opisanie warunku
w taki sposób, aby dopuszczona została większa konkurencję i szerszy dostęp do danego
zamówienia, a za naruszenie w tym zakresie przepisów ustawy Pzp można uznać jedynie –
tak jak podkreśla się w orzecznictwie - opis warunku ograniczający w sposób
nieuzasadniony dostęp do zamówienia określonym wykonawcom, niewynikający z
uzasadnionych potrzeb zamawiającego. Tak jak wyjaśnił w odpowiedzi Zamawiający, w
treści specyfikacji szczegółowo zostały określone wymagania dotyczące wykonania usługi
wewnątrz obiektu szpitala, m.in. zarówno co do rodzajów czynności i ich częstotliwość, jakie
są wymagane od wykonawcy w zależności od części powierzchni, której dotyczą (z
podziałem na część niemedyczną, medyczną i medyczną podwyższonego ryzyka),
stosowanych właściwych środków czyszczących i dezynfekujących, wykazanych w ofercie i
zasady ich zmiany, kwalifikacji personelu, który będzie wykonywał czynności, z obowiązkiem
odbywania bieżącego szkolenia pracowników przez cały okres trwania umowy [w zakresie;
zasad sprzątania w szpitalu, technologii sprzątania, obsługi specjalistycznego sprzętu,
używanych środków chemicznych, przeszkolenia osób faktycznie wykonujących usługę w
oparciu o dokumenty przekazane przez Zespół Zakażeń Szpitalnych Zamawiającego w
zakresie obowiązujących w szpitalu procedur] oraz określono wymagania postępowania z
odpadami, w tym odpadami medycznymi zgodnie z obowiązującymi przepisami. Izba
podzieliła także stanowisko Zamawiającego, że zgodnie ze specyfikacją czynności przy
pacjencie są czynnościami pomocniczymi i mogą dotyczyć tylko czynności polegających na
(…) przynoszeniu i wynoszeniu do pacjenta sprzętu sanitarnego (bez kontaktu z chorym) np.
miski do mycia chorych, podkładki pod baseny, podkładki od kaczki, miski nerkowe (zał. nr
5.1 do siwz poz. 47, zał. nr 5,3 do SIWZ poz. 54). Reasumując Izba zauważa także, że
celem postępowania odwoławczego przed Izbą jest sanowanie naruszeń ustawy Pzp
negatywnie wpływających na interes danego wykonawcy w uzyskaniu zamówienia oraz
poniesienie, względnie możliwość poniesienia szkody. W tym przypadku Odwołujący nie
wykazał, aby zaskarżone postanowienie specyfikacji, co do tego warunku udziału w
jakikolwiek sposób ograniczało wykonawcę w złożeniu oferty, tym bardziej – jak podał
zamawiający - świadczy on usługi sprzątania od wielu lat, w tym także usługę sprzątania
dla Zamawiającego.
Wnoszący odwołanie wykonawca nie wykazał również, zdaniem Izby, w jaki sposób
kwestionowane postanowienia specyfikacji dotyczące warunków przedmiotowych
zamówienia z rozdziału III pkt 4 oraz jej rozdziału VI pkt 3.2, 3.3. i 3.5, a także postanowienie
z pkt 2 do uwagi zamieszczonej w załączniku nr 1 do siwz, uniemożliwiają wykonawcy
złożenie oferty w przedmiotowym postępowaniu.
Izba ustaliła, że w Ogłoszeniu o zamówieniu w sekcji II.1.2 zawarto taki opis przedmiotu
zamówienia jak w rozdziale II specyfikacji. Miejsca wykonania usługi zarówno dla Pakietu 1
jak i Pakietu 2 zostały określone w rozdziale III specyfikacji. W obu pakietach wskazano na
obiekt USK - WAM w Łodzi przy ulicy Pieniny, a przypadku Pakietu 1 wskazano także na
powierzchnie USK im. WAM - CSW. Łączna powierzchnia dla Pakietu 1 określona została
na 71.023,13 m2 [USK - WAM w Łodzi – 64.301,73 m2 i USK im. WAM -CSW - 6.721,40
m2]. Taka łączna powierzchnia została także podana w załączniku nr 1 – Formularzu
asortymentowo-cenowym. Zatem pominięcie w tym Formularzu lokalizacji „Pieniny" jest
niewątpliwie oczywistą omyłką, która została zmodyfikowana przez Zamawiającego.
Niewątpliwie także, ta „niejednoznaczność" jak określił Odwołujący mogła być w pierwszej
kolejności bez żadnych trudności wyjaśniona w trybie art. 38 ust.1 ustawy Pzp. Izba zauważa
także, że dla lokalizacji tego obiektu w rozdziale III podano całkowitą powierzchnię do
sprzątania [podobnie jak dla innych lokalizacji] i tym samym omyłkowe nie ujęcie w
załączniku do specyfikacji tego obiektu nie uniemożliwiałoby wykonawcy złożenie oferty w
przedmiotowym postępowaniu.
W przypadku zarzutów skierowanych do postanowień rozdziału VI pkt. 3.2, 3.3. i 3.5
specyfikacji, a dotyczących wymaganego wykazu personelu oraz sprzętu i dezynfektariusza
dostarczanych przez wykonawcę po zawarciu umowy Izba stwierdza, że to wymagania także
nie uniemożliwia wykonawcy złożenie oferty w przedmiotowym postępowaniu. Zdaniem Izby
w specyfikacji Zamawiający zawarł niezbędne dane, pozwalające profesjonalnemu
wykonawcy zapewnienie odpowiedniej liczby osób i sprzętu oraz środków niezbędnych do
prawidłowej realizacji zamówienia zgodnych z wymaganiami z załącznika nr 8 specyfikacji a
sprawdzanymi przez Zespół Zakażeń Szpitalnych, Jak zauważył Zamawiający rygorem
rozwiązania umowy z winy wykonawcy objęte jest tylko zaniechanie wykonawcy wykonania
obowiązku przedłożenia w ciągu pięciu dni od daty podpisania umowy wymaganych przez
Zamawiającego dokumentów.
W kwestionowanym punkcie 2 w uwadze zamieszczonej na formularzu
asortymentowo - cenowym – załącznik nr 1 do siwz Zamawiający podał, że przewiduje
możliwość zmniejszenia/zwiększenia metrażu powierzchni przeznaczonej do sprzątania o
ok. 30% zgodnie z ceną oferty przyporządkowaną do zmniejszanej/zwiększanej strefy. Z
kolei w pkt 1 tej uwagi zaznaczono, że wyłączenie powierzchni z użytkowania może być
spowodowane modernizacją, remontem oraz inną okoliczności]ą. Tym samym wskazywany
przez wykonawcę na rozprawie § 5 wzoru umowy dotyczy tylko sytuacji przewidzianej w
punkcie 1 uwagi. W tym punkcie [podobnie w § 5 umowy] zaznaczono również, że w tym
przypadku nastąpi proporcjonalne zmniejszenie wartości w danym miesiącu - płatność
dotyczyć będzie dni faktycznie świadczonej usługi. Izba ustaliła także, że wykonawca jest
zobowiązany w formularzu asortymentowo - cenowym wskazać cenę jednostkową za
sprzątanie 1 m2 powierzchni i na podstawie tej ceny zgodnie z § 6 wzoru umowy ma być
ustalane wynagrodzenie wykonawcy. To oznacza, że płatność będzie dotyczyła faktycznie
sprzątanej powierzchni, a wykonawca mając świadomość np. zwiększenia powierzchni
sprzątanej o 30 % zobowiązany jest składając ofertę, i następnie po zawarciu umowy, mieć
na uwadze konieczność zapewnienia warunków organizacyjnych dla realizacji usługi na
nowej powierzchni. Izba w tym przypadku uwzględniała również argumentację
Zamawiającego, że specyfika organizacyjna przedsięwzięcia związana z wieloletnią budową
obiektów oraz sukcesywnym ich uruchomianiem i włączaniem w struktury organizacyjne
Zamawiającego, a także specyfika prowadzonej przez Zamawiającego działalności –
udzielanie świadczeń zdrowotnych, której zakres jest zależny od stanu zdrowia i Ilości
pacjentów, jak również od polityki finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia - uzasadniała
prognozowanie w postanowieniach specyfikacji możliwości zmiany o 30% metrażu
powierzchni sprzątanej. Także zdaniem Izby każdy z wykonawców na równych zasadach ma
możliwość uwzględnienia takiej zmiany przy kalkulowaniu opłacalności ceny za 1 m2
powierzchni, której będzie dotyczyła świadczona usługa, w szczególności gdyby nastąpiło jej
zmniejszenie. Tym samym sporny punkt nie uniemożliwia złożenia oferty w tym
postępowaniu, jak również nie narusza ograniczeń wynikających z przepisu art. 140 ust.1
ustawy Pzp, albowiem wzór umowy przewiduje także w § 13 pkt 2.3 możliwość zmiany
umowy w razie np. konieczności dodatkowego świadczenia usługi w innej lokalizacji lub
ograniczenia świadczenia usługi.
W konkluzji Izba stwierdza, że odwołanie podlega oddaleniu, albowiem wskazywane
w odwołaniu przez wykonawcę naruszenia art. 92 ust.2 i 2a ustawy Pzp, art. 29 ust. 1 i ust. 2
oraz art. 7 ust.1 ustawy Pzp, a także art. 140 ust.1 ustawy Pzp nie podlegają uwzględnieniu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sprawy na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp, uwzględniając przepisy rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….