II CK 306/04
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CK 306/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Zbigniew Kwaśniewski
Protokolant Anna Jasińska
w sprawie z powództwa D.M. i Prokuratury Rejonowej w K. działającej na rzecz
D.M.
przeciwko Miastu K.
o przyznanie lokalu socjalnego,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 17 grudnia 2004 r.,
kasacji Prokuratora Okręgowego w K.
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 czerwca 2003 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania i orzeczenia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 18 czerwca 2003 r. oddalił apelację
powódki od wyroku Sądu Rejonowego oddalającego powództwo o przyznanie
lokalu socjalnego.
Aprobując ustalenia faktyczne i ocenę jurydyczną Sądu pierwszej instancji,
Sąd Okręgowy oparł rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach:
Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 24 stycznia 2001 r. orzekł eksmisję
powódki - a pozwanej w sprawie eksmisyjnej - z lokalu mieszkalnego nr 8
położonego w K. przy. ul. Ś. 5, nie orzekając o lokalu socjalnym. Sąd Okręgowy
wyrokiem z dnia 9 maja 2001 r. oddalił jej apelację.
Sąd Rejonowy oddalając wyrokiem z dnia 18 marca 2003 r. powództwo
w rozpoznawanej sprawie o przyznanie uprawnienia do lokalu socjalnego, powołał
jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przepis art. 35 ustawy z dnia 21 czerwca
2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ) stanowiący, że osobie, o której mowa w
art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego, jeżeli przed dniem 31
grudnia 2000 r. została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym,
nakazującym opróżnienie lokalu, a orzeczenie to nie zostało wykonane przed
dniem wejścia w życie ustawy.
W motywach stwierdził, że wprawdzie w wyroku nakazującym powódce
(pozwanej w sprawie eksmisyjnej) eksmisję nie orzeczono o lokalu socjalnym,
pomimo obowiązywania wówczas art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r.
o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, jednakże była ona zastępowana przez
adwokata i nie żądała uzupełnienia wyroku.
Uznanie przez Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 2 października
2002 r. TK K 48/01 przepisu art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie lokatorów, w zakresie
w jakim wyłącza uprawnienie do lokalu socjalnego osób, o których mowa w art. 14
ust. 4 tej ustawy, jeżeli zostały one objęte orzeczeniem sądowym nakazującym
3
opróżnienie lokalu wydanym w okresie od 31 grudnia 2000 r. do dnia wejścia
w życie ustawy, a orzeczenie nie zostało wykonane, za niezgodny z art. 32
w związku z art. 2 Konstytucji RP, zdaniem Sądu Rejonowego nie powoduje
powstania po stronie powódki uprawnienia do lokalu socjalnego.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym zdaniem Sądu Rejonowego brak jest
podstawy prawnej do orzeczenia o lokalu socjalnym.
Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację powódki, aprobując w pełni pogląd Sądu
Rejonowego, poparty przytoczoną argumentacją jurydyczną.
Prokurator Okręgowy w K., działający na rzecz powódki, w kasacji zarzucił
naruszenie przepisu art. 386 § 4 k.p.c. przez nie rozpoznanie istoty sprawy. W
konkluzji wniósł o uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpoznanie kasacji musi uwzględnić zmianę stanu prawnego wprowadzoną
ustawą z dnia 9 maja 2003 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów (Dz.U.
Nr 113, poz. 1069), która znowelizowała art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów,
dostosowując jego treść do powołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Według tego przepisu w brzmieniu obowiązującym od dnia 15 lipca 2003 r.
osobie o której mowa w art. 14 ust. 4 przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego
jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym,
chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną
decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie lub decyzja nie
zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy.
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, sąd nie może
orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: kobiety
w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy
o pomocy społecznej, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających
kryteria do otrzymania pomocy społecznej, bezrobotnych i osoby spełniającej
przesłanki określone przez radę gminy.
4
W konsekwencji takiego uregulowania, nie można odmówić słuszności
zarzutowi naruszenia przepisu art. 386 § 4 k.p.c. Wprawdzie według brzmienia
przepisu art. 35 obowiązującego w dacie orzekania przez Sąd Okręgowy, powódce
nie przysługiwało, z uwagi na datę wyroku orzekającego eksmisję, uprawnienie do
lokalu socjalnego, jednakże już wówczas przepis ten ,właśnie w zakresie w jakim
wyłączał uprawnienie do lokalu socjalnego, był uznany powołanym wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnego za niezgodny z Konstytucją. Nie mógł więc stanowić
materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 39313
k.p.c.).
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Zbigniew Kwaśniewski
Protokolant Anna Jasińska
w sprawie z powództwa D.M. i Prokuratury Rejonowej w K. działającej na rzecz
D.M.
przeciwko Miastu K.
o przyznanie lokalu socjalnego,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 17 grudnia 2004 r.,
kasacji Prokuratora Okręgowego w K.
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 czerwca 2003 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania i orzeczenia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 18 czerwca 2003 r. oddalił apelację
powódki od wyroku Sądu Rejonowego oddalającego powództwo o przyznanie
lokalu socjalnego.
Aprobując ustalenia faktyczne i ocenę jurydyczną Sądu pierwszej instancji,
Sąd Okręgowy oparł rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach:
Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 24 stycznia 2001 r. orzekł eksmisję
powódki - a pozwanej w sprawie eksmisyjnej - z lokalu mieszkalnego nr 8
położonego w K. przy. ul. Ś. 5, nie orzekając o lokalu socjalnym. Sąd Okręgowy
wyrokiem z dnia 9 maja 2001 r. oddalił jej apelację.
Sąd Rejonowy oddalając wyrokiem z dnia 18 marca 2003 r. powództwo
w rozpoznawanej sprawie o przyznanie uprawnienia do lokalu socjalnego, powołał
jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przepis art. 35 ustawy z dnia 21 czerwca
2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ) stanowiący, że osobie, o której mowa w
art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego, jeżeli przed dniem 31
grudnia 2000 r. została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym,
nakazującym opróżnienie lokalu, a orzeczenie to nie zostało wykonane przed
dniem wejścia w życie ustawy.
W motywach stwierdził, że wprawdzie w wyroku nakazującym powódce
(pozwanej w sprawie eksmisyjnej) eksmisję nie orzeczono o lokalu socjalnym,
pomimo obowiązywania wówczas art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r.
o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, jednakże była ona zastępowana przez
adwokata i nie żądała uzupełnienia wyroku.
Uznanie przez Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 2 października
2002 r. TK K 48/01 przepisu art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie lokatorów, w zakresie
w jakim wyłącza uprawnienie do lokalu socjalnego osób, o których mowa w art. 14
ust. 4 tej ustawy, jeżeli zostały one objęte orzeczeniem sądowym nakazującym
3
opróżnienie lokalu wydanym w okresie od 31 grudnia 2000 r. do dnia wejścia
w życie ustawy, a orzeczenie nie zostało wykonane, za niezgodny z art. 32
w związku z art. 2 Konstytucji RP, zdaniem Sądu Rejonowego nie powoduje
powstania po stronie powódki uprawnienia do lokalu socjalnego.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym zdaniem Sądu Rejonowego brak jest
podstawy prawnej do orzeczenia o lokalu socjalnym.
Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację powódki, aprobując w pełni pogląd Sądu
Rejonowego, poparty przytoczoną argumentacją jurydyczną.
Prokurator Okręgowy w K., działający na rzecz powódki, w kasacji zarzucił
naruszenie przepisu art. 386 § 4 k.p.c. przez nie rozpoznanie istoty sprawy. W
konkluzji wniósł o uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpoznanie kasacji musi uwzględnić zmianę stanu prawnego wprowadzoną
ustawą z dnia 9 maja 2003 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów (Dz.U.
Nr 113, poz. 1069), która znowelizowała art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów,
dostosowując jego treść do powołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Według tego przepisu w brzmieniu obowiązującym od dnia 15 lipca 2003 r.
osobie o której mowa w art. 14 ust. 4 przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego
jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym,
chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną
decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie lub decyzja nie
zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy.
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, sąd nie może
orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: kobiety
w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy
o pomocy społecznej, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających
kryteria do otrzymania pomocy społecznej, bezrobotnych i osoby spełniającej
przesłanki określone przez radę gminy.
4
W konsekwencji takiego uregulowania, nie można odmówić słuszności
zarzutowi naruszenia przepisu art. 386 § 4 k.p.c. Wprawdzie według brzmienia
przepisu art. 35 obowiązującego w dacie orzekania przez Sąd Okręgowy, powódce
nie przysługiwało, z uwagi na datę wyroku orzekającego eksmisję, uprawnienie do
lokalu socjalnego, jednakże już wówczas przepis ten ,właśnie w zakresie w jakim
wyłączał uprawnienie do lokalu socjalnego, był uznany powołanym wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnego za niezgodny z Konstytucją. Nie mógł więc stanowić
materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 39313
k.p.c.).